به گزارش ایرنا، نگاه والدین امروزی به آینده فرزندانشان، متفاوت از دیدگاه های گذشته شده به طوریکه نگرانی از آینده فرزندان موجب دل مشغولی والدین گردیده و از آن ها افرادی نگران اما مسئول در برابر فردای فرزندانشان ساخته است.
در کنار این دل نگرانی ها، یکی از موضوعاتی که آینده ایران و حتی جهان را تهدید می کند، موضوع آب و خشکسالی است که مسئولان، محققان و اندیشمندان راهکارهای مختلفی را برای صیانت از آن و همچنین محیط زیست ارایه می کنند.
یکی از برنامه هایی که می توان به آن امیدوار بود و مراحل اولیه خود را به خوبی طی کرده برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست است که دانشکده محیط زیست کشورمان و همچنین سازمان حفاظت محیط زیست دست روی آن گذاشته است.
محمدرضا فرزانه، دکترای منابع آب و مشاور رئیس دانشکده محیط زیست کشور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: مطالعات صورت گرفته در تعامل با دفتر توسعه منطقه ای مرکز پژوهش‌های مجلس نشان داد که ریشه بسیاری از مشکلات کشور، ریل گذاری نامناسب توسعه ای آب بر در کشوری است که اقلیم غالب آن خشک و نیمه خشک است.
وی افزود: در این راستا با توجه با تبعات گسترده محیط زیستی مرتبط برنامه‌ای تحت عنوان برنامه صیانت از منابع آب و محیط‌زیست در معاونت آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت از محیط زیست آغاز شد.
در این برنامه هرچند با دغدغه و نگاه ملی پیش خواهیم رفت اما پس از اجرایی شدن طرح در سطح پایلوت و به دست آمدن نتایج موردنظر به خود اجازه ورود در سطح میانی و ملی را خواهیم داد.
فرزانه عنوان می کند که محور و اساس این برنامه با توجه به اقلیم کشور که غالباً خشک و نیمه‌خشک است، تغییر رویکرد توسعه آب بر کشور به سمت توسعه آب اندوز است که چاره‌ای جز آن نداریم.
وی ابراز تاسف کرد از اینکه مناطقی مانند کشورهای توسعه یافته که از نظر میزان بارندگی و منابع آبی به‌هیچ وجه محدودیت‌های ما را ندارند بر خلاف ما در مسیرهایی پیش گام هستند که کسب و کارهای غالب آنها علیرغم اینکه وابسته به منابع آب نیست، تبعات محیط زیستی آن ها نیز در مسیر جداشدگی از رشد اقتصادی مورد ارزیابی قرار می گیرد.
مشاور رئیس دانشکده محیط زیست افزود: کشورهای اروپایی مفهومی را تحت عنوان جداشدگی رشد اقتصادی از مصرف منابع پایه و ایجاد تبعات محیط زیستی ایجاد کردند.
این در حالی است که مسیر توسعه‌ی ما در آینده در صورتی به خیر و صلاح کشور است که این مفهوم جداشدگی با توجه به شرایط اقلیمی کشور، خوب دیده شده باشد.
وی اظهار داشت: به این دلیل محوریت برنامه صیانت را به این موضوع مهم و حساس اختصاص داده‌ایم و به موازات این مسیر مطالعاتی انجام‌شده که نتایج نشان اثرگذاری بالا آموزش با رویکرد آموزش غیرمستقیم و غیررسمی می‌باشد.
عضو هیات علمی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اثر بخشی بیشتر جایی است که فرزند به کاری که علاقه‌مند و مشتاق است مشغول باشد و به‌صورت غیرمستقیم صیانت آب، منابع طبیعی و محیط‌زیستی که امانت در دست ما برای تحویل به آیندگان است را یاد بگیرد.
وی با ابراز امیدواری بر اینکه جامعه‌مان از نظر محیط‌زیستی شرایط پایداری را داشته باشد، گفت: یک مثالی که همه این جوانب را می‌تواند پوشش دهد بحث توسعه‌ای است که بر مبنای IT در خیلی از کشورها شکل‌گرفته است.
