به گزارش ایرنا، اگر چه پدیده خشکسالی در سطح کشور بحثی جدیدی نیست، اما خشکسالی سال های اخیر موجب بروز مشکلات عدیده ای در حوزه های مختلف چون کار، تولید کشاورزی و طبیعت شده است به طوریکه در زیربخش های کشاورزی خشکسالی موجب خسارت های اراضی دیم شده است.
کاهش غافلگیرکننده بارش ها در ایلام در پائیز و زمستان امسال، منابع آبی استان را در حالت اضطرار قرار داده و کارشناسان نسبت به خطر بحران آب در این خطه در تابستان آینده هشدار می دهند، به طور قطع می توان گفت که در صورت تداوم شرایط کنونی بارش ها، وضعیت به بحران تبدیل می شود.
تغییرات اقلیم ، افت آب های زیرزمینی، توسعه بی رویه باغات در یک دهه اخیر و همراهی نکردن برخی از کشاورزان برای تغییر الگوی کشت از جمله برخی از عواملی هستند که زنگ خطر بحران آب در استان ایلام را در صورت ادامه این روند به صدا درآورده اند.
** کاهش 45 درصدی بارندگی های ایلام در سال زراعی امسال
مدیرکل هواشناسی استان ایلام در خصوص وضعیت میزان بارندگی ها در فصل آبی کنونی گفت: در سال آبی جاری (95 - 96) تا امروز شنبه 105 میلی متر بارندگی در سطح استان به وقوع پیوسته است که این میزان در مدت مشابه فصل آبی سال گذشته 191 میلی متر بوده است.
یوسف شیخ الملوکی افزود: میزان بارندگی های سال زراعی کنونی نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 45 درصد و در بلند مدت نیز 57 درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: بررسی و استخراج خروجی مدل های هواشناسی استان نشان می دهد که در اواخر ماه بهمن و اسفندماه شرایط برای بارندگی های مناسب در سطح استان فراهم شده و بارندگی ها در حد نرمال باشد.
** اثر کاهش روان آب ها بر وضعیت سدهای سه گانه استان
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام از کاهش ورودی آب به سدهای استان در فصل آبی جاری خبر داد و گفت: هم اکنون حجم فعلی آب سدهای سه گانه این استان نزدیک به 200 میلیون متر مکعب است.
احسان یارمحمدی با بیان اینکه کمبود آب و روان آب ها مشکلات زیست محیطی نیز به وجود آورده است، افزود: کاهش روان آب ها مشکلات زیست محیطی را ایجاد کرده است که در این راستا کشاورزان و افرادی که نیاز به تامین آب دارند باید متناسب با نیاز خویش از آب بهره برداری کنند.
وی در خصوص وضعیت منابع آبی سدهای استان بیان کرد: از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه تاکنون) نزدیک به 18 میلیون متر مکعب آب وارد سدهای استان (کنگیر ایوان سه میلیون، چم گردلان ایلام چهار میلیون و دویرج دهلران 11 میلیون متر مکعب) شده است.
وی تاکید کرد: هم اکنون حجم آب سد ایلام 48 میلیون متر مکعب معادل 78 درصد حجم مخزن، سد دویرج 142 میلیون متر مکعب معادل 69 درصد حجم مخزن و سد کنگیر با 14 میلیون مترمکعب معادل 73 درصد حجم آن پر شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام تصریح کرد: این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته و با توجه به ورودی آب ناشی از بارش های مطلوب، حجم آب سدهای کنگیر ایوان و چم گردلان ایلام تکمیل و سرریز و سد دویرج نیز در آستانه سرریز شدن قرار گرفت.
وی میزان ورودی حجم آب به سدهای سه گانه استان را در فصل آبی جاری بسیار ناچیز دانست و تاکید کرد: اگر از هم اکنون مصرف آب در بخش های مختلف بخصوص در بخش کشاورزی به درستی مدیریت نشود با توجه به کاهش بارندگی ها و افزایش مصرف آب با مشکل مواجه خواهیم شد.
** ** برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی در ایلام
برداشت اضافی و بی رویه از آب های زیرزمینی از سوی کشاورزان استان نیز یک چالش و مشکل اساسی برای بهبود وضعیت آب سفره های زیرزمینی ایلام به وجود آورده است.
کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام بر این باورند که کشاورزان استان میزان برداشت تعیین شده آب از چاه های زیرزمینی را رعایت نمی کنند و برای آبیاری اراضی کشاورزی خود به طور معمول اقدام به برداشت آب به مقادیر بیشتر از میزان تعیین شده می کنند.
کشاورزان به زعم خود برای آبیاری بهتر اراضی زراعی و باغی و با هدف کسب بهره وری و افزایش محصول بیشتر اقدام به برداشت آب بیش از حد تعیین شده می کنند در حالیکه همان زمین زراعی با مقدار آب کمتری نیز به صورت مطلوب و بهینه آبیاری می شود.
**ضرورت ارائه راهکار برای مقابله با خشکسالی استان / مدیریت مصرف، راهبرد مقابله با کم آبی در ایلام
خشکسالی های اخیر و بحران کم آبی در کشور موجب ارائه طرح و راهکارهای مختلفی ازسوی مسئولان به منظور مدیریت مصرف آب و به نوعی مقابله نسبی با خشکسالی شده است.
با توجه به کاهش چشمگیر بارندگی ها در آسمان استان ایلام و بنا به گفته مسوولان و کارشناسان از نظر افت منابع آبی در وضعیت بحرانی به سر می برد و راهبرد مقابله موثر با آن مدیریت مصرف منابع موجود است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام افزود: با توجه به محدودیت ذخیره آبی سفره های آب زیرزمینی استان، آسیب پذیری جدی سفره های آب زیرزمینی نسبت به برداشت مازاد بر ظرفیت آبخوان ها، جوابگو نبودن ذخیره آبهای زیرزمینی برای تامین آب کشت شالی و در راستای جلوگیری ازصدمات جبران ناپذیر به سفره های آب زیرزمینی و رخ ندادن خسارت به مزارع و کشت های آبی، ضرورت دارد کشاورزان در صرفه جویی منابع آب بیشتر تلاش کنند چرا که در غیر این صورت سایر دشت های استان هم به مناطق ممنوعه تبدیل می شوند.
یارمحمدی تاکید کرد: استفاده از آبهای مجازی به ویژه در بخش کشاورزی باید مورد توجه قرار گیرد و یکی از راههای پیشنهادی برای بهبود آینده آبی استفاده از آبهای مجازی و تحقق ارزش اقتصادی آن است.
وی شناسایی و مسدود کردن چاه های غیر مجاز آب در استان ایلام را از دیگر راهکارهای جلوگیری از کاهش منابع آب زیرزمینی اعلام کرد و گفت: با نصب کنتورهای هوشمند آب و برق، کنترل بر روی چاه ها دقیق تر می شود و میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی نیز به صورت دائم رصد می شود.
وی گفت: اجرای طرح تعادل بخشی آب، کنترل بهره برداری از چاه های مجاز، خاموشی موتور پمپ ها به فواصل روزها از دیگر اقدامات مهم در راستای مقابله به بحران کم آبی است.
در مجموع می توان گفت که با توجه به افزایش مصرف آب و کاهش ذخایر منابع آبی در سال آبی جاری، اهمیت آب و منابع آبی در استان ایلام هر روز بیشتر می شود، لذا ضروری است مسئولان امر برای مقابله با بحران آب در منطقه برنامه ریزی های لازم را به طور جد مد نظر داشته باشند.
به طور قطع باید گفت که برای گریز از بحران آب در استان ایلام در تابستان آینده باید در کنار تعریف ساز و کاری برای همکاری خانوارها در کاهش مصرف آب، تولیدات کشاورزی به سمت صنعتی شدن سوق پیدا کند.
امید است که با توجه به پیش بینی های هواشناسی استان ایلام و ورود سامانه های بارشی جدید از اواخر ماه های بهمن، اسفند و حتی فروردین سال آینده میزان بارندگی ها و سطح منابع آبی استان افزایش یابد.
