جمعیت شهر تهران براساس سرشماری سال 1395 حدود 9 میلیون نفر اعلام شده درحالی که در روز به حدود 13 میلیون نفر می رسد و با جمعیت کل استان تهران برابر می شود.
مسائلی مثل پولی شدن تونل های پایتخت یا اخذ عوارض زوج و فرد به طور مستقیم با جیب، وقت و بخش های مختلف سبک زندگی شهروندان در ارتباط مستقیم است و طرح مساله ای کارشناسی و تایید نشده و به اجماع نرسیده تبعات بسیاری را به بار خواهد آورد.
همین چندهفته پیش بود که انتشار خبری درباره پولی شدن چند تونل و برخی بزرگراههای پایتخت، افکارعمومی را بشدت درگیر کرد و جنجالی به دنبال داشت.
رسانه ها نوشته بودند شهرداری به دنبال اخذ عوارض از پنج تونل پایتخت و یک بزرگراه (صدر) است که واکنش های بسیار منفی را به دنبال داشت و اعلام شد که چون این تونل ها و معابر با هزینه عمومی ساخته شده دیگر نباید از مردم پول گرفت.
اگرچه معاون حمل و نقل و شهرداری تهران مدافع این طرح به شمار می رود و در دفاع از اجرای آن هم استدلال های مختلفی کرده اما شهردار تهران اخیرا گفته است هنوز در این زمینه مدیریت شهری پایتخت به تصمیم نهایی نرسیده و لذا موضوع پولی شدن تونل ها فعلا نزد افکارعمومی مسکوت مانده است.
حالا و در شرایطی که مدت زیادی از جنجال تونل های پایتخت نمی گذرد، مساله اخذ عوارض از طرح زوج و فرد و هزینه هایی که معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران از برخی شهروندان گرفته دوباره خبرساز شده است.
**مساله و اختلاف نظرها چیست؟
از سال های گذشته به منظور کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهر تهران دو محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد برای تردد خودروها تعیین شده است.
طرح ترافیک عمدتا مناطق مرکزی شهر را شامل می شود که تنها دارندگان مجوز (کسانی که عوارض ورود به آن را پرداخته باشند) می توانند وارد شوند و اگر خودرویی فاقد مجوز وارد این محدوده شود، هم توسط پلیس جریمه می شود و هم باید عوارض ورود به آن را بپردازد.
اما محدوده وسیع تر دیگری نیز با عنوان زوج و فرد سال هاست که در شهر تهران وجود دارد که رانندگان خودروها براساس رقم آخر پلاک خودرو می توانند در یکی از روزهای زوج یا فرد در طول هفته وارد آن محدوده شوند.
مسئولان می گویند در این محدوده اگر فردی با پلاک مخالف وارد شود باید توسط پلیس جریمه شود و منظور از پلاک مخالف این است که مثلا خودرویی که رقم آخر پلاکش فرد است در روز زوج وارد این محدوده شود.
طی چندروز گذشته، زمانی که مدیران معاونت حمل و نقل و شهرداری تهران ساز حذف طرح زوج و فرد را کوک می کردند و می گفتند که کلا این محدوده باید حذف و به حلقه دوم طرح ترافیک تبدیل شود، خبرهای نیز مربوط به اعمال عوارض برای برخی خودروهای شهر تهران مطرح شد که بازتاب های زیادی داشت.
براساس خبرهایی که در این زمینه تاکنون انتشار یافته پیشنهادهایی درباره نحوه تبدیل طرح زوج و فرد مطرح شده است؛ یکی از آنها این است که چندروزی (مانند 50 روز) برای دارندگان خودرو در سال درنظر گرفته شود که امکان اجازه ورود رایگان به محدوده زوج و فرد کنونی داشته باشند و بیشتر از آن عوارض (البته با نرخ کمتر از عوارض طرح ترافیک) بپردازند.
این پیشنهادها البته هنوز تصویب و عملیاتی نشده و قرار است در شورای ترافیک پایتخت بررسی شود؛ هرچند درصورت تایید آن در شورای ترافیک، باز باید به تصویب شورای اسلامی شهر و نیز تایید فرمانداری ( دولت) برسد.
