به گزارش خبرنگار ایرنا، پیش از طلوع خورشید و تا قبل از اولین تابش نخستین اشعه های زرین آفتاب از پس کوه، زنان روستایی و عشایر ایلام، از خواب بیدار شده و همه امورات گله را انجام می دهند و پس از دوشیدن شیر با تهیه بقچه ای کوچک مرد یا پسر خانواده را راهی صحرا می کنند و خود تنها به امورات منزل می پردازند.
بانوان عشایر در کنار خانه داری و تربیت فرزندان با تهیه فراورده های مختلف دامی از قبیل دوغ، کره، خامه، توف، ماست، روغن حیوانی، کشک، بگل و تهیه انواع غذاها و شیرینی ها خانگی گاه حتی به تولید صنایع دستی مختلف نظیر قالی، جاجیم، یان، گبه و رسن و ... نیز می پردازند.
رین دان یا روغن حیوانی یکی از فراورده های مهم لبنی زنان عشایر و روستا است که اکنون فراتر از ارزش ریالی به وغات و کادو استان و غرب کشور مبدل شده است.
روغن حیوانی به عنوان یکی از فرآورده های با ارزش حیوانی این روزها از جایگاه و ارزش قیمتی و غذایی خاصی در بین خانواده های ایلامی برخوردار است.
زنان روستایی و عشایر با جمع آوری کره های تهیه شده از ماست تازه گاو یا گوسفند به صورت جداگانه، پس از مدتی اقدام به تهیه روغن های حیوانی خوش عطر و بو می کنند.
اغلب کره های گوسفندی سفید و خوش رنگ و کره گاوی کمی زرد رنگ است که مزه هر کدام اندکی هم با دیگری تفاوت دارد.
پس از جمع آوری مقدار قابل توجهی کره، زن روستایی ایلام با گذاشتن آنها در ظرفی بزرگ و قراردادن روی شعله پایین آتش اقدام
به تهیه روغن حیوانی می کند که هنگام جوش زدن پس از کف گیری روی روغن در مرحله پایانی مشتی آرد سفید برای گرفتن اخالصی های کره روی آن می ریزد و سپس ظرف را از بالای آتش برمی دارد و در مکانی خنک قرار می دهد تا کم کم سرد و سفت شود.
به دنبال این کار، اکنون روغن حیوانی (گوسفندی یا گاوی) را به داخل مشکی از پوست دباغی شده بز یا گوسفند که در گویش کردی
ایلامی «هیزه» نام دارد و محصول هنرمندی، ظرافت و حوصله زنان عشایری و روستایی است، می ریزند و برای معطر شدن مقداری چویر» (گونه ای گیاه کوهی بسیار معطر که تنها در کوهستان های مرتفع ایلام می روید) به آن اضافه می کند که علاوه بر خوش بوشدن روغن به آن مزه ای خاص و ویژه نیز می بخشد.
تهیه روغن حیوانی از روزگاران دور و دراز تاکنون در میان جامعه عشایری و روستایی به ویژه عشایر سخت کوش استان ایلام رواج داشته و همچنان نیز ادامه دارد.
هرچند که همیشه مرغوب ترین و خوشمزه ترین روغن حیوانی و گوسفندی در کشور متعلق به استان ایلام بوده است اما به عوامل گوناگون از جمله ناشناخته بودن ایلام در گذشته برای مردم کشور و این که تا همین چهار دهه پیش جزو استان کرمانشاه به شمارمی رفته، این محصول به عنوان مهمترین فرآورده شیری و سوغات استان به نام 'روغن کرمانشاهی' در ایران معروف شده است.
بدون شک همه کسانی که چه به عنوان گردشگر و مهمان و چه با سبب آشنایی یک فرد از استان برای یک بار روغن ناب حیوانی ایلام را مزه کرده باشند به تفاوت و ویژگی های ظاهری و کیفیت دو روغن حیوانی ایلام با محضول دیگر مناطق پی خواهند برد.
یکی از زنان روستایی ایلام می گوید: تهیه روغن حیوانی یا 'رین دان' در گویش کردی ایلامی را از مادرم یاد گرفته ام که وی نیز پشت به پشت آن را از مادران خود آموخته است.
