زمانی که شی جین پینگ یک دهه پیش به قدرت رسید، چین به تازگی از ژاپن پیشی گرفته و به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده بود.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان، از آن زمان با سرعتی خارق العاده رشد کرده است. چین با متوسط نرخ رشد سالانه 6.7 درصدی از سال 2012، یکی از سریع ترین توسعه پایدار را برای یک اقتصاد بزرگ در تاریخ تجربه کرده است. بر اساس گزارش بانک جهانی، در سال 2021، تولید ناخالص داخلی آن به نزدیک به 18 تریلیون دلار رسید که 18.4 درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل می دهد.
پیشرفت‌های سریع فناوری چین نیز این کشور را به یک تهدید استراتژیک برای ایالات متحده و متحدانش تبدیل کرده است. این به طور پیوسته رقبای آمریکایی را از موقعیت‌های رهبری طولانی مدت در بخش‌هایی از فناوری 5G گرفته تا هوش مصنوعی بیرون می‌کشد.
تا همین اواخر، برخی از اقتصاددانان پیش بینی می کردند که چین تا سال 2030 به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد و ایالات متحده را از بین می برد. اکنون، وضعیت بسیار کمتر امیدوار کننده به نظر می رسد.
در حالی که شی برای دومین دهه قدرت خود آماده می شود، با چالش های اقتصادی فزاینده ای از جمله طبقه متوسط ناراضی مواجه می شود. اگر او نتواند اقتصاد را به مسیر اصلی بازگرداند، چین با کاهش نوآوری و بهره وری همراه با افزایش نارضایتی اجتماعی مواجه خواهد شد.
داگ گاتری، مدیر ابتکارات چین در دانشکده مدیریت جهانی تاندربرد دانشگاه ایالتی آریزونا، گفت: «برای 30 سال، چین در مسیری بود که امید زیادی به مردم داد، و افزود که کشور «در حال حاضر در مشکل عمیقی قرار دارد».
رکود اقتصادی و مخالفت های نادر
در حالی که شی یکی از قدرتمندترین رهبرانی است که چین و حزب حاکم کمونیست آن دیده اند، برخی کارشناسان می گویند که او نمی تواند اعتبار پیشرفت شگفت انگیز این کشور را مدعی شود.
سونجا اوپر، استاد دانشگاه بوکونی در ایتالیا که اقتصاد چین را مطالعه می کند، گفت: «رهبری شی عاملی برای رشد اقتصادی چین نیست. او افزود: «شی توانست از یک جنبش کارآفرینی مستمر و توسعه سریع اقتصاد [بخش خصوصی] که رهبران قبلی راه انداخته بودند، سرمایه گذاری کند.»
در عوض، در سال های اخیر، سیاست های شی جین پینگ باعث ایجاد سردردهای بزرگ در چین شده است.
سرکوب گسترده پکن در بخش خصوصی این کشور، که در اواخر سال 2020 آغاز شد، و تعهد سرسختانه آن به سیاست صفر کووید، ضربه سختی به اقتصاد و بازار کار وارد کرده است.
اوپر گفت: «در هر صورت، رهبری شی ممکن است بخشی از پویایی رشد کشور را کاهش داده باشد.
بیش از یک تریلیون دلار از ارزش بازار علی بابا و تنسنت - جواهرات صنعت فناوری چین - طی دو سال گذشته از بین رفته است. رشد فروش در این بخش کند شده است و ده ها هزار کارمند اخراج شده اند که منجر به بیکاری بی سابقه جوانان شده است.
بخش املاک نیز تحت تأثیر قرار گرفته و به برخی از بزرگترین توسعه دهندگان خانه در کشور ضربه زده است. سقوط در املاک و مستغلات - که 30 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد - باعث ایجاد نارضایتی گسترده و نادر در میان طبقه متوسط شده است.
هزاران خریدار خشمگین خانه از پرداخت وام مسکن خود در پروژه های متوقف شده امتناع کردند، که به ترس از خطرات مالی سیستماتیک دامن زد و مقامات را مجبور کرد که بانک ها و توسعه دهندگان را برای خنثی کردن ناآرامی تحت فشار قرار دهند. این تنها تظاهرات نارضایتی در سال جاری نبود.
در ماه ژوئیه، مقامات چینی اعتراض مسالمت آمیز صدها سپرده گذار را که خواستار پس انداز زندگی خود از بانک های روستایی بودند که میلیون ها دلار سپرده را مسدود کرده بودند، به خشونت پراکنده کردند. رسوایی بانکی نه تنها معیشت صدها هزار مشتری را تهدید کرد، بلکه وضعیت رو به وخامت مالی بانک های کوچکتر چین را نیز برجسته کرد.
