آتش سوزی سرای «ایکی قاپیلار» بازار تاریخی بزرگ تبریز که در سایه حضور به موقع و هم افزایی مسوولان ارشد استانی و شهری از قبیل استاندار آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز و عملیات آتش نشانان از هفت جبهه مختلف در قالب 205 نفر نیروی انسانی و بکارگیری دهها خودروهای آتش نشانی در 4 ساعت مهار شد، تجربه تلخی بود که درس های پندآموزی داشت.
ضرورت احیای سنت اصیل و چندصدساله استفاده از نگهبانان ویژه بازار موسوم به «اوداباشی»، ترک بدعت بد انبار کردن اجناس و کالا در مغازه ها و حیاط سراها و احساس مسوولیت بیشتر اصناف و کسبه در تقویت ایمنی بازار به همراه اقدامات نهادهای مسوول، از جمله درس های آتش سوزی در بزرگ بازار مسقف جهان بود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی با آگاهی از دغدغه های مردمی و نگرانی های مسوولان در مقابل حوادثی مثل آتش سوزی بازار تبریز، میزگردی را با حضور مسوولان نهادهای ذیربط برای بررسی علت وقوع حادثه، چگونگی مدیریت آن و راهکارهای جلوگیری از وقوع حوادث مشابه برگزار کرد که مشروح آن در زیر می آید:
** آتش سوزی بازار تبریز دیر به آتش نشانی اطلاع رسانی شد
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در این میزگرد گفت: با اعلام آتش سوزی بازار به آتش نشانی، آتش نشانان در چهار دقیقه به محل وقوع حریق رسیدند و ما نیز به عنوان عوامل مدیریت بحران استان نیز ظرف 6 دقیقه در مکان حادثه حاضر شدیم و از طریق مرکز پیام به تمام اعضای کارگروه آماده باش دادیم.
محمدباقر هنربر با اشاره به اینکه بر اساس مشاهدات ما به طور مسلم وقوع آتش سوزی بیشتر از یک ساعت از آغاز آن به آتش نشانی اطلاع داده شده بود، افزود: آتش سوزی دیر اطلاع رسانی شده بود که همین امر مهار آتش را سخت و خسارت ها را افزایش داد.
وی ادامه داد: از طرفی در تماس اولیه با آتش نشانی به اشتباه آدرس بازار شمس اعلام شد، سپس بازار تبریز و سرای ایکی قاپیلار عنوان شده بود.
مدیر کل بحران استانداری آذربایجان شرقی یادآوری کرد: به محض اطلاع رسانی، تمام مسوولان و دستگاه های امدادی، نظامی و انتظامی در اولین دقایق در محل حادثه حاضر شدند و کارگروه های برق و آب نیز به محل فراخوان شدند.
هنربر اظهار داشت: با حضور به موقع و موثر نیروهای انتظامی، حلقه امنیتی پیرامون بازار و خیابان دارایی ایجاد شد تا ماموران و امدادگران توانستند راحت تر به اطفای حریق و کمک رسانی بپردازند.
وی اضافه کرد: آتش سوزی که حوالی ساعت 22 و 15 دقیقه شروع شده بود، با تلاش جانانه آتش نشانان حدود ساعت 2 و 45 دقیقه بامداد مهار شد، اما لکه گیری تا عصر فردای حادثه ادامه یافت.
وی همچنین تاکید کرد: مدیریت بحران استانداری برای جذب اعتبارات جهت اقدامات پیشگیرانه حوادث مختلف پی گیری های لازم را انجام می دهد.
شهردار تبریز نیز در این میزگرد با اشاره به اینکه 22 و 15 دقیقه شب با آتش نشانی تبریز جهت اطلاع رسانی آتش سوزی تماس و آدرس بازار شمس داده شده بود، گفت: پس از اصلاح آدرس، آتش نشانی در 4 دقیقه خود را به محل آتش سوزی رساند.
ایرج شهین باهر اظهار داشت: زمانی که نیروهای آتش نشان به محل حادثه رسیدند، حجم عظیمی از آتش سوزی و انفجارها اتفاق افتاده بود و آتش نشانی تبریز و شهرهای مثل سردرود، سهند و ایلخچی با تمام قوا در محل حاضر شدند.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز گفت: شدت آتش در بازار تبریز بسیار بالا بود و به رغم این موضوع آتش در مدت کمتر از 4 ساعت مهار شد.
