هیچ چیز بیشتر از تصمیم های نسنجیده و یک جانبه ترامپ درباره سوریه و افغانستان، نشان دهنده آشفتگی خطرناک در روند تصمیم گیری درباره امنیت ملی آمریکا در کاخ سفید نیست.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «سوزان رایس» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دوره دوم ریاست جمهوری «باراک اوباما» در یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: از زمان تصویب قانون امنیت ملی در سال 1947، روند تصمیم گیری درباره امنیت ملی آمریکا تا به امروز انقدر آشفته نبوده است. هیچ چیز بیشتر از تصمیم های نسنجیده و یک جانبه ترامپ مبنی بر اعلام خروج ناگهانی تمامی 2 هزار نظامی آمریکایی مستقر در سوریه و خروج 7 هزار نیرو از افغانستان، این آشفتگی خطرناک را به وضوح نمایان نمی کند.
این تصمیم ها بر خلاف توصیه مشاوران بلندپایه رئیس جمهور بود، متحدان مان و کنگره را به شکل ناخوشایندی غافلگیر کرد و به دشمنانمان، از روسیه و ایران گرفته تا حزب الله و طالبان، هدیه کریسمس زودهنگام داد. هزینه های این آشفتگی فراوان است؛ هزینه هایی که با استعفای ناراحت کننده «جیم ماتیس» وزیر دفاع همراه شد.
ترامپ چهارشنبه در توییتی حیرت آور اعلام کرد داعش شکست خورده است و قول بازگشت سریع همه نیروهای آمریکایی را از سوریه داد. در واقع، داعش شکست نخورده است، هر چند که بسیار ضعیف شده است. بر اساس برآوردهای پنتاگون، 2000 تا 2500 جنگجو همچنان کنترل منطقه ای در جنوب شرقی سوریه را در دست دارند، در حالی که ده ها هزار عنصر دیگر همچنان در سراسر سوریه و عراق باقی مانده اند. با اینکه بسیاری از عناصر به میان مردم بازگشته اند، اما آنها - همانطور که پس از خروج آمریکا از عراق در سال 2011 شاهد بودیم - می توانند دوباره ظهور کنند. برقراری ثبات در مناطق آزاد شده از دست داعش به منظور جلوگیری از احیای این گروه، مانند همیشه مهم است.
دوری و فرار کردن از سوریه فقط به نفع تندروها، ترکیه، «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه، روسیه و ایران است. ما داریم شرکای کُرد خود را - پس از آنکه کار سخت تضعیف داعش را انجام دادند - رها می کنیم و آنها را در برابر تهاجم ترکیه آسیب پذیر می گردانیم.
ما داریم از متحدان انگلیسی و فرانسوی مان که در این جنگ (در سوریه) نیرو اعزام کرده اند، دور می شویم و همچنین از ائتلاف بیش از 70 کشوری که ما به سختی آن را برای مقابله با داعش ساختیم، خارج می‌شویم و این کار را حتی بدون هر گونه مشورتی با آنها انجام داده ایم. ما داریم تل آویو را در مقابله با ایران و حزب الله تنها می گذاریم؛ در حالی که از باقی نفوذمان در آینده سوریه هم چشم پوشی می کنیم.
تصمیم به خروج نیروها از افغانستان، متحدانمان در ناتو - که از زمان حمله 11 سپتامبر در کنارمان بودند - را شوکه کرد. این اقدام ما، طالبان را تقویت می کند و تلاش ها برای از سرگیری مذاکرات صلح را تضعیف می کند.
دو عامل در «فروپاشی» فرایند تصمیم گیری در زمینه امنیت ملی در دولت کنونی آمریکا نقش اساس داشته است: «جان بولتون» مشاور امنیت ملی و شخص «دونالد ترامپ».
به نظر می رسد که عامل اول، جان بولتون باشد. او به ندرت برای بازنگری در زمینه مسائل دشوار جلسه ای با حضور همکاران خود در کابینه برگزار می کند و بازیگران کلیدی از جلسات شورای امنیت ملی برچیده شدند و حتی گزارش شده که رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح از جلسه آخر و سرنوشت ساز شورای امنیت ملی درباره سوریه حضور نداشت. بولتون هنوز قائم مقام خود را تعیین نکرده و این منصب مهم را خالی نگه داشته است؛ منصبی که معمولا کار هماهنگی بین نهادهای امنیت ملی برای ترسیم و اجرای سیاستگذاری را برعهده دارد.
بولتون مسئولیت مستقیم مدیریت همه چیز را از حملات سایبری و تروریستی گرفته تا طوفان ها و شیوع بیماری ها، برعهده گرفته - کارهایی که قبلا برعهده یکی دیگر از اعضای ارشد کاخ سفید بود. بولتون همچنین بسیار بیشتر از اغلب مشاروان امنیت ملی قبلی آمریکا به سفرهای خارجی می رود و تمامی نقش ها را در این سفر خودش ایفا می کند. این انتخاب های بیمارگونه به تنهایی می تواند تصمیم گیری در زمینه امنیت ملی را مختل کند.
اما عامل دوم یعنی نقش مستقیم رئیس جمهور، ضربه مرگبار را به یک سیاستگذاری موثر وارد کرده است. رئیس جمهور اصلا اهمیتی به واقعیت ها، اطلاعات و تحلیل های نظامی یا منافع ملی نمی دهد. او اصلا توجهی جدی به نظرات مشاورانش نمی کند و تصمیماتش را ناگهانی و بدون توجه به عواقب اقداماتش می گیرد. ترامپ با رها کردن نقش اش به عنوان یک فرمانده کل قوا، امروز بیش از هر دشمن خارجی به امنیت ملی آمریکا آسیب می رساند اما با این حال، هیچ جمهوری خواهی در کنگره آمریکا حاضر نیست کاری بیش از ابراز نگرانی های توییتری و یا سروصدای بیهوده انجام دهد.
در برابر این آشفتگی، استعفای ماتیس چیزی بسیار نگران کننده است. گر چه تبعات اقدامات او متعدد بود، دستکم او اعتماد مورد نیاز متحدان ما را تامین می کرد. خروج او از کابینه دستکم یکی از افرادی که می توانست رئیس جمهور را کنترل کند از ما می گیرد، رئیس جمهوری که سیاست و منافع شخصی اش را به منافع ملی ترجیح می دهد.