درحالی که خود انتشار این ایده ها با عنوان برنامه شهرداری برای حذف طرح زوج و فرد افکارعمومی را بسیار به خود درگیر کرده بود، همزمان، انتشار خبرهایی مبنی بر وضع عوارض برای برخی خودروها به علت ورود به این محدوده طی چندروز اخیر خبرساز شد.
انتقادها و تایید و تکذیب ها بالا گرفت و زمانی که مدیران شهری از جمله پیروز حناچی شهردار تهران اعلام کردند که مصوبه شورا سال گذشته به تایید فرمانداری نیز رسیده و اخذ عوارض از این محدوده قانونی است، مقام های دولتی در فرمانداری این مهم را تکذیب کردند.
همزمان برخی شهروندان این پرسش را مطرح کردند که چطور وقتی اصل حذف طرح زوج و فرد هنوز به تایید شورای ترافیک و شورای اسلامی شهر تهران نرسیده، مساله اخذ عوارض و اجرایی آن مطرح می شود؟
بعد مشخص شد معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اخیرا برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد این محدوده شده اند، عوارض تعیین و اخذر کرده و آنطور که محمد علیخانی عضو شورای اسلامی شهر امروز می گوید حدود هشت میلیارد تومان از شهروندان گرفته شده است.
علیخانی در گفت وگو با خبرنگاران اصرار داشت که اخذ این عوارض هم برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد زوج و فرد شده اند، غیرقانونی است زیرا این افراد توسط پلیس باید جریمه شوند و همان جریمه کفایت می کند.
محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران که می گوید پلیس تا آذرماه امسال متخلفان واردشده به محدوده زوج و فرد را جریمه نکرده، این سخن علیخانی را قبول ندارد و تاکید دارد برداشت این عضو شورا از مصوبه درست نیست و براساس مصوبه سال گذشته شورا که به تایید فرمانداری هم رسیده، کسانی که با پلاک مخالف وارد محدوده زوج و فرد شوند باید عوارض هم بدهند و جریمه آنان توسط پلیس راهور موضوع دیگری است.
معاون عمرانی فرمانداری تهران البته امروز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد که اخذ عوارض از محدوده طرح زوج و فرد برای پلاک های مخالف نیز غیرقانونی است و تنها جریمه پلیس برای آن دسته از خودروها کفایت می کند.
غلامحسین آرام تاکید کرد: براساس قانون، تنها خودروهایی که وارد محدوده طرح ترافیک پایتخت شوند باید عوارض ورود به این محدوده را به غیر از جریمه پلیس بپردازند.
مسئولان پلیس نیز اعلام کرده اند که اخذ عوارض در محدوده زوج و فرد غیرقانونی است.
**رئیس شورا:جلسه ویژه می گذاریم
امروز البته محسن هاشمی رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگاران به این موضوع ورود کرد و گفت: باتوجه به این اختلاف ها جلسه ویژه ای با حضور متولیان شهری در این زمینه برگزار خواهد شد.
** تکلیف عوارض اخذ شده چیست؟
علیخانی عضو شورای اسلامی شهر تهران که می گوید اخذ عوارض از محدوده زوج و فرد غیرقانونی است تاکید دارد شهرداری باید پول هایی که «به ناحق» از شهروندان گرفته است را به آنان بازگرداند.
وی امروز پیش از آغاز یکصد و بیستمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران افزود: شهروندان در صورت پس ندادن وجه می توانند شکایت و موضوع را از مراجع قانونی پیگیری کنند.
علیخانی اظهارداشت: براساس شنیده ها حدود هشت میلیارد تومان از این محل از شهروندان اخذ شده است.
این عضو شورا تفسیر شهرداری تهران از این موضوع را اشتباه توصیف و خاطرنشان کرد: عوارض در نظر‌گرفته شده در مصوبه برای محدوده طرح ترافیک است.
