زهرا حسین زاده: در مرداد سال ۱۳۵۳ شمسی سازمان انتقال خون ایران با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تأمین خون و فرآورده های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند، به خصوص مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد.
از آن تاریخ به بعد، سالروز تأسیس این سازمان در نهم مرداد ماه، به عنوان روز اهدای خون نام گذاری شده است.
سازمان انتقال خون جزو مجموعه های درمانی عام المنفعه دنیا سازمانی برای خدمات رسانی به مردم فعال بوده و از جایگاه و قداست ویژه ای برخوردار است. افرادی که به این سازمان برای اهدا خون می آیند تعهد اجتماعی دارند و درقبال اجتماع و همنوع خویش احساس مسولیت می کنند .
خون سالم وسیله ای برای نجات زندگی انسانها بوده و در حال حاضر با وجود پیشرفت چشم گیر در زمینه علم پزشکی هیچگونه جایگزین مصنوعی مناسبی برای خون به وجود نیامده است.
در سراسر جهان از هر سه نفر مردم دنیا یک نفر به تزریق خون احتیاج پیدا می کند نیاز به خون و فراورده های خونی دلایل متفاوت فراوانی دارد.
استان آذربایجان شرقی نیز از جمله استان های سهیم در اهدا خون است، از کل واحدهای خون اهدا شده در سال ۹۴، ۶/۴ درصد متعلق به این استان است، البته استان آذربایجان شرقی از کل واحدهای فراورده خونی مصرف شده، آمار ۷/۴ درصدی نشان می‌دهد، این مسئله حکایت از توازن مصرف و تولید فرآورده‌های خونی در این استان دارد.
وحید مثمر، مدیرکل انتقال خون آذربایجان شرقی در این باره گفت: با وجود اینکه آذربایجان‌شرقی یکی از ۱۰ استان برتر خون دهی کشور شناخته شده اما به دلیل وجود بیمارستان‌ها و مراکز زیاد اعمال جراحی و به ویژه جراحی قلب در آذربایجان شرقی، نیاز به روش های جدید تهیه فراورده های اختصاصی خون من جمله پلاکت فرزیس و پلاسما فرزیس احساس می شود.
بانوان، بیشترین مصرف کننده و کمترین اهدا کننده خون
وی گفت: طبق آمار، بیش از ۵۰ درصد مصرف کندگان خون بانوان هستند این درحالیست که درسال ۹۵ در استان، میزان اهدای خون بانوان دو و هفت دهم درصد بوده است که این نشان دهنده آن است که بانوان رغبت کمتری برای اهدای خون دارند.
به گفته کارشناسان سازمان انتقال خون، با توجه به مشکلات ژنتیکی و ویژگیهای جسمی و رواج کم خونی در میان بانوان ، آنها بیشترین دریافت کننده خون هستند، این در حالی است که به دلیل دیگر ویژگیهای جسمانی و تصفیه خون ماهانه در سیستم گردش خون بانوان، این قشر خون سالمتری برای اهدا دارند اما ترس از کم‌خونی مانع اهدا خون در این افراد می‌شود.
گروه‌های خونی نادر و کمیاب در استان‌‌اذربایجان‌شرقی
مدیر کل انتقال خون آذربایجان‌شرقی اظهار کرد: گروه خونیAB- در زمره گروه‌های خونی کمیاب قرار می‌گیرد، افرادی نیز هستند که دارای گروه خونی نادر می‌باشند که تعدادشان بسیار کم است، گروه خونی این افراد به نام بمبئی شناخته می شود، چون برای اولین بار در بمبئی هندوستان شناسایی و شناخته شد.
وی با بیان اینکه محدودیت گروه های کمیاب و نادر خون در آذربایجان شرقی مشکل ساز نبوده، اذعان داشت: به غیر از خون های نادر که از گروه های فرعی هستند و تنها در سال ۹۲-۹۳ یک واحد پس از بررسی و کنترل ویژه به استان وارد کردیم، هیچگونه وارداتی از کشورهای خارجی و یا استان های دیگر در زمینه خون وجود نداشته است.
