بیدمشک اولین محصول کشاورزی استان در سال جدید است که در بازارهای غیر رسمی عرضه می‌شود، شکوفه‌های زرد رنگ بیدمشک که قبل از آغاز بیداری طبیعت و فصل بهار، شمیم شکوفه‌هایشان مشام هر رهگذری را معطر می‌کند نویدبخش بهار در آذربایجان غربی هستند.
بیدمشک گیاهی خوشبو و خوشرنگ با شکوفه‌های زردرنگ است که جایگاه خاصی در میان مردم ارومیه و آذربایجان غربی به خاطر عرق و محصولاتی که از شکوفه‌های معطرش به دست می‌آید، دارد.
عمر گل دهی درختچه بیدمشک از اوایل فروردین ماه تا حداکثر ۱۵ روز است، بیدمشک که در زبان آذری به بیدمیش و پئش پئشا شهره است، از تیره گیاهان بید است که اندازه آن از بید معمولی کوچک‌تر ولی سنبله‌های آن دارای اسانس معطری هستند، گل‌های بیدمشک پیش از باز شدن برگ‌ها ظاهر می‌شوند و معطرند، در بهترین نوع آن زردی رنگ گل بیشتر است.
بیدمشک معمولاً در مناطق معتدل و مرطوب می‌روید و اثرات درمانی بسیاری دارد، طبیعت گیاه بیدمشک، سرد و تر است و متخصصان طب سنتی آن را مقوی قوای دماغی، قلب، مفرح روح، ملین مزاج، ضد سردرد و دردهای عضلانی، پایین آورنده قند خون و آرام بخش می‌دانند.
در این فصل از سال که بیدمشک‌های بهاری بر روی شاخه‌های درختان می‌درخشند، زنان در مناطق مختلف آذربایجان غربی با استفاده از وسایل و ابزار آلات سنتی که به نی قازان در زبان ترکی معروف است، اقدام به عرق گیری از این گیاه با ارزش می‌کنند.
سالانه ۵۶ تن بیدمشک از سطح باغات آذربایجان غربی برداشت می‌شود
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی از آغاز برداشت شکوفه‌های درختچه بیدمشک از سطح باغات استان خبرداد و گفت: سالانه بیش از ۵۶ تن شکوفه بیدمشک از سطح باغهای استان برداشت و به بازار عرضه می‌شود.
عزیز امانی با بیان اینکه سطح زیر کشت این نوع درختچه در استان بیش از ۳۰ هکتار است که عمدتاً به صورت حاشیه کاری در کنار باغها و مزارع کاشته می‌شود اظهارداشت: بیشترین سطح زیر کشت بید مشک در استان در شهرهای ارومیه در سطح ۱۸ هکتار، پلدشت ۱۰ هکتار و سلماس دوهکتار است.
وی اضافه کرد: یک سوم شکوفه‌های تولیدی توسط واحدهای تبدیلی جذب و به عرق تبدیل و نزدیک یک سوم آن در خانه‌ها مصرف و تبدیل به عرق بیدمشک می‌شود و بقیه نیز در مصارف مختلف توسط واحدهای گلاب گیری دیگر استان‌های کشور و تهیه نقل بیدمشکی در قنادی‌های ارومیه کاربرد دارد.
امانی تاکید کرد: نقل و عرق بیدمشک ارومیه علاوه بر داخل کشور، مشتریان زیادی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، ترکیه، جمهوری آذربایجان و گرجستان و ... دارد که مازاد این محصول به این کشورها صادر می‌شود.
۵ واحد عرق گیری در آذربایجان غربی فعالیت می‌کند
وی خاطر نشان کرد: در سطح استان ۵ واحد عرق گیری گیاهان دارویی از جمله بیدمشک وجود دارد که سالانه از این واحدها ۱۲ هزار و ۷۱ تن عرق گیاهان دارویی استحصال و به بازارهای داخلی و خارجی صادر می‌شود.
امانی با اشاره به این که بیدمشک درختچه‌ای کم هزینه و بی‌توقع است و هزینه نگهداری آن نیز بسیار کم است، کاشت این درختچه را از جمله درختچه‌های مقرون به صرفه‌ای عنوان کرد و گفت: در این راستا آذربایجان غربی به دلیل داشتن اقلیم مناسب با این گیاه از نظر کمیت و کیفیت از جمله استان‌های برتر کشور است.
وی با اشاره به اینکه بیدمشک در صنایع دارویی و غذایی کاربردهای فراوانی دارد، اظهار داشت: از عصاره این گیاه در تهیه نقل بعنوان معروف‌ترین سوغات ارومیه استفاده شده بطوریکه هم اکنون مراکز بسیاری در این شهر به کار تولید نقل بیدمشک اشتغال دارند.
بیدمشک علاوه بر رایحه مطبوع، دارای خواص درمانی زیادی است که اهالی شهرستان ارومیه برای استفاده از خواص درمانی و پذیرایی از مهمانان، عرق آن را در خانه‌ها نگهداری کرده و عرق و نقل بیدمشک به دلیل کیفیت و عطر و طعم مطبوع از قدیم الایام مورد توجه مسافران و گردشگران بوده و در زمان حاضر نیز از جمله اقلامی است که مشتریان زیادی دارد.
46