این عضو شورای شهر تهران در خصوص یک تبصره از مصوبه شورا که عده ای آن را مبهم می دانند یادآور شد: این تبصره به این منظور لحاظ شد تا کسانی که در روز مخالف پلاک، مجوز طرح ترافیک را تهیه می کنند برای ورود به طرح مشکلی نداشته باشند و جریمه نشوند.
**نظر پورسیدآقایی
این درحالی است که پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز امروز در حاشیه جلسه شورا در جمع خبرنگاران، اخذ عوارض در زوج و فرد برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد این محدوده می شوند را قانونی دانست.
وی گفت: براساس ماده هشت مصوبه شورا اخذ عوارض از محدوده ها با جریمه پلیس مجزاست.
به گفته پورسیدآقایی، وصول بدهی عوارض مانع از جریمه پلیس نیست.
وی اظهارداشت: پلیس تا آذرماه امسال کسی را برای ورود غیرمجاز به محدوده زوج و فرد جریمه نکرده و این موضوع در اختیار پلیس است؛ پلیس براساس تصمیم دستگاههای نظارتی خود عمل می کند.
پورسیدآقایی گفت: از طرح زوج و فرد عوارض نمی گیریم این موضوع وقتی که فرمانداری به این مصوبه شورا اعتراض کرد، حذف شد اما خودروهایی که در روز مخالف وارد محدوده زوج و فرد شوند باید طرح ترافیک بخرند.
وی با اشاره به اختلاف نظر برخی اعضای شورا درباره این مصوبه و اخذ عوارض از خودروهایی که در روز مخالف رقم پلاکشان وارد محدوده زوج و فرد می شوند گفت: یک عضو شورا می گوید این اخذ عوارض قانونی نیست؛ ما به رئیس شورا نامه نوشتیم و درخواست تفسیر روشن برای این تبصره کردیم که کمیسیون حقوقی و نظارت شورا جلسه گذاشت و گفت که این مساله قانونی است.
وی تصریح کرد: با این حال اگر یک عضو شورا می گوید که قبول ندارد، دیگر نمی دانم چکار باید کرد.
** سخن پایانی
مدیران شهری تاکید دارند کاهش ترافیک و آلودگی هوای پایتخت راهی جز کاهش تردد خودروها و توسعه حمل و نقل عمومی ندارد؛ درست هم می گویند و تجربه کشورهای موفق نیز همین را تایید می کند.
اما آنچه در این زمینه نباید مغفول بماند، نحوه اجرای طرح ها و تصمیم سازی هاست؛ در شرایطی که خود معاون حمل و نقل و ترافیک شهر تهران اعلام می کند در جذب اعتبارات مناسب برای توسعه وسایل حمل و نقل عمومی موفق نبوده، پس باید انتظار داشت که طرح های مرتبط نیز با ملاحظات خاص تدوین و سپس اجرایی شود زیرا این طرح ها برای مردم هزینه دارد و زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
نکته مهمتر و جدای از اصل موضوعی که چه طرح هایی باید در حوزه ترافیک اجرایی شود که وظیفه متولیان شهری است، آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد هماهنگی بین بخشی متولیان و نحوه اطلاع رسانی آنهاست.
نشست های شورای ترافیک و سایر جلساتی که برای اجرای طرح های مختلف برگزار می شود با حضور همه متولیان مدیریت شهری، دولت و پلیس دایر می شود؛ پس قاعده باید این باشد که اجرای طرح ها در جلسات داخلی مدیران چکش کاری و پخته شود و پس از اخذ نظر همه نهادهای متولی، و مهیاشدن زیرساخت های اجرای آنها، برای افکارعمومی به شکل مناسب اطلاع رسانی و سپس عملیاتی شود.
کمترین انتظار این است که مدیران در خلال اجرای طرح ها به دربرگیری افکارعمومی و روح و روان شهروندان نیز توجه داشته باشند تا دیگر شاهد این رخدادها نباشیم که به طور مثال از یک سو هزینه هایی از شهروندان اخذ شود، سپس عده ای بگویند قانونی است، برخی دیگر بگویند که غیرقانونی است.
