خروج سریع نیروهای آمریکایی از افغانستان و روی کار آمدن طالبان به قدرت باعث فروپاشی سریع اقتصادی این کشور می شود.
به گزارش جماران، در حالی طالبان از روز چهارشنبه و پس از خروج نهایی نیروهای آمریکایی تلاش می‌کنند زندگی اقتصادی و اجتماعی افغانستان را فعال نگه دارند، سازمان‌های فعال در امور بشردوستانه و کشورهای کمک کننده به افغانستان درباره وقوع یک بحران انسانی قریب‌الوقوع در این سرزمین جنگ‌زده هشدار دادند.
دو هفته پس از ورود طالبان به پایتخت کابل، این گروه مسلح اسلام‌گرا هنوز دولت جدید خود را معرفی نکرده و نحوه حکومت‌داری خود را نیز فاش نکرده است.
در این وضعیت بی‌دولتی، قیمت‌ها به شدت افزایش یافته و جمعیت زیادی نیز برای برداشت پول نقد به بانک‌ها هجوم آورده‌اند.
عناصر مسلح کنترل شهر را در اختیار دارند و بنا بر گزارش شبکه الجزیره، به درخواست طالبان کارشناسانی از قطر وارد کابل شده‌اند تا دربارۀ از سرگیری فعالیت در فرودگاه کابل گفتگو کنند.
مقامات طالبان سعی می‌کنند بانک‌ها، بیمارستان‌ها و دستگاه های دولتی را فعال نگه دارند اما به حرکت درآوردن چرخ فعالیت‌های اداری و مالی آسان نیست و مهمترین نگرانی طالبان در حال حاضر جلوگیری از فروپاشی اقتصاد کشور است.
افغانستان به شدت به پول احتیاج دارد و بعید است طالبان به سرعت بتواند به دارایی حدودا ۱۰ میلیارد دلاری بانک مرکزی که در خارج از کشور نگهداری می‌شود؛ دسترسی پیدا کند.
طالبان به بانک‌ها دستور داده که فعالیت را از سر بگیرند اما همزمان برای پرداخت پول به مشتریان محدودیت‌هایی وضع کرده است.
اگرچه رئیس جدید بانک مرکزی افغانستان منصوب شده و طالبان اصرار دارد که کشورها روابط اقتصادی خود با کابل را حفظ کنند، اما بانک‌ها در خارج از افغانستان می‌گویند کارکردن دوباره با سیستم مالی که متخصصانش در جریان عملیات بین‌المللی تخلیه از افغانستان خارج شده‌اند، آسان نیست.
یک بانکدار در این باره به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «نمی‌دانم آنها چگونه کارها را مدیریت خواهند کرد زیرا تمام کادر فنی، از جمله مدیران ارشد کشور را ترک کرده‌اند.»
در این اوضاع، شمار افغان‌هایی که از ترس زندگی تحت حکومت طالبان و روبرو شدن با آینده‌ای نامعلوم رهسپار مرزها شده‌اند نیز رو به افزایش است.
قحطی و افزایش فقر؛ خشکسالی‌های گسترده
افغانستان با بحران گرسنگی روبروست و این موضوع نیز به چالشی جدی برای طالبان تبدیل شده است. در خارج از پایتخت، سازمان‌های بشردوستانه درباره یک فاجعه قریب‌الوقوع به دلیل خشکسالی‌های گسترده هشدار داده اند.
این خشکسالی، کشاورزان و مردمان فقیر را به شدت تحت تاثیر قرار داده و آنها را مجبور کرده به شهرها هجوم آورند و در این وضعیت اهداکنندگان خارجی مطمئن نیستند که برای کمک باید با چه کسی مذاکره کنند.
آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد روز چهارشنبه با اشاره به میلیون‌ها ساکن این کشور که در شرایط بحرانی اقتصادی به سر می‌برند، خواستار تامین یک بودجه ۳۰۰ میلیون دلاری برای کمک به مردم افغانستان در شرایط اضطراری شد.
یک مقام ارشد سازمان ملل نیز هشدار داد که ممکن است ذخایر غذایی افغانستان در ماه سپتامبر امسال به پایان برسد. رامیز آلاکباروف، هماهنگ کننده امور بشردوستانه این سازمان اعلام کرد حدود یک سوم از جمعیت ۳۸ میلیونی افغانستان با سطح «اضطراری» یا «بحرانی» ناامنی غذایی روبرو هستند و با آمدن زمستان آنهم پس از خشکسالی شدید، به پول بیشتری برای تغذیه مردم نیاز است.
اگرچه «برنامه جهانی غذا» وابسته به سازمان ملل در هفته‌های اخیر بین دهها هزار افغان غذا توزیع کرده، اما به گفته رامیز آلکباروف از مجموع ۱.۳ میلیارد دلار بودجه مورد نیاز برای تامین مواد غذایی و کمک به ساکنان این کشور، تنها ۳۹ درصد دریافت شده است.
بحران اقتصادی؛ فرصتی برای کشورهای غربی
طالبان باید بر کشوری حکومت کنند که به شدت به کمک‌های بین‌المللی متکی است و در بحبوحه بحران اقتصادی قرار دارد.
علاوه بر نگرانی‌ها در مورد منابع غذایی، کارمندان دولت ماه‌هاست که حقوق نگرفته‌اند و پول ملی نیز ارزش خود را از دست داده است.
بیشتر ذخایر خارجی افغانستان در خارج از کشور نگهداری می‌شود و در حال حاضر مسدود است.
اما چالشهایی که طالبان برای احیای اقتصاد با آن روبرو هستند، می‌تواند فرصتی برای کشورهای غربی باشد تا این گروه را مجبور به انجام تعهدات خود در موضوعاتی همچون اجازه سفر، تشکیل یک دولت فراگیر و تضمین حقوق زنان کنند.
به گزارش یورونیوز، طالبان می‌گویند که می‌خواهند روابط خوبی با دیگر کشورها از جمله ایالات متحده داشته باشند و در مقابل به نظر می‌رسد که واشنگتن قصد دارد از اهرم‌های اقتصادی از جمله دسترسی‌اش به بازارهای جهانی برای فشار بر طالبان استفاده کند تا خروج آمریکایی‌ها و دیگر متحدان باقی مانده در افغانستان ممکن شود.
پس از تصرف شهر کابل توسط طالبان، بیش از ۱۲۳ هزار نفر پایتخت افغانستان را ترک کردند و دهها هزار نفر نیز که از عملیات تخلیه جا ماندند و همچنان در معرض خطر هستند، برای حفظ جان خود و خانواده‌شان پنهان شده‌اند.
در همین حال، شرکت «ویچ سولیوشن»بین المللی مشاوره های اقتصادی اعلام کرد که اقتصاد افغانستان به احتمال زیاد پس از خروج سریع نیروهای آمریکایی و بازگشت گروه طالبان به قدرت از هم خواهد پاشید.
