به گزارش جماران، دکتر مختاری رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در یادداشتی با عنوان آموزه های فاطمی؛ شاخصه بی بدیل در ارتقای آئینهای نوروزی نوشت:
در آستانۀ حلول سال جدید و تقارن این ایّام با ولادت حضرت فاطمۀ زهرا(س)، می توان بر بسیاری از بدعت ها که به اشتباه آداب و سنن نوروز نامیده می شود مهر بطلان زد و گذران عمر ارزشمند خود و رشد و تعالی جامعۀ اسلامی را با طرح معارف اهل بیت(ع) به ویژه بازشناسی آموزه های آن بانوی بزرگ جهان هستی سپری نمود.
حجت الاسلام المسلمین دکتر محمد حسین مختاری استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه و رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در یادداشتی به مناسبت ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و تقارن آن با ایام نوروز به تبیین «آموزه های فاطمی؛ به عنوان شاخصه بی بدیل در ارتقای آئین نوروزی» پرداخت.
بی تردید نوروز فاطمی را میتوان بسیار متمایز از سایر اوقات گذراند و با طرح و انتقال معارف آن حضرت هم چون حدیث نورانی «الجارُ ثُمَّ الدّار[۱] اول همسایه ، بعد خویشتن » و تقویت صلۀ رحم مؤثر و مطلوب و حصول نیکی و دستگیری از نیازمندان از فامیل و آشنایان آغاز نمود.
صلۀ رحم، حمایت فراگیر از یکدیگر در برابر مشکلات و حمایت همه جانبه از مظلومان و مستعصفان
بدیهی است صلۀ رحم ، حمایت فراگیر از یکدیگر در برابر مشکلات و حمایت همه جانبه از همۀ مظلومان و مستعصفان در جهان اسلام و دیگر جوامع بشری ، از جمله شاخصه های پیروی از نبی مکرم اسلام(ص) و اهل بیت(ع) و به عنوان یکی از آموزه های ناب فاطمه زهرا(س) است که تقویت وحدت امت اسلامی و اجتناب از اختلاف افکنی را در مواجهه با ظالمان و قدرت های استکباری در پی دارد؛ در این زمینه آن حضرت در خطبۀ فدکیه فرمودند: « و طاعتنا نظاماً للمله و امامتنا اماناً للفُرقه؛اطاعت از ما(اهل بیت) نظم شریعت، و رهبری ما ایمنی از تفرقه و پراکندگی را به دنبال دارد»، لذا شایسته است امت اسلامی و مذاهب اسلامی برای رشد و کمال یکدیگر اهتمام ورزند و در حق یکدیگر محبت روا داشته و به رزق ها و کمبودهای یکدیگر توجه نمایند.
هم چنین آن حضرت در خطبۀ فدکیه بر ضرورت صلۀ رحم تأکیدکرده و فرمودند:«خداوند صله رحم را وسیلهای برای افزایش جمعیت و قدرت انسان قرار داده است»[۲]، تأمل در این فراز نورانی حاکی از این مسأله است که صله رحم باعث رشد و رویش افکار و اندیشه های اعضای فامیل و اقوام و آشنایان و وقرب و نزدیکی میان آنها از طریق توجه به مفهوم اصلی«صله» یعنی اتصال میان آنها است.
از سوی دیگر تعمق در کلام آن بانوی بزرگ جهان هستی نشان می دهد، دور هم نشینی چند دقیقه ای میان اقوام و چند مباشرت ساده و کلامی و صرفاً از سر رفع تکلیف در دید و بازدیدهای ایام نوروز و تکرار این سیکل معیوب در عید سال بعد را نمی توان به معنای واقعی “صله رحم” نامید؛ بلکه انتقال خوبی و رشد و کمال به دیگران و گره گشایی از مشکلات فامیل ها و آشنایان در ایام نوروز و استمرار صله رحم در طول سال می تواند اهداف متعالی این معروف مهم را از منظر ائمۀ معصومین(ع) به ویژه حضرت زهرا(س) جاری و ساری نماید و به نوبۀ خود سرآغازی بر تحویل اوقات جان و سعادت آدمی باشد.
توصیه مهم دیگر حضرت زهرا(س) به زنان در رابطه با نامحرمان از جمله مولفه های کلیدی در صیانت از حجاب و عفاف به شمار می رود، بانوی دو عالم حضرت زهرا(سلام الله علیها) پیرامون روش و سیره زندگی بانوان در جامعه اسلامی معتقد بودند بهتر آن است که بانوان تا حد ممکن با نامحرم تماس نداشته و خانه محور باشند. آن حضرت در فرازی فرمودند: «براى زنان بهتر است که [بدون ضرورت] مردان نامحرم را نبینند و نامحرمان نیز آنان را نبینند».[۳] متأسفانه برخی رفت و آمدهای خانواده گی بعضاً با اهمال کاری ها و روا شمردن برخی حرام ها همراه می شود و حفظ حریم میان محرم و نامحرم به بهانۀ شاد بودن و خوشگذرانی لگد مال می شود، حال آنکه آموزه های اسلامی این نوع رویکردهای همراه با لغویت و بیهودگی در دیدو بازدید ها را بر نمی تابد.
