به گزارش جماران پس از دو انتخابات مجلس دهم و شورای شهر و روستای پنجم که زنان اصلاحطلب توانستند از طریق سهمیهبندی کرسیهایی را کسب کنند، امروز تلاش میکنند تا در کابینه دولت دوازدهم سهمی از زنان را بگنجانند. همین هم بود که به گفته الهه کولایی، عضو هیات رییسه شورای عالی سیاستگذاری فعالان زن اصلاحطلب دیداری با اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت داشتند تا زنان توانمندی را برای قرارگیری در سمت وزارت دولت دوازدهم معرفی کنند. این فعال سیاسی اصلاحطلب بیان میکند که نتیجه این دیدار مثبت ارزیابی شده و به زودی مشخصات زنان توانمند برای ارایه به جهانگیری تکمیل خواهد شد.
حضور زنان در کابینه دولت دوازدهم چقدر در پیشروی مطالبات زنان اهمیت دارد؟
تردیدی نیست که یکی از بزرگترین آموزههای انقلاب اسلامی که از دیدگاههای امام خمینی به جامعه انتقال پیدا کرد، نگاه انسانی به زنان و مبارزه با دیدگاههای ابزاری نسبت به آنان و به کار بردن هویت انسانی و توانمندیهای انسانی آنها در عرصه سیاست بوده است. همچنین در متن قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز این مساله به درستی مورد توجه قرار گرفته و گفته شده که دولت باید امکان فعلیت یافتن استعدادهای انسانی همه شهروندان ایرانی را فراهم کند. آنچه در نزدیک به چهار دهه که از پیروزی انقلاب میگذرد، شاهد بودهایم حضور تاثیرگذار زنان در عرصه امور بر پایه این آموزههای حیاتبخش بوده است. در واقع زنان توانستند با پذیرش محدودیتها و ضوابط استانداردهای قانونی حضور خود را در عرصه عمومی گسترش دهند و این حضور در عرصه عمومی قدرت به شکلی تودهای و عمومی در سطح تحولات اجتماعی بروز پیدا کرد. زنان مشارکت سیاسی گستردهای را در طول نزدیک به چهار دهه گذشته تجربه کردهاند و نقش تعیینکننده و تاثیریگذاری در تحولات سیاسی کشور در فراز و فرودهای آن به عهده گرفتند. در کشور ما مانند همه کشورهای جهان حضور زنان در عرصههای اقتصاد و سیاست یا حوزههای قدرت موانع جدی داشته است که ریشه در تاریخ یک جامعه پدرسالار دارد. صرف یک انقلاب سیاسی عادات و برداشتها و نگرشهای غیرانسانی نسبت به زنان و توانمندیهای آنها از بین نمیرود. هرچند آموزههای امام خمینی راهگشا بود اما مقاومتهای جدی نیز در برابر حضور زنان وجود داشت.
