پس از اینکه بوریس جانسون بهطور چشمگیری از رقابت برای رهبری حزب محافظهکار کنارهگیری کرد، ریشی سوناک، وزیر دارایی سابق بریتانیا، یکشنبه به عنوان نامزد اصلی نخستوزیری بعدی این کشور ظاهر شد.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان لیز تراس، نخستوزیر کنونی، هفته گذشته پس از تنها شش هفته فاجعهبار از سمت خود استعفا داد. گراهام بردی، مقام محافظه کار مسئول رقابت رهبری، گفت که نخست وزیر جدید تا روز جمعه روی کار خواهد آمد.
کاندیداهای جایگزین تراس تا ساعت 14 فرصت دارند. (9 صبح به وقت شرقی) روز دوشنبه برای جلب حمایت 100 قانونگذار حزب محافظه کار برای ورود به رقابت برای تبدیل شدن به حزب - و رهبر جدید کشور-. تصمیم جانسون برای کناره گیری از این رقابت باعث می شود سوناک با پنی موردانت، رهبر مجلس عوام رقابت کند.
اگر هر دو نامزد حمایت 100 نماینده مجلس را به دست بیاورند، پس از آن حدود 172000 عضو حزب محافظه کار باید رهبر جدید را در رای گیری آنلاین انتخاب کنند.
از غروب یکشنبه، سوناک تنها کسی بود که از بین این دو نفر به آستانه 100 نامزدی رسید.
اگر او تنها کسی باشد که به این تعداد حامی رسیده است، به طور خودکار رهبر جدید حزب محافظه کار خواهد شد. اکثریت پارلمانی این حزب تضمین می کند که او همچنین نخست وزیر آینده کشور خواهد شد.
پس از روزها گمانه زنی، سوناک روز یکشنبه رسما اعلام کرد که در این مسابقه شرکت خواهد کرد و در توییتر نوشت: بریتانیا کشوری فوقالعاده است اما با یک بحران اقتصادی عمیق روبرو هستیم. به همین دلیل من به عنوان رهبر حزب محافظهکار و نخستوزیر بعدی بریتانیا اعلام آمادگی میکنم.
سوناک به رأیدهندگان وعده داد که برای "اصلاح اقتصاد، متحد کردن حزب و خدمت به کشور" تلاش خواهد کرد
در تمام سطوح دولتی که من رهبری میکنم صداقت، حرفهگرایی و مسئولیتپذیری وجود خواهد داشت و من روز به روز برای انجام کار تلاش خواهم کرد.»
بسیاری از حامیان جانسون سوناک را به دلیل کمک به برکناری جانسون از قدرت در ماه ژوئیه در پی یک سری رسواییها سرزنش میکنند، اما او عصر یکشنبه پس از کنارهگیری نخستوزیر سابق از رقابتهای انتخاباتی، ادای احترام کرد. بوریس جانسون برگزیت و واکسن بزرگ را ارائه کرد. او کشور ما را در سختترین چالشهایی که تا به حال با آن روبرو بودهایم رهبری کرد و سپس با پوتین و جنگ وحشیانهاش در اوکراین مقابله کرد. ما همیشه قدردان او به خاطر آن خواهیم بود.»
اگرچه او تصمیم گرفته است دیگر برای پست نخست وزیری کاندید نشود، من واقعاً امیدوارم که به کمک به زندگی عمومی در داخل و خارج از کشور ادامه دهد.»
کر استارمر، رهبر اصلی اپوزیسیون حزب کارگر، پس از اینکه مدعی شد مردم از رهبری محافظهکار و پیامدهای تصمیمهای دولتشان «تا دندانهای عقب خسته شدهاند»، مجدداً خواستار برگزاری انتخابات سراسری در روز یکشنبه شد.
استارمر در مصاحبه ای با بی بی سی گفت:انتخابی وجود دارد. ما به انتخابات سراسری نیاز داریم! اجازه دهید مردم تصمیم بگیرند... آیا آنها می خواهند به این هرج و مرج مطلق ادامه دهند یا ثبات در دولت کارگر را می خواهند؟
موردانت اولین کسی بود که روز جمعه نامزدی خود را اعلام کرد. او با هدف "یکپارچگی کشورمان، انجام تعهدات و پیروزی در انتخابات عمومی بعدی" وعده "شروعی تازه" برای بریتانیا داد. او همچنین تحت یک هشتگ جذاب اجرا می کند: "PM4PM".
