معاون میراث فرهنگی تاکید کرد: مالکیت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بر کاخ‌موزه‌های سعدآباد و نیاوران قانونی است.
به گزارش جماران ، بنیاد مستضعفان روز گذشته ۲۱ فروردین ماه اعلام کرد: «دادگاه بدوی به نفع بنیاد مستضعفان و مالکیت آن بر این دو کاخ رأی داده است.» که محمد حسن طالبیان در واکنش به این ادعا، مالکیت بنیاد مستضعفان بر کاخهای سعدآباد و نیاوران را رد کرد.
قاسم سعیدی ـ معاون حقوقی بنیاد مستضعفان ـ در اظهاراتی بیان کرد: «بنیاد مستضعفان قصد تجمیع املاک خود را داشت و از سازمان میراث فرهنگی به دلیل این‌که از واگذاری این دو کاخ استنکاف می‌کرد، شکایت کرد و دادخواستی را به دادگاه بدوی ارائه داد. دادگاه هم در این زمینه رأی را به نفع بنیاد مستضعفان صادر کرد. مدیریت دو کاخ بر عهده سازمان میراث فرهنگی است، اما باید مشخص شود که این دو کاخ و زمین‌ها و بناهای اطرافش در مالکیت بنیاد مستضفعان است نه آن سازمان.»
طبق گفته‌های سعیدی، «دادگاه در شعبه ۶ دادگاه انقلاب اسلامی برگزار و حکم مالکیت بنیاد مستضعفان بر کاخهای سعدآباد و نیاوران نیز صادر شد.»
دعوای بنیاد مستضعفان و سازمان میراث فرهنگی بر سر مالیکت این دو کاخ از سال ۱۳۸۷ و در زمانی که حمید بقایی ـ رییس وقت آن سازمان از طریق مدیر وقت مجموعه سعدآباد، خواستار ابطال اسناد مالکیت بنیاد بر آن کاخ شد، بالا گرفت که آن زمان بنیاد مستضعفان با تشکیل پرونده‌ای در دادگاه انقلاب اسلامی، خواستار تعیین تکلیف بر ادعای مالکیت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بر آن دو مجموعه شد.
در پی باز شدن این پرونده در دادگاه، محمدرضا رحیمی ـ معاون حقوقی و امور مجلس رییس جمهور پیشین ـ در نامه‌ای خطاب به رییس بنیاد مستضعفان اعلام کرد: «همانگونه که در فرمان صریح حضرت امام (ره) آمده است، امر اموال مصادره‌ای یاد شده با شورای انقلاب بوده و شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۲۳/۱/۵۹ در لایحه قانونی راجع به کاخهای نیاوران و سعدآباد و اموال مربوط را به قرار زیر تصویب کرده است: کلیه کاخهای نیاوران و سعدآباد با محوطه و تاسیسات آن جهت ایجاد موزه و پارک در اختیار وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار می‌گیرد. متعاقبا مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۶۰ قسمتی از این لایحه را اصلاح کرده که با تایید شورای نگهبان ابلاغ شده است. »
محمدحسن طالبیان ـ معاون میراث‌فرهنگی کشور ـ به دنبال اظهارات تازه بنیاد مستضعفان درباره مالکیت این بنیاد بر کاخ‌موزه‌های نیاوران و سعدآباد و حکم دادگاهی که از آن سخن گفته، اظهار کرد: کاخ‌موزه‌های سعدآباد و نیاوران در دوران پهلوی به وزارت دربار تعلق داشته و با هزینه بیت‌المال احداث شده است، بنابراین جزو اموال خاندان پهلوی به‌حساب نمی‌آید و جزو بیت‌المال است و به استناد فرمان حضرت امام خمینی (ره) مورخ 13 اسفند ماه 57، مالکیت این دو کاخ بر عهده دولت است.