فرزانه اضافه با بیان اینکه بر این اساس در برنامه صیانت در این مسیر حرکت کرده‌ایم، افزود: مصداق کودکان برنامه‌نویس را پیدا کردیم که مبنای بسیاری از این کسب و کارها را شکل می‌دهد ، همچنین باید گفت آمار کودکان برنامه‌نویس در کشور فوق‌العاده نگران‌کننده است و از کشورهای همسایه همچون افغانستان هم عقب‌افتاده‌ایم.
بر اساس آمار منتشره در کشور افغانستان 180 هزار کودک برنامه‌نویس وجود دارد در حالی که در کشور ما فقط 13 هزار کودک برنامه نویس در این عرصه هستند.
با توجه به موارد بیان شده از اسفندماه 1397 طی اجرا برنامه صیانت روی برنامه‌نویسی «اسکرچ» تمرکز کردیم.
زبان اسکرچ (Scratch) برای آموزش به کودکان ۸ الی ۱۶ سال طراحی شده است.
مهارت‌هایی که در این زبان برنامه‌نویسی و در این فرادرس آموخته می‌شوند قابل استفاده در زبان‌های پایه‌ای برنامه‌نویسی همچون جاوا و پایتون و… (در رتبه‌بندی محبوبیت و کاربردی بودن زبان‌های برنامه‌نویسی، جاوا در رتبه اول و پایتون چهارم است) می‌باشد، در واقع می‌توان آشنایی با مفاهیم و کاربردهای زبان Scartch را پیش‌نیاز یادگیری همه زبان‌های برنامه‌نویسی دیگر دانست.
مشاور رئیس دانشکده محیط‌زیست کشور ادامه داد: وقتی در کشور ما و در جامعه میلیونی دانش‌آموزی کودکان و دانشجویی ما فقط 13 هزار کودک برنامه‌نویس داریم یعنی این مفهوم در کشور ما شناخته‌شده نیست.
وی افزود: جشنواره های ملی آب را بعنوان بخش پایش برنامه صیانت شکل دادیم و یک محور اصلی آن را بحث برنامه‌نویسی اسکرچ قرار دادیم و در کنار آن پیش رویدادهایی ترتیب دادیم که در اولین پیش رویداد در اسفندماه سال گذشته به 600 کودک ایرانی یک آموزش اولیه از برنامه‌نویسی اسکرچ زیر نظر تخصصی ترین مرجع اسکرچ که با ژئوپارک جهانی نیز همکاری داشته ارائه کردیم.
فرزانه در خصوص برنامه اسکرچ توضیح داد که با کمک برنامه‌نویسی اسکرچ می‌توان به زبان کودکانه کلیپ یک بازی را باقدرت خلاقیت خود با زبان کودکانه برنامه‌نویسی کنید و مفاهیم مد نظر را با رویکرد غیر مستقیم و غیر رسمی آموزش داد.
خروجی این برنامه می‌شود انیمیشن و بازی که به‌صورت خلاقانه با یک سری ابزارهای کودکانه خود کودک ما یاد می‌گیرد و توسعه می‌دهد و می‌تواند یاد بدهد.
ما این مسیر را برای 600 نفر دانش‌آموز نخبه، دانشجو و اعضای کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجوانانی فراهم کردیم که سالیان سال فعالیت محیط‌زیستی داشتند و اداره کل محیط‌زیست البرز به ما معرفی کردند.
از این تعداد در نهایت به 65 نفر رسیدیم و از بین این تعداد نیز در نهایت بعد از برگزاری یک کارگاه تخصصی آموزش اسکرچ با هدف تربیت مدرس اسکرچ به 31 نفر مدرس اسکرچ با تمرکز بر مثالهای مبتنی بر صیانت از منابع آب و محیط زیست رسیدیم.
با تربیت این مربیان می توانیم با کمک تک‌تک این افراد برای تمام استان‌های کشورمان برنامه‌ریزی ملی انجام دهیم.