مرتضی آبدار اضافه کرد: ماموران آتش نشانی از چندین جبهه و با تلاش بسیار کار مهار آتش را انجام دادند و در زمان مناسبی آتش خاموش شد.
وی ادامه داد: مشابه این آتش سوزی در سال 1388 نیز اتفاق افتاده بود که مهار آن 2.5 روز طول کشید، اما این بار با تلاش آتش نشانی در کمتر از 4 ساعت آتش خاموش شد.
رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز در این نشست گفت: از ساعت 23 به بعد شب حادثه، در محل حاضر شدیم و صبح فردای آتش سوزی نیز پس از برگزاری جلسات مربوطه بازدید میدانی از محل به عمل آمد تا نحوه برآورد خسارت ها سنجیده شود.
فرامرز قهرمانی اظهار داشت: با هیات امنای بازار هماهنگی لازم انجام شد و بر این اساس محلی برای استقرار تیم کارشناسان برآورد خسارت در بازار تبریز اختصاص یافت.
وی افزود: از 120 مغازه خسارت دیده سرای «ایکی قاپیلار» بازار بزرگ تبریز در حادثه آتش سوزی 60 مغازه در بیمه ایران و 15 مغازه نیز در سایر شرکت های بیمه ای، پرونده بیمه آتش سوزی دارند.
قهرمانی ادامه داد: منتظر اعلام علت حادثه هستیم و به محض مشخص شدن این موضوع خسارت ها پرداخت می شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز نیز در این میزگرد گفت: بر اساس بررسی تصاویری که از دوربین های سازمان ترافیک شهر اخذ شد، درهنگام اعلام آتش سوزی به آتش نشانی حداقل یک ساعت از زمان آغاز حریق گذشته بود و شعله ها زبانه می کشید.
محمد قلی زاده افزود: ماموران آتش نشانی با محاصره کردن آتش از هفت جبهه اجازه سرایت شعله ها به سایر سرای های بازار را ندادند و اگر این اقدام صورت نمی گرفت، نصف بازار طعمه حریق می شد.
وی اظهار داشت: 205 مامور آتش نشان از پشت بام، از پایین، بالا و جهات مختلف برای مهار آتش وارد عمل شدند و پس از خنک کردن حریق، اقدام به مهار آتش سوزی کردند.
وی همچنین با اشاره به اینکه عده ای در فضای مجازی از قفل بودن محفظه های حاوی کپسول های آتش نشانی در محل وقوع حادثه انتقاد کرده بودند، گفت: کپسول های آتش نشانی برای پیشگیری از آتش سوزی کاربرد دارد و پس از افروخته شدن آتش دیگر کارایی خود را از دست می دهد؛ البته ماموران برای جلوگیری از شعله ور شدن آتش 200 کپسول آتش نشانی نیز خالی کردند.
وی با بیان اینکه 45 دستگاه خودروی سنگین آتش نشانی در اطراف حریق بازار تبریز مستقر شده بود، گفت: در شرایط بحرانی حریق بازار، امکانات چند ایستگاه آتش نشانی را که در این عملیات شرکت داده نشده بودند، در شهر توزیع کردیم تا سایر آتش سوزی های احتمالی شهر را رصد و مهار کنند که به لطف خدا موردی پیش نیامد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز همچنین گفت: در شب آتش سوزی بازار، برای مهار شعله های سرکش آتش پنج کیلومتر لوله گذاری انجام شد و گستردگی لوله ها به اندازه ای بود که باعث اشتباه عده ای شد و آنان با تصور اینکه زیر پای مسوولان در بازار فرش پهن کرده اند، از این موضوع انتقاد کردند.
قلی زاده افزود: 19 مامور فداکار آتش نشانی در این عملیات دچار جراحت شدند که 17 نفر سرپایی مداوا و 2 مامور که به علت ریزش سقف از بلندی سقوط کرده بودند، در بیمارستان بستری شدند.
وی همچنین با اشاره به شجاعت و تلاش ماموران آتش نشانی ادامه داد: تعدادی از همکاران بازنشسته و سربازان وظیفه قدیمی سازمان نیز به صورت خودجوش در این عملیات کنار ماموران آتش نشانی بودند.
وی ادامه داد: حضور به موقع و موثر نیروی انتظامی، ارتش، سپاه و نیروی هوایی در مهار حریق بازار تبریز نیز قابل تقدیر است.
قلی زاده همچنین یادآوری کرد: تجربه آتش سوزی بازار در سال 1388 و اقداماتی که در داخل بازار تبریز در ان زمان انجام شده بود، آتش نشانی را در مهار سریع حریق کمک کرد.