هم چنین یکی از جلوه های سبک زندگی فاطمی ساده زیستی و پرهیز از هر گونه تجمل گرایی است. لذا در زیارت نامه ی آن حضرت می خوانیم: «یا حَلِیفَهِ الْوَرَعِ وَ الزُّهْد[۴]؛ ای هم پیمان با پارسایی و زهد»، که مقام معظم رهبری نیز با توجه به این نکته می فرمایند: «ساده زیستی دختر پیامبر یک نمونه برای زنان امروز جامعه ماست. ما روحیه مصرف گرایی را کنار بگذاریم و در زندگی به حد لزوم اکتفا کنیم و از افراط بپرهیزیم و آرزوهای حقیر و کوچک را فدای ارزش های بزرگ بکنیم؛ نمونه کامل آن را در زندگی فاطمه زهرا (علیهاالسلام) می توان در تاریخ مشاهده کرد.»[۵]
در این زمینه باید گفت برخی بدعت های خود ساخته در ایام نوروز هم چون افراط در خرید و هجوم مردم به مراکز تجاری و خرید اجناس و کالاهای غیر ضروری و لوکس، مصرف گرایی، مُد گرایی، چشم و هم چشمی… که بعضاً منبعث از آموزه های غربی به ویژه آموزۀ کریسمس در جوامع غربی است با آموزه های نبوی و اهل بیت(علیهم السلام) به ویژه سیرۀ حضرت زهرا(س) مغایر است و نیز نمی تواند موجبات رشد و تعالی انسان را فراهم سازد بلکه تنها به ظاهر موجبات خوشی، وقت گذرانی و خودنمایی را فراهم خواهد کرد.
یکی از جلوه های سبک زندگی فاطمی ساده زیستی و پرهیز از هر گونه تجمل گرایی است
در تبیین یکی از مهمترین خواستگاه های فکری مصرف گرایی در کشور و تأثیرپذیری مردم از سبک زندگی غربی باید گفت؛ کریسمس و تولد حضرت عیسی (ع) به عنوان سال نو میلادی در غرب به مولّفه های مادی منحصر شده است، و گذران این ایّام در جوامع غربی با مادی گرایی، مصرف گرایی همراه با اسراف، خرید های آنچنانی از مراکز تجاری بزرگ، خودنمایی، شهوت رانی…عجین شده است. این آسیب به حدی در غرب جدی است که حتی صدای پاپ را هم در آورد و رهبر مسیحیان جهان خواستار تقویت آموزه های معنوی در مراسم سال نوی میلادی در جوامع غربی شد.
تأسف آور است که با غفلت متولیان فرهنگی کشور و نفوذ روز افزون سبک غربی، شاخصه های معرفتی جوامع غربی در کریسمس، درآموزه های نوروز ایرانی تشخص پیدا کرده است. لذا بر سیاستگذاران فرهنگی کشور و نیز رسانه ملی به عنوان بازوی اجرایی سیاست ها و راهبرد های فرهنگی کشور لازم است برای برون رفت از این نقیصه فرهنگی تلاش نمایند.
در آستانۀ سال جدید و خرید لباس تقوا و خانه تکانی و غبارزدایی از دل و جان بسیار ضروری است
در خاتمه باید گفت لزوم حسابرسی از اعمال و رفتار خود در آستانۀ سال جدید و خرید لباس تقوا و خانه تکانی و غبارزدایی از دل و جان بسیار ضروری است و به راستی چه معیاری برای ضرورت تحویل قلب و جان وحلول سال نو ارزشمند تر از کلام پیامبر اکرم(ص) که فرمود: «غافل ترین مردم آن کسی است که از این همه تغیر و تحول دنیا و دگرگون گشتنش از حالی به حالی، عبرت نگیرد و اندرزی نشنود».[۶]
امید است همگان در لحظۀ ساعت تحویل سال زمین، به تحویل ساعت جان خود اهتمام ورزیده و با حسابرسی از خود موجبات هدایت و سعادت و زمینه دوری از غفلت از یاد و نام خدا و معارف نبوی و اسلامی را فراهم سازند.
[۱] بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۸۱٫
[۲] الاحتجاج، ج ۱، ص ۹۹؛ کشف الغمه، ص ۴۴
[۳] بحار الأنوار، ج ۱۰۴، ص ۳۶.
[۴] زیارت نامه فاطمه زهرا (س) ؛ مفاتیح الجنان.
[۵] ۴/۱۱/۱۳۶۴٫
[۶] من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۴٫
