با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی، مسئولان راکتور اراک و تعدادی از خبرنگاران رسانه‌های گروهی کشور، امروز (دوشنبه) اولین مرحله از نصب تجهیزات راکتور (مدار ثانویه و درپوش) راه اندازی می‌شود.
به گزارش جماران، رآکتور تحقیقاتی آب سنگین مدرن شده اراک (خُنداب) با هدف کسب تجربه و دانش فنی در طراحی و ساخت رآکتورهای اتمی، تربیت نیروی انسانی متخصص، ایجاد امکانات تحقیق و توسعه در زمینه‌های فیزیک نوترون، ترموهیدرولیک و درمان و تولید رادیوایزوتوپ در جهت مصارف پزشکی، صنعتی و کشاورزی در حال تکمیل طراحی و ساخت است.
بازطراحی این رآکتور با گردآوری گروهی از کارشناسان و متخصصین داخلی در زمینه های گوناگون برای اجرای یکی از پیچیده ترین طراحی های صنعت هسته ای با بالاترین سطح استانداردهای جهانی در دستور کار قرار گرفت.
بر اساس برجام، روند بازطراحی رآکتور اراک با همکاری ایران و چین و مشارکت دیگر اعضای برجام از جمله آمریکا آغاز شد، با این حال این موضوع مثل بخش های دیگر برجام که به درستی و در زمان خود اجرا نشد دستخوش تحولاتی بود. با خارج شدن آمریکا از برجام تاخیر قابل توجهی در روند کار صورت گرفت. بعد از مدتی انگلیس جای خالی آمریکا را در بازطراحی این راکتور پر کرد.
بر اساس برجام بازطراحی راکتور اراک باید پنج ساله انجام شود.
با وجود تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی‌اش که در واکنش به خروج یک طرفه آمریکا از برجام و عمل نکردن دیگر اعضای این توافق به تعهداتشان صورت گرفت، ایران موضوع بازطراحی راکتور اراک را از این تصمیم خود به شرط پیشرفت در کار مستثنی کرده است.
بازطراحی راکتور اراک یکی از مواردی است که آمریکا بعد از خروج از برجام برای آن معافیت تحریمی قرار داد هر چند که در ماه های گذشته مدت زمان تمدید این معافیت را از 180 روز به 90 روز کاهش داد. از این روست که این پروژه همکاری هسته ای در چارچوب برجام ادامه یافته است.
بنا بر این گزارش، رآکتور اراک دارای دو مدار است. مدار اول وظیفۀ برداشت حرارت از قلب رآکتور را دارد و مدار ثانویه که وظیفۀ آن انتقال حرارت مدار اول در برج های خنک کننده و نهایتاً به محیط است.
مدار ثانویه شامل مبدل های حرارتی- استخر میانی- پمپ های انتقال (آب گرم – برج های خنک کننده و پمپ های برگشت آب سرد) است. راهبری این مدار از طریق اتاق کنترل اصلی رآکتور صورت می گیرد. برای راه اندازی مدار اول رآکتور، ابتدا باید مدار ثانویه و سیستم های جانبی مرتبط با آن راه اندازی می شد تا بعد از آن تکمیل مدار اول و راه اندازی غیر اکتیو رآکتور تحقیقاتی اراک (خُنداب) آغاز شود.
نصب درپوش راکتور از دیگر اقداماتی است که روز دوشنبه انجام و از آن بازدید می شود.
بر اساس اعلام سازمان انرژی اتمی، در تیرماه سال جاری، دستورات و مجوزهای لازم از مراجع ذی ربط برای انتقال اجزای متعدد مجموعه درپوش چاه راکتور صادر شد و کار حمل و انتقال این تجهیزات با استفاده از 11 کشنده سنگین و تریلر انجام گرفت.
درپوش چاه راکتور یک مجموعه الکترومکانیکی فوق سنگین با بیش از 100 تن وزن و قطر 7.2 متر است که با حرکت دورانی رینگ چرخ دنده و دیسک داخلی و موقعیت دهی زاویه‌ای امکان دسترسی مستقیم تحت کنترل و حفاظت شده به تک تک عناصر و بخش های فوقانی مخزن را برای فعالیت های مورد نظر به صورت منفرد یا گروه های محدود فراهم می کند.
این تجهیز به طور کامل توسط مهندسان جوان کشور و صنعت گران متعدد برای اولین بار طراحی و ساخته می شود. تمامی قطعات این تجهیز در کارخانجات داخلی طراحی، ساخته و مونتاژ شده است.
به جز قطعه فولادی رینگ ثابت که حجیم ترین و سنگین ترین قطعه این مجموعه است مابقی تجهیزات این درپوش طوری ساخته شده است که به سهولت و سرعت قابلیت دوباره مونتاژ کردن داشته باشند.
