زائران ایرانی چگونه به حج تمتع می روند؟

ایران و عربستان یک توافق دیرینه دارند که هر سال در زمان حج ۵۰ درصد پروازهای حج را شرکت‌های هواپیمایی سعودی و ۵۰ درصد دیگر را ایرلاین‌های ایرانی انجام دهند. بعد از سال ۱۳۹۴ با تیره شدن روابط دو کشور، برخی تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌ها تحت تأثیر قرار گرفته که حج از آن جمله بود. در سال ۱۳۹۶ با توافق دوباره دو کشور در موضوع حج و از سر گرفتن اعزام زائران ایرانی به عربستان، عملیات پروازی همچنان یکی از بحث‌های چالشی دو کشور بود.

در سال ۱۳۹۶، حجت‌الاسلام و المسلمین قاضی‌عسکر - نماینده وقت ولی فقیه در امور حج - در یک مصاحبه تلویزیونی به تعلل شرکت‌های هواپیمایی عربستان یک اشاره تلویحی کرد و توضیح داد که در گذشته دو کشور توافق کرده بودند، هر یک از شرکت‌های هواپیمایی ایران و عربستان، ۵۰ درصد زائران را جا به جا کنند که طرف سعودی امسال دو شرکت را معرفی کرد و ۲۵ درصد از جابه‌جایی‌ها را انجام می‌داد، اما بلافاصله پس از آن اعلام کرد که خودش هم عهده‌دار سهم تعیین شده خواهند بود، به این ترتیب ۲۵ درصد از جمعیت زائران ایرانی را آن دو شرکت، ۲۵ درصد، ایرلاین سعودی و ۵۰ درصد شرکت‌های ایرانی جا به جا خواهند کرد.

در سال ۱۳۹۷ نیز این تعلل‌ها ادامه پیدا کرد و شرکت‌های هواپیمایی ایران آماده تقبل ۵۰ درصد سهم عربستان برای جابه‌جایی حجاج ایرانی بودند که سرانجام نزدیک به آغاز اعزام‌ها، مرتضی دهقان - معاون عملیات هوانوردی سازمان هواپیمایی - خبر داد که در سال ۹۷، معادل ۵۰ درصد سهمیه انتقال حجاج برای هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و ۵۰ درصد برای طرف سعودی است.

در حالی که کمتر از یک ماه به آغاز عملیات حج باقی مانده است، علی‌رضا رشیدیان- رئیس سازمان حج و زیارت - اعلام کرد که پروازهای حج امسال توسط هواپیمایی کشورمان انجام می‌شود. با این حال رضا جعفرزاده - سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری- در ارتباط با محدودیت مطرح شده از سوی سعودی‌ها مبنی بر اینکه صرفاً جابجایی زائران باید از سوی ایران ایر انجام شود، تصریح کرد که این موضوع از سوی سازمان هواپیمایی کشوری در حال پیگیری است تا علاوه بر این ایر از ظرفیت سایر شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نیز استفاده شود.

جعفرزاده درباره این‌که گفته می‌شود در سال جاری عملیات پروازی حج به صورت کامل توسط طرف ایرانی انجام می‌شود و در عین حال سعودی‌ها اعلام کرده‌اند ایران‌ایر هم فقط می‌تواند با هواپیماهای ملکی خود، حجاج را به عربستان منتقل کند، به ایسنا اعلام کرد: این موضوع به سازمان حج و زیارت اعلام شده است و از سوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز تأیید می‌شود. هر ساله از سوی سعودی‌ها به سازمان هواپیمایی کشوری درخواستی برای انجام بخشی از جابجایی زائران حج تمتع ارائه می‌شود اما با توجه به این‌که در سال جاری درخواستی برای جابجایی زائران حج تمتع از سوی عربستانی‌ها به سازمان هواپیمایی کشوری ارائه نشده است، به نظر می‌رسد که ۸۶ هزار و ۴۰۰ زائر ایرانی از سوی طرف ایرانی جابجا خواهند شد.

وی افزود: این‌که سعودی‌ها اعلام کرده‌اند ایران‌ایر برای پرواز انتقال حجاج به عربستان باید فقط از هواپیماهای ملکی خود استفاده کند و حق استفاده از هواپیماهای هیچ شرکت هواپیمایی داخلی و خارجی دیگری را ندارد، از سوی سازمان هواپیمایی کشوری در حال پیگیری است.