موردانت در آخرین انتخابات رهبری مقام سوم را کسب کرد و به سختی نتوانست در مقابل اعضا قرار گیرد. با 105 رای از نمایندگان مجلس در انتخابات گذشته، انتظار می رود که او نیز آستانه جدید را پشت سر بگذارد و در میان اعضای حزب عملکرد خوبی داشته باشد، تا حدی به دلیل اعتبار نظامی اش. موردانت یکی از نیروهای ذخیره نیروی دریایی سلطنتی است و مدت کوتاهی به عنوان وزیر دفاع ایالات متحده خدمت کرده است.
شایان ذکر است: نخستوزیر آینده بریتانیا، مشکلات دشواری را پیش رو خواهد داشت زیرا با توجه به افزایش هزینههای معیشتی و تورم بالای 10 درصد، کشور عملا با شرایط بسیار حساسی روبرو است.
با اعلام انصراف بوریس جانسون از رقابت بر سر ریاست حزب محافظهکار و هموار شدن دستیابی ریشی سوناک، وزیر دارای پیشین به پست نخستوزیری بریتانیا، سوناک از نخستوزیر اسبق تقدیر کرد.
استعفای چندماه پیش سوناک از پست خود به عنوان وزیر دارایی، منجر به استعفاهای دستهجمعی وزرای کابینه جانسون شد که سرانجام و به دنبال برملا شدن رسواییهای گوناگون وزرای او، سقوط کابینه جانسون در ژوئن گذشته را در پی داشت.
سوناک در تقدیر از جانسون ملقب «بوجو» خاطرنشان کرد که او کشور را در جریان خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) و همچنین دوران پاندمی کرونا به شکلی مطلوب رهبری کرد و توانست با قدرت در برابر روسیه و جنگافروزی آن در اوکراین بایستد.
«سپاسگزار جانسون هستیم»
سوناک یکشنبه یکم آبان در اظهارات مطبوعاتی گفت: «جانسون کشور را در دشوارترین چالشها رهبری کرد و سپس با پوتین و جنگ وحشیانه او دراوکراین نیز به مقابله پرداخت.»
او در ادامه افزود: «ما همواره به خاطر این خدمات، سپاسگزار جانسون خواهیم بود.»
به گزارش رسانههای بریتانیا، سوناک گفت: «امیدوارم بهرغم تصمیم او درعدم نامزدی برای احراز مجدد منصب نخستوزیری، به مشارکت در عرصه عمومی در داخل و خارج ادامه دهد.»
رایگیری امروز در مورد دو نامزد
سوناک، روز گذشته به شکل رسمی، نامزدی خود برای نخستوزیری و ریاست حزب محافظهکار با هدف «ترمیم اقتصاد، وحدت حزب و کمک به کشور» را اعلام داشت. او موفق شد رای مثبت 150 عضو حزب محافظهکار را به دست آورد درحالی که جانسون بر أساس آمار نتوانست به حد نصاب 100 رای برای نامزدی خود دست یابد، هرچند که مدعی رسیدن به این حدنصاب شد.
بنی موردانت، وزیر دفاع پیشین نزدیک به 28 رای یا کمتر را به دست آورد اما با ابراز اطمینان از حمایت طرفدارانی دیگر درحزب گفت: «من برای تامین وحدت در حزب مناسبتترم.»
انتظار میرود که 357 نماینده حزب محافظهکار دوشنبه (امروز) یکی از این دو نامزد (سوناک یا موردانت) را انتخاب کنند.
در صورتی که در دور اول رایگیری، طرف پیروز مشخص نشود، 170 هزارعضو حزب باید تا 28 اکتبر، نامزدی را از طریق رایگیری آنلاین انتخاب کنند که از محبوبیت مردمی بیشتری برخوردار است.
با انصراف یکی از این دو نامزد، نامزد رقیب به شکلی مستقیم و در ابتدای هفته وارد داونینگاستریت خواهد شد.
نخستوزیر آینده بریتانیا، مشکلات دشواری را پیش رو خواهد داشت زیرا با توجه به افزایش هزینههای معیشتی و تورم بالای 10 درصد، کشور عملا با شرایط بسیار حساسی روبرو است.
