تلاش برای مرمت تخت‌جمشید آغاز شد

 به گزارش جماران، روزنامه ایران در گزارشی نوشت: مجموعه میراث جهانی پاسارگاد، مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی بر جای مانده از دوران هخامنشیان است که در شهرستان پاسارگاد در فارس قرار دارد. این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است.
فرسایش طبیعی، تهدید اصلی در محوطه میراث جهانی پاسارگاد است که اقدام‌هایی برای کنترل آن در این مجموعه تاریخی در دست تهیه و تدوین است. «حمید فدایی»، مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد و عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور درگفت‌و‌گو با «ایران» در این باره اظهار داشت: در این مجموعه فرسایش‌ در یک روند 2 هزار و 500 ساله بوده که به دنبال آن بخش‌هایی از پایه ستون‌ها و دروازه‌های ورودی کاخ‌ها دچار فرسایش و لایه لایه متورم شد، در این راستا در قالب تفاهمنامه با ایتالیایی‌ها و بهره‌برداری از ظرفیت‌های فنی این متخصصان در حال رفع ترک‌ها و استحکام‌‌بخشی و مرمت آنها هستیم.
شروع مرمت‌ها از 3 سال گذشته
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با اشاره به مرمت‌های انجام شده در این مجموعه تاریخی، گفت: مرمت‌های این مجموعه تاریخی از 3 سال گذشته شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. با امضای این تفاهمنامه تعدادی از مرمتگران داخلی بخشی از دوره‌های آموزشی مرمت را در کشور ایتالیا و بخشی را هم در ایران با راه‌اندازی کارگاه‌هایی در خود مجموعه پاسارگاد گذراندند. هم‌اکنون مرمتگران آموزش دیده درغیاب هیأت ایتالیایی در پاسارگاد در حال مرمت آثار هستند.
مرمت آبراهه‌های «باغ شاهی»
وی با اشاره به اینکه از مهم‌ترین کارهایی که درحال انجام آن هستیم، مرمت آبراهه‌های «باغ شاهی» در مجموعه پاسارگاد است، تصریح کرد: «باغ شاهی» یکی از آثار ثبت شده در میراث جهانی است. این آبراهه‌ها تنها شواهد این باغ تاریخی هستند که وضعیت حفاظتی مناسبی هم نداشتند واکنون درحال مرمت این آبراهه‌ها هستیم. این مرمت ممکن است سال‌ها به طول انجامد زیرا بعد از گذشت چند دهه است که در حال انجام است و از طرفی وسعت این آبراهه‌ها یکهزار و 100 متر است که کار سختی است. جنس آبراهه‌‌ها ماسه و سنگ است که در 10 سال گذشته 40 تا 50 متر آن مرمت شده و امسال پس از توقف 10ساله مرمت دوباره آنها آغاز شده است. به گفته فدایی، رشد گیاهان هرز در لابه‌لای این قطعات از دیگر موانع پیش‌روست که گاه موجب شکسته شدن قطعات آبراهه‌ها شده که برای مرمت، ضمن خارج کردن و حذف گیاهان، از کاهگِل حفاظتی روی بدنه آبراهه استفاده شده است. عضوهیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور یکی دیگر از طرح‌هایی را که مورد مرمت قرار گرفت، «تل تخت» یا «دژ داریوش» عنوان کرد و افزود: «تل تخت» که از چند دهه گذشته به حال خود رها شده بود، اکنون با آواربرداری قسمت‌های کاوش شده اقدام به حفاظت از آنها کردیم. در این طرح 2 تیم آواربرداری که متشکل از باستان شناسان و تیم حفاظتی بودند با یکدیگرهمکاری داشتند.