خبرنگار: فرهاد فرامرزی ** انتشار دهنده: حسن کهزادیان
3032/6119
کاهش غافلگیرکننده بارش ها در ایلام در پائیز و زمستان امسال، منابع آبی استان را در حالت اضطرار قرار داده و کارشناسان نسبت به خطر بحران آب در این خطه در تابستان آینده هشدار می دهند، به طور قطع می توان گفت که در صورت تداوم شرایط کنونی بارش ها، وضعیت به بحران تبدیل می شود.
تغییرات اقلیم ، افت آب های زیرزمینی، توسعه بی رویه باغات در یک دهه اخیر و همراهی نکردن برخی از کشاورزان برای تغییر الگوی کشت از جمله برخی از عواملی هستند که زنگ خطر بحران آب در استان ایلام را در صورت ادامه این روند به صدا درآورده اند.
** کاهش 45 درصدی بارندگی های ایلام در سال زراعی امسال
مدیرکل هواشناسی استان ایلام در خصوص وضعیت میزان بارندگی ها در فصل آبی کنونی گفت: در سال آبی جاری (95 - 96) تا امروز شنبه 105 میلی متر بارندگی در سطح استان به وقوع پیوسته است که این میزان در مدت مشابه فصل آبی سال گذشته 191 میلی متر بوده است.
یوسف شیخ الملوکی افزود: میزان بارندگی های سال زراعی کنونی نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 45 درصد و در بلند مدت نیز 57 درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: بررسی و استخراج خروجی مدل های هواشناسی استان نشان می دهد که در اواخر ماه بهمن و اسفندماه شرایط برای بارندگی های مناسب در سطح استان فراهم شده و بارندگی ها در حد نرمال باشد.
** اثر کاهش روان آب ها بر وضعیت سدهای سه گانه استان
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام از کاهش ورودی آب به سدهای استان در فصل آبی جاری خبر داد و گفت: هم اکنون حجم فعلی آب سدهای سه گانه این استان نزدیک به 200 میلیون متر مکعب است.
احسان یارمحمدی با بیان اینکه کمبود آب و روان آب ها مشکلات زیست محیطی نیز به وجود آورده است، افزود: کاهش روان آب ها مشکلات زیست محیطی را ایجاد کرده است که در این راستا کشاورزان و افرادی که نیاز به تامین آب دارند باید متناسب با نیاز خویش از آب بهره برداری کنند.
وی در خصوص وضعیت منابع آبی سدهای استان بیان کرد: از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه تاکنون) نزدیک به 18 میلیون متر مکعب آب وارد سدهای استان (کنگیر ایوان سه میلیون، چم گردلان ایلام چهار میلیون و دویرج دهلران 11 میلیون متر مکعب) شده است.
وی تاکید کرد: هم اکنون حجم آب سد ایلام 48 میلیون متر مکعب معادل 78 درصد حجم مخزن، سد دویرج 142 میلیون متر مکعب معادل 69 درصد حجم مخزن و سد کنگیر با 14 میلیون مترمکعب معادل 73 درصد حجم آن پر شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام تصریح کرد: این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته و با توجه به ورودی آب ناشی از بارش های مطلوب، حجم آب سدهای کنگیر ایوان و چم گردلان ایلام تکمیل و سرریز و سد دویرج نیز در آستانه سرریز شدن قرار گرفت.
وی میزان ورودی حجم آب به سدهای سه گانه استان را در فصل آبی جاری بسیار ناچیز دانست و تاکید کرد: اگر از هم اکنون مصرف آب در بخش های مختلف بخصوص در بخش کشاورزی به درستی مدیریت نشود با توجه به کاهش بارندگی ها و افزایش مصرف آب با مشکل مواجه خواهیم شد.
** ** برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی در ایلام
برداشت اضافی و بی رویه از آب های زیرزمینی از سوی کشاورزان استان نیز یک چالش و مشکل اساسی برای بهبود وضعیت آب سفره های زیرزمینی ایلام به وجود آورده است.