عالم تاج مظفری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: روغن حیوانی از عطر و طعم خوشایندی برخوردار است و در بیشتر شیرینی های سنتی و برای طعم پلو و درست کردن نیم رو و ...مصرف می شود.
وی ادامه داد: با توجه به نقش بالای روغن حیوانی ایلام در سلامت بدنی و نشاط روحی و نیز مزه خوب آن در کنار عطر دلپذیر آن
اکنون در بازار مصرف از ارزش اقتصادی فراوانی برخوردار است.
وی افزود: روغن حیوانی به طور متوسط امسال بین هر کیلوگرم روغن گوسفندی بسته به مرغوبیت و کیفیت آن یک میلیون و 200 هزار تا یک میلیون ریال فروخته می شود.
این زن روستایی مولد افزود: افزون بر مصرف خوراکی و تهیه انواع غذاها و شیرینی های محلی از روغن حیوانی به عنوان ملین برای درمان کودکان نیز استفاده می شود.
وی اضافه کرد: در گذشته های دور که دسترسی مردم روستا و عشایر به دارو و دکتر کم بود، اغلب برای نوزادانی که دل درد داشتند
مقدار کمی از این روغن را در آب جوش ریخته و به او می خوراندند تا اگر دچار دل درد و یبوست شده باشد، درمان شود.
وی ادامه داد: اکنون ارزش و بهای روغن حیوانی به سبب خواص بی شمار و اهمیتی که دارد، افزایش قابل توجهی یافته هرچند که از گذشته های دور این ارزش و جایگاه نیز وجود داشت و ایلامی ها همواره به عنوان ره آورد ارزشمند و سوغاتی بسیار گرانبها آن را به مهمانان، اقوام و آشنایان دور و نزدیک در پایتخت، شهرها و مناطق بیرون از استان و گردشگران شهری هدیه داده می دهند.
یکی از کارشناسان اقتصادی ایلام نیز گفت: این استان به سبب پیشینه کهن تاریخی، دارای محصول های سنتی و فرآورده های محلی فراوان و گوناگونی است که شوربختانه به علت بی توجهی به نام دیگر استان ها عرضه و معروف شده اند.
علیرضا کرم بیگی اظهار کرد: بسیاری از محصولات محلی ایلام به دلیل نداشتن بسته بندی مناسب و برند سازی معمولا مورد طعمه دلالان قرار گرفته و با بسته بندی و برند و نام استان دیگر عرضه می شوند و خاستگاه اصلی تولید این محصولات با کیفیت برای مصرف کنندگان ناشناخته باقی می ماند.
وی ادامه داد: عسل محلی و روغن حیوانی ایلام که به نام روغن کرمانشاهی در کشور شناخته شده از جمله این محصولات مهم استان هستند که معمولا به نام ایلام شناخته و معرفی نشده اند.
وی اضافه کرد: متاسفانه برندسازی در زمینه معرفی و عرصه فرآورده ها و محصول های متعلق به استان تاکنون انجام نشده و این کالاها با وجود این که اصالت ایلامی داشته و در این منطقه تهیه می شود، اما به نام دیگر استان ها در کشور شناخته و عرضه می
شوند.
وی از مسوولان مربوطه خواست که برای شناسنامه دار کردن محصول ها و تولیدهای استان اقدامی اساسی و زیربنایی انجام دهند و فرآورده های ایلام را با نام و برند متعلق به استان به کشور و جهان معرفی کنند.
وی اضافه کرد: روغن حیوانی یکی از سوغاتی های مهم و اصلی ایلام است و در آشپزی و غذاهای محلی و کردی نیز استفاده و کاربرد بسیاری دارد.
یکی از کارشناسان تغذیه در ایلام نیز گفت: روغن حیوانی دارای خواص بسیار زیادی است و چربی آن نه تنها باعث چاقی نیست،بلکه لاغرکننده نیز است.
«شیرین کرم پور» اظهار کرد: چندی پیش در دانشکده طب سنتی دانشگاه تهران، دانشجویان طب سنتی از جمله دکتر مرادی تحقیقاتی در خصوص، گرم یا سرد و خشک یا مرطوب بودن مزاج افراد در تعیین مصرف روغن حیوانی انجام دادند که مشخص شدحتی در مزاج های گرم و خشک می توان از روغن حیوانی، بیشتر و بدون عارضه تا آخر عمر استفاده کرد.