** متناسب با نام بازار تبریز امکانات به روز آتش نشانی نصب شود
مدیرکل بحران استانداری آذربایجان شرقی نیز گفت: بنا بر اظهار نمایندگان بازاریان، نگهبان سرای «ایکی قاپیلار» (اوداباشی) از ساعت 20.30 برای افطار محل کار خود را ترک کرده بود و در این زمان حادثه آتش سوزی اتفاق افتاد.
هنربر افزود: اگر نگهبان در محل حضور داشت و به موقع اقدام می کرد، در کمتر از چند دقیقه آتش مهار می شد و خسارت چندانی به بار نمی آمد.
وی ادامه داد: به علت تعبیه شیرهای هیدرات آتش نشانی در محل بازار تبریز، سرعت اقدامات برای مهار آتش افزایش یافت و بر خلاف اظهارات برخی در فضای مجازی مبنی بر اینکه شدت فشار آب پایین بوده، باید اعلام کنیم که فشار آب برای خاموش کردن حریق نیز با حضور کارگروه و ماموران اداره آب و فاضلاب در همان دقایق اولیه تامین شد.
هنربر با تقدیر از امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی که در اولین دقایق حادثه در محل حضور داشتند، گفت: با اقدامات به موقع از سرایت آتش جلوگیری و اقدام به مهار آتش شد، اما باید پدافند غیرعامل استان نیز در این خصوص ورود پیدا کند و سیستم های پیشرفته هشدار دهنده حریق نصب شود و متناسب با نام بازار جهانی تبریز، این مکان به امکانات تجهیز شود.
شهردار تبریز نیز در این میزگرد با بیان اینکه عزم همگانی برای ایمن سازی بازار تبریز لازم است، گفت: شهرداری و سازمان آتش نشانی در حد توان و حوزه وظایف خود می توانند در ایمن سازی بازار اقدام کنند و باید مردم و دیگر دستگاه های متولی همکاری کامل داشته باشند.
شهین باهر ادامه داد: در برخی موارد حتی در نصب شیرهای آتش نشانی بر دیوارهای بازار تبریز نیز با مشکل روبرو بودیم و کسبه اعتراض می کردند و بر این اساس تاکید داریم که مشارکت مردمی اساس پیشرفت شهر است.
وی با اشاره به نبود نگهبان در بازار و اینکه در قدیم، حتی در پشت بام بازار افرادی بودند که از وقوع حوادث جلوگیری می کردند، اما در این حادثه چنین امکانی وجود نداشته است، افزود: برخی رسانه ها در فضای مجازی فرافکنی کرده همه چیز را بر گرده دولت و نهادهای غیردولتی مثل شهرداری می گذارند.
شهین باهر با اشاره به اینکه نخستین آتش نشانی کشور در تبریز تاسیس شده است و اکنون 22 ایستگاه آتش نشانی در این کلانشهر فعالیت می کند، گفت: تنها در سال گذشته سه ایستگاه آتش نشانی جدید در سطح کهن شهر تبریز راه اندازی شد و امسال نیز 2 ایستگاه دیگر ایجاد می شود که نشان از وقوف شهرداری بر اهمیت موضوع دارد.
وی ادامه داد: مغازه داری که از مغازه به عنوان انبار استفاده و یا اجناس اش را در حیاط بازار تلمبار می کند، فضا را برای آتش سوزی آماده می کند؛ به عبارت دیگر بدیهی ترین نکات ایمنی توسط خود بازاریان و کسبه رعایت نمی شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز گفت: در سه سال گذشته اتفاقات خوبی در موضوع ایمن سازی بازار اتفاق افتاده و دستگاه های خدمات رسان در بازار تبریز مستقر شدند، در غرب بازار تبریز ایستگاه آتش نشانی ایجاد شد و در خیابان خاقانی نیز ایستگاه وجود دارد.
آبدار افزود: 33 شیر اصلی تجهیزات آتش نشانی برای مهار آتش در بازار ایجاد شده، شبکه فاضلاب ایجاد شده و کف سازی و سبک سازی سقف ها نیز در حال انجام است.
وی همچنین گفت: سنگینی سقف های مغازه ها، آتش سوزی اخیر و فشار آب آتش نشانی برای خاموش کردن آتش موجب شده سقف برخی از مغازه ها حالت خود را از دست داده و امکان ریزش سقف وجود دارد.
