تیرگی روابط اروپا و آمریکا در دوران ترامپ

به گزارش جماران به نقل از خبرگزاری فرانسه،«سودا دیوید ویلپ» از مرکز«صندوق آلمان مارشال ایالات متحده آمریکا» تأکید کرد که روابط آمریکا و اروپا اکنون در اتاق مراقبت های ویژه قرار دارد.

دیوید ویلپ گفت: اروپایی ها به آمریکا نگاه می کنند و بر این باورند که بسیاری از مسائل داخلی این کشور را چند پاره کرده است و در نهایت به این نتیجه می رسند که چگونه می تواند در چنین اوضاع و احوالی و در حال حاضر شریکی خوب باشد؟

وی افزود: در صورتی که جو بایدن پیروز شود«نیاز به احیای دوباره روابط با همپیمانان به وجود می آید» زیرا ترامپ این روابط را «به لرزه در آورده است».

دیوید ‌ویلپ، در ادامه گفت: «دونالد ترامپ آشکارا به اروپا بی‌اعتنایی می‌کند؛ تا کنون هیچ رئیس جمهوری در آمریکا، متحدان اروپایی‌اش را دشمن نخوانده بود.»

از سوی دیگر، «بروس استوکس» از مرکز«چاتام هاوس» در لندن گفت که در صورت انتخاب دوباره ترامپ «اروپایی ها باید منتظر چهار سال توفانی دیگر باشند.»

استوکس در ادامه تأکید کرد:اگر بخواهیم به نیمه پر لیوان نگاه کنیم می بینیم که چه بسا ریاست جمهوری ترامپ وحدت اروپایی ها را تسریع کرد.

استوکس  بر این باور است که بطور کلی دونالد ترامپ «در برخورد با زنان قدرتمند، واقعا مشکل دارد.»

در همین حال «پیتر بایر» یکی از مسئولان دولت آلمان و هماهنگ‌کننده مناسبات ترانس-آتلانتیک در دولت آلمان اخیرا به خبرگزاری فرانسه گفت که در عمل«جنگ سرد»ی میان واشنگتن و پکن به راه افتاده است و اروپا باید برای مقابله با نفوذ رو به رشد چین در کنار ایالات متحده آمریکا قرار گیرد.

به باور کارشناسان حتی اگر بایدن هم در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود هیچ راه حل شگرفی وجود ندارد که شکاف میان اتحادیه اروپا و آمریکا را پر کند.

«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان هنگامی که در سال ۲۰۱۶ میلادی خبر پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکارا شنید در پیامی ابراز امیدواری کرد که آلمان بتواند در سایۀ احترام به ارزش‌های دموکراتیک، با رئیس جمهوری آمریکا همکاری کند؛ امیدی که در این چهار سال تحقق نیافت.

چهار سال از آن تاریخ می گذرد و اقدامات یکجانبه دونالد ترامپ به‌ویژه در حوزۀ سیاست خارجی، نه تنها روابط آلمان بلکه روابط بخش قابل توجهی از کشورهای اروپایی را با واشنگتن سرد کرده است.

نظرسنجی‌های انجام شده از سوی مرکز تحقیقات «پیو» نیز نشان می‌دهد که وجهۀ آمریکا در میان اروپاییان بیش از هر زمانی افت کرده است. بطور مثال در حال حاضر تنها ۲۶ درصد از آلمانی‌ها نگرش مطلوبی به ابرقدرت جهان غرب دارند. در فرانسه وضعیت بدتر است و این رقم به ۱۶ درصد می‌رسد.

در انگلیس نیز با وجود رابطۀ نزدیک «بوریس جانسون» با دونالد ترامپ، تنها ۴۱ درصد از پاسخ دهندگان نظر مثبتی درباره ایالات متحده داشته‌اند که بدترین ارزش گذاری به ثبت رسیده تا کنون درباره نگرش انگلیسی‌ها نسبت به آمریکا محسوب می‌شود.

در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده آمریکا از توافقنامه آب و هوایی پاریس همچنین توافق هسته‌ای ایران و قدرتهای بزرگ جهان خارج شد، تعرفه‌های جدیدی را بر فولاد و آلومینیوم اروپا وضع کرد، بر اروپایی‌ها به دلیل سهم پایین آنها در پرداخت هزینه‌های ناتو تاخت، با سیاست هایش سازمان تجارت جهانی را تضعیف کرد، از برکسیت حمایت کرد و رویکرد «چندجانبه گرایی» را که یک رویکرد بسیار ارزشمند اروپایی برای مقابله با چالش‌های جهانی محسوب می‌شد، به چالش کشید.