وی ادامه داد: پژوهش های دیگر نشان می دهد که روغن حیوانی از روغن گیاهی بسیار سبک تر و پر خاصیت تر است و بررسی های
پزشکی و بهداشتی نیز نشان می دهد که مصرف روغن حیوانی باعث افزایش طول عمر و سلامتی دستگاه گوارش و عروق و قلب می شود.
این کارشناس تغذیه افزود: انجام تحقیق های بیشتر در خصوص خواص و ویژگی های روغن حیوانی بدون شک مزایا و اثرهای
مناسب استفاده از آن را در دیگر اجرای بدن انسان بیشتر نمایان می کند.
کرم پور اضافه کرد: روغنی که در طب سنتی ایرانیان بسیار به خواص درمانی آن اهمیت داده شده، همین روغن حیوانی خالص است
و پژوهش های جدید نیز از وجود عوامل ناشناخته رشد و ترمیم اعضا و اندام داخلی بدن انسان به دنبال مصرف روغن حیوانی حکایت
می کند.
وی ادامه داد: از دیگر ویژگی ها و خواص درمانی و دارویی روغن حیوانی که در گذشته میان عامه مردم ایلام معروف بوده می توان به استخوان سازی، کاهش غلظت خون، کاهش چربی های زائد شکم، شادابی و سفیدی پوست و سم زدایی از بدن و همچنین افزایش قوای جسمی افراد اشاره کرد.
این کارشناس تغذیه در ایلام گفت: همچنین در گذشته های دور و تاکنون مصرف روغن حیوانی بر خلاف روغن های گیاهی در میان کهنسالان باعث افزایش طول عمر و نیز تاخیر در پیری آنان شده است.
کرم پور تاکید کرد: البته با وجود خواص و مزیت های بی شمار استفاده از روغن حیوانی، مصرف آن برای بیمارانی که از چربی و فشار خون رنج می برند، سفارش نمی شود.
مدیر کل امور عشایری ایلام گفت: یکی از اصلی ترین تولیدات جامعه عشایری این استان روغن حیوانی است و سالانه 465 تن از این محصول را به سطح بازار عرضه می کنند.
علی سلیمی اظهار کرد: جامعه مولد عشایر با توجه به نقش شایان توجهی که در تامین زنجیره غذایی کشور ایفا می کنند از مهم ترین شاخه های تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نظر رهبر معظم انقلاب به شمار می روند.
وی افزود: روغن حیوانی یکی از این محصولات است که عشایر در تولید آن نقش بسزایی بر عهده دارند و در استان ایلام نیز سالانه حدود 465 تن روغن حیوانی به ارزش اقتصادی 32 میلیارد ریال تولید می کنند.
مدیرکل امور عشایری ایلام تاکید کرد: این روغن به دلیل کیفیت بالا در حال حاضر یکی بزرگترین ظرفیت های اقتصادی عشایری استان شناخته می شود.
سلیمی یادآور شد: نبود برنامه ریزی درست، ساماندهی نامناسب، نداشتن برند و بسته بندی باعث شده این محصول تولیدی عشایر ایلام ناشناخته بماند.
وی اضافه کرد: ارزش هر کیلوگرم روغن حیوانی بستگی به کیفیت آن دارد ولی هم اکنون به ازای هر کیلوگرم بین 800 تا 900 هزار ریال و شاید هم بیشتر پرداخت می شود.
مدیرکل امور عشایری ایلام گفت: یکی از مهمترین مسائلی که جامعه عشایر استان ایلام با آن مواجه است بحث فروش محصولات است چراکه اکثر این تولیدات توسط دلالان به خارج از استان ارسال می شود.
سلیمی ابراز داشت: سالانه هفت هزار و 900 تن گوشت قرمز و سفید، 25 هزار و 178 تن شیر، یک هزار و 570 تن پشم، سه هزار و 100 تن محصولات باغی، 41 هزار تن محصولات زراعی و 372 تن کشک توسط عشایر استان تولید می‌شود.
