عربستان سعودی در سایه کاهش درآمدهای نفتی اش و به قدرت رسیدن رئیس جمهور جدید آمریکا که می خواهد بر عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس دیگر در مقابل حمایتی که آمریکا از آنها می کند ،جزیه تحمیل کند و با قدرت از محاکمه حکومت عربستان سعودی در دادگاه های آمریکایی به اتهام تروریسم و به اتهام دست داشتن در حملات به مرکز تجارت جهانی حمایت می کند، در موضع قوی به مانند گذشته نیست تا بتواند شروط خود را تحمیل کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم به میانجی گری کویت میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی پرداخت و نوشت: ناگهان و بدون هیچ گونه توضیحات یا مقدماتی آقای «خالد الجار الله» وزیر خارجه کویت روز گذشته-پنج شنبه- اعلام کرد که کشورش مکلف به رساندن نامه ای از شش کشور حاشیه خلیج فارس به رهبران ایران شد که دیدگاه آنها درباره مسائل اختلاف برانگیر میان طرفین یعنی کشورهای حاشیه خلیج فارس و ایران را تشریح می کند و تماس هایی با تهران درباره چگونگی آغاز گفت و گو با ایران برای مشخص کردن زمان مناسب برای طرفین برقرار کرده است.
عطوان در ادامه نوشت: همچنان مضمون این نامه کشورهای حاشیه خلیج فارس مبهم و پوشیده است و طبیعی است که چنین باشد لیکن پر واضح است که تمایلی برای گفت و گو وجود دارد و کویت به شکل رسمی توسط شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس برای گشودن کانال های میانجی گری با تهران برای کاهش شدت تنش به ویژه میان عربستان سعودی و ایران در چندین عرصه از جمله جنگ های نیابتی که دو کشور علیه یکدیگر در سوریه، عراق و یمن درگیر آنها هستند و تحریم موسم حج توسط حجاج ایران،مکلف شده است.
این نویسنده عرب با اشاره به شکست عربستان در سوریه و یمن نوشت: پر واضح است که حکومت عربستان که در جنگ در سوریه پس از بازپس گیری شهر«حلب» توسط ارتش سوریه و پیوستن ترکیه به محور روسیه تقریبا باخته است و در جنگی که علیه یمن به راه انداخته برنده نشده است؛ جنگی که در حال تکمیل سال دوم خود است، پشت این میانجی گری کویت است و چه بسا طی برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در منامه طی ماه گذشته به کویت دستور میانجی گری داد.
عبدالباری عطوان در این سرمقاله نوشت: چهار موضع گیری چشمگیر عربستان در این زمینه وجود دارد که ناگزیر باید در زمان خوانش موضع عربستان سعودی به شکل اولیه و عمیق درباره آنها درنگ کرد:
نخست: امتناع عربستان سعودی از ارسال پیام تسلیت به دولت ایران در پی درگذشت «آیت الله هاشمی رفسنجانی» رئیس جمهور اصلاح طلب پیشین ایران که دوست عربستان و کانال ارتباط مهم با ایران بود.همه کشورهای حاشیه خلیج فارس به استثنای عربستان به ایران پیام تسلیت فرستادند. چه بسا بد نیست در این زمینه یادآوری کنیم که حکومت های کشورهای حاشیه خلیج فارس در همبستگی با تصمیم عربستان برای قطع روابط خود با ایران در پی آتش زدن سفارت عربستان در پایتخت ایران،سفارتخانه های خود را نبستند و فقط به فرا خوندن سفرای خود بسنده کردند یعنی اینکه موضع گیری های کشورهای حاشیه خلیج فارس همیشه یکی نیست.
دوم: دولت عربستان اعلام کرده است که رسما از سازمان امور حج و زیارت ایران برای رایزنی درباره مقدمات لازم برای موسم حج آینده دعوت به عمل آورده است. «سید علی قاضی عسکر» نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ایران تاکید کرد که این دعوت نامه را دریافت کرده است و یک هیأت ایرانی روز 23 فوریه آینده به ریاض می رود تا با طرف سعودی درباره پایان تحریم موسم حج توسط حجاج ایرانی رایزنی کند.درست است که این دعوت نامه برای بیش از شصت کشور، اگر نگوییم بیشتر، فرستاده شده است و درست است که اگر عربستان تمایل به ادامه بحران داشت، ایران می توانست آن را نادیده بگیرد.