این مربیان اسکرچ آموزش‌های تئوری را فرا گرفتند و لازمه مربی شدن آنان به‌صورت واقعی تدریس عملی آموخته‌هایشان است تا بتوانند گواهی مدرس اسکرچ را دریافت کنند.
وی با بیان اینکه ما از ابتدا دغدغه مسئولیت اجتماعی دانشگاه‌ها در جامعه را هم داشتیم، گفت: شرایط مسئولیت اجتماعی دانشگاه هایمان در سطح جامعه فوق‌العاده نگران‌کننده است.
این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته اگر دانشگاه‌هایشان به سمت تعطیلی پیش بروند و یا حتی بودجه این مراکز کاهش پیدا کند، با اعتراضات جوامع محلی روبرو می‌شوند.
وی معتقد است چون دانشگاه نقش مسئولیت اجتماعی خود را در این کشورها ایفا کرده و مردم این احساس را دارند که اگر این دانشگاه نباشد آینده بچه‌هایشان در خطر است.
متأسفانه در بسیاری از دانشگاه‌های کشورمان چنین رویکردی وجود ندارد و اگر بخواهیم به سمت دانشگاه‌های نسل سوم حرکت کنیم که در حال حاضر در دنیا بحث اصلی دانشگاه‌های نسل سوم هستند، نقش مسئولیت اجتماعی دانشگاه ها باید کاملاً مشخص باشد.
به همین دلیل این مسیر در دانشکده محیط‌زیست برنامه ریزی شده و تمام مربیان اسکرچ برنامه صیانت در دانشکده محیط‌زیست کشور که متعلق به سازمان حفاظت محیط‌زیست بوده در استان البرز مستقر است.
تلاش های زیاد برای تعامل با آموزش و پرورش صورت گرفت اما تنها کانون‌های پرورش فکری تعامل بسیار خوبی با ما نشان دادند.
اکنون به مرحله‌ای رسیدیم که پس از اینکه مدرسان اسکرچ از نظر تخصصی اسکرچ و آموزش صیانت از آب و محیط زیست به سطح قابل قبولی رسیدند، وارد مراکز کانون‌های پرورش فکری شوند.
این افراد به همراه رابطان کانون که تجربیات زیادی در زمینه آموزش غیرمستقیم را دارند، به اعضای کانون‌های پرورش فکری ، آموزش برنامه‌نویسی اسکرچی را می‌دهند که اساس آن آموزش با مثالهای آبی محیط‌زیستی است.
کسب و کار با برنامه نویسی در حوزه آب
این عضو هیات علمی دانشکده سازمان حفاظت محیط زیست گفت: خانواده‌ها کسب و کار فرزندانشان را می توانند در آینده حول برنامه‌نویسی شکل دهند که محورش صیانت از منابع آب و محیط‌زیست است.
به کمک سفیران سبزی که برنامه‌نویسی را با مثالهای آبی محیط‌زیستی فرا گرفته‌اند می‌توانیم به کل جامعه صیانت از منابع آب و محیط‌زیست و دغدغه‌ها را به‌صورت غیرمستقیم با یک رویکرد پایدار آموزش دهیم.
فرزانه هدف بعدی طرح با کمک واحدهای سفای آموزش دیده را آموزش به دانش آموزانی دانست که دارای خانواده‌های کم برخوردار و با محوریت اشتغال این افراد است که بر همین اساس در حال مذاکره و مکاتبه با کمیته امداد هستیم.
این فرصتی است که کودکان خانواده‌های کم برخوردار بتوانند با فراگیری این آموزش ها اشتغال زایی کنند که باعث خیر و برکت برای همه‌ی هموطنانشان باشند.
بعد از اجرای موفق و رونمایی برنامه صیانت و طرح سفا در استان البرز، یکی از استان‌هایی در سطح میانی در آن ورود پیدا خواهیم کرد استان تهران است که با محوریت مناطق قرچک، ورامین و شهر ری که بیشترین کودکان کم برخوردار و محروم را در سطح این استان دارد.