وی اضافه کرد: برآوردهای اولیه نشان می دهد که کالبد بازار 200 میلیارد ریال خسارت دیده است؛ در این حادثه 1200 مترمربع در 2 طبقه یعنی حدود 2500 مترمربع آتش سوزی اتفاق افتاده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی ادامه داد: مرمت بازار تبریز از زمانی آغاز می شود که کارهای کارشناسی به اتمام رسیده باشد، بیمه کارش پایان یابد، شهرداری مکان را آواربرداری و تخلیه و تحویل میراث فرهنگی استان بدهد.
آبدار افزود: دستورات لازم برای آغاز مرمت اخذ شده و دقت ویژه پیمانکار در مرمت طوری خواهد بود که کارشناسان یونسکو آن را تائید کنند.
وی تاکید کرد: در آتش سوزی امسال بازار تبریز بناها و مکان هایی سالم ماندند که میراث فرهنگی در سال 1388 آن را اصولی مرمت و ترمیم کرده است.
وی با اشاره به همدلی و هماهنگی مسوولان در مهار آتش سوزی بازار تبریز و در ادامه کمک به کسبه خسارت دیده، گفت: بر این اساس شهردار تبریز 125 مغازه در پاساژهای مشروطه، صدرا و صاحب الامر به مدت یکسال در اختیار مغازه داران و بازاریان خسارت دیده قرار می دهد.
رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز گفت: آتش سوزی خسارت قابل توجهی به بار آورده است؛ بر این اساس برای برآورد خسارت ها کارشناسان بیمه از تهران حضور یافتند و بر اساس بررسی میدانی حدود 80 پرونده در بیمه ایران و سایر بیمه ها تشکیل شد.
قهرمانی با اشاره به اینکه 2 نوع بیمه ساختمان و تجهیزات و بیمه اموال، شامل بیمه گذاران است، افزود: در صورت وجود بیمه نامه و بر اساس برآوردهای کارشناسان بیمه غرامت خسارت دیدگان هفته پرداخت می شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز نیز گفت: برای گذر از دالان ها، گذرها و برخی سراهای بازار تبریز مشکل وجود دارد و در زمان حوادث مختلف مشکل ایجاد می شود.
قلی زاده ادامه داد: سقف های شیروانی بازار تبریز نیز زمینه آتش سوزی احتمالی آینده را فراهم می کند که این مشکلات باید رفع شود.
**ساخت و ساز در نقاط معرض خطر ممنوع شده است
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در ادامه میزگرد ایرنا با اشاره به اقدامات اصلاحی و نیاز به انجام برخی اقدامات در بازار تبریز برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی های احتمالی آتی گفت: مهمترین مرحله مدیریت بحران، مرحله پیشگیری و آمادگی است و قبل از هر کاری باید پدافند غیرعامل اقدامات خود را انجام دهد و با کمک دستگاه های متولی طرح های مورد نظر اجرا شود.
هنربر اظهار کرد: هر چه قدر بتوانیم در مورد پیشگیری هزینه کنیم، از وارد آمدن میلیاردها تومان خسارت جلوگیری خواهیم کرد.
وی با تاکید بر لزوم رعایت نکات ایمنی برای کاهش خسارت در مواقع حوادث مختلف در بازار تبریز افزود: ساخت و ساز در نقاط حادثه خیز، زلزله خیز و در معرض خطر ممنوع شده است.
وی همچنین ادامه داد: ساخت و ساز در خیابان های کم عرض ممنوع شده و در واقع در خصوص پیشگیری از حوادث مختلف اقدامات خوبی از طرف شهرداری انجام شده و شورای اسلامی کلانشهر تبریز نیز به صورت مستقیم به موضوع ورود کرده است.
وی افزود: با مساعدت شهردار تبریز 125 مغازه در مشروطه، صدرا و صاحب الامر ظرف 10 روز در اختیار خسارت دیدگان بازار قرار داده می شود و تلاش می کنیم ضمن ارایه تسهیلات بانکی به خسارت دیدگان، پرداخت وام های بانکی آنها نیز استمهلال می شود.
هنربر یادآوری کرد: آتش سوزی جزو حوادث طبیعی نیست که از طریق ستاد بحران هزینه شود اما از سایر منابع می توان کمک کرد.
