عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به عوارض آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: آلودگی هوا از جمله عواملی است که مانع سنتز ویتامین D توسط نور خورشید در بدن می‌شود.
به گزارش جی پلاس، دکتر «گلبن سهراب» اظهار داشت: در مورد افراد ساکن در کلان‌شهرها که عموماً هوای آلوده‌ای دارند، هم باید به امکان کمبود ویتامین D توجه شود.
به گزارش نستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور،وی درباره عوامل تأثیرگذار بر ساخته شدن ویتامین D در بدن گفت: برخی عوامل بر امکان تولید ویتامین D در اثر تابش نور خورشید تأثیرگذارند؛ افرادی که پوست تیره دارند یا در مناطقی دور از خط استوا زندگی می‌کنند، افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند یا پوشش کامل در برابر نور خورشید دارند (استفاده از ضد آفتاب، لباس‌های پوشیده، دستکش، کلاه و عینک) و افراد مسن، نمی‌توانند به مقدار کافی ویتامین D از طریق نور آفتاب به دست بیاورند بنابراین برای این دسته از افراد، استفاده از مکمل ویتامین D ضروری است.
وضعیت کمبود ویتامین D در ایران چگونه است؟
وی درباره وضعیت کمبود ویتامین D در ایران بیان داشت: با وجود اینکه ایران کشوری آفتابی است بررسی‌ها نشان می‌دهند که ما در بیشتر مناطق کشور حدود ۸۰ درصد کمبود ویتامین D داریم.
متخصص تغذیه افزود: نوع لباس، گرد و غبار، شیشه پنجره‌ها، هوای ابری، هوای آلوده و کرم‌های ضد آفتاب می‌توانند مانع رسیدن اشعه ماوراءبنفش به بدن و ساخته شدن ویتامین D مورد نیاز در بدن فرد شوند.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: همچنین منابع غذایی ویتامین Dبسیار محدود هستند و غنی سازی مواد غذایی با ویتامینD در ایران به شکل گسترده انجام نمی‌شود .
سهراب به راه‌های تأمین ویتامین D اشاره کرد و گفت: راه‌های تأمین ویتامین D برای بدن شامل نور خورشید، منابع غذایی و مکمل ویتامین D است که با توجه به محدود بودن منابع غذایی آن، بهترین راه دریافت آن قرار گرفتن در معرض نور آفتاب است.
وی گفت: بیشترین مقدار ویتامین D در میانه روز (ظهر) در بدن ساخته می‌شود به شرطی که حداقل صورت و دست‌ها بدون هیچ لایه محافظی (مانند کرم‌های ضد آفتاب) در معرض نور خورشید قرار بگیرند.
سهراب، غنی‌ترین منابع غذایی ویتامین D را روغن کبد ماهی، ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون، لبنیات و تخم‌مرغ ذکر کرد.
وی افزود: از آنجا که این ویتامین به مقدار فراوان در منابع غذایی وجود ندارد، دریافت مکمل آن، با در نظر گرفتن میزان مواجهه مفید فرد با نور خورشید، در صورت تجویز از سوی پزشک یا متخصص تغذیه، توصیه می‌شود.
متخصص تغذیه درخصوص روش‌های تشخیص کمبود ویتامین D توضیح داد: تنها راه تشخیص کمبود ویتامین D، آزمایش خون است. اگرچه علائمی همچون مشکلات گوارشی، تعریق در ناحیه پوست جمجمه، استخوان درد، افزایش وزن و بی حوصلگی می‌توانند تا حدودی نشانگر کمبود ویتامین D در بدن باشند.
وی گفت: ارتباط ویتامین D یا به اصطلاح «ویتامین آفتاب»، با سلامت استخوان‌ها، برای همگان ثابت شده و محرز است، اما امروزه علاقه‌مندی فراوانی به این ویتامین به دلیل ارتباط با بیماری‌های مختلفی از جمله ام اس، انواع سرطان، بیماری‌های قلبی - عروقی و دیابت ایجاد شده است.
سهراب بیان داشت: طی سال‌های اخیر، محققان دریافته‌اند که ویتامین D می‌تواند نقشی حیاتی در تنظیم گلوکز (قند خون)، انسولین و التهاب داشته باشد که این یافته، به نوبه خود یک هشدار مهم برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی- عروقی و دیابت است.
ویتامین D چیست؟
بدن جهت حفظ عملکرد صحیح و سلامت خود نیاز به ویتامین‌ها دارد و ویتامین‌ها به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: ویتامین‌های محلول در آب و ویتامین‌های محلول در چربی.
ویتامین D از دسته ویتامین‌های محلول در چربی است (ویتامین‌های محلول در چربی شامل ویتامین‌های A، D، K و E و ویتامین‌های محلول در آب شامل ویتامین‌های گروه B و ویتامین C است). ویتامین D مانند سایر ویتامین‌های محلول در چربی در کبد و بافت‌های چربی ذخیره می‌شود و همانطور که مقادیر اضافه آن می‌تواند سمی باشد، کمبود آن در بدن نیز با بروز بیماری‌های مختلف جسمی و روحی ارتباط دارد.
ویتامین D برخلاف سایر ویتامین‌ها می‌تواند در بدن از نور خورشید نیز ساخته شود، درحالی‌که بیشتر ویتامین‌ها فقط باید از طریق غذا تأمین شوند.
