صدای "تکم چی" در اولین روز از عید نوروز در روستا پیچیده است و زنان و دختران صورتشان را با شال‌های پر نقش و نگار و بلند ترکمنی پوشانده و حرکات طنازانه تکمچی را با چشم‌های سرمه کشیده‌شان دنبال می‌کنند.
به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، "تکه" به معنی بز نر و پیشتاز گله است که جلوتر از همه حرکت کرده و آغوش سبز دشت را با سبک سری می‌پیماید و "تکم چی" به گرداننده‌ی نماد تکم در اولین روز از این گفته می‌شود.
بز نر در فرهنگ بومی آذربایجان نماد خوش یمنی و زایندگی است. در بسیاری از شهرستان‌های آذربایجان شرقی، با گرداندن نماد تکم و خواندن شعرهای بومی و محلی، رسیدن فصل زایش و رویش را به به اهالی روستا اعلام می‌کنند.
نماد تکم، نماد عروسکی بز نر شاخدار است که از یک صفحه مدور و گردان و یک پایه متصل به آن ساخته شده است و تکم چی با چرخاندن آن زنگوله تکم را به صدا درآورده و اشعار مربوط به این آیین را با آواز محلی می خواند.
صدای زنگوله‌های تکم همچون صدای گوشواره‌های دختر عزیز کرده‌ی بهار، اهالی روستا را به وجد آورده و از دل زمستان سرد بیرون می‌کشد.
حال تمامی بانوان روستا با لباس‌های ۱۰۰ رنگ به تماشای تکمچی ایستاده‌اند. تکم چی نیز رسم دلبری را خوب می‌داند، در حالی که همراه با خواندن شعر، تکم را تکان می‌دهد، در مقابل هر خانه توقف می‌کند تا صاحب‌خانه رسم مهمان‌نوازی را به جا آورد پس از ساعتی آواز خوانی، توشه‌ی یک ماهه‌ی خود را جمع کرده و مزد هنرنمایی‌اش را می‌گیرد.
بانوان روستایی نیز به پاس زحمات او، با اهدای نان محلی، مویز، کشمش، چای، قند، برنج و پول از او قدردانی می‌کنند.
پس از به پایان رسیدن نمایش تکم، نوبت به نبرد تن به تن غول سفید و سیاه می‌رسد و رفته رفته بر تعداد جمعیت حاضر و تماشاچیان افزوده می‌شود. غول سفید، نماد روز و پیروزی روشنی بخش بهار به غول سیاه و تاریکی شب‌های دراز زمستان است.
نبرد تاریکی و روشنی با صدای جیغ و تشویق‌های جمعیت بالا می‌گیرد و غول سیاه راهی جز ترک میدان و فرار ندارد. روشنی پیروز میدان کشتی می‌شود و غول سیاه در اوج ناامیدی و از میان مردمی که او را برای تنبیه محاصره کرده‌اند، پا به فرار می‌گذارد. صدای تشویق های جمعیت حاضر گوش آسمان نیلگون بهار آذربایجان را نوازش می‌دهد و مردم تاریکی را تا خروج از روستا دنبال می‌کنند تا برای همیشه او را فراری دهند.
آیین تکم گردانی همه ساله، اول بهار و پس از تحویل سال در بسیاری از مناطق آذربایجان شرقی اجرا می‌شده است که امروزه با مدرن شدن زندگی‌های روستایی و از بین رفتن سنت‌ها، این آیین به دست فراموشی سپرده شده است.
یادداشت از نسرین سوار، خبرنگار ایسنا در آذربایجان شرقی
انتهای پیام
انتهای پیام به گزارش ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، "تکه" به معنی بز نر و پیشتاز گله است که جلوتر از همه حرکت کرده و آغوش سبز دشت را با سبک سری می‌پیماید و "تکم چی" به گرداننده‌ی نماد تکم در اولین روز از این گفته می‌شود.
بز نر در فرهنگ بومی آذربایجان نماد خوش یمنی و زایندگی است. در بسیاری از شهرستان‌های آذربایجان شرقی، با گرداندن نماد تکم و خواندن شعرهای بومی و محلی، رسیدن فصل زایش و رویش را به به اهالی روستا اعلام می‌کنند.
نماد تکم، نماد عروسکی بز نر شاخدار است که از یک صفحه مدور و گردان و یک پایه متصل به آن ساخته شده است و تکم چی با چرخاندن آن زنگوله تکم را به صدا درآورده و اشعار مربوط به این آیین را با آواز محلی می خواند.
صدای زنگوله‌های تکم همچون صدای گوشواره‌های دختر عزیز کرده‌ی بهار، اهالی روستا را به وجد آورده و از دل زمستان سرد بیرون می‌کشد.
حال تمامی بانوان روستا با لباس‌های ۱۰۰ رنگ به تماشای تکمچی ایستاده‌اند. تکم چی نیز رسم دلبری را خوب می‌داند، در حالی که همراه با خواندن شعر، تکم را تکان می‌دهد، در مقابل هر خانه توقف می‌کند تا صاحب‌خانه رسم مهمان‌نوازی را به جا آورد پس از ساعتی آواز خوانی، توشه‌ی یک ماهه‌ی خود را جمع کرده و مزد هنرنمایی‌اش را می‌گیرد.
بانوان روستایی نیز به پاس زحمات او، با اهدای نان محلی، مویز، کشمش، چای، قند، برنج و پول از او قدردانی می‌کنند.
پس از به پایان رسیدن نمایش تکم، نوبت به نبرد تن به تن غول سفید و سیاه می‌رسد و رفته رفته بر تعداد جمعیت حاضر و تماشاچیان افزوده می‌شود. غول سفید، نماد روز و پیروزی روشنی بخش بهار به غول سیاه و تاریکی شب‌های دراز زمستان است.
نبرد تاریکی و روشنی با صدای جیغ و تشویق‌های جمعیت بالا می‌گیرد و غول سیاه راهی جز ترک میدان و فرار ندارد. روشنی پیروز میدان کشتی می‌شود و غول سیاه در اوج ناامیدی و از میان مردمی که او را برای تنبیه محاصره کرده‌اند، پا به فرار می‌گذارد. صدای تشویق های جمعیت حاضر گوش آسمان نیلگون بهار آذربایجان را نوازش می‌دهد و مردم تاریکی را تا خروج از روستا دنبال می‌کنند تا برای همیشه او را فراری دهند.
آیین تکم گردانی همه ساله، اول بهار و پس از تحویل سال در بسیاری از مناطق آذربایجان شرقی اجرا می‌شده است که امروزه با مدرن شدن زندگی‌های روستایی و از بین رفتن سنت‌ها، این آیین به دست فراموشی سپرده شده است.
یادداشت از نسرین سوار، خبرنگار ایسنا در آذربایجان شرقی
انتهای پیام
کپی شد
