به گزارش جماران، روزنامه شرق نوشت:
وزیر خارجه آمریکا به‌تازگی اعلام کرده «از عناصر داخلی در ایران که بتوانند در انتقال صلح‌آمیز و کامل قدرت به آمریکا کمک کنند، پشتیبانی خواهد کرد». این تازه‌ترین سخنان رکس تیلرسون بعد از سفر ترامپ به عربستان است. سخنانی که اگر یک وجه آن، جلب رضایت شرکای منطقه‌ای از جمله عربستان باشد، در داخل ایران مخاطبی ندارد. مخاطب این‌گونه اظهارات بیشتر اپوزیسیون خارج‌نشینی هستند که چندی قبل هم در نامه به رئیس‌جمهور جدید‌الورود خواستار افزایش تحریم‌ها علیه ایران شده بودند. فعالان سیاسی بر این عقیده هستند که این سخنان ناشی از نداشتن شناخت وزیر خارجه آمریکا و البته دستگاه سیاست خارجی این کشور از ایران و واقعیت‌های داخلی کشور است. به باور این فعالان سیاسی، بین نیروهای سیاسی داخلی در ایران اگرچه اختلاف نظرهایی وجود دارد؛ اما هرجا که بحث حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و ساختار نظام مطرح می‌شود، نیروهای اصلاح‌طلب و اصولگرا در کنار هم قرار می‌گیرند. برایناساس چنانچه تیلرسون بخواهد با طرح این منویات، نیروهایی از داخل را جلب کند، حافظه تاریخی نشان داده است این نیروها نتوانسته‌اند پایگاه مردمی را از آن خود کنند. در همین راستا، عده‌ای از فعالان اصلاح‌طلب هم در نامه‌ای سخنان تیلرسون را محکوم کرده‌اند.
پالس مثبت به عربستان
در همین راستا، عباس عبدی، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب که از جمله امضا‌کنندگان این نامه است، در گفت‌وگو با «شرق» از اهداف و انگیزه‌های تیلرسون سخن گفت. از اینکه این سخنان برای چه جامعه هدفی طرح شده و انگیزه‌های وزیر خارجه آمریکا از بیان این سخنان مداخله‌جویانه چیست؟ عباس عبدی گفت: «ارزیابی من این است که این صحبت‌ها در ادامه سفر گذشته ترامپ به منطقه است و یک نوع دادن پیام مثبت به عربستان است که از سیاست‌های عربستان حمایت می‌کنند و همان دوشیدنی که از عربستان شروع شده با این نوع اظهارات هم می‌توان آن دوشیدن را تکمیل کرد و ادامه داد».
مخاطبی در داخل ندارند
عبدی در ادامه گفت: «اینکه در عمل برنامه وجود داشته باشد، طبعا فکر نمی‌کنم این‌گونه باشد. یک دلیل این است که کسانی که مسالمت‌آمیز و قانونی بخواهند منویات آمریکا را در داخل ادامه بدهند، طبعا چنین مخاطبانی در داخل ندارند. ایالات متحده نمی‌تواند از استبدادی‌ترین رژیم منطقه حمایت کند و هم‌زمان در آرزوی پیداکردن متحدانی غیرخشن در سایر کشورها از جمله ایران باشد. همین موضوع به نظرم کفایت می‌کند که نشان دهد بیشترین قصد تیلرسون، دوشیدن عربستان در راستای منافع شخصی خودش و ترامپ است؛ به‌ویژه اینکه تیلرسون در حوزه نفت فعالیت می‌کند و ترامپ هم به‌دنبال منافع اقتصادی شخصی است، درعین‌حال که می‌خواهد تحرکی هم به اقتصاد آمریکا بدهد و از سویی با این تحرکات به اقتصاد بتواند فشارهایی را که در داخل آمریکا بر او وارد می‌شود تا حدی خنثی کند».
دخالت خارجی کمکی به دموکراتیزاسیون نمی‌کند
این فعال رسانه‌ای افزود: «این اقدامات در حوزه داخلی نمی‌تواند اثراتی داشته باشد، به این دلیل که تقریبا همه نیروهای سیاسی به این نتیجه رسیده‌اند و به‌خوبی می‌دانند دخالت‌های خارجی در منطقه نه‌تنها هیچ کمکی به فرایند دموکراتیزاسیون و بهبود شرایط نمی‌کند، بلکه در بهترین حالت وضعیت افغانستان، سوریه و لیبی نتیجه این نوع دخالت‌ها خواهد بود. کشورهای خارجی به‌ویژه اگر اهداف توسعه‌طلبانه هم داشته باشند، نمی‌توانند برای یک کشور دیگر منشأ خیر شوند».عبدی ادامه داد: «در این مورد خاص هم اساسا عربستان به‌عنوان یک حکومت غیردموکراتیک و استبدادی پشت این تحرکات است و به نظرم نمی‌آید این موضوع تأثیری در مسائل سیاسی بگذارد. فراموش نکنیم نیروهایی که نسبت به این اظهارات موضع‌گیری کردند نشان می‌دهد اراده‌ای جدی در داخل کشور وجود دارد که دست خارجی و بیگانه را حتی در اندازه سخن نیز از امور داخلی ایران قطع کند و اجازه ندهد در مسیر عادی مردم‌سالاری ایران خللی وارد شود».