سوم: گرمی استقبال از «میشل عون»رئیس جمهور لبنان طی سفرش به ریاض به عنوان نخستین ایستگاه پس از به قدرت رسیدن. این در حالی است که او نزدیک به محور«مقاومت»سوری ایرانی و هم پیمان قوی«حزب الله»لبنان است که در ادبیات عربستان سعودی بازوی نظامی و سیاسی ایران در لبنان است.این استقبال حکایت از آمادگی برای گشودن کانال با «طرف دیگر» و کاهش برخوردها اگر نتوان مانع از آنها شد،است.
چهارم: مخالفت مسئولان سعودی که بارزترین آنها شاهزاده «ترکی الفیصل» است با سیاست «دونالد ترامپ» رئیس جمهور جدید آمریکا با هر گونه اقدامی برای لغو توافقنامه هسته ای با ایران است زیرا پیامدهای این اقدام باعث به وجود آمدن تنش ها در منطقه خاورمیانه و مسابقه تسلیحات هسته ای و چه بسا جنگ های منطقه ای می شود و این موضعی است که با مخالفت شدید عربستان با این توافقنامه و ناامیدی بزرگ از امضای آن در آن موقع یعنی یک سال پیش، در تعارض است.
نویسنده مشهور عرب در این سرمقاله نوشت: تمایل عربستان برای گفت و گو با ایران از طریق میانجی گر کویتی چه بسا احتمالش بیشتر است زیرا عربستان میزان تاثیرگذاری این رویکرد را فهمیده است زمانی که از موضع خود در سازمان «اپک» عقب نشینی کرد و کاهش تولید نفتش را به اندازه بیش از نیم میلیون بشکه در روز پذیرفت بدون آن که بر اقدام ایران برای کاهش تولیدش اصرار کند؛ اصراری که توافق را به مدت بیش از هشت ماه تعطیل کرد و طی این مدت کشورهای تولید کننده نفت بیش از صد میلیارد دلار به دلیل ادامه کاهش بهای نفت ضرر کردند.
عطوان با اشاره به موضع ضعیف عربستان در مقایسه با گذشته نوشت: عربستان سعودی در سایه کاهش درآمدهای نفتی اش و به قدرت رسیدن رئیس جمهور جدید آمریکا که می خواهد بر عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس دیگر در مقابل حمایتی که آمریکا از آنها می کند ،جزیه تحمیل کند و با قدرت از محاکمه حکومت عربستان سعودی در دادگاه های آمریکایی به اتهام تروریسم و به اتهام دست داشتن در حملات به مرکز تجارت جهانی حمایت می کند، در موضع قوی به مانند گذشته نیست تا بتواند شروط خود را تحمیل کند. دولت جدید آمریکا همچنین نیت های عدوانی خود نسبت به ایران و تمایل اش به لغو توافق هسته ای یا تغییر آن در بهترین شرایط را پنهان نمی کند.
وی در این سرمقاله نوشت: موفقیت میانجی گری کویت یا شکست آن در درجه نخست بر میران نرمش عربستان و میزان پاسخ مثبت دولت ایران به این میانجی گری بستگی دارد ولی بی تردید این موفقیت در صورت وقوعش منجر به گشایش هایی در چندین پرونده از جمله پرونده سوریه و یمن و پایان دادن به تحریم موسم های آینده حج توسط حجاج ایران می شود.
عبدالباری عطوان در پایان این سرمقاله نوشت: آیا ما در این روزنامه یعنی روزنامه «رأی الیوم: خوش بین هستیم؟پاسخ می دهیم که «بله» اما این «بله»ضعیف است و با احتیاط های زیادی نزدیک است با ایمان به اینکه گفت و گو گزینه کم هزینه تری برای طرفین است پس از آنکه حوادث سوریه و یمن و نتایج گزینه های نظامی دیگر را مشاهده کردیم.