تهرام/1008
انتهای پیام مسائلی مثل پولی شدن تونل های پایتخت یا اخذ عوارض زوج و فرد به طور مستقیم با جیب، وقت و بخش های مختلف سبک زندگی شهروندان در ارتباط مستقیم است و طرح مساله ای کارشناسی و تایید نشده و به اجماع نرسیده تبعات بسیاری را به بار خواهد آورد.
همین چندهفته پیش بود که انتشار خبری درباره پولی شدن چند تونل و برخی بزرگراههای پایتخت، افکارعمومی را بشدت درگیر کرد و جنجالی به دنبال داشت.
رسانه ها نوشته بودند شهرداری به دنبال اخذ عوارض از پنج تونل پایتخت و یک بزرگراه (صدر) است که واکنش های بسیار منفی را به دنبال داشت و اعلام شد که چون این تونل ها و معابر با هزینه عمومی ساخته شده دیگر نباید از مردم پول گرفت.
اگرچه معاون حمل و نقل و شهرداری تهران مدافع این طرح به شمار می رود و در دفاع از اجرای آن هم استدلال های مختلفی کرده اما شهردار تهران اخیرا گفته است هنوز در این زمینه مدیریت شهری پایتخت به تصمیم نهایی نرسیده و لذا موضوع پولی شدن تونل ها فعلا نزد افکارعمومی مسکوت مانده است.
حالا و در شرایطی که مدت زیادی از جنجال تونل های پایتخت نمی گذرد، مساله اخذ عوارض از طرح زوج و فرد و هزینه هایی که معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران از برخی شهروندان گرفته دوباره خبرساز شده است.
**مساله و اختلاف نظرها چیست؟
از سال های گذشته به منظور کاهش ترافیک و آلودگی هوا در شهر تهران دو محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد برای تردد خودروها تعیین شده است.
طرح ترافیک عمدتا مناطق مرکزی شهر را شامل می شود که تنها دارندگان مجوز (کسانی که عوارض ورود به آن را پرداخته باشند) می توانند وارد شوند و اگر خودرویی فاقد مجوز وارد این محدوده شود، هم توسط پلیس جریمه می شود و هم باید عوارض ورود به آن را بپردازد.
اما محدوده وسیع تر دیگری نیز با عنوان زوج و فرد سال هاست که در شهر تهران وجود دارد که رانندگان خودروها براساس رقم آخر پلاک خودرو می توانند در یکی از روزهای زوج یا فرد در طول هفته وارد آن محدوده شوند.
مسئولان می گویند در این محدوده اگر فردی با پلاک مخالف وارد شود باید توسط پلیس جریمه شود و منظور از پلاک مخالف این است که مثلا خودرویی که رقم آخر پلاکش فرد است در روز زوج وارد این محدوده شود.
طی چندروز گذشته، زمانی که مدیران معاونت حمل و نقل و شهرداری تهران ساز حذف طرح زوج و فرد را کوک می کردند و می گفتند که کلا این محدوده باید حذف و به حلقه دوم طرح ترافیک تبدیل شود، خبرهای نیز مربوط به اعمال عوارض برای برخی خودروهای شهر تهران مطرح شد که بازتاب های زیادی داشت.
براساس خبرهایی که در این زمینه تاکنون انتشار یافته پیشنهادهایی درباره نحوه تبدیل طرح زوج و فرد مطرح شده است؛ یکی از آنها این است که چندروزی (مانند 50 روز) برای دارندگان خودرو در سال درنظر گرفته شود که امکان اجازه ورود رایگان به محدوده زوج و فرد کنونی داشته باشند و بیشتر از آن عوارض (البته با نرخ کمتر از عوارض طرح ترافیک) بپردازند.
این پیشنهادها البته هنوز تصویب و عملیاتی نشده و قرار است در شورای ترافیک پایتخت بررسی شود؛ هرچند درصورت تایید آن در شورای ترافیک، باز باید به تصویب شورای اسلامی شهر و نیز تایید فرمانداری ( دولت) برسد.
