مهم ترین راه برای بهره مندی روسیه از این بحران در غزه، کسب امتیاز در دادگاه افکار عمومی جهانی است.
جنگ غزه معادله های بسیاری را در منطقه و فرامنطقه بر هم زده است. اما مهم ترین پرسش این است که آیا روسیه تنها برنده غیرمستقیم این جنگ خواهد بود؟
به گزارش جماران، رویترز در گزارشی در این باره می نویسد: ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، سه روز صبر کرد تا درباره عملیات حماس در اسرائیل (سرزمین های اشغالی) که اتفاقا با تولد 71 سالگی او همزمان شده بود، اظهارنظر کند. البته زمانی هم که در این باره صحبت کرد ایالات متحده و نه حماس را مقصر معرفی کرد. ولادیمیر پوتین در گفت و گو با نخست وزیر عراق در این باره گفت: «فکر میکنم بسیاری با من موافق هستند که این نمونه بارز سیاست شکست خورده آمریکا در خاورمیانه است که تلاش کرد روند حل و فصل اختلاف ها و همه امور را در انحصار خود درآورد.»
شش روز بعد پوتین با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل برای تسلیت به خاطر کشته شدن حدود 1200 اسرائیلی صحبت کرد. ده روز پس از آن، روسیه اعلام کرد که یک هیئت حماس برای گفتگو در مسکو است.
کارشناسان سیاست روسی و غربی می گویند پوتین در تلاش است از جنگ اسرائیل علیه حماس برای تشدید آنچه به عنوان نبرد وجودی با غرب برای نظم جهانی جدید که به سلطه آمریکا به نفع یک سیستم چندجانبه پایان می دهد ، استفاده کند.
سرگئی مارکوف، مشاور سابق کرملین در وبلاگ خود در توضیح سخنان پوتین نوشت: «روسیه درک می کند که ایالات متحده و اتحادیه اروپا به طور کامل از اسرائیل حمایت کرده اند، اما ایالات متحده و اتحادیه اروپا اکنون مظهر شر هستند و به هیچ وجه نمی توانند درست باشند. بنابراین مسکو باید فاصله خود با آنها و موضع گیری هایشان درباره این جنگ را حفظ کند. بنابراین، روسیه با آمریکا و اتحادیه اروپا در یک اردوگاه قرار نخواهد گرفت. متحد اصلی اسرائیل، آمریکا، دشمن اصلی روسیه در حال حاضر است. و متحد حماس، ایران، متحد روسیه است.»
مسکو از روابط نزدیک خوبی با تهران برخوردار است - که از حماس حمایت میکند و واشنگتن او را به تامین پهپادهای مسکو برای اوکراین که درگیر جنگ فرسایشی با روسیه است، متهم کرده است.
«هانا نوته»، کارشناس سیاست خارجی روسیه مستقر در برلین، به مرکز کارنگی روسیه اوراسیا گفت که فکر میکند مسکو موضع قبلی و متعادلتر خود در قبال خاورمیانه را کنار گذاشته و یک موضع کاملا آشکار طرفدار فلسطین اتخاذ کرده است. او گفت: «در انجام همه اینها، روسیه به خوبی درک میکند که خود را با حوزههای مردمی و افکار عمومی در سراسر خاورمیانه و حتی فراتر از آن – در جنوب جهانی، در دیدگاههای آنها در مورد مسئله فلسطین، جایی که آرمان فلسطین همچنان طنینانداز است و حامیانی جدی دارد، همسو کند. این دقیقا همان حوزههایی است که پوتین در تلاش برای ایجاد نظم جدید جهانی که نفوذ ایالات متحده را کمرنگ میکند، به دنبال جذب آنهاست. مهم ترین راه برای بهره مندی روسیه از این بحران در غزه، کسب امتیاز در دادگاه افکار عمومی جهانی است.
پوتین در یکی از سخنانش گفته بود که«وقتی به کودکان رنج کشیده و خون آلود (در غزه) نگاه می کنید، مشت های خود را گره می کنید و اشک از چشمان شما جاری می شود.»
استانداردهای دوگانه
سیاستمداران روسی به وضوح از چک سفید امضایی انتقاد می کنند که واشنگتن به اسرائیل برای بمباران غزه داده و این سیاست آمریکا را در مقابل واکنش تنبیهی واشنگتن به جنگ روسیه در اوکراین، جایی که مسکو میگوید عمداً غیرنظامیان را هدف قرار نمیدهد، قرار می دهند. البته سفیر اسرائیل در سازمان ملل گفته است که روسیه با توجه به آنچه که خود در اوکراین انجام می دهد، در موقعیتی نیست که برای دیگران سخنرانی کند.
