انگیزه های در پس لفاظی های اخیر آنکارا چیست؟ آیا این بدان معنا است که اردوغان می خواهد کنترل موصل را در اختیار بگیرد؟
نگرانی آنکارا در مورد امنیت ملی ترکیه و تمامیت ارضی این کشو نیست بلکه تلاش این کشور برای حضور داشتن در معادله نوظهور در عراق است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه حریت در گزارشی نوشت: سوالی اذهان بسیاری از ما را در روزهای اخیر درگیر خود کرده است. عملیات نظامی کنونی ترکیه در شمال سوریه و لفاظی های آن در مورد موصل باعث شکل گیری این سوال شده است. تنش رو به رشد آنکارا با بغداد و واشنگتن نیز کنجکاوی ها را در این خصوص افزایش داده است.
علاوه بر این، بیانیه اخیر «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه تعجب بسیاری را برانگیخته است. اردوغان در این بیانیه در آغاز نشست کابینه خود گفت: «ترکیه دیگر نمی تواند بی تفاوت بماند. اوضاع تغییر کرده است. ما یا باید رو به جلو حرکت کنیم یا تضعیف می شویم. من معتقدم باید به جلو برویم.»
آیا این بدان معنا است که اردوغان می خواهد کنترل موصل را در دست بگیرد؟ انگیزه پشت لفاظی های اخیر آنکارا چیست؟
منظور اردوغان، توسعه قلمروی فیزیکی ترکیه نیست. در عوض، او به تهدیدات رو به افزایش در عراق و سوریه اشاره دارد.
ترکیه اخیرا به عملیات «سپر فرات» در شمال سوریه است که به مدت 50 روز ادامه دارد. این حمله در درجه اول به منظور جلوگیری از شکل گیری دالانی برای پ. ک. ک در امتداد مرز ترکیه و سوریه در نظر گرفته شده بود. ترکیه در دستیابی به این هدف تاکنون موفق بوده است.
همان خطرات، (به عنوان مثال حضور پ. ک. ک) در مورد عراق هم صدق می کند. پ. ک. ک قبلا تنها در کوه های «قندیل» در عراق مستقر بود، اما در حال حاضر در شهر «سنجار» در غرب موصل هم پایگاه دارد. اکنون گزارش شده است که گروه های وابسته به پ ک ک ممکن است به عملیات موصل بپیوندند.
اکنون این امکان وجود دارد که دالان کردی در شمال سوریه با پایگاه پ. ک. ک در عراق ارتباط برقرار کنند. این دلیل اصلی است که آنکارا تا این حد بر موصل تاکید دارد، و اینکه اردوغان می گوید: «مبارزه ترکیه در عراق و سوریه یک ترجیح نیست، بلکه یک تعهد وجودی است.» با این وجود، این حرکت رو به جلو به این معنا نیست که ترکیه نیروهای بیشتری به عراق ارسال خواهد کرد بلکه در عوض آنکارا اصرار دارد که نیروهای سنی که دو سال گذشته در اردوگاه «بعشیقه» آموزش داده باید در حمله های آینده شرکت کنند.
نگرانی دوم آنکارا در مورد موصل پیشگیری از کاهش نفوذ ترکیه نیست در عوض در مورد گسترش نفوذش است.
آنکارا استدلال می کند که موصلِ سنی نشین نباید تنها توسط ارتش عراق و شیعیان نجات پیدا کند. در همین راستا آنکارا نگران است که با توجه به حضور گسترده مبارزان شیعه در این عملیات، نفوذ ایران در عراق افزایش یابد.
نگرانی آنکارا در مورد امنیت ملی ترکیه و تمامیت ارضی این کشو نیست بلکه تلاش این کشور برای حضور داشتن در معادله نوظهور در عراق است.
به عبارت دیگر، قصد ترکیه تغییر مرزها و ادغام موصل به قلمرو کشور خود نیست بلکه ترکیه قصد دارد در بازسازی عراق و سوریه، از آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان و ایران عقب نماند.
این منطق دقیقا مانند رویکرد «تورگوت اوزال» رئیس جمهور فقید است که مصرانه تاکید کرده بود «جهان ترکیه از دریای آدریاتیک تا دیوار بزرگ چین امتداد داد». هدف گسترش قلمرو ترکیه نیست بلکه گسترش حوزه نفوذ ترکیه است. این یک توسعه فیزیکی نیست بلکه توسعه اقتصادی و فرهنگی است.
با این حال، در حالی که ترکیه به دنبال تضمین حضور خود در عراق است، باید به دو اصل توجه داشته باشد: باید از خط فرقه ای دور باقی بماند و هماهنگی با همه احزاب را ادامه دهد، و از اظهارات آشتی جویانه و ابزار دیپلماسی بهره بگیرد.
این تنها راهی است که ترکیه می تواند به آن واسطه گستره نفوذ خود را در منطقه افزایش دهد. این کار قطعا کار آسانی نیست، اما امکان پذیر است.
