جنگ غزه در سومین ماه خود، هیچ نشانی از پایان ندارد. زمانی که این اتفاق بیفتد، احتمالاً اشغال غزه توسط اسرائیل رقم خواهد خورد اما ادامه آن ناشناخته است. چشم انداز صلح و تشکیل کشور فلسطین از همیشه دورتر به نظر می رسد.
به گزارش جماران، ریچارد هاوس، رئیس بازنشسته شورای روابط خارجی که در دوره ریاست جمهوری جورج بوش، فرستاده ویژه رئیس جمهور در ایرلند شمالی و هماهنگ کننده برای آینده افغانستان بود، در تازه ترین یادداشت برای پراجکت سیندیکیت نوشت: مزیت مورخان نسبت به روزنامه نگاران این است که گذر زمان دیدگاهی را به آنها ارائه می دهد که برای کسانی که ضرب الاجل فوری برای انتشار و پوشش اخبار دارند، در دسترس نیست. پایان سال نزدیک است و اگرقرار باشد درباره سالی که گذشت حرف بزنیم ما هم با یک ضرب الاجل روبه رو هستیم . سخن گفتن از تاریخ در گذشته ای که هنوز چندان دور نشده که به تاریخ بپیوندد سخت است اما برای توصیف این سال که بیشتر با نام جنگ در تاریخ ماندگار خواهد شد، تلاشم را می کنم.
یک سال بدون تغییر در جنگ اوکراین
در سال 2023 دو جنگ به طور خاص برجسته شد. اولین مورد تجاوز مستمر روسیه به اوکراین است. در حالی که اوکراین همچنان در برابر نیروهای روسیه ایستادگی کرده و یک کشور مستقل و بادوام باقی می‌ماند که تقریباً 80 درصد از خاک خود را کنترل می‌کند، حمله متقابل اوکراین که بسیار مورد انتظار بود، دستاورد چندانی نداشت.
در مجموع، سال دوم این جنگ پرهزینه کمتر به خاطر آنچه در میدان نبرد تغییر کرده شناخته می شود تا آنچه که تغییر نکرده است. نقشه جنگ در ماه دسامبر نسبت به ژانویه تفاوت چندانی ندارد. در همین حال، شکاف هایی در حمایت از اوکراین در اروپا و ایالات متحده ظاهر شد.
چشم انداز دور صلح در فلسطین
جنگ دوم توسط حماس علیه رژیم اسرائیل در 7 اکتبر آغاز شد. حملات حماس که باعث تعجب نیروهای اطلاعاتی و دفاعی اسرائیل شد، منجر به کشته شدن بیش از 1200 نفر و اسارت شدن 240 نفر شد.
اسرائیل هدف خود را نابودی حماس اعلام کرد و از آن زمان تاکنون به شدت به غزه، ابتدا از طریق هوا و سپس زمینی حمله کرده که تاکنون نزدیک به 20000 نفر را کشته و نزدیک به دو میلیون نفر را آواره کرده است.
جنگ در سومین ماه خود، هیچ نشانی از پایان ندارد. زمانی که این اتفاق بیفتد، احتمالاً اشغال غزه توسط اسرائیل رقم خواهد خورد اما ادامه آن ناشناخته است. چشم انداز صلح و تشکیل کشور فلسطین از همیشه دورتر به نظر می رسد.
تمایل چین و آمریکا برای پرهیز از تقابل
جای تعجب نیست که مهم ترین روابط دوجانبه این دوره، بین ایالات متحده و چین، در سال 2023 نیز یکی از سرفصل های خبری بود. سال با عبور یک بالن جاسوسی چینی از ایالات متحده آغاز شد که آمریکا را وادار به سرنگونی آن کرد. روابط وارد حالت انجماد عمیقی شد تا اینکه تماس‌های سطح بالا در تابستان از سر گرفته شد و در ماه نوامبر در سانفرانسیسکو، با دیدار رئیس‌جمهور جو بایدن و رئیس‌جمهور شی جین پینگ به اوج رسید.
هر دو رهبر خواهان یک رابطه آرام تر هستند، البته به دلایل بسیار متفاوت. چین امیدوار به بهبود روابط اقتصادی است، در حالی که ایالات متحده می‌خواهد با انجام تهاجم در تنگه تایوان یا دریای چین جنوبی یا ارائه کمک نظامی به روسیه، از افزایش آشفتگی‌های جهانی توسط چین جلوگیری کند. بدون رویکرد مشترک به مسائل و بحران های اصلی، هرگونه بستری برای زیرسازی این رابطه متزلزل خواهد بود.
