چندی است که موضوع ادغام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با آموزش و پرورش از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. ایده‌ای که با مخالفت دوست‌داران این نهاد مستقل مواجه شد و واکنش رئیس جمهور برای پیگیری مطالبات دلسوزان را به همراه داشت. مناف یحیی پور نویسنده کودک و نوجوان شائبه نگاه اقتصادی در طرح ادغام کانون را مطرح کرده و می‌گوید: به نظر می‌رسد این طرح ادامه دهنده همان ایده‌ای است که قصد ادغام کتابخانه‌های کانون با نهاد کتابخانه‌های عمومی را داشت.
پایگاه خبری جماران: آبان ماه امسال خبر رسید که طرحی با عنوان: «طرح تقویت نظام آموزش و پرورش» از طرف کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و چند کمسیون فرعی مرتبط دیگر، مجموعا با امضای ۳۴ نفر از نمایندگان تقدیم هیئت رئیسه مجلس شده است تا پس از طی مراحل قانونی در دستور قرارگیرد؛ طرحی که بخشی از آن بر ادغام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک نهاد مستقل با آموزش و پرورش تأکید دارد.
نامه به رئیس جمهور و صدور دستور پیگیری
4 آذرماه 1403 انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور از وی خواست که نگذارد از رمق انداختنِ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دولت وفاق و به نام او ثبت شود.
امضاکنندگان نامه از رئیس جمهور خواسته بودند که کانون پرورش فکری را به نهادی زیر نظر رئیس‌جمهور و برخوردار از هیئت امنایی متشکل از نمایندگان تشکل‌‌های تخصصی و فرهنگی حوزۀ کودک و نوجوان و چهره‌‌های باتجربه و متخصص این حوزه تبدیل کند.
در پی انتشار این نامه، رئیس‌جمهور هم به وزیر آموزش و پرورش دستور داد که پیشنهادها و نگرانی‌های انجمن نویسندگان کودک و نوجوان درباره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان توسط علیرضا کاظمی بررسی شود و وزیر در مورد چگونگی رفع این نگرانی‌ها اعلام نظر کند.
نامه بدون پاسخ شهریور ماه
مناف یحیی پور عضو هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در گفت‌وگو با جماران ابتدا با تاکید بر اینکه نظرات شخصی‌اش را مطرح می‌کند و نباید این نظرات به پای انجمن نوشته شود، درباره تأثیر دستور رئیس جمهور در جلوگیری از ادغام کانون، بیان کرد: فکر می‌کنم وضعیت کانون پرورش فکری هم برای مربیان و کارشناسان کانون و هم کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کردند و از بیرون ناظر بودند، مخصوصا در سال‌های اخیر نگران کننده بوده است.
وی افزود: اعضای انجمن در چند سال اخیر به شکل‌های مختلف نگرانی شان را بروز دادند. شهریور ماه انجمن نویسندگان کودک و نوجوان یک نامه به وزیر آموزش و پرورش نوشت و درباره این مسأله ابراز نگرانی کرد، اما متاسفأنه پاسخی نگرفت.
این نویسنده کودک و نوجوان گفت: اکنون که رئیس جمهور به این دغدغه‌ها پاسخ مثبتی داده و خواستار رسیدگی به این نگرانی‌ها و ارائه راه حل شده است و همچنین این بررسی‌ها را به‌عنوان زمینه‌ای برای همکاری در این مورد اعلام کرده است، مایه امیدواری است.
وی ادامه داد: رئیس جمهور سریع به نامه اخیر واکنش نشان داد و به آن جواب داد. این پاسخ می‌تواند مایه امیدواری باشد، اما طبیعتا همه چیز تمام نشده است و لازم است هم فعالان این حوزه و کارکنان کانون پیگیر باشند تا به نتیجه خوبی برسند و تغییری در روند اداره کانون پرورش فکری به‌وجود آید.
یحیی پور درباره هدف از ارائه طرح ادغام کانون توضیح داد: هدف از این طرح را باید از طراحان پرسید. ما از بیرون برداشت‌های خود را داریم. آنچه از نگاه من و امثال من نگران کننده است، این است که کانون از ابتدا به‌عنوان یک نهاد مستقل پایه‌گذاری شده است که با نهادهای ظاهرا مشابه آن مثل آموزش و پرورش، تفاوت‌های ماهیتی دارد.
وی اضافه کرد: بنای فعالیت کانون بر فعالیت داوطلبانه در اوقات فراغت و بر اساس علاقمندی کودکان و نوجوانان گذاشته شده است. در واقع این فعالیت‌ها، یکسری فعالیت غیر موظف است و حتی اگر آموزشی در آن وجود دارد، یک آموزش غیر موظف و از سر علاقه است.