افزون بر این، زدودن تفرقه و ایجاد وحدت درحزب محافظهکار در فاصله دوسال مانده به انتخابات پارلمانی نیز از دیگر چالشهای پیش روی نخست وزیر آینده است؛ بویژه که به گزارش « فرانسپرس» نظرسنجیها حاکی از افزایش محبوبیت مردمی حزب کارگر است..
ساعاتی پیش از اعلام نامزدی سوناک، رسانههای بریتانیایی گزارش دادهبودند او و بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین این کشور که دو بخت اصلی جانشینی لیز تراس به شمار میروند، شامگاه شنبه (۲۲ اکتبر/ ۳۰ مهر) با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند. شبکه خبری بیبیسیجهانی و روزنامه "ساندیتایمز" با انتشار این خبر نوشتند محتوای این دیدار علنی نشده است.
با این حال رسانههای بریتانیایی بلافاصله پس از انتشار این خبر حدس زدند این دو سیاستمدار احتمالا به توافقی با یکدیگر رسیدهاند تا از این طریق از انشعاب در حزب محافظهکار جلوگیری کنند. روزنامه محافظهکار "ساندی تلگراف" نوشت سوناک میتواند نقشی را در کابینه آینده به جانسون پیشنهاد داده باشد.
قضیه فقط برتری عددی سوناک نیست. بسیاری از چهرههای شاخص جناح راست حزب محافظهکار نیز از او حمایت کردهاند. استیو بیکر، قانونگذاری که نماینده گروه پرنفوذی از نمایندگان مخالف اتحادیه اروپا در مجلس است، صبح یکشنبه اعلام کرد که از سوناک حمایت میکند. ساعاتی بعد شاهد حمایت دو چهره پرنفوذ دیگر نیز بودیم: سوئلا بریورمن، وزیر کشور دولت کوتاهعمر لیز تراس و مخالف شدید مهاجرت، و کمی بیدناک، وزیر بازرگانی بینالمللی که از چهرههای خیزان حزب محسوب میشود.
بیکر در گفتوگو با شبکه «اسکای نیوز» گفت: «انتخاب بوریس جانسون به معنای تضمین فاجعه خواهد بود. نباید بگذاریم چنین اتفاقی بیفتد.»
ریشی سوناک در دولت جانسون وزیر بود، اما از سمت خود استعفا داد و از نامزدهای اصلی جانشینی او بود. او در این راه در مقابل لیز تراس شکست خورد، اما در طول کارزارش با سیاستهای اقتصادی تراس به شدت مخالفت کرده بود، و همین سیاستها به بحرانی اقتصادی انجامید که تراس را به استعفای زودهنگام کشاند تا کوتاهمدتترین نخستوزیر تاریخ بریتانیا باشد.
جانسون تا کنون به طور رسمی تمایل خود را برای بدست گرفتن مجدد رهبری حزب محافظهکار و همچنین سکونت در خانه شماره ده خیابان "داونینگ" (محل اقامت نخستوزیر) ابراز نکرده است.
طبق برآورد رسانههای بریتانیایی سوناک میتواند در میان نمایندگان محافظهکار به اندازه لازم هوادار جمع کند. برای کسب نامزدی به حمایت دستکم ۱۰۰ نماینده پارلمان نیاز است.
مهلت قانونی برای ثبت نامزدی تا بعدازظهر دوشنبه (۲۴ اکتبر) است. حداکثر سه نفر نیز میتوانند نامزد شوند.
لیز تراس روز پنجشنبه (۲۰ اکتبر) از سمت خود کنارهگیری کرد. در پی این اقدام حزب محافظهکار اعلام کرد طی روندی فوری حداکثر تا روز جمعه (۲۸ اکتبر) مشخص خواهد شد در آینده چه کسی در رأس دولت بریتانیا قرار خواهد گرفت.
بوریس جانسون، نخستوزیر پیشین بریتانیا، که همراه با خانوادهاش در تعطیلات بسر میبرد، دو روز پس از استعفای تراس، به لندن بازگشت. یکی از منابع نزدیک به جانسون اظهار داشته او حمایت مورد نیاز از سوی صد نماینده را در اختیار دارد.
پنی موردانت، وزیر امور پارلمانی بریتانیا، پیشتر به طور رسمی نامزدی خود را برای کسب رهبری حزب اعلام کرده است. با این حال رسانهها بخت او را در مقایسه با دو رقیب دیگرش اندک ارزیابی میکنند