دیوید دلار، یکی از اعضای ارشد مرکز جان ال. تورنتون چین در موسسه بروکینگز، گفت: بسیاری از افراد طبقه متوسط از عملکرد اقتصادی اخیر ناامید و از حکومت شی ناامید شده اند.
به گفته تحلیلگران، آسیب‌پذیری‌های سیستم مالی نتیجه گسترش بی‌بند و باری کشور در دهه گذشته است و این مدل باید تغییر کند.
نیل توماس، تحلیلگر ارشد چین و شمال شرق آسیا در گروه اوراسیا گفت: «رشد چین در طول دهه قدرت شی، عمدتاً به رویکرد اقتصادی عمومی اتخاذ شده توسط پیشینیان او نسبت داده می‌شود که بر توسعه سریع از طریق سرمایه‌گذاری، تولید و تجارت متمرکز بود.
او گفت: اما این مدل به نقطه‌ای رسیده بود که بازدهی قابل توجهی را کاهش می‌داد و نابرابری اقتصادی، بدهی‌های مالی و آسیب‌های زیست‌محیطی را افزایش می‌داد.
یک مدل جدید مورد نیاز است
به گفته کارشناسان، در حالی که شی تلاش می‌کند این مدل را تغییر دهد، اما به راه درستی پیش نمی‌رود و با کنترل‌های شدیدتر دولتی، آینده کسب‌وکارهای چین را به خطر می‌اندازد.
رهبر 69 ساله سرکوب خود را برای مهار کسب و کارهای خصوصی "بی نظم" که بیش از حد قدرتمند شده بودند، آغاز کرد. او همچنین خواهان توزیع مجدد ثروت در جامعه، تحت هدف "شکوفایی مشترک" خود است.
شی به یک "عادی جدید" امیدوار است، جایی که مصرف و خدمات بیشتر از سرمایه گذاری و صادرات، محرک های توسعه هستند.
اما، تا کنون، این اقدامات اقتصاد چین را به یکی از بدترین بحران های اقتصادی خود در چهار دهه گذشته سوق داده است.
صندوق بین‌المللی پول اخیراً پیش‌بینی خود را برای رشد چین به 3.2 درصد در سال جاری کاهش داد که در سال 2021 رشد شدیدی از 8.1 درصد داشت. این دومین پایین‌ترین نرخ رشد این کشور در 46 سال گذشته بوده است، که در سال 2020 بهتر است که سیستم ایمنی روسیه را تحت تأثیر قرار دهد. اقتصاد.
در دوران شی جین پینگ، چین نه تنها منزوی شده است، بلکه شاهد فروپاشی روابط آمریکا و چین نیز بوده است. امتناع او از حمله به مسکو به چین و تجاوز بیشتر به تایوان، می‌تواند این کشور را حتی بیشتر از واشنگتن و متحدانش دور کند.
گزینه های شی چیست؟
تحلیلگران می گویند که مشکلات فعلی اقتصاد بزرگی برای حکومت شی نمی شود. انتظار می رود که او سومین دوره بی قدرت را در کنگره حزب کمونیست که روز یکشنبه آغاز می شود، کسب کند. اولویت های ارائه شده در کنگره همچنین مسیر چین را برای پنج سال آینده یا حتی بیشتر تعیین می کند.
توماس از گروه اوراسیا گفت: «احتمالاً به فاجعه اقتصادی در مقیاس رکود بزرگ نیاز است تا سطوحی از نارضایتی اجتماعی و اعتراض مردمی ایجاد شود که ممکن است تهدیدی برای حاکمیت حزب کمونیست باشد.
وی افزود: علاوه بر این، رشد تنها منبع مشروعیت و حمایت از حزب کمونیست نیست، و شی به طور فزاینده‌ای اعتبار ملی‌گرایانه حزب کمونیست را برای جلب توجه به میهن‌پرستی و همچنین کتاب‌های جیبی تجلی کرده است.
اما برای بازگرداندن چین به رشد و نوآوری بالا، شی ممکن است مجبور شود اصلاحات بازار محور را بازگرداند.
گاتری گفت: "اگر او باهوش بود، در دوره سوم ریاست جمهوری خود به سرعت همه چیز را آزاد می کرد."