این نویسنده کودک و نوجوان اضافه کرد: اما در آموزش و پرورش و مدارس، دانش آموز باید به شکل موظف درس‌هایی را بخواند، نمره‌ای بگیرد و پایه به پایه بالا برود و مدرکی بگیرد.
وی توضیح داد: در کانون نه مدرکی به آن معنا داده می‌شود و نه کسی موظف می‌شود که آموزش خاصی ببیند. اگر کودک یا نوجوانی در یک رشته‌ای آموزش دید و دوست نداشت آن رشته را ادامه دهد، خیلی راحت می‌تواند زمینه دیگری برای فعالیت فرهنگی و هنری خودش انتخاب کند.
یحیی پور بیان کرد: این باعث شده است که نوع تعریف کانون، ماموریتش و اهدافش با جایی مثل آموزش و پرورش متفاوت باشد. همین مسئله موجب اعتماد خانواده‌‌ها در طول عمر 60 ساله کانون بوده است و اعتبار جهانی برای این نهاد در پی داشته است.
نگاه اقتصادی به کانون، دردسر ساز
این نویسنده کودک و نوجوان اضافه کرد: در سالیان اخیر نگاه اقتصادی به کانون و تلقی مدیران دولتی در رابطه با مصرفی و زیان‌آور بودن پولی که در کانون هزینه می‌شود، باعث بروز مشکلاتی شده است.
وی افزود: مسئولان فکر نمی‌کنند که مبالغ هزینه شده برای پرورش سرمایه‌های انسانی مملکت صرف می‌شود، ضمن آنکه فکر می‌کنند با استفاده از کانون، ضعف جاهای دیگری مثل آموزش و پرورش را می‌توانند جبران کنند.
یحیی پور گفت: آموزش و پرورش نهاد بزرگ و مهمی است و آن‌طور که باید به آن توجه نشده است. بخشی از مسئولان کشور به جای اینکه به آموزش و پرورش آن توجهی که باید مبذول کنند و به کانون هم در جای خود توجه کنند، می‌خواهند از طریق کانون آن مشکلات را رفع کنند.
وی افزود: این نظر شخصی من است و فکر می‌کنم در این نگرانی و نظر، با تعدادی از فعالان این حوزه مشترک باشیم. این ادغام نه مشکل آموزش و پرورش را حل می‌کند و نه از کانون چیز خوبی به جا می‌گذارد.
شائبه تملک امکانات کانون
به گفته این نویسنده کودک و نوجوان، این شائبه هم وجود دارد که می‌خواهند از امکانات، ساختمان‌ها و آنچه تحت تملک کانون است برای رفع یک بخشی از مشکلات مالی آموزش و پرورش استفاده کنند. این به معنای از بین بردن کانون است.
وی اضافه کرد: کانون یک نهاد مستقل است. وقتی یک نهاد مستقل را در نهاد دیگری کنار هم بگذاریم که نمایندگان مجلس اسمش را «تجمیع» گذاشته‌اند، این تجمیع به چه معناست؟ وقتی کار آموزش و پرورش روی کانون سایه می‌اندازد، در مجموع نتیجه‌اش از بین بردن کانون است و این برای ما نگران کننده است.
یحیی پور درباره میزان بودجه صرف شده برای کانون و ساختمان‌های تحت تملک این مجموعه توضیح داد: بودجه کانون خیلی زیاد نیست، اما کانون بیش از هزار کتابخانه در سراسر کشور دارد که بخشی از این ساختمان‌ها در پارک‌های شهری بودند.
وی ادامه داد: در قدیم و تا جایی که می‌دانم این ساختمان‌ها ملکیتش متعلق به کانون نیست و فقط امکان استفاده از آن در اختیار کانون است، اما تعداد زیادی از ساختمان‌های کانون چه در تهران و چه شهرستان‌ها مالکیتش متعلق به کانون است و از این لحاظ کانون اتفاقا سرمایه ارزشنمدی دارد.
یحیی پور گفت: چند سال پیش برخی از دوستان دنبال این بودند که کتابخانه‌های کانون را در «نهاد کتابخانه‌های عمومی» ادغام کنند. آن زمان هم به این طرح اعتراض شد. انجمن نویسندگان کودکان و نوجوان بیانیه صادر کرد و با این ایده مخالفت کرد. فعالان این حوزه واکنش نشان دادند، آن ماجرا انگار مسکوت شد یا حداقل از آن صرف‌نظر کردند. اگرچه رسما چیزی اعلام نشد اما آن ایده دیگر دنبال نشد.
وی افزود: اکنون به شکل دیگری دنبال آن ایده هستند. این شائبه درباره طرح مجلس وجود دارد. من جای طراحان نیستم و نمی‌خواهم نظر بدهم اما وقتی کلیت طرح را می‌خوانیم، احساس می‌کنیم متأسفانه نگاه اقتصادی و اداری بر همه چیز، حتی بر آموزش در آموزش و پرورش، غلبه دارد.