عشایر استان ایلام در قالب 13 ایل و 35 طایفه مستقل و با جمعیتی معادل 60 هزار نفر، دارای یک میلیون و 400 هزار راس دام هستند.
7177/6034
انتهای پیام بانوان عشایر در کنار خانه داری و تربیت فرزندان با تهیه فراورده های مختلف دامی از قبیل دوغ، کره، خامه، توف، ماست، روغن حیوانی، کشک، بگل و تهیه انواع غذاها و شیرینی ها خانگی گاه حتی به تولید صنایع دستی مختلف نظیر قالی، جاجیم، یان، گبه و رسن و ... نیز می پردازند.
رین دان یا روغن حیوانی یکی از فراورده های مهم لبنی زنان عشایر و روستا است که اکنون فراتر از ارزش ریالی به وغات و کادو استان و غرب کشور مبدل شده است.
روغن حیوانی به عنوان یکی از فرآورده های با ارزش حیوانی این روزها از جایگاه و ارزش قیمتی و غذایی خاصی در بین خانواده های ایلامی برخوردار است.
زنان روستایی و عشایر با جمع آوری کره های تهیه شده از ماست تازه گاو یا گوسفند به صورت جداگانه، پس از مدتی اقدام به تهیه روغن های حیوانی خوش عطر و بو می کنند.
اغلب کره های گوسفندی سفید و خوش رنگ و کره گاوی کمی زرد رنگ است که مزه هر کدام اندکی هم با دیگری تفاوت دارد.
پس از جمع آوری مقدار قابل توجهی کره، زن روستایی ایلام با گذاشتن آنها در ظرفی بزرگ و قراردادن روی شعله پایین آتش اقدام
به تهیه روغن حیوانی می کند که هنگام جوش زدن پس از کف گیری روی روغن در مرحله پایانی مشتی آرد سفید برای گرفتن اخالصی های کره روی آن می ریزد و سپس ظرف را از بالای آتش برمی دارد و در مکانی خنک قرار می دهد تا کم کم سرد و سفت شود.
به دنبال این کار، اکنون روغن حیوانی (گوسفندی یا گاوی) را به داخل مشکی از پوست دباغی شده بز یا گوسفند که در گویش کردی
ایلامی «هیزه» نام دارد و محصول هنرمندی، ظرافت و حوصله زنان عشایری و روستایی است، می ریزند و برای معطر شدن مقداری چویر» (گونه ای گیاه کوهی بسیار معطر که تنها در کوهستان های مرتفع ایلام می روید) به آن اضافه می کند که علاوه بر خوش بوشدن روغن به آن مزه ای خاص و ویژه نیز می بخشد.
تهیه روغن حیوانی از روزگاران دور و دراز تاکنون در میان جامعه عشایری و روستایی به ویژه عشایر سخت کوش استان ایلام رواج داشته و همچنان نیز ادامه دارد.
هرچند که همیشه مرغوب ترین و خوشمزه ترین روغن حیوانی و گوسفندی در کشور متعلق به استان ایلام بوده است اما به عوامل گوناگون از جمله ناشناخته بودن ایلام در گذشته برای مردم کشور و این که تا همین چهار دهه پیش جزو استان کرمانشاه به شمارمی رفته، این محصول به عنوان مهمترین فرآورده شیری و سوغات استان به نام 'روغن کرمانشاهی' در ایران معروف شده است.
بدون شک همه کسانی که چه به عنوان گردشگر و مهمان و چه با سبب آشنایی یک فرد از استان برای یک بار روغن ناب حیوانی ایلام را مزه کرده باشند به تفاوت و ویژگی های ظاهری و کیفیت دو روغن حیوانی ایلام با محضول دیگر مناطق پی خواهند برد.
یکی از زنان روستایی ایلام می گوید: تهیه روغن حیوانی یا 'رین دان' در گویش کردی ایلامی را از مادرم یاد گرفته ام که وی نیز پشت به پشت آن را از مادران خود آموخته است.
عالم تاج مظفری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: روغن حیوانی از عطر و طعم خوشایندی برخوردار است و در بیشتر شیرینی های سنتی و برای طعم پلو و درست کردن نیم رو و ...مصرف می شود.
