ولیعهد عربستان به اخراج سفیر کانادا، اصلاحاتی که انجام داده بود به کلی زیر سوال برد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، نیویورک تایمز در سرمقاله امروز خود نوشت: عربستان سعودی و وارث تاج و تخت آن، یعنی شاهزاده «محمد بن سلمان» بار دیگر ادعاهایش در مورد ساختن آینده ای روشن تر برای این پادشاهی را زیر سوال برد.
حاکمان سعودی که در روز دوشنبه با انتقاد از سوی کانادا به دلیل بازداشت دو فعال برجسته حقوق بشر مواجه شده بودند، دست به اقدامات ناامیدکننده، رو به عقب و بی ثبات کننده ای زدند که اغلب انجام می دهند: آنها منتقدان خود را مجازات کردند.
ریاض سفیر کانادا را اخراج کرد و اعلام کرد که تمام معاملات جدید را با کانادا متوقف می کند. عربستان سعودی دومین بازار صادراتی کانادا در خاورمیانه محسوب می شود. عربستان همچنین گفت که این پادشاهی حدود 12000 دانشجوی عربستان که از بورس تحصیلی دولتی استفاده می کنند، از کانادا به سایر کشورها انتقال می دهد.
انتقاد خارج از دیگر کشورها رویداد تازه ای نیست. اما این مجازات سعودی، به شکل بی نظیری تهاجمی است و به وضوح قصد دارد منتقدان را به سکوت وادارد. اقدام این چنینی در گذشته بلافاصله با مخالفت یکپارچه و صریح غرب مواجه می شد. اما تاکنون با هیچ اعتراضی مواجه نشده است.
کانادا زمانی با عربستان دچار تنش شد که وزارت خارجه آن کشور خواستار آزادی «سمر بداوی» فعال سابق حقوق بشر که هفته گذشته بازداشت شده بود، و برادرش «رائف بداوی» که در وب سایت اش از دولت عربستان انتقاد کرده بود، شده بود.
در سال 2013، بداوی به 1000 ضربه شلاق، 10 سال زندان و یک جریمه مالی سنگین برای مدیریت این سایت محکوم شد. او 50 ضربه شلاق را در سال 2015 دریافت کرد، اما پس از خشم بین المللی، مجازات او حداقل به طور موقت به حالت تعلیق درآمد.
عربستان سعودی هیچ توضیحی برای اینکه چرا خانم بداوی بازداشت شده، ارائه نداده است. اما او مدتهاست علیه قوانین سرپرستی مرد بر زن که از هرگونه اقدام زنان اعم از ازدواج، سفر، ادامه تحصیل و حتی درمان های پزشک ممانعت به عمل می آورد، مبارزه می کند.
سعودی ها ادعا می کنند که بیانیه کانادا «دخالت آشکار» در امور داخلی آنها است، اما این استدلال عجیب است. «انصاف حیدر» همسر بداوی و سه فرزندشان در کانادا پناهندگی سیاسی دارند و ماه گذشته خود «سمر» نیز شهروند کانادا شد. و کشورهایی که به حقوق انسانی و مدنی توجه دارند، سابقه طولانی ای در انتقاد شخصی و دولتی در دفاع از اصول و ارزش هایی دارند که در منشور سازمان ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر هست.
عربستان سعودی یکی از امضاکنندگان این منشور و عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد است که ماموریت آن تقویت «ارتقاء و حمایت از حقوق بشر در سراسر جهان» است. شاهزاده محمد از زمانی که در سال 2015 توسط پدرش ملک سلمان به قدرت رسید، سرمایه گذاری های خارجی را تقویت کرده، به زنان حق رانندگی داده، برای اولین بار در 30 سال درب سالن های سینما را باز کرده و به دنبال اسلام معتدل است.
در سایه ولیعهدی شاهزاده محمد، سعودی ها از سخن گفتن یا مداخله مستقیم در امور کشورهای دیگر، از جمله یمن، بحرین، قطر و سوریه، ابایی ندارند. برای مثال مقامات عربستان سعودی علیه توافق هسته ای دولت اوباما با ایران لابی گری کردند.
روز دوشنبه، کاخ سفید حاضر به اظهار نظر در خصوص تنش میان کانادا و عربستان نشد. تنها واکنش تا به امروز از سوی یک مقام در وزارت خارجه این کشور است که به صورت ناشناس سخن گفته و کانادا و عربستان سعودی را «متحدان نزدیک» نامیده؛ حتی اگر تنها کانادا عضو ناتو باشد. در این بیانیه به نام بداوی ها اشاره ای نشده، اما به طور گسترده به «آزادی های بین المللی به رسمیت شناخته شده» اشاره و گزارش شد که از دولت عربستان خواسته شده اطلاعات بیشتری ارائه دهد.
ترامپ قبلا با چنین رویکرد زورگویانه ای از سوی عربستان موافقت کرده است. و تلاش های خود ریاست جمهوری آمریکا در ماه ژوئن برای حمله مستقیم به «جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا، ممکن است باعث شده باشد شاهزاده محمد چراغ سبز این رفتارش علیه کانادا را دریافت کرده باشد.
واکنش منفعلانه دولت ترامپ همچنین نشان دهنده بی توجهی آن به رفتار ناعادلانه علیه دو فعالی است که توسط خود ایالات متحده به رسمیت شناخته شده است: بداوی در سال 2012 در مراسمی با حضور «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه وقت آمریکا و «میشل اوباما» بانوی اول وقت آمریکا جایزه شجاعت زنان را دریافت کرد. و کمیسیون آزادی بین المللی مذهبی در آمریکا به عنوان یک سازمان دولتی، دارای یک صفحه در وب سایت خود است که به پرونده بداوی پرداخته است.
دو هفته پیش وزارت خارجه آمریکا به رهبری «مایک پومپئو» وزیر خارجه، کنفرانس آزادی مذهبی برگزار کرد و در پایان، بیانیه ای در خصوص «به رسمیت شناختن حقوق بشر و شان انسانی در جهان» صادر کرد. تا زمانی که کاخ سفید در برابر چنین تحولاتی سکوت کند، نمی توان چنین بیانیه هایی را چندان جدی گرفت.