او حتی متحدان اروپایی‌ کشورش را در کنار چین «دشمنان تجارت» نامید و با ستایش‌های وقت و بی‌وقتش از روسیه، اسباب ترس و نگرانی مردم را هم در ایالات متحده و هم در اروپا فراهم کرد.

در این دوران، برخی از کشورهای اروپایی بیش از دیگران هدف خشم ترامپ قرار گرفتند. آلمان که از اول ماه ژوئیه هم ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل متحد و هم ریاست شورای اتحادیه اروپا را برعهده دارد، از جمله کشورهایی بود که بیش از دیگران هدف انتقادات ترامپ قرار گرفت.

روابط شخصی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و قدرتمندترین زن اروپا نیز با دونالد ترامپ چندان تعریفی ندارد. برخلاف «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه که با رژه نظامی و شام‌های خیره کننده امید به همراه ساختن دونالد ترامپ با سیاستهای متحدان اروپایی واشنگتن داشت(که البته به نتیجه‌ای نرسید)، آنگلا مرکل هرگز چنین خط مشی را در مقابل دونالد ترامپ در پیش نگرفت.

روابط برلین و واشنگتن در این اواخر حتی سردتر نیز شد؛ یعنی زمانی که خانم مرکل در ماه ژوئن به دلیل نگرانی از شیوع کرونا، دعوت آمریکا را برای شرکت در نشست گروه ۷ به میزبانی واشنگتن رد کرد. اندکی پس از آن دونالد ترامپ اعلام کرد شمار نظامیان آمریکایی مستقر در آلمان را تا رقم ۱۲ هزار نیرو کاهش خواهد داد.

دونالد ترامپ در دورۀ چهارساله ریاست جمهوری، دوستانی هم در قاره اروپا برای خود پیدا کرد. «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر مجارستان که به داشتن دیدگاههای ضدمهاجرتی مشهور است، آشکارا از انتخاب مجدد او حمایت کرده است.

لهستان نیز که به لطف اختلاف برلین و واشنگتن، توانست میزبان شمار قابل توجهی از نظامیان آمریکایی تخلیه شده از آلمان شود، از ریاست جمهوری ترامپ سود برده است. این کشور همچون ایالات متحده از مخالفان پروژۀ بحث برانگیز «نورداستریم۲» و بهره برداری از خط لوله انرژی میان آلمان و روسیه است.

تحلیلگران اروپایی بر این باورند که اگرچه احیای روابط میان متحدان دیرین ضروری به نظر می‌رسد، اما با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو نیز نمی‌توان انتظار تغییرات شگرف و سریع را داشت و بی‌اعتمادی ایجاد شده میان اروپا و آمریکا تاثیری عمیق بر روابط دو کشور گذاشته است.

از هم اکنون می‌توان پیش‌بینی کرد که جو بایدن پس از پیروزی در این انتخابات، در اولین فرصت به اروپا سفر کند، دوباره به پیمان آب و هوایی پاریس بپیوندد و درصدد از سر گیری مذاکرات هسته‌ای با ایران برآید.

اما حل و فصل اختلافات ایجاد شده بر سر پروژه «نورد استریم۲»، همچنین تنش‌ها بر سر تامین هزینه‌های نظامی ناتو و کارزار آمریکا علیه هواوی، غول فناوری چین آسان به نظر نمی‌رسد.

نباید فراموش کرد که بایدن زمانی ادارۀ امور را برعهده خواهد گرفت که اقتصاد آمریکا از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده است؛ در چنین شرایطی جوبایدن نیز چاره‌ای ندارد تا به نوعی سیاست «اول آمریکا» را خط مشی خود قرار دهد.

بروس استوکس می‌گوید: «اروپایی‌ها باید این موضوع را درک کنند که دولت بایدن در داخل کشورش کارهای بسیاری برای انجام دارد و ارتباط با بروکسل اولویت اول او نیست.»

بروس استوکس معتقد است در صورت پیروزی دوبارۀ دونالد ترامپ در انتخابات ۳ نوامبر، در اروپا «نفس‌ها بار دیگر در سینه حبس می‌شود» و کشورهای اروپایی باید خود را برای «چهار سال سخت دیگر» آماده کنند؛ اگرچه که شنیدن خبر پیروزی دوبارۀ او مانند آنچه در سال ۲۰۱۶ میلادی روی داد شوکه‌کننده نیست.