زلزله روز 21مرداد 1391، مناطق اهر و ورزقان آذربایجان شرقی که 306نفر جان باخته و5 هزارنفر زخمی برجای گذاشت حالا با گذشت 5سال و 3ماه از آن روز تلخ می‌تواند، درس‌های بسیاری برای بازسازی مناطق آسیب‌دیده در زلزله هفته گذشته شهرهای مرزی کشور همچون سرپل ذهاب، قصرشیرین، گیلانغرب، دالاهو، ثلاث باباجانی و بسیاری از روستاهای این مناطق داشته باشد.
زلزله یکشنبه‌شب، امروز بعد از گذشت چند سال برای مردم ورزقان، اهر و روستاهای منطقه تداعی‌کننده روزهایی سخت بعد از زلزله ورزقان است، ماه‌های زندگی در چادر و کنار ویرانه‌های خانههایشان و البته دوران بازسازی. زلزله‌زدگانی که می‌گویند مسئولان محلی در روزهای اولیه بعد از زلزله به آنها وعده داده بودند بازسازی ظرف چند‌ماه به اتمام برسد ولی امروز بعد از گذشت بیش از 5سال در برخی مناطق به‌ویژه روستاهای دور افتاده هنوز کاملا بازسازی‌ها محقق نشده است.
البته در مناطق اصلی زلزله‌زده خانه‌های بسیاری بازسازی شدند و حالا زندگی به مناطق زلزله زده بازگشته است ولی مردم گلایه‌هایی از روند بازسازی‌ها دارند که می‌تواند برای امروز درس باشد و مورد توجه قرار گیرد. در این گزارش با تعدادی از مردم زلزله‌زده ورزقان درباره تجربه‌هایشان و مشکلاتی که دارند، گفت‌وگو کرده‌ایم. چالش‌هایی مانند وام‌های بلاعوضی که پرداخت نشد و خانه‌هایی که ساخته شد ولی در آنها به سبک زندگی روستاییان توجه نشد و….
بی‌نظمی در توزیع اقلام کمکی
یکی از روستاییان سیه‌کلان به خانه یکی از افراد سالخورده در روستای سیه‌کلان ورزقان اشاره کرده و به همشهری می‌گوید: این پیرمرد تنها چون توانایی مراجعه برای دریافت کمک‌های بلاعوض و وام را نداشت، در همان خانه در حال تخریب خود ماند و امروز بعد از 5سال خانه وی در وضعیت نامناسبی قرار دارد و این پیرمرد تنها در همان خانه در حال تخریب و ناامن زندگی می‌کند.
یکی از روستاییان امیرآباد ورزقان که خانههایشان در زلزله از بین رفت و در بازسازی این روستا کاملا جابه‌جا شد در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری از ناتوانی روستاییان در بازپرداخت وام گفته و ادامه می‌دهد:
تعداد بسیار کمی از روستاییان اقدام به بازپرداخت وام‌های خود کرده‌اند چرا که توان بازپرداخت وام را ندارند؛ علاوه بر آن مسئولان در همان زمان وعده داده بودند که این وام‌ها بلاعوض هستند. رحیم عادلی بیان می‌کند: هرچند مسئولان بانکی 2سال دیگر برای بازپرداخت وام‌ها تنفس داده‌اند اما مردم توان بازپرداخت وام را ندارند و از مسئولان انتظار می‌رود تا بخشودگی وام‌ها را در دستور کار قرار دهند.
وی ادامه می‌دهد: وام 25میلیونی که به‌حساب زلزله‌زده‌ها نوشته شده، به‌خود آنان پرداخت نشده بلکه به پیمانکاران داد شد و برخی افراد ناتوان که امکان حمل مصالح ساختمانی و تحویل به پیمانکاران را نداشته‌اند، اکنون خانههایشان بازسازی نشده، ولی وام به اسم آنها نوشته شده است. وی یادآور می‌شود: رضایت عمومی از وضعیت بازسازی در داخل شهر ورزقان زیادتر از روستاهای اطراف است.
خانه‌های نامناسب با فرهنگ روستاییان
یکی از روستاییان ساکن میرزاعلی که روستایشان در زلزله به‌شدت آسیب دید و بعد از آن جابه‌جا‌شده و خانه‌های جدید در محل دیگری برای روستاییان احداث شده از وضعیت نامناسب خانه‌های احداثی برای سکونت گله‌مند است و می‌گوید: خانه‌های احداث شده مطابق با وضعیت سردسیری منطقه ورزقان نیستند. دراین منطقه از اوایل پاییز هوا سرد شده و برف و یخبندان شروع می‌شود. دمای هوا در زمستان گاه تا 30درجه زیر صفر هم می‌رسد اما خانه‌های احداثی فاقد عایق‌بندی ویژه سرما بوده و در فصل سرد سال غیرقابل سکونت می‌شوند. به گفته شیرین دل پورمحمد خانه‌های قدیمی ساخته شده در این مناطق که در زلزله از بین رفتند دیوارهای ضخیم کاه گلی داشتند که در برابر نفوذ سرما و گرما مقاوم بودند و با اندکی حرارت گرم می‌شدند اما خانه‌های جدید با سازه‌های فلزی و نازکی احداث شده‌اند که در برابر سرما مقاوم نیستند و حرارت زیادی از بین می‌رود.