مدیرکل بحران آذربایجان شرقی یادآوری کرد: بازار جهانی تبریز سرمایه اجتماعی کشور است و به عنوان برند به جز بعد اقتصادی از منظر فرهنگی و تاریخی نیز حایز اهمیت فراوان است و حریق در آن موجب تاثر همه شد.
شهردار تبریز نیز گفت: سقف و پشت بام بازار مسقف تبریز باید پهنه بندی شود و حضور نگهبان (اوداباشی) و راهنما در این مجموعه ضروری است؛ بر این اساس هیات امنای بازار تبریز باید مشارکت فعال تری داشته و در واقع مسئولیت پذیر باشند.
شهین باهر با تاکید بر اینکه بازاریان باید آموزش های لازم را برای تقویت ایمنی این محل بگذرانند، افزود: تاسیسات زیربنایی در بازار باید سامان یابد و چهره بازار به لحاظ بصری هم ترمیم شود؛ استفاده از تکنولوژی های جدید و سامانه های هشدار دهنده، فرهنگ سازی باز نگهداشتن راه برای ماموران و خودروهای آتش نشانی و اجتناب از نزدیک شدن به کانون حادثه در مواقع وقوع اتفاق از ضرورت های این امر است.
وی گفت: ناهنجاری بصری ناشی از عبور بی قاعده سیم های برق از سقف بازار تبریز به طور کامل مشهود است و همین وضعیت ناهنجار شائبه و احتمال آتش سوزی بازار را دامن می زند.
شهردار تبریز اضافه کرد: کف سازی بازار تبریز انجام شده و بارها تاکید کردیم که تاسیسات زیربنایی از این مکان پیش بینی شده بگذرد.
شهین باهر ادامه داد: انبارهایی که در بازار تبریز ایجاد شده باید برچیده شوند و هیات امنا نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری نشان دهند، چون در مهار آتش سوزی اخیر بازار این موضوع به شدت مشکل آفرین شد.
آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز آموزش نگهبانان بازار، نحوه آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی، تقویت سرمایه اجتماعی بازار جهانی تبریز به تاکید یونسکو، حذف انبارهای داخل بازار به خصوص کارگاه های کفاشی و مواد آتش زا، سامان دهی سیم های برق و حذف میوه فروشی ها در بازار سنتی را از جمله ضورت های صیانت از این مکان ثبت جهانی برشمرد.
قهرمانی، رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز در این میزگرد به بیمه گذاران و اصناف و کسبه حمایت اطمینان داد که حمایت لازم از آنها انجام خواهد شد و خسارت آنها پرداخت می شود.
قلی زاده، مدیر عامل سازمان آتش نشانی تبریز هم گفت: رعایت موارد ایمنی در اماکن عمومی باید جدی گرفته شود تا حادثه تلخی مثل حادثه آتش سوزی تبریز اتفاق نیفتد و مردم نیز با عدم تجمع در مکان حادثه اجازه دهند تا ماموران به خوبی اقداماتشان را انجام دهند.
نگارش: پیمان پاکزاد
3093/518
انتهای پیام ضرورت احیای سنت اصیل و چندصدساله استفاده از نگهبانان ویژه بازار موسوم به «اوداباشی»، ترک بدعت بد انبار کردن اجناس و کالا در مغازه ها و حیاط سراها و احساس مسوولیت بیشتر اصناف و کسبه در تقویت ایمنی بازار به همراه اقدامات نهادهای مسوول، از جمله درس های آتش سوزی در بزرگ بازار مسقف جهان بود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی با آگاهی از دغدغه های مردمی و نگرانی های مسوولان در مقابل حوادثی مثل آتش سوزی بازار تبریز، میزگردی را با حضور مسوولان نهادهای ذیربط برای بررسی علت وقوع حادثه، چگونگی مدیریت آن و راهکارهای جلوگیری از وقوع حوادث مشابه برگزار کرد که مشروح آن در زیر می آید:
** آتش سوزی بازار تبریز دیر به آتش نشانی اطلاع رسانی شد
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در این میزگرد گفت: با اعلام آتش سوزی بازار به آتش نشانی، آتش نشانان در چهار دقیقه به محل وقوع حریق رسیدند و ما نیز به عنوان عوامل مدیریت بحران استان نیز ظرف 6 دقیقه در مکان حادثه حاضر شدیم و از طریق مرکز پیام به تمام اعضای کارگروه آماده باش دادیم.
