«زندگانی سیاسی شهید سید محمد باقر» صدر کتابی است که به قلم دکتر محمد حسین جمشیدی تالیف شده و از سوی معاونت پژوهشی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی انتشار یافته است.امام شهید ابوجعفر سید محمد باقر صدر، از جمله کسانی است که به اعتراف تمامی کسانی که از او شناختی هر چند ناچیز دارند، دارای نقشی عظیم در تحکیم مبانی دینی و علمی و معرفتی در دوران جدید و دارای مکتبی فکری و علمی در جهان اسلام و نگرشی انسانی و جهانی و همه جانبه برای تحول انسان معاصر و هدایت او در مسیر فطرت و تکامل حقیقی اوست. نویسنده در ضرورت انجام این پژوهش و اهمیت آن بیان می دارد که بررسی سیره سیاسی و علمی شهید صدر از جهاتی چند برای ما و جامعه ما حائز همیت است. نخست اینکه شخصیت و جامعیت اخلاقی و ایمانی، وجود شهید صدر را به گونه ای پر کرده بود که او در تمام ابعاد زندگانی فردی و اجتماعی می تواند سرمشق و الگوی کاملی برای انسان ها به حساب می آید. دوم اینکه حرکت شهید صدر در تاریخ بشریت الگوی سازنده و پویا تلقی می گردد و نیز آنکه در مکتب و حرکت صدر نمی توان تعصبات خشک و ناروا، خمودی، جمودی، بی تحرکی، اشعری گری و اخبارگری را مشاهده کرد. این نکته از نکات بسیار مثبتی است که اهمیت و ارزش بررسی سیره سیاسی این متفکر بزرگ را آشکار می سازد. همچنین مایه گیری مکتب و حرکت صدر از اسلام راستین و به ویژه اصول تشیع دوازده امامی و اتکای آن بر جهان بینی توحیدی و نیز ابتکارات و نوآوری ها، جهانی و انسانی بودن حرکت صدر و ابتنای آن بر تفسیر صحیح از جهان هستی و تاثرات او از جامعه و مقتضیات زمان معاصر و تاثیراتی که بر جای گذاشته است، جنبه های دیگری از اهمیت مسئله را مشخص می نمایند.
این کتاب در مجموع به ارائه تصویری نمادین از حرکت و سیره سیاسی شهید صدر در جهت تبیین راه، برای تحقق حق و عدالت در زمین و تاثیر شگرف او بر انقلاب اسلامی ایران و تشکیل نظام جمهوری اسلامی پرداخته است. کتاب زندگانی سیاسی شهید سید محمد باقر صدر در یک مقدمه (دیباچه کتاب) و پانزده فصل تنظیم شده است. دیباچه کتاب به بررسی طرح پژوهشی اثر می پردازد. فصل اول کتاب دربردارنده ریشه ها و بنیادهای اولیه خاندان صدر است. در فصل دوم به بررسی شخصیت صدر و ابعاد آن از نظر معرفتی و ایمانی، عبادی و روحانی، اخلاقی و عاطفی، مردمداری و همچنین اخلاق علمی و حکیمانه او توجه شده است. در سومین فصل نیز شخصیت سیاسی یعنی اخلاق سیاسی صدر مورد نظر قرار گرفته است که مبنا و اساس رفتار و نیزکنش سیاسی او است. در فصل چهارم نوآوری های علمی و آثار سیاسی شهید صدر آمده است که شامل نوآوری ها و ابتکاراتشان در حوزه رهیافت، روش و نگرش و حوزه مسائل علوم و معارف و نظریه ها و دیدگاه هاست. در فصل پنجم مقتضیات زمانی او به لحاظ اوضاع جامعه جهانی و اوضاع عراق تبیین شده است و تطبیق شرایط و مقتضیات بر زندگی صدر آورده شده است و در ششمین فصل ورود او به عرصه سیاست مورد توجه واقع شده است. در هفتمین فصل به نقش او در جماعةالعلماء و در فصل بعدی با عنوان شهید صدر و حزب دعوت اسلامی به رابطه او با حزب الدعوه توجه شده است. در فصول پس از آن نیز به مسائلی چون شهید صدر و امت اسلامی، شهید صدر و قانون اساسی اسلامی، شهید صدر و انقلاب اسلامی، شهید صدر و مرجعیت و رهبری او، و در ادامه به ماجرای دستگیری ها و شهادت او پرداخته شده است. دو فصل پایانی نیز به ارتباط شهید صدر با انقلاب اسلامی ایران اختصاص دارد و همچنین تاثیر و تاثر متقابل آراء و سیره سیاسی شهید صدر با انقلاب اسلامی ایران نیز بیان شده است. در این دو فصل تاکید شده که در اندیشه و نگاه شهید صدر، انقلاب اسلامی ایران و ارکان اساسی آن یعنی رهبری انقلاب مرجعیت امام خمینی و شخصیت وی، مردم ایران و اسلام (مکتب) و ایران(تاریخ) اهمیتی اساسی و بنیادین دارند. در پایان کتاب نیز کتابنامه و پیوست ها ارائه گردیده است.
در فصلی از این کتاب که مربوط به شخصیت شهید صدر و ابعاد آن است می خوانیم: «از ویژگی های مهم اخلاقی و شخصیتی او مردمداری، احترام به دیگران، تساهل و تسامح، مهرورزی و مردم دوستی بود، او برای هر فرد یا گروهی که به دیدارش می شتافت یا در مجلس درس و بحثش وارد می شد، یا با او برخورد می کرد یا به مناسبتی در نزد ایشان از او یاد می شد، احترام قائل بود. در مود آداب معاشرت، اخلاق و نحوه برخورد او با مردم و مهرورزی نسبت به آنان چنین نگاشته اند: «و کان شهید الصدر کذلک رحیما بالمومنین، لینا لهم، ینبع حبه من اعماق قلبه»: و شهید صدر اینگونه نسبت به انسان های پاک و مومن مهربان بود، نسبت به آنها نرم و لطیف بود و دوستی و محبت او نسبت به آنها از اعماق قلبش می تراوید.» همچنین درباره ارتباط شهید صدر و انقلاب اسلامی می خوانیم که :«از همان اوان شروع قیام نهضت مردم ایران به رهبری امام خمینی، شهید صدر بارها و بارها در جهت حمایت از انقلاب و دفاع از ان به اقدامات متعددی دست زده است. یکی از اقدامات آن بود که زمانی که شنید حکومت عراق شرایط را برای امام خمینی تنگ کرده است و در پی اخراج او از عراق است، تصمیم به دیدار از امام و دلجویی از او گرفت و فرمود: رفتن به منزل امام در این شرایط یک ضرورت دینی است، زیرا این اقدام، تایید و همراهی با امام در این شرایط سخت می باشد.»
کتاب زندگانی سیاسی آیت الله شهید سید محمد باقر صدر (با تکیه بر تاثیر گذاری بر انقلاب اسلامی ایران) در 586 صفحه و با شمارگان 2000 نسخه و به قیمت 8500 تومان منتشر شده و به بازار عرضه شده است.