یکی دیگر از اهالی از چکه کردن آب باران در برخی از این خانه‌ها هم خبر می‌دهد و یادآور می‌شود: در زمان بارش باران و آب‌شدن برف‌ها آب از سقف چکه می‌کند و مشکلات متعددی برای روستانشینان به‌وجود می‌آید. وی خاطرنشان می‌کند: یکی دیگر از مشکلات خانه‌های احداثی، کوچک بودن این خانه‌هاست. «خانه‌های 64متری برای خانواده روستایی که جمعیت زیادی دارد، مناسب نیست؛ چطور یک روستایی با 5، 6بچه در یک خانه 64متری زندگی کند؟
یکی از روستاییان سیه‌کلان هم می‌گوید: برخی از روستاییان از کم‌کاری پیمانکاران گله‌مند بوده و هستند، پیمانکارها وام‌ها را دریافت کردند ولی بعد که خانه‌ها نیمه‌کاره شد از روستاییان پول طلب کردند درحالی‌که روستاییان پولی برای پرداخت نداشتند و همه‌‌چیزشان را در زلزله از دست داده بودند.
او می‌گوید: روستاییانی که خود توان احداث خانه داشتند، به‌مراتب خانه‌های بهتر و مقاوم تری احداث کرده‌اند. در مقابل برخی از پیمانکاران خوب کار نکردند و نظارت کافی روی کارهایشان وجود نداشت. او همچنین می‌گوید: «تقسیم مصالح ساختمانی هم در همه روستاها و مناطق زلزله‌زده ورزقان یکسان و مدیریت‌شده بود.»
یکی از روستاییان ساکن امیرآباد با اشاره به اینکه بعد از زلزله مردم ماه‌ها در کانکس زندگی می‌کردند تا خانههایشان بازسازی شود، می‌گوید: این کانکس‌ها امروز و پس از گذشت 5سال از زلزله هنوز در این مناطق کاربرد دارد و برای نگهداری حیوانات و انبار علوفه و دام بسیار مناسب است. علاوه بر این کانکس‌ها محل مناسبی برای انبار محصولات کشاورزی است.
او با اشاره به اینکه زندگی در کانکس سختی‌های بسیاری دارد می‌گوید: زندگی در کانکس یعنی زندگی موقت، کانکس از چادر بهتر است ولی در برابر سرما و گرما مقاومت لازم را ندارد اما برای سکونت موقت و تلف‌نشدن دام‌ها از سرما خوب است تا اینکه خانه‌ها دوباره بازسازی شوند.
دریافت کننده : یحیی مرتضایی** انتشار دهنده: پرویز انصاری
3038/3071
انتهای پیام زلزله یکشنبه‌شب، امروز بعد از گذشت چند سال برای مردم ورزقان، اهر و روستاهای منطقه تداعی‌کننده روزهایی سخت بعد از زلزله ورزقان است، ماه‌های زندگی در چادر و کنار ویرانه‌های خانههایشان و البته دوران بازسازی. زلزله‌زدگانی که می‌گویند مسئولان محلی در روزهای اولیه بعد از زلزله به آنها وعده داده بودند بازسازی ظرف چند‌ماه به اتمام برسد ولی امروز بعد از گذشت بیش از 5سال در برخی مناطق به‌ویژه روستاهای دور افتاده هنوز کاملا بازسازی‌ها محقق نشده است.
البته در مناطق اصلی زلزله‌زده خانه‌های بسیاری بازسازی شدند و حالا زندگی به مناطق زلزله زده بازگشته است ولی مردم گلایه‌هایی از روند بازسازی‌ها دارند که می‌تواند برای امروز درس باشد و مورد توجه قرار گیرد. در این گزارش با تعدادی از مردم زلزله‌زده ورزقان درباره تجربه‌هایشان و مشکلاتی که دارند، گفت‌وگو کرده‌ایم. چالش‌هایی مانند وام‌های بلاعوضی که پرداخت نشد و خانه‌هایی که ساخته شد ولی در آنها به سبک زندگی روستاییان توجه نشد و….
بی‌نظمی در توزیع اقلام کمکی
یکی از روستاییان سیه‌کلان به خانه یکی از افراد سالخورده در روستای سیه‌کلان ورزقان اشاره کرده و به همشهری می‌گوید: این پیرمرد تنها چون توانایی مراجعه برای دریافت کمک‌های بلاعوض و وام را نداشت، در همان خانه در حال تخریب خود ماند و امروز بعد از 5سال خانه وی در وضعیت نامناسبی قرار دارد و این پیرمرد تنها در همان خانه در حال تخریب و ناامن زندگی می‌کند.