وی یادآور شد: براساس ماده یک لایحه قانونی مصوب شورای انقلاب به تاریخ 23 فروردین ماه سال 59، کلیه کاخ‌ها ازجمله نیاوران و سعدآباد با محوطه و تأسیسات آن‌ها برای ایجاد موزه در اختیار وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت قرار گرفت. ضمن این‌که بر اساس ماده ۲ همین لایحه تمام اشیای عتیقه برای حفظ و نگهداری در موزه‌ها تحویل وزارت فرهنگ و آموزش عالی (سازمان میراث‌فرهنگی) می‌شود و از سال ۱۳۵۹ تاکنون تمامی مجموعه موزه‌های موصوف در حال ارائه خدمات به عموم است.
طالبیان افزود: براساس بند ۵ مصوبه هیأت وزیران مورخ 2 آذر ماه 60 متضمن قانون تشکیل سازمان میراث‌فرهنگی، کاخهای نیاوران و سعدآباد یکی از واحدهای تابعه این سازمان است.
معاون میراث فرهنگی تأکید کرد: آنچه مهم است این است که سعدآباد و نیاوران یک لایه از تاریخ معاصر تهران است و حفاظت، نگهداری، مرمت و معرفی این لایه از تاریخ بر عهده سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به‌عنوان سازمان تخصصی در این حوزه نهاده شده است.
وی، معماری دو کاخ‌موزه سعدآباد و نیاوران را بخش تفکیک‌ناپذیری از هویت تهران قدیم و جدید دانست و گفت: مجموعه منحصربه‌فردی از معماری تاریخی و معماری معاصر در تهران وجود دارد که بخش مهمی از این مجموعه شامل معماری منحصربه‌فرد در نیاوران و سعدآباد است که آثار هنرمندان و معماران برتر و صاحب‌نام است و اگر قرار باشد در آینده پرونده‌ای به‌منظور ثبت‌جهانی معماری معاصر تهران تهیه شود آثار معماری سعدآباد و نیاوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
طالبیان اظهار کرد: سازمان میراث‌فرهنگی به لحاظ قانونی خود را ملزم به حفاظت و صیانت از این دو اثر تاریخی می‌داند و با توجه به ظرفیت فرهنگی این دو کاخ‌موزه و همچنین با توجه به این‌که سعدآباد و نیاوران دو پهنه سبز تهران محسوب می‌شوند و باید حفاظت و نگهداری از این دو مجموعه در اختیار دستگاه تخصصی متولی امور میراث‌فرهنگی و تاریخی، یعنی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری واگذار شود.
او یادآور شد: در تمام دنیا مدیریت کاخ‌موزه‌ها بر عهده سازمان‌های تخصصی است، ضمن این‌که تجربه نشان می‌دهد هر فضای فرهنگی که از نظر مالکیت بلاتکلیف مانده ضرر دیده است که به‌عنوان مثال می‌توان به کاخ مروارید و باغ رامسر اشاره کرد.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: برخلاف برخی از نهادها، نگاه سازمان میراث‌فرهنگی به مجموعه موزه‌ها و کاخ‌موزه‌ها نه تنها نگاه اقتصادی نیست، بلکه یک نگاه فرهنگی است که در حقیقت منافع ملی را در بر می‌گیرد و مطمئن هستم که بنیاد مستضعفان در این موضوع پراهمیت، منافع ملی را مد نظر قرار می‌دهد.
طالبیان بیان کرد: علاوه بر این نباید فراموش کنیم این دو کاخ‌موزه به‌عنوان میراث تاریخی و ملی ایران متعلق به تمام ایرانیان است و بنابراین سازمان میراث‌فرهنگی به‌عنوان متولی اصلی حفظ و حراست از آثار تاریخی کشور خود را ملزم به حراست ویژه از این دو اثر ملی کشور می‌داند و برای حفظ این مجموعه‌های بسیار مهم تمام تلاش حقوقی و اجرایی خود را به کار خواهد بست.