محمدباقر هنربر با اشاره به اینکه بر اساس مشاهدات ما به طور مسلم وقوع آتش سوزی بیشتر از یک ساعت از آغاز آن به آتش نشانی اطلاع داده شده بود، افزود: آتش سوزی دیر اطلاع رسانی شده بود که همین امر مهار آتش را سخت و خسارت ها را افزایش داد.
وی ادامه داد: از طرفی در تماس اولیه با آتش نشانی به اشتباه آدرس بازار شمس اعلام شد، سپس بازار تبریز و سرای ایکی قاپیلار عنوان شده بود.
مدیر کل بحران استانداری آذربایجان شرقی یادآوری کرد: به محض اطلاع رسانی، تمام مسوولان و دستگاه های امدادی، نظامی و انتظامی در اولین دقایق در محل حادثه حاضر شدند و کارگروه های برق و آب نیز به محل فراخوان شدند.
هنربر اظهار داشت: با حضور به موقع و موثر نیروهای انتظامی، حلقه امنیتی پیرامون بازار و خیابان دارایی ایجاد شد تا ماموران و امدادگران توانستند راحت تر به اطفای حریق و کمک رسانی بپردازند.
وی اضافه کرد: آتش سوزی که حوالی ساعت 22 و 15 دقیقه شروع شده بود، با تلاش جانانه آتش نشانان حدود ساعت 2 و 45 دقیقه بامداد مهار شد، اما لکه گیری تا عصر فردای حادثه ادامه یافت.
وی همچنین تاکید کرد: مدیریت بحران استانداری برای جذب اعتبارات جهت اقدامات پیشگیرانه حوادث مختلف پی گیری های لازم را انجام می دهد.
شهردار تبریز نیز در این میزگرد با اشاره به اینکه 22 و 15 دقیقه شب با آتش نشانی تبریز جهت اطلاع رسانی آتش سوزی تماس و آدرس بازار شمس داده شده بود، گفت: پس از اصلاح آدرس، آتش نشانی در 4 دقیقه خود را به محل آتش سوزی رساند.
ایرج شهین باهر اظهار داشت: زمانی که نیروهای آتش نشان به محل حادثه رسیدند، حجم عظیمی از آتش سوزی و انفجارها اتفاق افتاده بود و آتش نشانی تبریز و شهرهای مثل سردرود، سهند و ایلخچی با تمام قوا در محل حاضر شدند.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز گفت: شدت آتش در بازار تبریز بسیار بالا بود و به رغم این موضوع آتش در مدت کمتر از 4 ساعت مهار شد.
مرتضی آبدار اضافه کرد: ماموران آتش نشانی از چندین جبهه و با تلاش بسیار کار مهار آتش را انجام دادند و در زمان مناسبی آتش خاموش شد.
وی ادامه داد: مشابه این آتش سوزی در سال 1388 نیز اتفاق افتاده بود که مهار آن 2.5 روز طول کشید، اما این بار با تلاش آتش نشانی در کمتر از 4 ساعت آتش خاموش شد.
رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز در این نشست گفت: از ساعت 23 به بعد شب حادثه، در محل حاضر شدیم و صبح فردای آتش سوزی نیز پس از برگزاری جلسات مربوطه بازدید میدانی از محل به عمل آمد تا نحوه برآورد خسارت ها سنجیده شود.
فرامرز قهرمانی اظهار داشت: با هیات امنای بازار هماهنگی لازم انجام شد و بر این اساس محلی برای استقرار تیم کارشناسان برآورد خسارت در بازار تبریز اختصاص یافت.
وی افزود: از 120 مغازه خسارت دیده سرای «ایکی قاپیلار» بازار بزرگ تبریز در حادثه آتش سوزی 60 مغازه در بیمه ایران و 15 مغازه نیز در سایر شرکت های بیمه ای، پرونده بیمه آتش سوزی دارند.
قهرمانی ادامه داد: منتظر اعلام علت حادثه هستیم و به محض مشخص شدن این موضوع خسارت ها پرداخت می شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز نیز در این میزگرد گفت: بر اساس بررسی تصاویری که از دوربین های سازمان ترافیک شهر اخذ شد، درهنگام اعلام آتش سوزی به آتش نشانی حداقل یک ساعت از زمان آغاز حریق گذشته بود و شعله ها زبانه می کشید.
محمد قلی زاده افزود: ماموران آتش نشانی با محاصره کردن آتش از هفت جبهه اجازه سرایت شعله ها به سایر سرای های بازار را ندادند و اگر این اقدام صورت نمی گرفت، نصف بازار طعمه حریق می شد.