مثمر با تاکید بر اینکه تهیه و نگهداری پلاکت خونی به عنوان یک دغدغه در دنیای پزشکی به شمار می رود، ادامه داد: زمان نگهداری پلاکت خون سه روز و خون کامل یک ماه است، از این نظر نیاز به اهدای پلاکت ضرورت پیدا می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: تا چند سال اخیر در بعضی از مناسبت ها، اهدای خون زیادی اتفاق می‌افتاد، در حال حاضر با برنامه ریزی دقیق افراد نوبت بندی شده اند تا هم خون همه روزه وجود داشته باشد و هم به هدر نرود و زمان استفاده از آن به پایان نرسد.
مثمر از اجرای طرح نذر خون به عنوان یکی از طرح های موفق در سراسر پایگاه های انتقال خون یاد کرد و گفت: آذربایجان شرقی پیش تر نیز سابقه اجرای طرح نوبت دهی در ایام و مناسبت های مذهبی نظیر عاشورا و تاسوعا و شبهای قدر را داشته که بعنوان طرحی موفق در اهدای آگاهانه خون محسوب می شود.
مدیر کل اهدای خون با تشریح تفاوتها حجامت با انتقال خون ادامه داد: اهدا خون یک کار انسان دوستانه است، برخی افراد حجامت را به منظور کسب سلامتی انتخاب می‌کنند ولی اگر فردی برای سلامتی شخصی خود، خون اهدا کند، روش مطلوبی انتخاب نکرده چرا که خون فرد اهدا کننده باید سالم باشد.
وی خاطرنشان کرد: اگر کسی شرایط اهدا خون را نداشته باشد می تواند از راه های دیگری برای سلامتی جسمانی خود استفاده کند.
وحید مثمردر خصوص وضعیت تجهیزات این اداره کل گفت: تجهیزات انتقال خون در استان تقریبا کامل است و هیچگونه ضرورت و فوریتی در این زمینه نداریم ولی تجهیزات چیزی نیست که مادام العمر باشد و شاید با گذشت زمان نیاز به تعویض داشته باشند.
مدیرکل انتقال خون استان افزود: ۵۳ درصد خون‌دهی ما مستمر بوده و حداقل دو بار در بازه زمانی ۱۲ماهه است و خون‌دهی با سابقه و بار اول در رده‌های بعدی اهدا‌کنندگان خون داوطلبانه استان قرار دارد.
به گفته وی، اطمینان به خون دهی مستمر ۹ برابر بیشتر از خون دهی بار اول است و تلاش می‌کنیم به سمت افزایش اهدای داوطلبانه مستمر پیش رویم.
مثمر با اشاره به اینکه سال گذشته در کل کشور دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد خون اخذ شده است، گفت: بیش از ۱۰ میلیون تست بر روی این خون‌ها صورت گرفته تا برای تزریق از سلامت و کیفیت لازم برخوردار باشد.
چه کسانی نمی‌توانند خون اهدا کنند؟
محمد نوری معاون فنی اداره کل انتقال خون آذربایجان شرقی نیز گفت: در صورت وجود سوابق چون آلرژی‌ها: کهیر و آلرژی تنفسی و ... ،سابقه غش، صرع و تشنج، سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، سابقه اعمال جراحی، سابقه رفتارهای پرخطر (تماس جنسی خارج از چهارچوب خانواده) - سابقه خالکوبی، حجامت و تتو، سابقه زردی و یرقان در خود یا خانواده، مسافرت به مناطق آندمیک مالاریاخیز، سابقه بیماری های قلبی و عروق، سابقه مصرف دارو، باید پزشک انتقال خون در جریان قرار گیرد.
وی در خصوص شرایط اهدای خون گفت: حداقل سن ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال ( در صورت اهدای خون مستمر تا ۶۵ سال)، حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم، فواصل اهدای خون هر هشت هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یکسال بیش از چهار مرتبه برای مردان و سه مرتبه برای زنان نباشد، از جمله شرایط اهدای خون می باشد.
46