شایان ذکر است شی جین پینگ: رئیس‌جمهوری چین روز (یکشنبه) در کنگره حزب کمونیست کشورش به حمایت حزبی از امنیت ملی، حفظ ثبات اجتماعی، حفاظت از جان مردم و کنترل اوضاع در هنگ‌کنگ اشاره کرده و در مورد تایوان گفت که "قاطعانه" مبارزه بزرگی را علیه "جدایی‌طلبی و مداخله" انجام داده و این عزم و توانایی "قوی" را برای حفاظت از حاکمیت کشور و تمامیت ارضی و مخالفت با استقلال تایوان نشان می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری تاس، بیستمین کنگره حزب کمونیست چین امروز (یکشنبه) در پکن افتتاح شد و تا ۲۲ اکتبر (۳۰ مهرماه) ادامه خواهد داشت.
حدود ۲۳۰۰ نماینده مجمع به نمایندگی از ۹۶.۷ میلیون تن از اعضای حزب حاکم چین، نتایج پنج سال اخیر را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد و اهداف و مقصودهای توسعه این کشور را برای پنج سال آینده و احتمالاً برای یک دوره طولانی‌تر تصویب خواهند کرد. مراسم افتتاحیه از ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی تحت تدابیر امنیتی شدید آغاز شد.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین امروز در جریان سخنرانی افتتاحیه این کنگره حزبی که هر پنج سال یک‌بار برگزار می‌شود، گفت کشورش به کنترل همه‌جانبه هنگ‌کنگ دست یافته و آن را از "هرج و مرج" به "حکومتداری" تبدیل کرده است.
رئیس‌جمهوری چین همچنین تاکید کرد که پکن "قاطعانه" مبارزه بزرگی را علیه جدایی‌طلبی و مداخله در تایوان به راه انداخته است. او با تاکید بر اینکه در مورد تایوان "مصمم" است، گفت که این نشان‌دهنده "عزم و توانایی قوی پکن برای حفاظت از حاکمیت و تمامیت ارضی کشور و مخالفت با استقلال تایوان است."
شی همچنین از حکومت حزب کمونیست خود در این نشست بزرگ رهبری که در آن انتظار می‌رود سومین دوره تاریخی قدرت را به او تحویل دهند و او برای سومین مرتبه رئیس‌جمهوری چین شود، تمجید کرد.
او خطاب به حاضران در "تالار بزرگ خلق" در پکن گفت: بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین، کنگره بسیار مهمی است که در لحظه حساسی تشکیل شده است، زمانی که کل حزب و مردم از همه اقوام در حال آغاز سفر جدیدی برای ساختن همه‌جانبه یک کشور سوسیالیستی مدرن و حرکت به سوی هدف صد ساله دوم هستند.
شی جین پینگ افزود که چین "مردم و زندگی آنها" را در اولویت قرار داده و در هنگام مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ مورد تحسین بین‌المللی قرار گرفت. وی گفت که چین "در بالاترین سطح از ایمنی و سلامت مردم محافظت کرده و در هماهنگی پیشگیری و کنترل همه‌گیری و توسعه اجتماعی و اقتصادی به نتایج مثبت قابل توجهی دست یافته است."
رئیس‌جمهوری چین همچنین گفت که از اقتصاد خصوصی حمایت می‌کند و به بازار اجازه می‌دهد نقش تعیین‌کننده‌ای در تخصیص منابع داشته باشد. به گفته او، هدف پکن رشد اقتصادی با کیفیت بالاست و پنج سال آینده برای ایجاد یک قدرت سوسیالیستی مدرن بسیار مهم خواهد بود.
شی جین پینگ گفت: ما باید یک سیستم اقتصادی بازار سوسیالیستی در سطح بالا بسازیم... سیستم مالکیت عمومی را بی‌لحظه تحکیم و توسعه دهیم، توسعه اقتصاد خصوصی را بی‌امان تشویق و حمایت کنیم، نقش تعیین‌کننده بازار را در تخصیص منابع به طور کامل بازی کنیم و برای نقش دولت عملکرد بهتری داشته باشیم.
رئیس‌جمهوری چین همچنین گفت که سرکوب فساد به دست او "خطرات نهفته جدی" را در حزب کمونیست حاکم و ارتش این کشور از بین برده است. او خطاب به هیات‌های حاضر با اشاره به کمپینی که به گفته منتقدان برای محدود کردن مخالفان داخل این حزب استفاده شده است، گفت: مبارزه با فساد یک پیروزی قاطع به دست آورده و به طور همه‌جانبه تثبیت شده و خطرات نهفته جدی در حزب، دولت و ارتش را از بین برده است.
