دولت ترکیه پس از کودتای نافرجامی که این کشور در ماه جولای گذشته شاهد آن بود، 40 هزار نفر را بازداشت کرد و بیش از 120 هزار نفر از جمله کارکنان بخش های ارتش،پلیس، آموزش و پرورش و بخش های دولتی دیگر به اتهام دست داشتن در کودتا و ارتباط با گروه های تروریستی ، از کار اخراج کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری رویترز در گزارشی به همه پرسی فردا در ترکیه پرداخت و نوشت: «مهتاب یوروک»یکی از معلم ها در یکی از کودکستان های جنوب شرق ترکیه سال گذشته در جریان موج پاک سازی ها که هزاران کارمند دولتی را شامل شد، از کار اخراج شده بود. وی اکنون با فروش مرغ و برنج در یک گاری می فروشد و امیدوار است که روی فرا برسد که سر کار خود و پیش دانش آموزانش برگردد.
لیکن یوروک در حالی که دارد از یک سینی کارتونی برنج بر می دارد تا به یکی از مشتریانش بدهد گفت که آن روز اگر در همه پرسی فردا به «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه اختیارات زیاد داده شود، هرگز نخواهد آمد.
وی گفت :« اگر در همه پرسی مردم «آری»رای بدهند آن وقت برای بسیاری مانند من بسیار دشوار است که به سر کار خود برگردیم و گستره این اخراج ها بیشتر می شود».
دولت ترکیه پس از کودتای نافرجامی که این کشور در ماه جولای گذشته شاهد آن بود، 40 هزار نفر را بازداشت کرد و بیش از 120 هزار نفر از جمله کارکنان بخش های ارتش،پلیس، آموزش و پرورش و بخش های دولتی دیگر به اتهام دست داشتن در کودتا و ارتباط با گروه های تروریستی ، از کار اخراج کرد.
اکثریت این افراد مانند یوروک می گویند که آنها هیچ ارتباطی با تلاش برای سرنگونی نظام حاکم ندارند و قربانی موج پاک سازی هستند که هدف از آن تقویت مشت آهنین رهبری است که با سرعت به سمت حاکمیت مطلقه پیش می رود.
همه پرسی شکاف و اختلاف عمیقی داخل ترکیه به وجود آورده است. اردوغان می گوید که تقویت ریاست جمهوری باعث می شود که کشور از بی ثباتی که دولت های ائتلافی از آن رنج می برند مصون شود این در حالی است که ترکیه با تهدیدهای امنیتی توسط اسلامگرایان تندرو و کردها رو به روست.
لیکن منتقدان وی از این بیم دارند که حاکمیت در این کشور حاکمیت فراگیری شود که رهبری آن را هدایت کند که بر این باورند وی دموکراسی در کشور ترکیه جدید و پایه های سکولار آن را تضعیف کند.
پس از کودتای نافرجام بلافاصله بسیاری از شهروندان ترکیه عملیات بازداشت دسته جمعی را تایید کردند و با اردوغان همراهی کردند این در حالی است که «فتح الله گولن» روحانی ترک مقیم آمریکا متهم به برنامه ریزی برای کودتای نافرجام شد که در آن 240 نفر که بیشتر آنها غیرنظامی هستند، کشته شدند.
لیکن انتقادها با افزایش گستره بازداشت ها که افرادی را از طیف های مختلف جامعه مانند قابله ها و نگهبانان زندان ها در بخش های دورافتاده در ترکیه و نیز نمایندگان پارلمان هوادار کردها، افزایش یافت.بازداشت هایی که باعث شد سومین حزب در کشور اکنون بدون رهبر باشد.
«عمر فاروق جیرجرلی اوغلو» یک پزشک و فعال حقوقی ترکیه که امسال از کار برکنار شد گفت که «این موج پاک سازی ها هرگز حالت های فردی نیست بلکه یک پدیده ای است که فضای بی قانونی آن را تغذیه کرد و در صورتی که در همه پرسی «آری» رای بیاورد اوضاع بدتر می شود».
از قهرمان در جنگ تا تروریست
در گزارشی که «زینب التیوک» نماینده مخالف تهیه کرده، آمده است که موج پاک سازی ها از زمان کودتای نافرجام تا کنون 1.5 میلیون دانش آموز را از معلم های خود محروم کرد.در این گزارش که ماه پیش صادر شد، آمده است که دولت روی 600 شرکت دست گذاشت و 140 هزار گذرنامه را توقیف و 64 شهردار منتخب را برکنار کرد.
علاوه بر آن بیش از 2هزار روزنامه نگار برکنار شده و دهه ها شبکه تلویزیونی و رادیویی و خبرگزاری و روزنامه بسته شد.