وی ادامه داد: با توجه به نقش بالای روغن حیوانی ایلام در سلامت بدنی و نشاط روحی و نیز مزه خوب آن در کنار عطر دلپذیر آن
اکنون در بازار مصرف از ارزش اقتصادی فراوانی برخوردار است.
وی افزود: روغن حیوانی به طور متوسط امسال بین هر کیلوگرم روغن گوسفندی بسته به مرغوبیت و کیفیت آن یک میلیون و 200 هزار تا یک میلیون ریال فروخته می شود.
این زن روستایی مولد افزود: افزون بر مصرف خوراکی و تهیه انواع غذاها و شیرینی های محلی از روغن حیوانی به عنوان ملین برای درمان کودکان نیز استفاده می شود.
وی اضافه کرد: در گذشته های دور که دسترسی مردم روستا و عشایر به دارو و دکتر کم بود، اغلب برای نوزادانی که دل درد داشتند
مقدار کمی از این روغن را در آب جوش ریخته و به او می خوراندند تا اگر دچار دل درد و یبوست شده باشد، درمان شود.
وی ادامه داد: اکنون ارزش و بهای روغن حیوانی به سبب خواص بی شمار و اهمیتی که دارد، افزایش قابل توجهی یافته هرچند که از گذشته های دور این ارزش و جایگاه نیز وجود داشت و ایلامی ها همواره به عنوان ره آورد ارزشمند و سوغاتی بسیار گرانبها آن را به مهمانان، اقوام و آشنایان دور و نزدیک در پایتخت، شهرها و مناطق بیرون از استان و گردشگران شهری هدیه داده می دهند.
یکی از کارشناسان اقتصادی ایلام نیز گفت: این استان به سبب پیشینه کهن تاریخی، دارای محصول های سنتی و فرآورده های محلی فراوان و گوناگونی است که شوربختانه به علت بی توجهی به نام دیگر استان ها عرضه و معروف شده اند.
علیرضا کرم بیگی اظهار کرد: بسیاری از محصولات محلی ایلام به دلیل نداشتن بسته بندی مناسب و برند سازی معمولا مورد طعمه دلالان قرار گرفته و با بسته بندی و برند و نام استان دیگر عرضه می شوند و خاستگاه اصلی تولید این محصولات با کیفیت برای مصرف کنندگان ناشناخته باقی می ماند.
وی ادامه داد: عسل محلی و روغن حیوانی ایلام که به نام روغن کرمانشاهی در کشور شناخته شده از جمله این محصولات مهم استان هستند که معمولا به نام ایلام شناخته و معرفی نشده اند.
وی اضافه کرد: متاسفانه برندسازی در زمینه معرفی و عرصه فرآورده ها و محصول های متعلق به استان تاکنون انجام نشده و این کالاها با وجود این که اصالت ایلامی داشته و در این منطقه تهیه می شود، اما به نام دیگر استان ها در کشور شناخته و عرضه می
شوند.
وی از مسوولان مربوطه خواست که برای شناسنامه دار کردن محصول ها و تولیدهای استان اقدامی اساسی و زیربنایی انجام دهند و فرآورده های ایلام را با نام و برند متعلق به استان به کشور و جهان معرفی کنند.
وی اضافه کرد: روغن حیوانی یکی از سوغاتی های مهم و اصلی ایلام است و در آشپزی و غذاهای محلی و کردی نیز استفاده و کاربرد بسیاری دارد.
یکی از کارشناسان تغذیه در ایلام نیز گفت: روغن حیوانی دارای خواص بسیار زیادی است و چربی آن نه تنها باعث چاقی نیست،بلکه لاغرکننده نیز است.
«شیرین کرم پور» اظهار کرد: چندی پیش در دانشکده طب سنتی دانشگاه تهران، دانشجویان طب سنتی از جمله دکتر مرادی تحقیقاتی در خصوص، گرم یا سرد و خشک یا مرطوب بودن مزاج افراد در تعیین مصرف روغن حیوانی انجام دادند که مشخص شدحتی در مزاج های گرم و خشک می توان از روغن حیوانی، بیشتر و بدون عارضه تا آخر عمر استفاده کرد.