شی خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر در شاخه نظامی حزب - "ارتش آزادی‌بخش خلق" - شد و مجددا تأکید کرد که چین استفاده از قوه قهریه را برای تحت کنترل درآوردن جزیره خودگردان تایوان رد نخواهد کرد. به گفته او، چین ایجاد یک ارتش در کلاس جهانی را تسریع و توانایی خود را برای فراهم کردن قابلیت بازدارندگی استراتژیک تقویت خواهد کرد.
رئیس‌جمهوری چین گفت: اتحاد مجدد قطعا باید محقق شود و اتحاد مجدد قطعا محقق خواهد شد. مساله تایوان تنها باید به دست مردم چین حل و فصل شود. ما به تلاش برای دورنمای اتحاد مجدد صلح‌آمیز با بیشترین صداقت و بیشترین تلاش‌ها پایبند خواهیم بود، اما هرگز متعهد به کنار گذاشتن استفاده از زور نخواهیم بود و این گزینه را برای انجام همه اقدامات لازم محفوظ می‌دانیم.
او همچنین گفت که اقدامات انجام شده پس از اعتراضات بزرگ در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۹ نظم را برقرار کرده و تضمین کرد که هنگ‌کنگ به دست میهن‌پرستان اداره می‌شود.
شی جین پینگ در بخش دیگری از سخنانش گفت که پکن با "ذهنیت جنگ سرد" در دیپلماسی بین‌المللی مخالف است، اما او هیچ اشاره‌ای به روابط ضعیف با ایالات متحده نکرد. او با بیان اینکه "پکن هرگز به دنبال هژمونی نخواهد بود و هرگز درگیر توسعه‌طلبی نخواهد شد"، گفت: چین قاطعانه با همه اشکال هژمونی و سیاست اعمال زور، با ذهنیت جنگ سرد، مداخله در سیاست داخلی سایر کشورها و استانداردهای دوگانه مخالف است.
وقتی که شی جین پینگ قدرت در سال ۲۰۱۲ قدرت را به دست گرفت، برخی ناظران سیاسی بر اساس پیشینه خانوادگی او پیش بینی کردند که «لیبرال ترین رهبر» چین کمونیست به قدرت رسید، اما زمان نشان داد که این پیش‌بینی‌ها کاملا اشتباه بوده است.
وقتی که شی جین پینگ قدرت در سال ۲۰۱۲ قدرت را به دست گرفت، برخی ناظران سیاسی بر اساس پیشینه خانوادگی او پیش بینی کردند که «لیبرال ترین رهبر» چین کمونیست به قدرت رسید، اما زمان نشان داد که این پیش‌بینی‌ها کاملا اشتباه بوده است.
ده سال پس از کسب قدرت، شی جین پینگ امروز تبدیل به قدرتمندترین رهبر چین پس از مائو تسه تونگ، بنیان گذار جمهوری کمونیستی خلق چین شده است.
همچون مائو، رهبر چین کمونیست در یک دهه گذشته نشان داد، که مخالفان را کمتر از اسلاف خود خود تحمل می کند. مداخله حکومت در زندگی خصوصی افراد در این ده سال بیش از همیشه افزایش پیدا کرد.
شی جین پینگ که پیش از به قدرت رسیدن، تنها با عنوان همسر یک خواننده مشهور چینی شناخته می شد، طی این سالها به شخصیتی کاریزماتیک تبدیل شده که به گفته ناظران، از زمان مائو بی سابقه است.
هر چند برخی از مخالفان شی جین پینگ قصد دارند او را به عنوان رهبری که بدنبال منافع شخصی است معرفی کنند، اما آلفرد ال چان، زندگینامه نویس رهبر چین، می گوید: «برخلاف ادعاها، او بیش از آنکه طالب ثروت باشد طالب این است که چین را به نخستین ابرقدرت جهان تبدیل کند.» این نویسنده و مورخ می گوید که رهبر چین می خواهد چشم انداز خود، که شباهت زیادی به رویای بنیان گذاران حزب کمونیست دارد را در این کشور محقق کند.
کری براون، نویسنده کتاب «شی، مطالعه ای در قدرت» می گوید: «شی مردی با ایمان است. ایمان او تنها کمونیسم و خدای او، حزب کمونیست چین است.»
به گفته این نویسنده آمریکایی مهم ترین اشتباهی که جهانیان درباره شی جین پینگ مرتکب می شوند این است که «ایمان او جدی گرفته نمی شود.»
زندگی دشوار شی را سرسخت تر از همیشه می کند
شی جین پینگ، متولد ۱۹۵۳ میلادی در شهر پکن است.