یکی از روستاییان امیرآباد ورزقان که خانههایشان در زلزله از بین رفت و در بازسازی این روستا کاملا جابه‌جا شد در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری از ناتوانی روستاییان در بازپرداخت وام گفته و ادامه می‌دهد:
تعداد بسیار کمی از روستاییان اقدام به بازپرداخت وام‌های خود کرده‌اند چرا که توان بازپرداخت وام را ندارند؛ علاوه بر آن مسئولان در همان زمان وعده داده بودند که این وام‌ها بلاعوض هستند. رحیم عادلی بیان می‌کند: هرچند مسئولان بانکی 2سال دیگر برای بازپرداخت وام‌ها تنفس داده‌اند اما مردم توان بازپرداخت وام را ندارند و از مسئولان انتظار می‌رود تا بخشودگی وام‌ها را در دستور کار قرار دهند.
وی ادامه می‌دهد: وام 25میلیونی که به‌حساب زلزله‌زده‌ها نوشته شده، به‌خود آنان پرداخت نشده بلکه به پیمانکاران داد شد و برخی افراد ناتوان که امکان حمل مصالح ساختمانی و تحویل به پیمانکاران را نداشته‌اند، اکنون خانههایشان بازسازی نشده، ولی وام به اسم آنها نوشته شده است. وی یادآور می‌شود: رضایت عمومی از وضعیت بازسازی در داخل شهر ورزقان زیادتر از روستاهای اطراف است.
خانه‌های نامناسب با فرهنگ روستاییان
یکی از روستاییان ساکن میرزاعلی که روستایشان در زلزله به‌شدت آسیب دید و بعد از آن جابه‌جا‌شده و خانه‌های جدید در محل دیگری برای روستاییان احداث شده از وضعیت نامناسب خانه‌های احداثی برای سکونت گله‌مند است و می‌گوید: خانه‌های احداث شده مطابق با وضعیت سردسیری منطقه ورزقان نیستند. دراین منطقه از اوایل پاییز هوا سرد شده و برف و یخبندان شروع می‌شود. دمای هوا در زمستان گاه تا 30درجه زیر صفر هم می‌رسد اما خانه‌های احداثی فاقد عایق‌بندی ویژه سرما بوده و در فصل سرد سال غیرقابل سکونت می‌شوند. به گفته شیرین دل پورمحمد خانه‌های قدیمی ساخته شده در این مناطق که در زلزله از بین رفتند دیوارهای ضخیم کاه گلی داشتند که در برابر نفوذ سرما و گرما مقاوم بودند و با اندکی حرارت گرم می‌شدند اما خانه‌های جدید با سازه‌های فلزی و نازکی احداث شده‌اند که در برابر سرما مقاوم نیستند و حرارت زیادی از بین می‌رود.
یکی دیگر از اهالی از چکه کردن آب باران در برخی از این خانه‌ها هم خبر می‌دهد و یادآور می‌شود: در زمان بارش باران و آب‌شدن برف‌ها آب از سقف چکه می‌کند و مشکلات متعددی برای روستانشینان به‌وجود می‌آید. وی خاطرنشان می‌کند: یکی دیگر از مشکلات خانه‌های احداثی، کوچک بودن این خانه‌هاست. «خانه‌های 64متری برای خانواده روستایی که جمعیت زیادی دارد، مناسب نیست؛ چطور یک روستایی با 5، 6بچه در یک خانه 64متری زندگی کند؟
یکی از روستاییان سیه‌کلان هم می‌گوید: برخی از روستاییان از کم‌کاری پیمانکاران گله‌مند بوده و هستند، پیمانکارها وام‌ها را دریافت کردند ولی بعد که خانه‌ها نیمه‌کاره شد از روستاییان پول طلب کردند درحالی‌که روستاییان پولی برای پرداخت نداشتند و همه‌‌چیزشان را در زلزله از دست داده بودند.
او می‌گوید: روستاییانی که خود توان احداث خانه داشتند، به‌مراتب خانه‌های بهتر و مقاوم تری احداث کرده‌اند. در مقابل برخی از پیمانکاران خوب کار نکردند و نظارت کافی روی کارهایشان وجود نداشت. او همچنین می‌گوید: «تقسیم مصالح ساختمانی هم در همه روستاها و مناطق زلزله‌زده ورزقان یکسان و مدیریت‌شده بود.»
یکی از روستاییان ساکن امیرآباد با اشاره به اینکه بعد از زلزله مردم ماه‌ها در کانکس زندگی می‌کردند تا خانههایشان بازسازی شود، می‌گوید: این کانکس‌ها امروز و پس از گذشت 5سال از زلزله هنوز در این مناطق کاربرد دارد و برای نگهداری حیوانات و انبار علوفه و دام بسیار مناسب است. علاوه بر این کانکس‌ها محل مناسبی برای انبار محصولات کشاورزی است.
او با اشاره به اینکه زندگی در کانکس سختی‌های بسیاری دارد می‌گوید: زندگی در کانکس یعنی زندگی موقت، کانکس از چادر بهتر است ولی در برابر سرما و گرما مقاومت لازم را ندارد اما برای سکونت موقت و تلف‌نشدن دام‌ها از سرما خوب است تا اینکه خانه‌ها دوباره بازسازی شوند.
دریافت کننده : یحیی مرتضایی** انتشار دهنده: پرویز انصاری
3038/3071
کپی شد
