پایگاه خبری جماران، نیمه شب پنج شنبه بود که تالاب میقان در استان اراک طعمه شعله های آتش شد و یکی از عجیب ترین آتش سوزی های محیط زیستی را رقم زد. شدت این آتش سوزی به حدی بود که اتفاع آن را با مشکل مواجه کرد تا این که بعد از 16 ساعت و سوختن 50 هکتار از اراضی این منطقه آتش نشان ها و فعالان محیط زیست توانستند آتش را مهار کنند.
اما هنوز این شعله ها در میقان فرو ننشسته بود که آتش در تالاب زریوار در شهر مریوان کردستان زبانه کشید و این بار به جان اراضی این منطقه افتاد. البته زریوار بر خلاف میقان اولین بار نبود که آتش می گرفت، بلکه این تالاب در چند ماه و چند هفته اخیر چندین بار و در بخش های مختلف دچار حرق شده است و تا کنون 6 هکتار از نی زارهای سطح آن سوخته است. این آتش‌سوزی که چندین ساعت به طول انجامید خسارت‌های جدی را به این دریاچه وارد کرد و باعث تلف شدن شماری از جانوران این دریاچه شد.
باز هنوز حریق زریوار به صورت کامل کنترل نشده بود که صبح امروز بخشی از جنگل های مابین گلستان و مازندران گرفتار شعله های آتش شد. پی در پی بودن و نامشخص بودن علت این آتش سوزی ها گمان عمدی یا زنجیره ای بودن این آتش سوزی ها را تقویت می کند.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در این باره می گوید: علت این آتش سوزی ها به احتمال قوی عوامل انسانی است اما بعید می دانم ارتباطی بین آن ها وجود داشته باشد.
مسعود باقرزاده کریمی در گفت و گو با خبرنگار جماران در خصوص آتش سوزی های پی در پی تالاب های میقان اراک، زیوران مریوان و جنگل های نو کده (گلستان) و گلوگاه (مازندران) و احتمال عمدی بودن این آتش سوزی ها گفت: من این احتمال را کم می دانم، البته در مورد تالاب میقان اراک شاید مردم محلی این کار را کرده باشند. دلیلش هم این است که در آنجا پشه طغیان کرده بود.
وی ادامه داد: به لحاظ توالی زیستی در تالاب ها ما آتش سوزی نی زارها را خیلی آسیب جدی تلقی نمی کنیم. در واقع این آتش سوزی ها یک نوع ریکاوری برای تالاب ها است. انبوهی نی ها هم به این دلیل است که در آن جا یک مقدار پس آب های تصفیه شده ای که وارد تالاب می شود، آلودگیشان نسبتا زیاد بوده و باعث رشد زیاد نی ها می شده است و این عامل هم باعث مصرف و تبخیر آب می شود.
معاون رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان این که این نی ها حتی عرصه های زیست گاهی را هم کم می کند چون پهنه آبی را کوچک و محل استقرار پرندگان را کم می کنند، گفت: مثلاً ما در تالاب انزلی مشکل رشد نی داریم. بنابراین درست است که این آتش سوزی ها بر خلاف میل ما اتفاق می افتد اما ما خیلی این را یک معضل شدید برای تالاب ها نمی دانیم.
وی خاطرنشان کرد: من خودم به تالاب میقان نرفته ام اما ارزیابی ما این است که محلی ها برای محار پشه ها و حشرات این نی زار ها را آتش زده اند.
باقرزاده کریمی در مورد گسترده بودن آتش سوزی تالاب میقان، اظهار کرد: این موضوع هم طبیعی است چرا که منابع آبی که وارد این تالاب می شود غنی شده از مواد غذایی است. این آب چون فاضلاب است، فسفر، نیترات دارد و این مواد باعث رشد نی زارهای زیادی می شود.
وی ادامه داد: در مورد آتش سوزی تالاب زریوار هم ما هر ساله تقریباً چندین آتش سوزی در این تالاب داریم. تحلیل کلی ما این است که این اقدام را یک سری افراد سود جویی انجام می دهند تا عرصه هایی برایشان فراهم شود. ولی خوشبختانه نظارت محیط زیست در این منطقه مانع این سود جویی ها شده است. البته در اینجا هم مشکل غنی شدن آب و رشد زیاد نی ها را داریم.
وی در مورد ورود فاضلاب ها به تالاب های کشور گفت: این آب ها فاضلاب های تصویه شده هستند اما تصفیه شان کامل نیست. هر چند ورود این آب ها به این مناطق اشکال دارد و سازمان محیط زیست چندین بار اعلام کرده است که تصفیه این فاضلاب ها باید ارتقا پیدا کند. ارتقای تصفیه فاضلاب های منتهی به تالاب ها مستلزم هزینه های یاد است که در توان سازمان های مربوطه نیست و در طول زمان باید انجام بگیرد.
معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: ولی در حال حاضر ناسالمی موادی که از طریق فاضلاب ها وارد تالاب های میقان، زیروران و خیلی از تالاب های کشور می شود، از حد استاندارد بیشتر است که باید کمتر از از حد آن باشد. آتش سوزی به واسطه این مواد در تالاب میقان اولین بار اتفاق می افتد ولی در مورد زریوار شاید دهمین بار است که این اتفاق می افتد.
وی ابراز داشت: بنابراین این آتش سوزی ها به تالاب ها خسارت جدی وارد نمی کنند اما در جنگل ها واقعا خطرناک است. علت خطرناک بودنش این است که وقتی در گلستان درختان هیرکانی که ارزش موزه ای دارند آتش می گیرند، اشکوب سایه انداز بر روی زمین از بین می رود. بنابراین فرصت برای نفوذ نور به سطح جنگل و رشد درخچه های مهاجمی مانند تمشک فراهم می شود. وقتی این درختچه ها رشد کنند اجازه رشد درختچه های سایه انداز را می گیرند و دیگر هیچ نهالی نمی تواند رشد کند و بعد شما با یک تمشک زار به جای جنگل روبرو هستید. این تمشک زارها هم خیلی راحت تر از درختان تنومند اتش می گیرند.
در بخش قاچاق و چوب و قطع درختان نیز چیزی که باعث نابودی درختان و آتش سوزی می شود همین نفوذ نور در سطح جنگل و رشد درختچه های مهاجم و آتش سوزی ان ها است.
