پنجره جمعیتی فرصتی برای کشورهاست که جمعیت در سن کار و فعالیت اقتصادی یعنی بین ۱۵ تا ۶۴ سال در آن به حداکثر میزان خود برسد. این سهم در زمان حاضر در کشورمان به بیشترین حد و ۷۰ درصد رسیده است.
سید علی قرشی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: کشورمان با توجه به افزایش نسبت جمعیت در سنین فعالیت از سال ۱۳۸۵ وارد فاز پنجره جمعیتی شده و تا سال ۱۳۹۵ نیز ادامه یافته است.
وی با بیان اینکه سهم جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال در کشور در سال ۸۵ به ۶۹.۷، در سال ۹۰ به ۷۰.۹ و در سال ۹۵ به ۶۹.۹ درصد رسید، اظهارداشت: این سهم بالای جمعیت فعال در کشورمان فرصت‌های بسیاری برای رشد تولید سرانه ایجاد می‌کند به شرطی که از این ظرفیت به خوبی استفاده شود.
این کارشناس با اشاره به اینکه پنجره جمعیتی با افزایش عرضه نیروی کار، پس‌انداز و سرمایه انسانی بر رشد و توسعه اقتصادی و تولید سرانه تأثیر دارد، تاکید کرد: زمانی که تعداد تولیدکنندگان نسبت به مصرف‌کنندگان افزایش یابد زمینه‌های مناسبی برای افزایش تولید سرانه ایجاد می‌شود.
قرشی با بیان اینکه پنجره جمعیتی در تاریخ جوامع به‌طور معمول حدود چهار دهه دوام می‌آورد، تصریح کرد: اگر از این فرصت به خوبی بهره‌برداری نشود به‌جای کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی تبدیل به مانع بزرگی در مسیر پیشرفت می‌شود.
وی، تهدید یا فرصت بودن پنجره جمعیتی را وابسته به نگرش و عمکرد دولت‌ها خواند و اضافه کرد: همراه شدن با تغییر جمعیتی از عوامل اصلی موفقیت در برنامه‌های توسعه کشور است و ترکیب سنی جامعه باید بر برنامه‌ریزی‌های مختلف آن تاثیر گذارد.
رییس گروه آمارهای ثبتی، فرابری و پردازش داده‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اصفهان گفت: نگاهی به آمار جمعیتی استان اصفهان نشان می‌دهد که مرحله نخست گذار ساختار سنی که در آن سهم عمده جمعیت زیر ۱۵ سال قرار دارد را پشت سرگذاشته است و از سال ۱۳۷۵ وارد مرحله دوم یعنی جوانی جمعیت شد.
قرشی با بیان اینکه این روند در کشور حاکم است، افزود: این مرحله حدود ۱۵ سال به طول انجامید تا اینکه در سال ۱۳۹۰ وارد مرحله میانسالی شد و در این مرحله تعداد جمعیت ۳۰ تا ۴۹ ساله افزایش چشمگیری یافته است.
وی با اشاره به اینکه اصفهان دارای فرصت پنجره جمعیتی است، ادامه داد: سهم پنجره جمعیتی این استان یعنی جمعیت در سن ۱۵ تا ۶۴ سال در سال ۸۵ حدود ۷۲.۱ درصد، در سال ۹۰ حدود ۷۲.۵ درصد و در سال ۹۵ حدود ۷۱.۴ درصد بوده است.
این کارشناس خاطرنشان کرد: بر اساس نتایج سرشماری سال ۹۵، ۲۱.۶ درصد از جمعیت استان اصفهان در رده سنی تا ۱۴ سال، ۲۳.۶ درصد در رده سنی ۱۵ تا ۲۹ سال، ۴۷.۸ درصد در رده سنی ۳۰ تا ۶۴ سال و ۷.۱ درصد در رده سنی ۶۵ سال به بالا هستند.
قرشی با تاکید بر اینکه لازم است سیاستگذاران و برنامه‌ریزان استان به این ترکیب و پنجره جمعیت توجه داشته باشند، تصریح کرد: با توجه به اینکه کدام یک از رده‌های سنی در پیک جمعیتی هستند، نوع و کمیت و کیفیت نیازهای اجتماعی و اقتصادی جامعه تغییر می‌کند.
وی توضیح داد: در ساختار سنی جوان نیازها و هزینه‌های بهداشتی و آموزشی اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی پیدا می‌کند در حالی‌که در ساختارهای سنی در حال انتقال یعنی جوانی و میانسالی مسائل مرتبط با اشتغال، ازدواج و مسکن و در رده سنی سالخورده نیازهایی مانند تامین اجتماعی، مسائل بهداشتی و معلولیت‌ها، رفاهی و روانی اجتماعی، بازنشستگان و سالمندان اولویت دارد.
در جمعیت شناسی، رده سنی کودک تا ۱۵ سال، جوانی ۱۵ تا ۲۹ سال، میانسالی ۳۰ تا ۶۴ سال و سالمندی ۶۵ سال و بالاتر تعریف می شود.
بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن ۹۵ جمعیت کشور ۷۹ میلیون و ۹۲۶ هزار و ۲۷۰ نفر بود که ۵۱ درصد آن را مردان و ۴۹ درصد آن را زنان تشکیل می‌دادند.
جمعیت استان اصفهان نیز پنج میلیون و ۱۲۰ هزار و ۸۵۰ نفر بود که سهمی حدود ۶.۴۱ درصد از جمعیت کشور را به خود اختصاص داد.
