موفقیت چشمگیر تلویزیون در جلب مخاطب در سالهای 1960 پای یک مهمان ناخوانده را به این قاب جادویی باز کرد. نخستین مناظره انتخاباتی تلویزیونی در سال 1960 و در استودیو شبکه تلویزیونی سیبیاس در شیکاگو میان جان اف.کندی و ریچارد نیکسون برگزار شد.
به گزارش جماران، روزنامه وقایع الاتفاقیه نوشت: 70 میلیون بیننده برای یک برنامه سیاسی نشان داد که انتخابات و یک مناظره پرحرف و حدیث، تا چه حد میتواند برای مخاطب جذاب باشد. سنت مناظره در آمریکا سابقهای طولانی دارد و نخستین سری مناظرات رودررو در این کشور در سال 1858 با مناظره میان آبراهام لینکلن و سناتور استفان داگلاس کلید خورد. این سنت قدیمی و موفقیت اولیه پخش زنده، به همهگیر شدن مناظرات تلویزیونی در سرتاسر جهان کمک کرد. هرجا که پای صندوق انتخابات باز شد، چه سیستم ریاستجمهوری در کار بود یا نخستوزیری و پارلمانی، پخش زنده مناظرههای انتخاباتی به جزئی جداناپذیر از دموکراسی بدل شد؛ جایی که پردهها کنار زده میشود و نامزدها گاه با پنبه سر یکدیگر را میبرند، گاه عصبانی میشوند، گاه به نفع دیگری کنارهگیری میکنند. این نمایش جذاب در کشورهای مختلف و با آداب و به شکلهای گوناگون برگزار میشود. معروفترین و پربینندهترین مناظرات انتخاباتی تلویزیونی در ایالاتمتحده، آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، فرانسه، آلمان، ایرلند، کنیا، مالت، مکزیک، هلند، بریتانیا و اوروگوئه به نمایش درمیآید. مناظره در این کشورها تبدیل به سنت شده؛ سنتی که سالهاست به یک شکل اجرا میشود. در ایالاتمتحده مناظرهها به صورت
دو نفره و رودررو صورت میگیرد با اینکه در انتخابات این کشور همیشه نامزدهای دیگری هم درگیر هستند اما تنها نامزدهای دو حزب اصلی یعنی دموکرات و جمهوریخواه در برابر دوربین قرار میگیرند و هیچ تصویری از نامزدهای احزاب کوچکتر دیده نمیشود. رکورد تماشای زنده مناظرات انتخاباتی در سال 2016 و در مناظره جنجالی میان هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ شکسته شد. این مناظره که برای نخستینبار بهصورت اینترنتی هم پخش شد، بیشتر از 84میلیون بیننده داشت؛ همان مناظرهای که در آن ترامپ اعلام کرد در صورت رسیدن به ریاستجمهوری، کلینتون را راهی زندان خواهد کرد. کاناداییها خیلی زود سنت مناظره را از همسایه خود یاد گرفتند. سال 1968 شبکه تلویزیونی سیبیسی به تقلید از آمریکاییها مناظره انتخاباتی را به راه انداخت. در کانادا مناظرات رودررو نیست بلکه میان نامزدهای احزاب اصلی برگزار میشود؛ احزابی که در ابتدا سه تا بودند و حالا تعدادشان به پنج حزب رسیده است. مناظرات پنجگانه کاناداییها در سه شهر بزرگ این کشور برگزار میشود: تورنتو، مونترال و کالگری.
فرانسه پخش زنده مناظرات را از سال 1974 کلید زد؛ مناظرهای که با جمله معروف والری گیسکارد در خاطرهها ماند: «شما انحصار همهچیز را ندارید.» واقعا هم اینطور بود. دولت لرزان گیسکارد در میان بحرانهای اقتصادی و انشعابهای متعدد در جناح راست خیلی زود غائله را به حزب سوسیالیست واگذار کرد؛ آن هم رئیسجمهوری که در سوگند ریاستجمهوری خود عنوان کرده بود: «مردم فرانسه خواستار تغییر هستند و دوست دارند روند تازهای را در سیاست تجربه کنند.» مناظرات انتخاباتی فرانسه همیشه داغ و پر از حرف و حدیث است. مناظرات تلویزیونی همین سال باعث شد مارین لوپن، رهبر جبهه ملی، صدر را در دور اول به امانوئل مکرون واگذار کند و اتهامات فساد واردشده به فرانسوا فیون او را تا رده سوم پایین بکشد.
مناظرات انتخاباتی تلویزیونی در همه جای دنیا اینطور شیک و با برنامه برگزار نمیشود. مکزیکیها مناظرات خود را به کمپینی تبلیغاتی تبدیل کردهاند. نوعی مسابقه که در آن مجریها تبلیغات خود را میکنند، کالاهای تجاری را نشان میدهند و کاندیداها مانند شرکتکنندگان در یک مسابقه شوی تلویزیونی باید توپهایی را از گویهایی شیشهای بردارند و بیشتر در مورد تجارت و تبلیغات صحبت کنند تا سیاست و انتخابات. گابریل گاردی یکی از نامزدهای حزب تازهتأسیس اتحاد جدید درباره این نحوه برگزاری میگوید: «توجه مردم بیشتر به مجریها و محصولات است تا بر انتخابات.»
کنیا برگزاری مناظرات انتخاباتی و پخش تلویزیونی آن را در سال 2013 آغاز کرد. این حرکت برای جلوگیری از اعتراضات خشونتباری انجام شد که در سال 2007 جان عده بسیاری را در این کشور گرفت. اولین تلاش کنیا از سوی جامعه جهانی مورد تشویق قرار گرفت و در داخل و خارج شروع انتخابات مسالمتآمیز و عادلانه نامیده شد اما بیشتر تبدیل به خوشامدگویی برای نوعی دیکتاتوری شد، آن هم زمانی که یکی از کاندیداها در دادگاه بینالمللی لاهه بهعنوان مظنون به جنایت علیه بشریت بود. در نهایت نتایج حاصل از انتخابات به ظاهر شفاف، باقی ماندن رئیسجمهوری بر سرکار بود.
زامبیا نیز راه کنیا را در سال 2015 رفت. در مناظره انتخاباتی این کشور پنج نفر جلوی دوربین قرار گرفتند، با هم بحث و یکدیگر را نقد کردند. ادگار لونگا اما از شرکت در این مناظرات سرباز زد و در نهایت فردی که رئیسجمهوری شد کسی جز لونگا نبود. مناظرات انتخاباتی سال2012 تایوان هم آنقدر خالی از حرف، حدیث و بحث بود که در نهایت در بین مردم به «قرص خواب» معروف شد. این مناظرات کاملا توخالی به شکلی برگزار شد که دانشگاه دولتی تایپه آن را «کاملا خالی» نام نهاد و بعد از دور اول بهخاطر بیننده کم و بیفایده بودن این مناظرات بهطور کامل جمع شد.