وی اظهار داشت: 205 مامور آتش نشان از پشت بام، از پایین، بالا و جهات مختلف برای مهار آتش وارد عمل شدند و پس از خنک کردن حریق، اقدام به مهار آتش سوزی کردند.
وی همچنین با اشاره به اینکه عده ای در فضای مجازی از قفل بودن محفظه های حاوی کپسول های آتش نشانی در محل وقوع حادثه انتقاد کرده بودند، گفت: کپسول های آتش نشانی برای پیشگیری از آتش سوزی کاربرد دارد و پس از افروخته شدن آتش دیگر کارایی خود را از دست می دهد؛ البته ماموران برای جلوگیری از شعله ور شدن آتش 200 کپسول آتش نشانی نیز خالی کردند.
وی با بیان اینکه 45 دستگاه خودروی سنگین آتش نشانی در اطراف حریق بازار تبریز مستقر شده بود، گفت: در شرایط بحرانی حریق بازار، امکانات چند ایستگاه آتش نشانی را که در این عملیات شرکت داده نشده بودند، در شهر توزیع کردیم تا سایر آتش سوزی های احتمالی شهر را رصد و مهار کنند که به لطف خدا موردی پیش نیامد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز همچنین گفت: در شب آتش سوزی بازار، برای مهار شعله های سرکش آتش پنج کیلومتر لوله گذاری انجام شد و گستردگی لوله ها به اندازه ای بود که باعث اشتباه عده ای شد و آنان با تصور اینکه زیر پای مسوولان در بازار فرش پهن کرده اند، از این موضوع انتقاد کردند.
قلی زاده افزود: 19 مامور فداکار آتش نشانی در این عملیات دچار جراحت شدند که 17 نفر سرپایی مداوا و 2 مامور که به علت ریزش سقف از بلندی سقوط کرده بودند، در بیمارستان بستری شدند.
وی همچنین با اشاره به شجاعت و تلاش ماموران آتش نشانی ادامه داد: تعدادی از همکاران بازنشسته و سربازان وظیفه قدیمی سازمان نیز به صورت خودجوش در این عملیات کنار ماموران آتش نشانی بودند.
وی ادامه داد: حضور به موقع و موثر نیروی انتظامی، ارتش، سپاه و نیروی هوایی در مهار حریق بازار تبریز نیز قابل تقدیر است.
قلی زاده همچنین یادآوری کرد: تجربه آتش سوزی بازار در سال 1388 و اقداماتی که در داخل بازار تبریز در ان زمان انجام شده بود، آتش نشانی را در مهار سریع حریق کمک کرد.
** متناسب با نام بازار تبریز امکانات به روز آتش نشانی نصب شود
مدیرکل بحران استانداری آذربایجان شرقی نیز گفت: بنا بر اظهار نمایندگان بازاریان، نگهبان سرای «ایکی قاپیلار» (اوداباشی) از ساعت 20.30 برای افطار محل کار خود را ترک کرده بود و در این زمان حادثه آتش سوزی اتفاق افتاد.
هنربر افزود: اگر نگهبان در محل حضور داشت و به موقع اقدام می کرد، در کمتر از چند دقیقه آتش مهار می شد و خسارت چندانی به بار نمی آمد.
وی ادامه داد: به علت تعبیه شیرهای هیدرات آتش نشانی در محل بازار تبریز، سرعت اقدامات برای مهار آتش افزایش یافت و بر خلاف اظهارات برخی در فضای مجازی مبنی بر اینکه شدت فشار آب پایین بوده، باید اعلام کنیم که فشار آب برای خاموش کردن حریق نیز با حضور کارگروه و ماموران اداره آب و فاضلاب در همان دقایق اولیه تامین شد.
هنربر با تقدیر از امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان شرقی که در اولین دقایق حادثه در محل حضور داشتند، گفت: با اقدامات به موقع از سرایت آتش جلوگیری و اقدام به مهار آتش شد، اما باید پدافند غیرعامل استان نیز در این خصوص ورود پیدا کند و سیستم های پیشرفته هشدار دهنده حریق نصب شود و متناسب با نام بازار جهانی تبریز، این مکان به امکانات تجهیز شود.
شهردار تبریز نیز در این میزگرد با بیان اینکه عزم همگانی برای ایمن سازی بازار تبریز لازم است، گفت: شهرداری و سازمان آتش نشانی در حد توان و حوزه وظایف خود می توانند در ایمن سازی بازار اقدام کنند و باید مردم و دیگر دستگاه های متولی همکاری کامل داشته باشند.
