شهر هوشمند، شهری است که براساس آخرین نظریه‌های مدیریت شهری بر پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات، دارای ۶ معیار اصلی حکمروایی هوشمند، شهروند هوشمند، محیط زندگی هوشمند، اقتصاد هوشمند، حمل‌ونقل هوشمند و انرژی هوشمند باشد.
شاخص‌هایی که در استاندارد ISO ۳۷۱۲۰: ۲۰۱۴ وجود دارد کمک می‌کند تا شهرها عملکرد خود را ارزیابی نمایند و میزان پیشرفت خود در بهبود کیفیت زندگی و پایداری را در طول زمان بسنجند.
این نخستین استاندارد ایزو در رابطه با شاخص های زندگی شهری است و به عنوان بخشی از استانداردهای توسعه پایدار در جوامع است.
حوزه‌های زیر پوشش این استاندارد شامل اقتصاد، آموزش، انرژی، محیط زیست، مالی، واکنش سریع و آتش‌سوزی، حاکمیت، سلامت، تفریحات، ایمنی، جان‌پناه، ضایعات جامد، ارتباطات راه دور و نوآوری، حمل‌ونقل، برنامه‌ریزی شهری، آب و فاضلاب است.
استاندارد ISO ۳۷۱۲۰: ۲۰۱۴ را می‌توان در هر شهر یا منطقه شهرداری، که صرف نظر از بزرگی، موقعیت مکانی یا میزان توسعه یافتگی خواستار ارزیابی سطح عملکرد خود براساس یک الگوی مقایسه‌ای قابل تصدیق و تائید است اجرا کرد.
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان گفت: در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا و با اشاره به اینکه شهر هوشمند از اساسی‌ترین موضوعات شهری برای شهرهاست افزود: زیرساخت‌ها و دستگاه‌های اجرایی نیاز خدمت‌رسانی در شهرها است که این برای ارائه مناسب خدمات و تبادل اطلاعات این دستگاه‌ها باید در محیط شهری به یکدیگر مرتبط باشند.
ابراهیم خلیلیان سیستم‌های هوشمند را رکن اساسی شهرها برشمرد و تاکیدکرد: سیستم‌های هوشمند شهری، اطلاعات را از مرکز دریافت، پردازش و به دستگاه‌های مربوطه ارسال می‌کند.
مسوول تحقیق و توسعه سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اطلاعات را پایه اصلی شهرهای هوشمند دانست و گفت: این موضوع بر محور فناوری اطلاعات و ارتباطات عمل می‌کند.
وی درخصوص تفکیک مدل های هوشمندسازی شهرها تصریح کرد: دو فاز هوشمندسازی افقی و عمودی وجود دارد که عمومی شامل هوشمندسازی درون دستگاه‌های اجرایی و هوشمندسازی افقی شهر، ارتباط بین دستگاه‌های مختلف در زمینه شهر هوشمند است.
خلیلیان با تاکید براینکه برای تحقق شهر هوشمند باید مدیریت یکپارچه شهری در شهرها اجرایی شود اظهارداشت: متاسفانه در زمینه شهر هوشمند فاقد مدیریت واحد شهری هستیم و به همین دلیل نیز هماهنگی میان دستگاه‌ها با سختی انجام می‌پذیرد.
وی افزود: در زمان کنونی شهرداری‌ها به دنبال تحقق دو هدف اثربخشی و مدیریت برای شهر هوشمندند اما باید دانست که همه خدمات شهر هوشمند در حوزه وظایف شهرداری‌ها نیست. مسوول تحقیق و توسعه سازمان فاوای شهرداری اصفهان همچنین اضافه کرد: تبادل اطلاعات نیازمند استانداردسازی است و مرکز و ستاد شهر هوشمند بایستی میان دستگاه‌های اجرایی تعامل ایجاد کند.
وی نبود این تعامل را از چالش‌های محقق نشدن شهر هوشمند بیان و تشریح کرد: بیش از ۷۵ دستگاه اجرایی در شهر وجود دارد که برای داشتن شهری هوشمند باید با یکدیگر و به صورت هماهنگ مرتبط باشند ولی شهرداری وظیفه ایجاد هماهنگی میان این دستگاه‌ها را برعهده دارد.
خلیلیان تصریح کرد: بیشتر شهرهایی که موضوع هوشمندسازی را آغاز کرده‌اند از حوزه شهرداری‌ها بوده است زیرا این نهاد بیش از نیمی از مراجعات مردمی دستگاه‌های اجرایی را به خود اختصاص داده و ۳۰۰ وظیفه مختلف دارد.
وی با اشاره به اینکه درصورت هماهنگ نبودن این دستگاه‌های اجرایی و نیز تبادل نیافتن اطلاعات در شهر شهرهای هوشمند ایجاد نخواهد شد بیان کرد: در این صورت جزایر هوشمند ایجاد خواهند شد که هیچ یک با دیگری در ارتباط و تعامل مناسب نیست.
این کارشناس همچنین درخصوص شهر اصفهان گفت: ما در اصفهان خوشه شهرهایی مانند نجف آباد و خمینی‌شهر را داریم که باید مدیریت واحد در این خوشه شهرها نیز صورت بگیرد و حوزه‌ای ویژه برای مدیریت هوشمندسازی در این خوشه شهرها تعیین شود تا بتوان در کلانشهر اصفهان نیز زمینه‌های تحقق شهر هوشمند را فراهم کرد.
خلیلیان خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها باید هم در راستای هوشمندسازی خود و نیز در راستای تحقق شهر هوشمند همکاری کنند.
به گزارش ایرنا، دولت الکترونیک یکی از زمینه‌های تحقق شهر هوشمند است. به گفته مسوولان ایران از جایگاه ۱۰۶ جهانی در دولت الکترونیک به رتبه ۸۶ ارتقاء یافته است اما هیچ مرجع جامعی اطلاعات ایران را در زمینه شهر هوشمند و دولت الکترونیک جمع‌آوری نمی‌کند.
استان اصفهان با دارا بودن ۱۰۹ شهر و بالاترین میزان شهر در کشور برای تحقق شهر هوشمند باید به صورت ویژه مورد توجه قرار بگیرد.
از اقدامات شهرداری اصفهان در زمینه تحقق شهر هوشمند می‌توان به فعالیت سیستم حمل‌ونقل الکترونیک، چراغ‌های راهنمایی و رانندگی هوشمند، دستگاه‌های تردد شمار هوشمند، سیستم سنجش آلودگی هوا، دوربین‌های کنترل ترافیک، برنامه‌های کاربردی توقفگاه‌ها و فضای پارک خودروها، سیستم آبیاری هوشمند فضای سبز، سرویس‌های خدمات شهروندی مانند کارت‌های منزلت، پرداخت الکترونیکی تاکسی ها توسط سیستم های کدهای پاسخ سریع (QR Code) در آینده نزدیک اشاره کرد.
اما نباید فراموش کرد که بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیان باید در امر شهر هوشمند همکاری و کمک کنند.
۷۱۳۵/