یک کره شمالی نسبتا آرام
با این حال، توجه به دو چیز مهم است که در سال 2023 اتفاق نیفتاد. هیچ بحران یا حادثه ای در تایوان وجود نداشت که تهدیدی برای ایجاد درگیری بین چین و ایالات متحده باشد. چین سال را با تمرکز بیشتر بر اقتصاد خود و آغاز گذار ضروری به سمت رشد مبتنی بر تقاضای داخلی به پایان رساند. با توجه به عدم تمایل خانوارهای چینی به خرج کردن به جای پس انداز، این مسیر دشواری خواهد بود.
همچنین بحرانی در مورد کره شمالی وجود نداشت. هفتمین آزمایش هسته ای که به طور گسترده پیش بینی شده بود هرگز محقق نشد. اینکه چرا کیم جونگ اون از خودداری کرد مشخص نیست، اما آنچه واضح است این است که کره شمالی همچنان به افزایش کمیت و کیفیت نیروهای هسته ای و موشکی خود ادامه می دهد و حتی توسعه بیشتر آنها را در اصلاحیه قانون اساسی گنجانده است. آنچه که اتفاق نیفتاد، واکنش هماهنگ کره جنوبی، ژاپن یا ایالات متحده به این تحولات است، اگرچه واشنگتن تلاش کرد نگرانی های سئول در مورد اطمینان از بازدارندگی گسترده در برابر تحرکات کره شمالی را از بین ببرد.
گرم ترین سال جهان تا به امروز
این سال همچنین به خاطر گرمترین سال ثبت شده در یادها خواهد ماند. رهبران جهان، مدیران عامل، لابی‌گران و فعالان جهانی در این حوزه برای کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (COP28) در دبی گرد هم آمدند. اما عدم تطابق بین تلاش‌های آنها و فوریت مشکل، سؤالات نگران‌کننده‌تری را در مورد تمایل جهان برای گرد هم آمدن برای رسیدگی به آنچه می‌توانست به عنوان چالش تعیین‌کننده قرن ثابت شود، ایجاد کرد.
پیشروی سریع هوش مصنوعی
هوش مصنوعی در سال 2023 موفقیت آمیز بود و به عنوان یک فناوری مهم به رسمیت شناخته شد. برخی گام‌های مردد در تنظیم مقررات برداشته شد، اما هوش مصنوعی سریع‌تر از آنچه دولت‌ها می‌توانند پیامدهای آن را درک کنند در حال تکامل است. در نتیجه، جهان بیش از آنکه بر توسعه آن تأثیر بگذارد، تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار می گیرد.
پوپولیسم ویژگی سیاسی غالب سال باقی ماند. خارجی ها یا خودی هایی که مانند خارجی ها عمل می کردند، سال خوبی داشتند. این امر برای رهبری موجود در هند و رهبری جدید در آرژانتین، هلند و اسلواکی مصداق داشت.
کاهش تورم در ایالات متحده
صرف نظر از شرایط عینی، افراد بیشتری ناامید و بدبین هستند تا خوش بین و امیدوار. با این حال، ما می توانیم با یک یادداشت خوش بینانه این سال را پایان دهیم. اقتصاد ایالات متحده در سال 2023 نقطه روشنی بود که تورم در کنار رشد اقتصادی ثابت، کاهش یافت. در واقع، به دلیل باور سرمایه گذاران مبنی بر اینکه تورم می تواند بدون ایجاد رکود کاهش یابد، سال در حالی به پایان رسید که بازارهای سهام به بالاترین حد خود نزدیک شدند.
دیپلماسی به کمک کره جنوبی و ژاپن آمد
شگفت‌انگیزترین پیشرفت سال ممکن است نزدیکی ژاپن و کره جنوبی باشد. با کمک دیپلماسی خلاق آمریکایی و با تمایل رئیس جمهور کره جنوبی و نخست وزیر ژاپن برای پذیرش برخی ریسک های سیاسی، روابط دوجانبه از زمان پایان جنگ جهانی دوم نزدیک تر از هر زمان دیگری شده است. در دنیایی که در آن واقعیت جنگ به ما یادآوری می‌شود، دیدن این دو دشمن سابق که وارد عصر جدیدی از روابط می‌شوند، اطمینان‌بخش بود.