مجموعه زنان اصلاحطلب برای حضور در کابینه دولت چه اقداماتی را تاکنون انجام دادهاند؟
در طول دهههای گذشته شاهد بودهایم که زنان همواره در تحولات سیاسی کشور و در شکل دادن به قدرت سیاسی تاثیرگذار بودهاند اما سهم آنها در عرصههای تصمیمگیری همواره بسیار ناچیز باقی مانده است. البته در دوره اصلاحات شاهد جهشهایی در این زمینه بودیم که متاسفانه با ناتمام ماندن پروژه دگرگونی به نفع آحاد جامعه، از جمله زنان در دولتهای نهم و دهم، شاهد بودیم که این دستاوردها با مشکل مواجه شد و برنامههای سیستماتیک برای خانهنشین کردن زنان به اجرا درآمد. تنها برخی اقدامهای نمایشی در جامعه دنبال شد. پس از انتخابات سال ٩٢ و به دنبال طرح شعارهای آقای روحانی در ایجاد فرصتهای برابر برای همه شهروندان و از جمله زنان، اصلاحطلبان زن گامی دیگر به پیش نهادند و برای اجرایی کردن این مطالبه بر تلاشهای خود افزودند. تجربه موفق زنان در انتخابات مجلس دهم و سپس در شورای پنجم نشان داد که اگر آنها بتوانند در مجاری تصمیمگیری و در راس نهاد تصمیمگیری قرار بگیرند، خواهند توانست تبعیضهای ناروا علیه زنان را کاهش دهند. اصلاحطلبان توانستند برای بهبود موقعیت زنان در عرصههای تصمیمگیری گامهای مثبتی را بردارند تا نهتنها در عرصه تودهای و در سطح ملی بلکه در سطح نخبگان نیز موقعیت زنان را بهبود بخشند. نه بر پایه نگرشهای صرفا دموکراتیک بلکه بر پایه حق دستیابی به بهترین توانمندیهای جامعه، خواه زن و خواه مرد این مسائل باید مورد توجه قرار بگیرد. همه میدانند زنان در دستگاههای مختلف اجرایی نقش بسیار تاثیرگذار و سازندهای را در طول سالهای گذشته ایفا کردهاند. بدنه کارشناسی در کشور ما بیشتر از زنان تشکیل شده و بسیاری از زنان در وزارتخانههای مختلف به عنوان مدیران پاییندستی توانستهاند نقش اثرگذار خود را در اجرای برنامههای کشور تثبیت کنند. زنان در برخی دستگاههای اجرایی و وزارتخانهها در مدیریتهای میانی و به ندرت در مدیریتهای والا حضور پیدا کردهاند. ضرورت استفاده از همه استعدادهای انسانی برای تحقق توسعه کشور امروز احساس میشود. نتایج تجربههای موفق نهتنها در سطح جهان بلکه در کشور خودمان نیز در پی انتخابات دولت دوازدهم و دوباره رسیدن آقای روحانی به قدرت دیده میشود. بر اساس تجربههای گذشته زنان اصلاحطلب سازوکارهای نهادمندی را برای قرار دادن زنان در پستهای تصمیمگیری هدف قرار دادهاند. امروز بانک اطلاعاتی بسیار قدرتمندی از زنان توانمند و شایسته وجود دارد که هر چند امکان تجربههای مناسب برای پستهای مدیریتی برای بسیاری از زنان فراهم نشده اما آنها توانستهاند در هر موقعیتی که برایشان فراهم شده است توانمندی و شایستگی خود را به نمایش بگذارند. بنابراین بر پایه توانمندی و کفایت اجرایی زنان اصلاحطلب و دیگر فعالان سیاسی و اجتماعی اهمیت به کار گرفتهشدن زنان در پستهای تصمیمگیری را گوشزد کردهاند. در همین زمینه گفتوگوها نشستها و مذاکراتی هم در جریان بوده است.
در چینش کابینه دوازدهم چه بایدها و نبایدهایی وجود دارد و چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
در مقایسه با کابینه یازدهم این کابینه نیازمند به بازسازی جدی است تا انرژیها، تواناییها و ابتکارات جدید به آن راه پیدا کند. در این چارچوب نیازمند آن هستیم که تخصصها، توانمندیها و تجربههای موفق را در یک رویکرد گسترده برپایه وسعت دید مناسب که نیاز امروز جامعه است، مورد توجه قرار دهیم. بر همین اساس باید همانگونه که تعلق به مناطق و شهرهای مختلف کنار گذشته میشود، تعلق به جنسیت نیز به عنوان یک شاخص کنار برود. در چینش کابینه توانمندی، تجربه و شایستگیها باید جای هر نوع ضابطهای از جمله دستهبندیها و گروههای خاص خانوادگی یا جنسیتی را بگیرد. ما نیازمند آن هستیم که تواناترین و با کفایتترین متخصصین و مدیران موفق به کار گرفته شوند. بنابراین نیازمند شکلگیری اراده سیاسیای هستیم که این امکان را برای زنان فراهم کند تا آنها که تجربههای موفقی داشتهاند و توانمندی خود را در مراحل مختلف به اثبات رساندهاند وارد مجموعه کابینه دولت دوازدهم شوند تا بتوانند در جهت بهبود شرایط کشور تاثیرگذار باشند.
