چرا مردم ایران نسبت به مسائل بی تفاوت شده اند؟

به گزارش جی پلاس، از منظر آسیب شناختی، بی تفاوتی در جامعه نوعی بیماری اجتماعی شناخته می شود، همان گونه که در نقطه مقابل آن، هرگونه نوع دوستی نشانه پویایی و سلامت اجتماعی است.

از این رو جامعه شناسان ادامه چنین روندی را برای جامعه نگران کننده وخطرناک می دانند .چراکه وجود آن می تواند بسیاری از حوادث تلخ و ناگوار را رقم زند .در بسیاری از اتفاقاتی که امروزه در گوشه وکنار کشور رخ داده و احساسات جامعه را نیز جریحه دار کرده است چنانچه دست یاری جامعه بلند شده بود شاید برخی از این اتفاقات رخ نمی داد مانند ماجرای بنیتای کوچولو که سرقت در مکانی عمومی ودر مقابل چشم اهالی محل صورت گرفت.

مسلما چنین رفتاری در سالهای اخیر بسیار مشاهده شده است .حال سؤ ال این است که آیا جامعه ما دچار درد بی تفاوتی شده است ؟

دکتر موسی خدمتگزار خوشدل جامعه شناس بی تفاوتی مردم را در زندگی امروزی ناشی از از دست رفتن کارکرد هنجارها وارزشهای اجتماعی جامعه عنوان کرد و گفت :امروزه مشاهده می شود بسیاری از ضد ارزشها و ضد هنجارها در جامعه ما به ارزش تبدیل شده است. یعنی همان اصطلاحی که باد کاشتیم و اکنون داریم طوفان درو می کنیم .

وی درعین محکوم کردن مردم در حادثه تلخ بنیتا را پیش فرضی دانست که نمی تواند مبنای تحلیل قرار گیرد زیرا بردن اتهام به سمت جامعه و یاری نکردن شهروندان فقط می تواند عاملی درجهت کاهش جرم سارق تلقی شود.که این رفتار بنظر منطقی نیست.

البته وی وجود بی تفاوتی در میان جامعه را بطور کلی مورد تایید قرار داد وافزود:این بی تفاوتی ها ریشه در رفتارهای اجتماعی ما دارد.ما در حوزه نهاد های اقتصادی ،فرهنگی واجتماعی کج کارکردهایی داشتیم که نتیجه آن بی تفاوتی مردم است .به بیان دیگر هر زمانی که جامعه دچار آشفتگی یا بی قانونی می شود انگار نهاد هایی از جامعه نمی توانند نقش خود را به خوبی اجرا کنند .از این روست وقتی همه مناسبات اجتماعی جامعه به سمت ارزش های مادی ،فردی و دوری از ارزش های دوستی واعتماد و صداقت پیش می رود آن وقت ارزش های جامعه کارکردشان معکوس می شود.و باشهروندانی مواجه می شویم که کاملا بی تفاوت هستند.

این جامعه شناس در عین حال تاکید کرد: هرچند این روزها بدنبال اتفاقاتی چون ماجرای آتنا و بنیتا وجدان جمعی جامعه دچار خدشه شد ودر فضای مجازی حمیتی صورت گرفت اما بازهم در رفتارهای روزمره این بی تفاوتی مشاهده می شود.نظیر حق تقدم هایی که باید به هنگام رانندگی رعایت شود ولی نمی شود یا احترام به سالمندان و بیماران در اماکن عمومی .لذا بخش عمده ای از این اتفاقات جامعه حاصل این تغییرات الگویی جامعه است.

به گفته خدمتگزار خوشدل ،مناسبات فردگرایانه و منفعت طلبانه طی این سالها از طریق نهادهای جامعه پذیر واز طریق کنشگران به جامعه آموخته شده است.درواقع مردم یاد گرفته اند که منفعت فردی در اولویت همه منافع اجتماعی است و حتی حاضریم برای رسیدن به آن به بخش هایی از سرمایه های اجتماعی آسیب بزنیم.

وی ادامه داد: اگر انتظار داریم شهروندان ما همانند شهروندان کشورهای توسعه یافته رفتار کنند و مسئولیت پذیر باشند باید بگویم انتظار چندان منصفانه ای نیست.زیرا ما به شهروندان خود بطور مستقیم وغیر مستقیم یاد داده ایم که به منافع فردی اهمیت بدهند.یعنی همان اصطلاح کلاه خود را سفت نگهدار.

این جامعه شناس برطرف ساختن این آشفتگی های اجتماعی را جزو دغدغه های کلان ندانست و گفت:اگر می خواستیم می توانستیم به جامعه مدنی و نهادهای آموزش پذیر ارج وقرب بیشتری دهیم.درحالیکه یک ناامنی روانی و فرد گرایی منفعت گرایانه همه رفتارهای شهروندان را تحت الشعاع قرار داده است.