پدر او شی ژونگ شان، یکی از انقلابیون و از بنیانگذاران حزب کمونیست است. شی ژونگ شان از قهرمانان انقلاب و نسل اول رهبران چین کمونیست بود که سه بار توسط مائو تسه تونگ از مقام‌های خود برکنار شد. وی از معدود مقامات چینی بود که در سال ۱۹۸۶ به برکناری هو یائوبانگ، از اصلاح طلبان حزب کمونیست اعتراض کرده و به همین دلیل هم برای همیشه مورد لعن و نفرین رهبران حزب کمونیست قرار گرفت.
البته پیش از آن نیز شی ژونگ شان قبل از انقلاب فرهنگی در سال ۱۹۶۲ از پست معاونت نخست وزیر برکنار و سرانجام به زندان افتاده بود.
او هم مانند بسیاری دیگر از روشنفکران جوان آن دوران برای کار به نواحی روستایی فرستاده شد و رهبر کنونی چین در این شرایط بزرگ شد. زندگی آنها در یک روز کاملا تغییر کرد.
شی جین پینگ می گوید به همین دلیل هم توسط همکلاسی هایش مرتبا طرد و منزوی می‌شد.
او از ۱۵ سالگی مانند بسیاری از نوجوانانی که خانواده هایشان از مخالفان دولت بودند، به مرکز چین فرستاده شد تا در زمین های کاشت غلات کار کند. او همچنین مجبور بود در «جلسات مبارزه» شرکت کند و یاد بگیرد تا «همچون پدر مخالف حزب بار نیاید.»
رهبر کنونی چین در سال ۱۹۹۲ و در مصاحبه با واشنگتن پست گفت که « کاری که این کمپ ها با شما می کند مهم است چون اگر نمی خواهید واقعیت های جامعه چینی را بفهمید و بپذیرید مجبور خواهید شد که آن را ببینند و بفهمید. این باعث می شود که سریعتر به بلوغ برسید.»
آلفرد چان، زندگی نامه نویس رهبر چین می گوید شرایط سخت زندگی به او یاد دادند که « مثل کوه سرسخت» باشد. شی مدتی برای کار در روستاها شب‌ها در انبار می خوابید. این انبار امروز به یکی از «جاذبه های توریستی چین» تبدیل شده است. همزمان تصویری از شی درهمین انبار نصب شده که نشان می دهد رهبر چین پس از کار طاقت فرسا، مشغول به مطالعه کتاب می شد.
بدلیل گذشته پدرش، همواره حزب کمونیست چین درخواست‌های شی برای عضویت را رد می کرد تا این که نهایتا با این تقاضا موافقت شد و شی جین پینگ، در سال ۱۹۷۴ رئیس واحد حزب روستایی شد که در آن کار می کرد.
۲۵ سال بعد در سلل ۱۹۹۹ فرماندار استان فوجیان شد. ۵ سال بعد، دبیر حزب کمونیست در این استان و در نهایت از سال ۲۰۰۷ وارد کادر اصلی حزب کمونیست چین شد.
به گفته بن گیگز، یکی از زندگینامه نویسان شی جین پینگ، «رهبر چین تمام مدارج را بصورت پله پله، همانگونه که میثاق حزب است طی کرد تا به بالاترین درجه برسد.»
با وجود اجحافی که از سوی حزب کمونیست چین به خانواده شی جین پیانگ وارد شد اما او هیچگاه برای انتقام نیامد و به گفته زندگینامه نویس او، آلفرد چان همواره خود را «به عنوان وارث انقلاب» معرفی می کند.
حال قرار است که شی جین پینگ در کنگره مهم حزب کمونیست در ماه جاری برای سومین بار از سوی کادر رهبری، به عنوان رئیس جمهوری شناخته شود.
رئیس جمهوری که به جز کمک شایانش به پیشرفت اقتصاد چین، عامل اصلی سرکوب جنبش های مدنی، رسانه های مستقل و آزادیهای اساسی بوده است. به جز این، سرکوب و کشتار مسلمانان اویغور در دوران رهبری او، به اوج خود رسیده است.
ناظران می گویند یکی از دلایل اصلی که شی را به یک «دیکتاتور تبدیل کرد» این است که شی جین پینگ ترس از تکرار اتفاقات اتحاد جماهیر شوروی را در ذهن دارد. به همین دلیل رهبر چین تصمیم گرفته است به هر قیمتی که شده حزب کمونیست، قدرتمندتر از همیشه و مصون از تمام گزندها دنیای لیبرال بماند.
