- با درگذشت مریم میرزاخانی نابغه ریاضی کشورمان داغ خانواده زنده یاد علیرضا سایه بان همشاگردی سال های دور این بانوی نابغه دوباره تازه و سیل پیام های تسلیت به سویشان روانه شد، انگار دوباره فرزندشان را از دست داده باشد .
به گزارش جماران، اسفندماه سال 1376 مریم و هم تیمی هایش از مسابقات ریاضی دانشجویی اهواز به تهران باز می گشتند که اتوبوس به دره سقوط کرد و شش دانشجوی نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف، علیرضا سایه بان، آرمان بهرامیان، رضا صادقی، علی حیدری، فرید کابلی، دکتر مجتبی مهرآبادی و مرتضی رضایی جان باختند. مریم میرزاخانی هم در این اتوبوس بود اما زنده ماند تا نام ایران را بر فراز قله های علم به اهتزاز در آورد.
علیرضا سایه بان متولد سال 1357 بندر انزلی بود. در سن 16 سالگی دیپلم گرفت و سپس در رشته ریاضی دانشگاه صنعتی شریف تهران در مقطع کارشناسی پذیرفته شد. علیرضا سایه بان دانشجوی نخبه سال سوم ریاضی، 26 اسفند 1376هنگام بازگشت از نخستین همایش ریاضی دانشجویان کشور در جاده اهواز در اثر سانحه تصادف جان خود را از دست داد.
مادر علیرضا سایه بان نخبه ریاضی که پس از قریب 20 سال هنوز چشمه اشکش از فقدان عزیزش خشک نشده و مرگ نابهنگام مریم میرزاخانی بار دیگر سوگوارش کرده به خبرنگار ایرنا می گوید: مریم مثل دختر خودمان بود، کاش هزاران جان داشتم تا برای مریم فدا می کردم.
وی با بغضی در گلو و چشمانی نمناک ادامه می دهد: وقتی علیرضا از دست رفت، مریم با این که مصدوم بود با سر و صورت کبود و پاهای شکسته با دو عصا به دیدن ما آمد و از علیرضا برایمان حرف زد از این که برای آنها مثل برادر کوچکشان بوده و هنگام حادثه به انها کمک کرده ولی بعد معلوم نیست در اثر خونریزی داخلی یا ایست قلبی، جان باخته بود.
این بانوی داغدیده می گوید: مریم در مراسم بزرگداشت درگذشتگان آن سفر بی بازگشت در دانشگاه صنعتی شریف در مقاله ای به قلم خودش از همشاگردی های فقیدش و از سجایای اخلاقی تک تک آنها و خاطراتشان یاد کرده بود.
از حافظ خوانی های علیرضا در سفر برای رفقایش و از دیوان حافظ پاره شده علیرضا در تصادف و از ساز شکسته یکی دیگر از هم تیمی های جان باخته اش گفت و یادشان را گرامی داشت.
او از مریم میرزاخانی حکایت می کند، از مهربانی و متانتش و این که نمی شد موفقیتی کسب کند و همشاگردی ها و دوستان درگذشته اش را که هر کدام ستارگانی در آسمان علم بودند، یاد نکند.
این مادر رنج دیده خاطرنشان می کند: رفتار و منش مریم برای ما درس بود. او نه تنها نابغه ریاضی بلکه اسوه ای از اخلاق و بانویی بی نظیر، مهربان، متین، فروتن، صبور و آرام بود.
با آن همه مشغله و موفقیت و شهرت هیچ وقت دوستانش را فراموش نکرد، خویشاوندی داشت که هر وقت به ایران می آمد از او می خواست دسته گلی بر مزار علیرضا بیاورد.
وی یاداور شد: وقتی سال 2014 مریم جایزه جهانی فیلدز را گرفت، ما برایش پیام دادیم ولی بعید می دانستیم از میان دو میلیون پیامی که از سراسر جهان برایش رسیده بود، پیام ما را ببیند ولی او به فاصله کوتاهی جواب ما را داد و نوشت بار سنگین دوستانم را زمین گذاشتم.
این مادر سوگوار اظهار داشت: از ته قلبم مطمئنم که خداوند نظری خاص به مریم، علیرضا و دیگر دوستانش داشت، چرا که زندگی کوتاهشان چنان پربار و ارزشمند بود که هیچگاه از خاطره ها نمی روند؛ همانطور که موفقیت مریم زندگی اش را جهانی کرد، مرگش نیز جهانی بود و چنین افرادی فرزندان همه جهان و انسانیت هستند .
این بانوی داغدیده می گوید: مریم میرزاخانی هیچگاه از یاد نمی رود همانطور که علیرضای من 19 سال عمر کرد ولی بعد از حدود 20 سال از مرگش هنوز زنده و بالنده است و یادش، اشک بر چهره و تحسین بر لب دوستداران فرهنگ و علم و انسانیت جاری می سازد.
مریم میرزاخانی ریاضیدان نابغه ایرانی و استاد دانشگاه استانفورد متولد 13 اردیبهشت 1356در شهر تهران بود.
وی در سال‌های 1373و 1374 و هنگام تحصیل در دبیرستان با کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری به المپیاد جهانی ریاضیات در هنگ کنگ و کانادا اعزام شد که در المپیاد 1995 کانادا علاوه بر کسب مدال طلا، حائز بالاترین امتیاز بین دانش آموزان جهان شد.
اسفندماه سال 1376 اتوبوسی، دانشجویان ریاضی که در بیست و دومین مسابقات ریاضی دانشجویی شرکت کرده بودند را از اهواز به تهران می‌آورد اما این اتوبوس به دره سقوط کرد و شش دانشجوی نخبه ریاضی دانشگاه صنعتی شریف در این سانحه جان باختند. مریم میرزاخانی هم در این اتوبوس بود اما جان سالم به در برد تا نام ایران، با نبوغ او بر فراز قله موفقیت‌های علمی بدرخشد.
در سال 2014 مریم میرزاخانی مدال فیلدز که بالاترین نشان علمی رشته ریاضیات و مثل نوبل ریاضی است را از آن خود کرد. او نخستین زن در ایران و جهان بود که موفق به دریافت فیلدز شد.
مریم میرزاخانی در سال 2016 به عضویت آکادمی ملی علوم درآمد تا نخستین ایرانی باشد که برای عضویت در این آکادمی برگزیده می‌شود.
مریم میرزاخانی به همان اندازه که در حل معادلات سخت صبور بود در پیچ و خم های زندگی نیز صبوری از خود نشان داد؛ او چهار سال با بیماری سرطان دست و پنجه نرم کرد اما سرانجام 24 تیر 1396 از مبارزه دست کشید و به آرامش ابدی پیوست.
درگذشت مریم میرزاخانی نه تنها خانواده این نابغه بزرگ و دوستان و همکلاسی ها و ایرانیان که جهان را در بهت و اندوه فرو برد.
با این حال گرچه چشمان روشن مریم میرزاخانی بر جهان بسته شد، اما اثرات ذهن روشن او همچون نام بلندش همواره در جهان باقی است.