البته سناتور روس الکسی پوشکوف با این مقام اسرائیلی هم عقیده نیست و می گوید که غرب با افشای استانداردهای دوگانه خود در مورد نحوه رفتار با کشورهای مختلف بسته به رابطه و اولویت های سیاسی که با هرکدام دارد، به تله افتاده است . او در یکی از پست های خود در گروه تلگرامی اش نوشت: حمایت بی چون و چرای آمریکا و غرب از اقدامات اسرائیل، ضربه محکمی به سیاست خارجی غرب در چشم جهان عرب و کل جهان جنوب وارد کرده است.
مارکوف مشاور سابق کرملین می گوید که روسیه همچنین این بحران را فرصتی برای مسکو میبیند تا با معرفی خود به عنوان یک صلحساز بالقوه که با همه طرفها ارتباط دارد، نفوذ خود را در خاورمیانه افزایش دهد. مسکو پیشنهاد میزبانی نشست منطقه ای وزرای خارجه را داده و پوتین نیز گفته که روسیه در موقعیت خوبی برای کمک قرار دارد.
پوتین در گفت و گو با یک رسانه عربی گفت: «ما روابط بسیار باثبات سیاسی و تجاری با اسرائیل داریم، ما روابط دوستانه ای با فلسطین برای دهه ها داشته ایم، دوستان ما این را می دانند. و به نظر من روسیه نیز می تواند سهم خود را در روند حل و فصل داشته باشد.»
مارکوف می گوید که جنگ غزه مزایای اقتصادی بالقوه و البته امتیاز سیاسی دور کردن منابع مالی و نظامی غرب از اوکراین را هم در خود دارد. مارکوف می گوید: روسیه از افزایش قیمت نفت که نتیجه این جنگ خواهد بود، سود می برد. مسکو از هرگونه درگیری که ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید منابعی را به آن اختصاص دهند سود می برد، زیرا منابع در اخیتار اوکراین را کاهش می دهد.
الکس گابویف، مدیر مرکز اوراسیا کارنگی روسیه، معتقد است مسکو سیاست خود در خاورمیانه را به دلیل جنگ در اوکراین تغییر داده است: «جنگ در حال تبدیل شدن به یک اصل در سازماندهی سیاست خارجی روسیه شده است. به عنوان نمونه روسیه رابطه خود با ایران را به دلیل کمک های نظامی تهران به مسکو در جنگ اوکراین بر رابط با اسرائیل ترجیح می دهد.»
تنش در رابطه تل آویو و مسکو
روابط روسیه با اسرائیل، که به طور سنتی نزدیک و عملگرا بود، آسیب دیده است. استقبال مسکو از هیأت حماس کمتر از دو هفته پس از عملیات حماس خشم اسرائیل را برانگیخت و باعث شد آناتولی ویکتوروف سفیر روسیه را به دلیل ارسال آنچه مدعی بودند«پیامی در مشروعیت بخشیدن به تروریسم»، احضار کند.
البته این نارضایتی متقابل بود. سفیر اسرائیل، حداقل دو بار برای گفت و گو با وزارت خارجه روسیه احضار شده و نمایندگان دو طرف در سازمان ملل پس از اینکه نماینده روسیه توضیح حق دفاع از خود اسرائیل را زیر سوال برد، سخنان تندی را مبادله کردند.
میخائیل بوگدانوف، یکی از معاونان وزرای خارجه روسیه می گوید که اسرائیل پیشاپیش هشدار به مسکو در مورد حملات هوایی علیه متحد روسیه یعنی سوریه را متوقف کرده است.
زمانی که یک مقام اسرائیلی، درباره حمله اتمی به غزه اظهاراتی گفت روسیه گفت که این اظهار نظر ابهام های بسیاری ایجاد کرده که مهم ترین آن این است که آیا این سخنان به منزله اعتراف رسمی اسرائیل به برخورداری از سلاح هسته ای است.
در واکنش به این موضع، یکی از مقام های حزب لیکود به رهبری نتانیاهو، گفته است که اسرائیل روزی مسکو را به خاطر موضعش مجازات خواهد کرد: «ما این جنگ(با حماس) را به پایان خواهیم رساند. پس از این، روسیه بهای آن را خواهد پرداخت. روسیه از دشمنان اسرائیل حمایت می کند و ما این را فراموش نخواهیم کرد و مطمئن خواهیم شد که اوکراین در جنگ با روسیه پیروز خواهد شد.»