برخی کارشناسان حقوقی سازمان ملل گفتند که این عملیات بستن و توقیف فرصت بحث و جدل بر سر اطلاعات در مرحله همه پرسی را تضعیف کرد و حالت فوق العاده که پس از کودتا برقرار شد، بهانه ای برای توجیه تدابیر سرکوبگرانه شد که چه بسا در صورت پیروزی اردوغان در همه پرسی و دادن اختیارات به وی،فقط آغاز باشد.
کارشناسان سازمان ملل روز پنجشنبه اعلام کردند که با توجه به طبیعت خشن و شدید دستورات حالت فوق العاده که از ماه جولای 2016 صادر شد، نگرانی های زیادی درباره احتمال بهر برداری از این گونه اختیارات وجود دارد به شکلی که نقض حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی حاکم را شدید کند.
اردوغان از سال 2014 پس از آن که ده سال به عنوان نخست وزیر فعالیت کرد، ریاست جمهوری را به عهده گرفت.وی نقش رئیس جمهور را که تا حدود زیادی تشریفاتی بود به منصه عملی رساند. و این همه پرسی در صورت تایید تغییرات در قانون اساسی پیشنهادی، می تواند که اختیارات اجرایی به وی دهد که یک روزی محدود به شورای وزیران بود که ممکن است که در برابر پارلمان استیضاح شود.
اردوغان وعده داد که اجرای حکم اعدام را در صورت تایید تغییرات قانون اساسی، باز می گرداند و این اقدام به شکلی تقریبا قطعی تلاش های مستمر ترکیه از دهه ها پیش برای پیوستن به اتحادیه اروپا را که حکم اعدام در آن ممنوع است، بی اثر می کند. وضع ترکیه به عنوان کشور کاندید برای پیوستن به اتحادیه اروپا باعث می شود که اقداماتی برای بهبود کارنامه اش در زمینه حقوق بشر و شفافیت انجام دهد.
«آیسگل کاروسمان اوغلو» معلم محجه ای که دو روز پس از کودتای نافرجام از کار معلق و در ماه سپتامبر از کار اخراج شد، گفت که کودتا بهانه ای برای دولت شده است که از دست مخالفانش راحت شود. وی افزود که رای دادن به «آری» این موج اخراجها را وسیع تر و عمیق تر می کند.
کاروسمان 45 ساله افزود که تأیید تغییرات«باعث گسترش فضایی می شود که همه مخالفان خفه شوند یا هر گونه فرصتی برای زندگی از آنها گرفته شود...می شنوم که آنها زندان های زیاد جدیدی را افتتاح می کنند.گمان می کنم که آنها افرادی مانند ما را در آنها می اندازند».
کاروسمان اوغلو در تجمع غیرعادی در استانبول در هفته گذشته سخن می گفت که شامل کارمندانی شد که موج پاک سازی آنها را در بر گرفت و نیز شامل نزدیکان افرادی که زندانی شدند شد و برای نشان دادن اعتراض شان تجمع کردند. در این تجمع شرکت کنندگان هر گونه ارتباط خود با کودتا را رد کردند و برخی از آنها گفتند که از کار بنابر دلایلی که هیچ ارتباطی با ارتکاب اشتباه واقعی ندارد، اخراج شدند بلکه فقط به دلیل وابسته بودن آنها به سندیکایی که هوادار گولن است، اخراج شدند.
خود گولن نیز که در پنسیلوانیا زندگی می کند، هر گونه دست داشتن در کودتا را تکذیب می کند. گولن که یک روزی هم پیمان اردوغان بود،شبکه وی به موجب رتبه بندی شورای امنیت ملی ترکیه در دو ماه پیش از کودتای نافرجام تروریستی اعلام شد.
اما «احمد ارکاسلان» که یک افسر امنیتی سابق است و طی یک عملیات امنیتی در منطقه«سور» در «دیار بکر» در سال گذشته توسط افراد مسلح کرد زخمی شده بود، گفت که وی بدون هیچ گونه دلیلی اخراج شد و پس از آن که یک قهرمان در جنگ بود، یک شبه تبدیل به تروریست شد.
وی گفت که « هنوز صدای گلوله ها در حالی که من روی زمین دراز کشیده ام، در گوشم صدا می دهد».
وی بر این باور است که فرقی نمی کند نتیجه همه پرسی چه باشد برای وی بسیار دشوار است که سر کارش برگردد.«حتی اگر اخراج کردن ها متوقف شود، کسانی که از آنها انتقاد می کنند را به کار نمی گمارند».