درحالی که خود انتشار این ایده ها با عنوان برنامه شهرداری برای حذف طرح زوج و فرد افکارعمومی را بسیار به خود درگیر کرده بود، همزمان، انتشار خبرهایی مبنی بر وضع عوارض برای برخی خودروها به علت ورود به این محدوده طی چندروز اخیر خبرساز شد.
انتقادها و تایید و تکذیب ها بالا گرفت و زمانی که مدیران شهری از جمله پیروز حناچی شهردار تهران اعلام کردند که مصوبه شورا سال گذشته به تایید فرمانداری نیز رسیده و اخذ عوارض از این محدوده قانونی است، مقام های دولتی در فرمانداری این مهم را تکذیب کردند.
همزمان برخی شهروندان این پرسش را مطرح کردند که چطور وقتی اصل حذف طرح زوج و فرد هنوز به تایید شورای ترافیک و شورای اسلامی شهر تهران نرسیده، مساله اخذ عوارض و اجرایی آن مطرح می شود؟
بعد مشخص شد معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اخیرا برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد این محدوده شده اند، عوارض تعیین و اخذر کرده و آنطور که محمد علیخانی عضو شورای اسلامی شهر امروز می گوید حدود هشت میلیارد تومان از شهروندان گرفته شده است.
علیخانی در گفت وگو با خبرنگاران اصرار داشت که اخذ این عوارض هم برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد زوج و فرد شده اند، غیرقانونی است زیرا این افراد توسط پلیس باید جریمه شوند و همان جریمه کفایت می کند.
محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران که می گوید پلیس تا آذرماه امسال متخلفان واردشده به محدوده زوج و فرد را جریمه نکرده، این سخن علیخانی را قبول ندارد و تاکید دارد برداشت این عضو شورا از مصوبه درست نیست و براساس مصوبه سال گذشته شورا که به تایید فرمانداری هم رسیده، کسانی که با پلاک مخالف وارد محدوده زوج و فرد شوند باید عوارض هم بدهند و جریمه آنان توسط پلیس راهور موضوع دیگری است.
معاون عمرانی فرمانداری تهران البته امروز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد که اخذ عوارض از محدوده طرح زوج و فرد برای پلاک های مخالف نیز غیرقانونی است و تنها جریمه پلیس برای آن دسته از خودروها کفایت می کند.
غلامحسین آرام تاکید کرد: براساس قانون، تنها خودروهایی که وارد محدوده طرح ترافیک پایتخت شوند باید عوارض ورود به این محدوده را به غیر از جریمه پلیس بپردازند.
مسئولان پلیس نیز اعلام کرده اند که اخذ عوارض در محدوده زوج و فرد غیرقانونی است.
**رئیس شورا:جلسه ویژه می گذاریم
امروز البته محسن هاشمی رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفت وگو با خبرنگاران به این موضوع ورود کرد و گفت: باتوجه به این اختلاف ها جلسه ویژه ای با حضور متولیان شهری در این زمینه برگزار خواهد شد.
** تکلیف عوارض اخذ شده چیست؟
علیخانی عضو شورای اسلامی شهر تهران که می گوید اخذ عوارض از محدوده زوج و فرد غیرقانونی است تاکید دارد شهرداری باید پول هایی که «به ناحق» از شهروندان گرفته است را به آنان بازگرداند.
وی امروز پیش از آغاز یکصد و بیستمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران افزود: شهروندان در صورت پس ندادن وجه می توانند شکایت و موضوع را از مراجع قانونی پیگیری کنند.
علیخانی اظهارداشت: براساس شنیده ها حدود هشت میلیارد تومان از این محل از شهروندان اخذ شده است.
این عضو شورا تفسیر شهرداری تهران از این موضوع را اشتباه توصیف و خاطرنشان کرد: عوارض در نظر‌گرفته شده در مصوبه برای محدوده طرح ترافیک است.