تمامی آموزش رایگان است
مشاور رئیس دانشکده محیط زیست ادامه داد: افق بلندمدت ما در بحث آموزش مجازی طراحی پلت فرمی است که در جشنواره آب با عنوان کودک ایرانی مبدع اسکرچ ایرانی از آن رونمایی کردیم.
تمام فعالیت‌های آموزشی برای دانشجویان و دانش آموزان منتخب استان و چه برای خانواده‌های کم برخوردار و کودکان و دانش آموزان و دانشجویان آنها، کاملاً به‌صورت رایگان است.
ولی از آنجایی‌که به بخش خصوصی سپرده می‌شود که این مسیر را ادامه دهد آنها تحت یک پروتکلی قرار است این تعهد را بدهند که با مثال آبی محیط زیستی این مسیر را پیش ببرند به شرطی که واحدهای سفا بتوانند از این طریق درآمدزایی کنند.
فردین حکیمی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز نیز گفت: برنامه صیانت از منابع آب و محیط زیست بعد از چندین سال مطالعه و پژوهش و برمنامه ریزی از سال 97 جهت اجرا در سطح پایلوت از طریق معاونت آموزش و مشارکت های مردمی سازمان محیط زیست به استان البرز واگذار شد.
وی افزود: بلافاصله کمیته ای در البرز تشکیل شد و از نهادها و سازمان های مرتبط دعوت شد که در این مسیر از همراهی ارگان های مختلف استفاده شد.
وی اظهار داشت: پیشبرد موفق این برنامه در سطح استان باعث شد که واحد «سفا» یا همان «سفیران سبز فناور» در این استان به جامعه معرفی شود و با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست و با حضور دبیر کارگروه ملی سازگاری با کم آبی که در وزارت نیرو مستقر بودند، برنامه صیانت و طرح سفا در تیرماه 98 به طور رسمی رونمایی شد.
حکیمی گفت: در ادامه با تعاملی که با دانشکده محیط زیست انجام شد 31 نفر مدرس نرم افزار اسکرچ با مثال های مرتبط با صیانت منابع آب و محیط زیست آموزش دیدند و با تعامل نزدیک با کانون های پرورش فکری استان این مدرسین در مرداد ماه 98 در مراکز کانون های پرورش فکری استان البرز آموزش صیانت منابع آب و محیط زیست برای اعضای کانون در محیط اسکرچ خواهند داشت.
وی ادامه داد: از این مربیان برای آموزش به کودکان و خانواده های کم برخوردار استان با همکاری کمیته امداد استان استفاده خواهد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز گفت: مربیان برنامه اسکرچ به کمک خیرین استان در موسسه آموزشی که با این رویکرد جهت اشتغال زایی سبز در استان ایجاد خواهد شد مشغول به کار و آموزش صیانت از منابع آب و محیط زیست را خواهند داشت.
وی اضافه کرد: هدف طرح این است که یک اشتغال سبز سازگار با محیط زیست برای نونهالان ونوجوانان کشور ایجاد شود.
وی گفت: این هدف با استفاده از یک نرم افزاری است که به آن اسکرچ نویسی می گویند که یک محیط بازی رایانه ای است که دانش آموزان آن را یاد می گیرند و از این محیط بازی برای آموزش محیط زیست به خصوص با موضوع آب استفاده خواهند کرد، محقق می شود.
حکیمی افزود: این برنامه 2 منفعت دارد یکی بحث اشتغال زایی برای کودکان و نوجوانان است و یکی بحث آموزش محیط زیست است.
وی تصریح کرد: این برنامه نویسی علمی است که در تمام دنیا انجام می شود به طوریکه کودکان برنامه نویس افغانستان از ایران بیشتر هستند.
او معتقد است که تاکنون برنامه نویس تربیت نکرده ایم و فقط افرادی که حافظان خوبی باشند تربیت کردیم و استعداد یابی نکرده ایم.
حکیمی اظهار داشت: این کار قبل از این در جزیره قشم با هدف گردشگری سبز انجام شده بود ولی حالا می خواهند آن را در کل کشور تعمیم دهند و البرز را پایلوت قرار داده اند و اکنون در کرمانشاه از تجربیات البرز استفاده می کنند.
6156/6993