چه وزارتخانههایی با رایزنیهایی که مجموعه زنان اصلاحطلب داشتهاند، برای معرفی وزیر زن مناسب ارزیابی شدهاند؟
در حوزههای سیاست و قدرت مانند وزارتخانههای امنیتی، دفاعی و نظامی و سیاسی مانند وزارت خارجه یا وزارت کشور به طور طبیعی فعلا پیگیری جدیای در حال شکلگیری نیست. ما بر این باور هستیم که زنان در وزارتخانهها باید در سطوح بالای مدیریت راه یابند. در سطح معاونتها و مدیران کل و سفرا و استانداران این امکان باید به زنان داده شود تا طبق توانمندیهایشان ارتقا پیدا کنند و سهم خود را در رفع نیازهای کشور و پیشبرد اهداف توسعه به خوبی ایفا کنند. نباید تصور کرد که در حوزه کار و امور اجتماعی و وزارت علوم، وزارت اقتصاد، وزارت آموزش و پرورش و وزارت تعاون یا مسکن و شهرسازی و حتی صنعت زنان شایسته و کارآمد نداریم. مشکل مهم ارادهای است که باید در راس دستگاههای اجرایی روحانی و مشاورانشان شکل گیرد و راه را برای ارتقای زنان هموار کند. همه به خوبی میدانند افراد شایستهای از بین زنان برای تصدی پستهای مدیریتی وجود دارد. نکته مهمتر اینکه تلاشها فقط به موضوع کابینه محدود نیست. ما باید بتوانیم تعداد قابل قبولی معاونین زن و مدیران کل زن متناسب با هر یک از دستگاهها یا حتی استانداران و فرمانداران را وارد عرصه مدیریتی کشور کنیم. ما نیازمند تقویت نگرش مبتنی بر شایستهسالاری و کنار گذاشتن شاخص جنسیتی هستیم چرا که زن بودن و مرد بودن، نمیتواند باعث ارزشگذاری در صلاحیتها باشد. ما نیازمند کنار گذاشته شدن ضابطه جنسیتی در انتخاب مدیران در سطوح مدیران در دستگاههای اجرایی هستیم. کابینه فقط یکی از این عرصهها است و تنها عرصه نیست.
جلسهای که زنان اصلاحطلب با آقای جهانگیری داشتند، چه نتایجی در بر داشت و چه مسائلی در آن مطرح شد؟ آیا بنا است که لیستی از زنان شایسته از سوی اصلاحطلبان زن به آقای روحانی معرفی شود؟
خوشبختانه زنان شایسته و توانمندی در دستگاههای مختلف اجرایی حضور دارند که میتوانند برای همکاری در دستگاه اجرایی در عرصههای مختلف به کار گرفته شوند. تلاش میشود تا از طریق دستگاههای مختلف اجرایی این زنان که تاکنون شناسایی شدهاند؛ اطلاعاتشان تکمیل و نهایی شود تا برای مذاکرات بعدی بتوان به نتایج قابل قبولی دست یافت. جلسه با آقای جهانگیری در مورد طرح تقاضای مطالبه بر حق و قانونی فعالان زن از معاون اول رییسجمهور و گوشزد کردن و یادآوری کردن وعدهها و شعارهای آقای روحانی و نقش زنان در پیشبرد برنامههای توسعه بود. در این موارد توافق وجود داشت اما مهم توافق روی افراد مناسب برای تحقق این اهداف بود.
لیستی که از زنان شایسته تهیه میشود، چه زمانی ارایه میشود؟
به طور طبیعی مانند همه حوزههای دیگری که در مورد مدیریتهای اجرایی رایزنی است، در این حوزه نیز گفتوگو در حال انجام شدن است و امیدواریم که نتایج قابل قبولی هم در بر داشته باشد. این کار در جریان است.