این عضو شورای شهر تهران در خصوص یک تبصره از مصوبه شورا که عده ای آن را مبهم می دانند یادآور شد: این تبصره به این منظور لحاظ شد تا کسانی که در روز مخالف پلاک، مجوز طرح ترافیک را تهیه می کنند برای ورود به طرح مشکلی نداشته باشند و جریمه نشوند.
**نظر پورسیدآقایی
این درحالی است که پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز امروز در حاشیه جلسه شورا در جمع خبرنگاران، اخذ عوارض در زوج و فرد برای خودروهایی که با پلاک مخالف وارد این محدوده می شوند را قانونی دانست.
وی گفت: براساس ماده هشت مصوبه شورا اخذ عوارض از محدوده ها با جریمه پلیس مجزاست.
به گفته پورسیدآقایی، وصول بدهی عوارض مانع از جریمه پلیس نیست.
وی اظهارداشت: پلیس تا آذرماه امسال کسی را برای ورود غیرمجاز به محدوده زوج و فرد جریمه نکرده و این موضوع در اختیار پلیس است؛ پلیس براساس تصمیم دستگاههای نظارتی خود عمل می کند.
پورسیدآقایی گفت: از طرح زوج و فرد عوارض نمی گیریم این موضوع وقتی که فرمانداری به این مصوبه شورا اعتراض کرد، حذف شد اما خودروهایی که در روز مخالف وارد محدوده زوج و فرد شوند باید طرح ترافیک بخرند.
وی با اشاره به اختلاف نظر برخی اعضای شورا درباره این مصوبه و اخذ عوارض از خودروهایی که در روز مخالف رقم پلاکشان وارد محدوده زوج و فرد می شوند گفت: یک عضو شورا می گوید این اخذ عوارض قانونی نیست؛ ما به رئیس شورا نامه نوشتیم و درخواست تفسیر روشن برای این تبصره کردیم که کمیسیون حقوقی و نظارت شورا جلسه گذاشت و گفت که این مساله قانونی است.
وی تصریح کرد: با این حال اگر یک عضو شورا می گوید که قبول ندارد، دیگر نمی دانم چکار باید کرد.
** سخن پایانی
مدیران شهری تاکید دارند کاهش ترافیک و آلودگی هوای پایتخت راهی جز کاهش تردد خودروها و توسعه حمل و نقل عمومی ندارد؛ درست هم می گویند و تجربه کشورهای موفق نیز همین را تایید می کند.
اما آنچه در این زمینه نباید مغفول بماند، نحوه اجرای طرح ها و تصمیم سازی هاست؛ در شرایطی که خود معاون حمل و نقل و ترافیک شهر تهران اعلام می کند در جذب اعتبارات مناسب برای توسعه وسایل حمل و نقل عمومی موفق نبوده، پس باید انتظار داشت که طرح های مرتبط نیز با ملاحظات خاص تدوین و سپس اجرایی شود زیرا این طرح ها برای مردم هزینه دارد و زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
نکته مهمتر و جدای از اصل موضوعی که چه طرح هایی باید در حوزه ترافیک اجرایی شود که وظیفه متولیان شهری است، آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد هماهنگی بین بخشی متولیان و نحوه اطلاع رسانی آنهاست.
نشست های شورای ترافیک و سایر جلساتی که برای اجرای طرح های مختلف برگزار می شود با حضور همه متولیان مدیریت شهری، دولت و پلیس دایر می شود؛ پس قاعده باید این باشد که اجرای طرح ها در جلسات داخلی مدیران چکش کاری و پخته شود و پس از اخذ نظر همه نهادهای متولی، و مهیاشدن زیرساخت های اجرای آنها، برای افکارعمومی به شکل مناسب اطلاع رسانی و سپس عملیاتی شود.
کمترین انتظار این است که مدیران در خلال اجرای طرح ها به دربرگیری افکارعمومی و روح و روان شهروندان نیز توجه داشته باشند تا دیگر شاهد این رخدادها نباشیم که به طور مثال از یک سو هزینه هایی از شهروندان اخذ شود، سپس عده ای بگویند قانونی است، برخی دیگر بگویند که غیرقانونی است.
تهرام/1008
کپی شد
