پژوهشگر موسیقی نواحی ایران گفت: موسیقی در گذشته میان اقوام ایرانی صرف سرگرمی به کاربرده نمی شد، بلکه بخشی از زندگی مردمان تمام مناطق ایران بوده است.
به گزارش جماران، پیمان بزرگ نیا اظهار کرد: شیوه های زندگی کوچ نشینی، نوع معیشت اعم از کشاورزی و دامداری، همواره با خواندن ترانه ها و نغمه های مربوط به کار و تلاش روستاییان و عشایر همراه بود تا علاوه بر رفع خستگی از تن مردان و زنان سخت کوش تولیدکننده محصولات کشاورزی و دامی، اجرای ریتم این نغمه ها با نوع کار و معیشت آنها درهم آمیخته شود.
وی افزود: به طور مثال زمانی که زمین را شخم می زدند یا خرمن کوبی می کردند، استفاده از ابزار و ادوات کشاورزی خود را با ریتم ترانه ای همراه می کردند، و بازده کار و تلاش شان بسیار بیشتر و بهتر شود.
به گفته سرپرست گروه 'سازینه' موسیقی نواحی، در جنوب کشور ملوانان و جاشوها همراه با هلهله (نیمه)، آوازهای با ریتم شاد و پرشتاب مربوط به صیادان جنوب کشور ساحل نشینان (خلیج فارس )، را می خوانند که این هلهله و پایکوبی سبب می شد تا صیادان و جاشوها گرما و خستگی طاقت فرسای جنوب و دریا را کمتر احساس کنند.
بزرگ نیا، خاطرنشان کرد: شادیانه ها ( موسیقی های شاد) و ترانه های مهیج نه تنها برای سرگرمی و مراسم جشن و سرور استفاده می شد، بلکه کاربردی بسیار موثر در زندگی روزمره مردمان اقوام ایرانی داشت.
وی با اشاره به نبود فناورهای امروزی و امکانات رفاهی در زندگی مردمان دوره های گذشته نواحی ایران گفت: مردم به دلیل استفاده روزمره از این شادیانه ها بسیار پرشور و نشاط بودند و افسردگی در جامعه کمتر دیده می شد.
وی افزود: اما امروزه در خود این مناطق نیز به دلیل بی توجهی به بخش عظیمی از فرهنگ موسیقیایی نواحی کشور به ویژه شادیانه ها، کم کم رنگ و بو و اصالت خود را از دست داده و منسوخ شده و متاسفانه ترانه های وارداتی اعم از ترانه های بی هویت داخلی و غربی جای این نغمات اصیل را گرفته و به جای راویان اصلی این ترانه ها و ملودی مانند ' توشمال' ، ' چنگی ها ' ، ' لوطی ها ' ، 'عاشیق ها'،'صوتک خوان ها'، نوازندگان کیبرد و سیتی سایزرها، جایگزین شد.
وی ادامه داد: امروزه در بین عشایر به ویژه قوم بختیاری، قشقایی و کرمانج و ... در جشن های عروسی نوازندگان سازهای وارداتی الکترونیک با کلام بومی 'رپ' یا 'پاپ' می خوانند و نامش را از روی ناآگاهی و تقلید موسیقی محلی می گذارند.
این پژوهشگر موسیقی نواحی گفت: نکته مهم این است که در همان منطقه بختیاری ، پیرزن ها 'هی گل' و ' دوالیلی' که از ترانه ها شاد قوم بختیاری به حساب می آید را بتدریج فراموش می کنند چون متقاضی ندارد، ولی در همان منطقه در بین طایفه های با اصلالت هنوز هستند مردمانی که متقاضی بخش اصیل این نغمه ها هستند و خود شاهد آن بوده ام که وقتی این ترانه ها اجرا می شوند، مردم منطقه چقدر با شور و حال و نشاط از آنها استقبال می کنند.
بزرگ نیا گفت: نتیجه می گیریم وقتی این ترانه های با نشاط توسط جوانان و با همراهی سازهای قدیمی و اصیل سرنا و دهل بر اساس ذائقه نوجوانان و جوانان امروزی اجرا می شود، همگان به شایستگی از آن استقبال می کنند و شاید اگر پیرزنان و پیرمردان با صدای مطلوب هم بخوانند به دلیل کهولت سن و نبودن ارتباط سنی از آنها استقبال نشود، اما وقتی یک جوان خوش صدا با یک تنظیم نسبتا امروزی بدون آنکه به اصالت آن لطمه وارد شود، اجرا کند، همگان دوست دارند.
به گفته این پژوهشگر موسیقی نواحی ایران، موسیقی نواحی ایران پر از رنگواره ها (تنوع نغمه ها ) ، است و در هر منطقه ایران یک فضای موسیقیایی منحصر به فرد با ترانه های بسیار مهیج و با نشاط و ریتمی پر شتاب. وجود دارد که اجرای درست آنها می تواند همه سلیقه ها در جامعه ما را در بر گیرد.
بزرگ نیا گفت: آشنا نبودن مردم و فاصله گرفتن آنها از موسیقی نواحی باعث شده تا مردم ما با این نوع موسیقی هرچه بیشتر فاصله بگیرند.
وی یادآور شد: من خود شاهد بوده ام وقتی گروه های ممتاز موسیقی نواحی کنسرت دارند و موسیقی پرنشاط مناطق مختلف کشور را اجرا می کنند مردم بسیار هیجان زده می شوند و آنچنان پر انرژی از سالن های اجرا خارج می شوند که هیچ نوع موسیقی به ویژه موسیقی های غربی و پاپ نمی تواند چنین تاثیر عمیقی بر آنها بگذارد.
این پژوهشگر موسیقی نواحی با اشاره به گسترش برخی موسیقی های بی هویت در سطح جامعه، به ویژه در طول سال های اخیر تصریح کرد: تاثیر این نوع موسیقی ها با سر و صداهای جنجالی سازهای الکترونیکی، کاملا سطحی و زودگذر است، در حالیکه تاثیر ریتم های شاد موسیقی های نواحی و محلی چون از دل بر می آید، آنچنان بر دل مخاطب می نشیند که ساعت ها، روزها و شاید ماه ها بر احوال مخاطب تاثیر دارد، چون نه تنها ریتم موسیقی بر او تاثیر می گذارد، بلکه اشعار سروده شده در موسیقی نواحی همراه با این ترانه های آوازی چون از درون مایه های حکمی (پندآموز) برخوردار است.
این پژوهشگر موسیقی نواحی خاطرنشان کرد: ترویج موسیقی نواحی به ویژه در شرایط امروز جامعه و با توجه به اینکه ما را به اصالت های بسیار پرشور و نشاط خود باز می گرداند، امری بسیار ضروری است.
بزرگ نیا تصریح کرد: با ترویج این نغمه ها و آواها در مناطق مختلف کشور ، می توانیم جامعه ای بسیار شاد و مردمانی بسیار سالم و پرشور و نشاط داشته باشیم.
منبع: ایرنا