مشارکت مردم محلی
برای نگهداری مجموعه پاسارگاد
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد با اشاره به اینکه نگهداری از محوطه پاسارگاد از برنامه‌های درازمدت است که از سال گذشته تاکنون موفق شدیم بخش عمده‌ای از مطالعات پژوهشی و اجرایی در این زمینه را پیش ببریم، ادامه داد: یکی از اقدام‌های پژوهشی ما در این مجموعه، بازنگری عرصه حریم‌های محوطه است. مشارکت مردم محلی برای نگهداری مجموعه 25 هزار هکتاری پاسارگاد و حریم‌های محوطه آن خیلی مهم است. خوشبختانه تعامل خوبی هم در این زمینه برقرار شده زیرا بخشی از درآمد گردشگری این مجموعه به نوعی در اقتصاد مردم محلی هم اثرگذار خواهد بود.
وی درباره آبگرفتگی چندسال گذشته محوطه پاسارگاد، گفت: به دنبال بارش‌های شدید در سال‌های 84- 83 شاهد آبگرفتگی در محوطه پاسارگاد بودیم که دلیل آن هم وجود رودخانه‌ای در پشت یکی از آرامگاه‌های مجموعه بود که با سیلابی شدن آن، آب به درون محوطه سرازیر شد. بعد از آن مسیل‌های مقابل آرامگاه را کنترل و روان‌سازی کردیم تا آبگرفتگی‌ها بسرعت جذب زمین شود.
برداشتن ستون‌های سنگی مقابل کاخ «بارعام»
فدایی خاطرنشان کرد: به تازگی با برداشتن ستون‌های سنگی مقابل کاخ «بارعام» یا کاخ پذیرایی کوروش، که محل تجمع آب‌های روان بود، مسیر آب را باز و خاک‌های انباشته شده لابه لای ستون‌ها را جمع‌آوری کردیم. خوشبختانه با رسیدگی‌های بموقع و با توجه به بارندگی‌های شدیدی که سال گذشته در استان داشتیم دیگر شاهد آبگرفتگی عمده در محوطه نبودیم.
همچنان با شکاف‌ها و ترک‌ها
در این اراضی مواجهیم
فدایی فرونشست‌ها و شکاف‌های ایجاد شده در اراضی اطراف تخت جمشید در دشت مرودشت و نقش رستم را یادآور شد و افزود: با تداوم خشکسالی و کاهش آب‌های زیرزمینی همچنان با شکاف‌ها و ترک‌ها در این اراضی مواجهیم، اما در حال کنترل و کاهش آنها هستیم. خوشبختانه هنوز در مجموعه پاسارگاد پدیده فرونشست دیده نشده است.
مرمت مجموعه نقش رستم
و لغو مجوز حفرچاه
در محدوده تخت جمشید
وی از مجموعه نقش رستم به‌عنوان یکی از نقاط دیدنی فارس یاد کرد و گفت: هم‌اکنون مرمت در مجموعه نقش رستم را در دست داریم. کارگاه مرمت این بخش را در خود محوطه نقش رستم دایر کردیم تا مرمتگران مجموعه پاسارگاد که تحت آموزش مرمتگران ایتالیایی قرار داشتند، کار مرمت این اثر را انجام دهند. از جمله اقدام‌هایی که در این بخش داشتیم، لغو مجوز حفرچاه در محدوده تخت‌جمشید در دشت مرودشت و نقش رستم بود. اراضی اطراف این آثار اغلب کشاورزی است و با توجه به خشکسالی و کم شدن آب‌های زیرزمینی، اداره کشاورزی برای آبیاری این اراضی به کشاورزان مجوز برای حفر چاه داده بود که ما نیز مانع این کار شدیم. در راستای این اقدام، مقرر شد از این پس حفر چاه برای آبیاری در اطراف این آثار تنها با استعلام از سوی سازمان میراث فرهنگی استان صورت گیرد.
پایش چاه‌های منطقه پاسارگاد
فدایی پایش چاه‌های منطقه پاسارگاد را یکی دیگر از کارهای در دست اقدام عنوان کرد و اظهار داشت: در این رابطه با مسئولان اداره کل منابع طبیعی و اداره آب استان مذاکراتی را داشتیم و قرار شده نقشه وضعیت ایستایی آب‌های زیرزمینی منطقه را شناسایی کنیم تا دوباره درآینده با مشکلاتی نظیر آبگرفتگی مواجه نشویم.