کارشناسان منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام بر این باورند که کشاورزان استان میزان برداشت تعیین شده آب از چاه های زیرزمینی را رعایت نمی کنند و برای آبیاری اراضی کشاورزی خود به طور معمول اقدام به برداشت آب به مقادیر بیشتر از میزان تعیین شده می کنند.
کشاورزان به زعم خود برای آبیاری بهتر اراضی زراعی و باغی و با هدف کسب بهره وری و افزایش محصول بیشتر اقدام به برداشت آب بیش از حد تعیین شده می کنند در حالیکه همان زمین زراعی با مقدار آب کمتری نیز به صورت مطلوب و بهینه آبیاری می شود.
**ضرورت ارائه راهکار برای مقابله با خشکسالی استان / مدیریت مصرف، راهبرد مقابله با کم آبی در ایلام
خشکسالی های اخیر و بحران کم آبی در کشور موجب ارائه طرح و راهکارهای مختلفی ازسوی مسئولان به منظور مدیریت مصرف آب و به نوعی مقابله نسبی با خشکسالی شده است.
با توجه به کاهش چشمگیر بارندگی ها در آسمان استان ایلام و بنا به گفته مسوولان و کارشناسان از نظر افت منابع آبی در وضعیت بحرانی به سر می برد و راهبرد مقابله موثر با آن مدیریت مصرف منابع موجود است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای ایلام افزود: با توجه به محدودیت ذخیره آبی سفره های آب زیرزمینی استان، آسیب پذیری جدی سفره های آب زیرزمینی نسبت به برداشت مازاد بر ظرفیت آبخوان ها، جوابگو نبودن ذخیره آبهای زیرزمینی برای تامین آب کشت شالی و در راستای جلوگیری ازصدمات جبران ناپذیر به سفره های آب زیرزمینی و رخ ندادن خسارت به مزارع و کشت های آبی، ضرورت دارد کشاورزان در صرفه جویی منابع آب بیشتر تلاش کنند چرا که در غیر این صورت سایر دشت های استان هم به مناطق ممنوعه تبدیل می شوند.
یارمحمدی تاکید کرد: استفاده از آبهای مجازی به ویژه در بخش کشاورزی باید مورد توجه قرار گیرد و یکی از راههای پیشنهادی برای بهبود آینده آبی استفاده از آبهای مجازی و تحقق ارزش اقتصادی آن است.
وی شناسایی و مسدود کردن چاه های غیر مجاز آب در استان ایلام را از دیگر راهکارهای جلوگیری از کاهش منابع آب زیرزمینی اعلام کرد و گفت: با نصب کنتورهای هوشمند آب و برق، کنترل بر روی چاه ها دقیق تر می شود و میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی نیز به صورت دائم رصد می شود.
وی گفت: اجرای طرح تعادل بخشی آب، کنترل بهره برداری از چاه های مجاز، خاموشی موتور پمپ ها به فواصل روزها از دیگر اقدامات مهم در راستای مقابله به بحران کم آبی است.
در مجموع می توان گفت که با توجه به افزایش مصرف آب و کاهش ذخایر منابع آبی در سال آبی جاری، اهمیت آب و منابع آبی در استان ایلام هر روز بیشتر می شود، لذا ضروری است مسئولان امر برای مقابله با بحران آب در منطقه برنامه ریزی های لازم را به طور جد مد نظر داشته باشند.
به طور قطع باید گفت که برای گریز از بحران آب در استان ایلام در تابستان آینده باید در کنار تعریف ساز و کاری برای همکاری خانوارها در کاهش مصرف آب، تولیدات کشاورزی به سمت صنعتی شدن سوق پیدا کند.
امید است که با توجه به پیش بینی های هواشناسی استان ایلام و ورود سامانه های بارشی جدید از اواخر ماه های بهمن، اسفند و حتی فروردین سال آینده میزان بارندگی ها و سطح منابع آبی استان افزایش یابد.
خبرنگار: فرهاد فرامرزی ** انتشار دهنده: حسن کهزادیان
3032/6119
کپی شد