سخنان تیلرسون خلاف حقوق بین‌الملل است
همچنین کامبیز نوروزی دیگر امضاکننده این نامه هم در گفت‌وگو با «شرق» اعلام کرد: «صحبت‌های تیلرسون از نظر قواعد حقوق بین‌الملل مداخله‌جویانه و خلاف حقوق بین‌الملل است. طبق این قواعد هیچ دولتی به اقدام علیه تغییر حکومت در سایر کشورها مجاز نیست. برایناساس این سخنان نقض آشکار حق حاکمیت دولت‌هاست. دولت ترامپ مثل خود ترامپ با برخی از ضوابط حقوق بین‌الملل و دیپلماسی آشنایی ندارد».
نوروزی در ادامه اضافه کرد: «هر سیاست مداخله‌جویانه‌ای در ایران به‌طور قطع با مخالفت‌ها و مقابله‌های جدی از طرف نیروهای سیاسی مواجه خواهد شد. اگر آمریکا عمیق‌تر به جامعه ایران نگاه کند، خواهد دانست این جامعه با وجود فرازوفرودهایی که دارد، این‌قدر استوار است که بتواند در برابر تهدیدهایی از‌این‌دست، از خود دفاع کند».
نوروزی همچنین درباره جامعه هدف سخنان تیلرسون گفت: «این سخنان هیچ مخاطب داخلی‌ای ندارد. نیروهای سیاسی داخل کشور با وجود اختلاف‌های سیاسی داخلی که طبیعی است، در مسئله حاکمیت ملی و حق حاکمیت سخن واحدی دارند».
نوروزی با تأکید بر اینکه دولت جدید آمریکا شناخت مناسبی از جامعه ایران ندارد، اضافه کرد: «مواضعی هم که تاکنون درباره ایران از سوی مقامات این کشور اتخاذ شده، کینه‌توزانه بوده است. بخشی از این اعلام موضع ناشی از آگاهی‌نداشتن از وضع سیاسی ایران است. شاید آنها گمان می‌کنند با این مواضع می‌توانند بخشی از نیروهای برانداز را در کشور تقویت کنند که سابقه سیاسی کشور نشان داده این نیروها پایگاه مردمی و اجتماعی ندارند، یا اینکه شاید آنها فکر می‌کنند از طریق بعضی از کشورهای منطقه می‌توانند جریانی را علیه کشور فعال کنند که این هم امکان‌پذیر نیست، زیرا ساخت سیاسی، اطلاعاتی و نظامی کشور چنین امکانی را نمی‌دهد؛ بنابراین سخنان تیلرسون بیش از هرچیز بر تنش‌زدایی بین ایران و آمریکا اثر خواهد گذاشت».
تمامیت ارضی و ساختار، ٢ جناح را در کنار هم قرار می‌دهد
همچنین عبدالله ناصری دیگر امضاکننده این نامه در تحلیل سخنان تیلرسون، به «شرق» گفت: «اظهارات تیلرسون از جنس سخنان ترامپ است که در جامعه جهانی مخاطب و گوش شنوایی ندارد؛ در ایران هم معتقدم این نظرات مخاطبی ندارد. جامعه ما به این نتیجه رسیده است که در بحران‌های بین‌المللی همه جریان‌ها در کنار هم هستند و این موضوع بارها ثابت شده است؛ برای مثال در حمله تروریسی دو هفته قبل داعش به قلب تهران، دو جناح در کنار یکدیگر بودند. اگرچه برداشت‌های غیراخلاقی هم از این موضوع شد؛ اما واقعیت این است که این سخنان در جامعه ایرانی مخاطب ندارد».او تأکید کرد: «اصلاح‌طلبان به‌دلیل فضاهای غیراخلاقی‌ای که علیه‌شان وجود دارد و دست باز رسانه‌های رقیب، باید این هوشمندی را به خرج می‌دادند که نشان دهند با وجود اختلاف‌های داخلی، آنجا که پای تهدید خارجی و انسجام ملی مطرح باشد، دو جناح در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. صدور نامه محکومیت سخنان تیلرسون اتفاقی بود که باید رخ می‌داد تا زمینه سوءاستفاده برای افکارسازی عمومی از دست رقیب خارج شود و اثبات کند آنجا که بحث تمامیت ارضی و حفظ ساختار نظام مطرح می‌شود، هر دو جریان در کنار هم قرار می‌گیرند».