وی ادامه داد: پژوهش های دیگر نشان می دهد که روغن حیوانی از روغن گیاهی بسیار سبک تر و پر خاصیت تر است و بررسی های
پزشکی و بهداشتی نیز نشان می دهد که مصرف روغن حیوانی باعث افزایش طول عمر و سلامتی دستگاه گوارش و عروق و قلب می شود.
این کارشناس تغذیه افزود: انجام تحقیق های بیشتر در خصوص خواص و ویژگی های روغن حیوانی بدون شک مزایا و اثرهای
مناسب استفاده از آن را در دیگر اجرای بدن انسان بیشتر نمایان می کند.
کرم پور اضافه کرد: روغنی که در طب سنتی ایرانیان بسیار به خواص درمانی آن اهمیت داده شده، همین روغن حیوانی خالص است
و پژوهش های جدید نیز از وجود عوامل ناشناخته رشد و ترمیم اعضا و اندام داخلی بدن انسان به دنبال مصرف روغن حیوانی حکایت
می کند.
وی ادامه داد: از دیگر ویژگی ها و خواص درمانی و دارویی روغن حیوانی که در گذشته میان عامه مردم ایلام معروف بوده می توان به استخوان سازی، کاهش غلظت خون، کاهش چربی های زائد شکم، شادابی و سفیدی پوست و سم زدایی از بدن و همچنین افزایش قوای جسمی افراد اشاره کرد.
این کارشناس تغذیه در ایلام گفت: همچنین در گذشته های دور و تاکنون مصرف روغن حیوانی بر خلاف روغن های گیاهی در میان کهنسالان باعث افزایش طول عمر و نیز تاخیر در پیری آنان شده است.
کرم پور تاکید کرد: البته با وجود خواص و مزیت های بی شمار استفاده از روغن حیوانی، مصرف آن برای بیمارانی که از چربی و فشار خون رنج می برند، سفارش نمی شود.
مدیر کل امور عشایری ایلام گفت: یکی از اصلی ترین تولیدات جامعه عشایری این استان روغن حیوانی است و سالانه 465 تن از این محصول را به سطح بازار عرضه می کنند.
علی سلیمی اظهار کرد: جامعه مولد عشایر با توجه به نقش شایان توجهی که در تامین زنجیره غذایی کشور ایفا می کنند از مهم ترین شاخه های تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نظر رهبر معظم انقلاب به شمار می روند.
وی افزود: روغن حیوانی یکی از این محصولات است که عشایر در تولید آن نقش بسزایی بر عهده دارند و در استان ایلام نیز سالانه حدود 465 تن روغن حیوانی به ارزش اقتصادی 32 میلیارد ریال تولید می کنند.
مدیرکل امور عشایری ایلام تاکید کرد: این روغن به دلیل کیفیت بالا در حال حاضر یکی بزرگترین ظرفیت های اقتصادی عشایری استان شناخته می شود.
سلیمی یادآور شد: نبود برنامه ریزی درست، ساماندهی نامناسب، نداشتن برند و بسته بندی باعث شده این محصول تولیدی عشایر ایلام ناشناخته بماند.
وی اضافه کرد: ارزش هر کیلوگرم روغن حیوانی بستگی به کیفیت آن دارد ولی هم اکنون به ازای هر کیلوگرم بین 800 تا 900 هزار ریال و شاید هم بیشتر پرداخت می شود.
مدیرکل امور عشایری ایلام گفت: یکی از مهمترین مسائلی که جامعه عشایر استان ایلام با آن مواجه است بحث فروش محصولات است چراکه اکثر این تولیدات توسط دلالان به خارج از استان ارسال می شود.
سلیمی ابراز داشت: سالانه هفت هزار و 900 تن گوشت قرمز و سفید، 25 هزار و 178 تن شیر، یک هزار و 570 تن پشم، سه هزار و 100 تن محصولات باغی، 41 هزار تن محصولات زراعی و 372 تن کشک توسط عشایر استان تولید می‌شود.
عشایر استان ایلام در قالب 13 ایل و 35 طایفه مستقل و با جمعیتی معادل 60 هزار نفر، دارای یک میلیون و 400 هزار راس دام هستند.
7177/6034
کپی شد