شهین باهر ادامه داد: در برخی موارد حتی در نصب شیرهای آتش نشانی بر دیوارهای بازار تبریز نیز با مشکل روبرو بودیم و کسبه اعتراض می کردند و بر این اساس تاکید داریم که مشارکت مردمی اساس پیشرفت شهر است.
وی با اشاره به نبود نگهبان در بازار و اینکه در قدیم، حتی در پشت بام بازار افرادی بودند که از وقوع حوادث جلوگیری می کردند، اما در این حادثه چنین امکانی وجود نداشته است، افزود: برخی رسانه ها در فضای مجازی فرافکنی کرده همه چیز را بر گرده دولت و نهادهای غیردولتی مثل شهرداری می گذارند.
شهین باهر با اشاره به اینکه نخستین آتش نشانی کشور در تبریز تاسیس شده است و اکنون 22 ایستگاه آتش نشانی در این کلانشهر فعالیت می کند، گفت: تنها در سال گذشته سه ایستگاه آتش نشانی جدید در سطح کهن شهر تبریز راه اندازی شد و امسال نیز 2 ایستگاه دیگر ایجاد می شود که نشان از وقوف شهرداری بر اهمیت موضوع دارد.
وی ادامه داد: مغازه داری که از مغازه به عنوان انبار استفاده و یا اجناس اش را در حیاط بازار تلمبار می کند، فضا را برای آتش سوزی آماده می کند؛ به عبارت دیگر بدیهی ترین نکات ایمنی توسط خود بازاریان و کسبه رعایت نمی شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز گفت: در سه سال گذشته اتفاقات خوبی در موضوع ایمن سازی بازار اتفاق افتاده و دستگاه های خدمات رسان در بازار تبریز مستقر شدند، در غرب بازار تبریز ایستگاه آتش نشانی ایجاد شد و در خیابان خاقانی نیز ایستگاه وجود دارد.
آبدار افزود: 33 شیر اصلی تجهیزات آتش نشانی برای مهار آتش در بازار ایجاد شده، شبکه فاضلاب ایجاد شده و کف سازی و سبک سازی سقف ها نیز در حال انجام است.
وی همچنین گفت: سنگینی سقف های مغازه ها، آتش سوزی اخیر و فشار آب آتش نشانی برای خاموش کردن آتش موجب شده سقف برخی از مغازه ها حالت خود را از دست داده و امکان ریزش سقف وجود دارد.
وی اضافه کرد: برآوردهای اولیه نشان می دهد که کالبد بازار 200 میلیارد ریال خسارت دیده است؛ در این حادثه 1200 مترمربع در 2 طبقه یعنی حدود 2500 مترمربع آتش سوزی اتفاق افتاده است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی ادامه داد: مرمت بازار تبریز از زمانی آغاز می شود که کارهای کارشناسی به اتمام رسیده باشد، بیمه کارش پایان یابد، شهرداری مکان را آواربرداری و تخلیه و تحویل میراث فرهنگی استان بدهد.
آبدار افزود: دستورات لازم برای آغاز مرمت اخذ شده و دقت ویژه پیمانکار در مرمت طوری خواهد بود که کارشناسان یونسکو آن را تائید کنند.
وی تاکید کرد: در آتش سوزی امسال بازار تبریز بناها و مکان هایی سالم ماندند که میراث فرهنگی در سال 1388 آن را اصولی مرمت و ترمیم کرده است.
وی با اشاره به همدلی و هماهنگی مسوولان در مهار آتش سوزی بازار تبریز و در ادامه کمک به کسبه خسارت دیده، گفت: بر این اساس شهردار تبریز 125 مغازه در پاساژهای مشروطه، صدرا و صاحب الامر به مدت یکسال در اختیار مغازه داران و بازاریان خسارت دیده قرار می دهد.
رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز گفت: آتش سوزی خسارت قابل توجهی به بار آورده است؛ بر این اساس برای برآورد خسارت ها کارشناسان بیمه از تهران حضور یافتند و بر اساس بررسی میدانی حدود 80 پرونده در بیمه ایران و سایر بیمه ها تشکیل شد.
قهرمانی با اشاره به اینکه 2 نوع بیمه ساختمان و تجهیزات و بیمه اموال، شامل بیمه گذاران است، افزود: در صورت وجود بیمه نامه و بر اساس برآوردهای کارشناسان بیمه غرامت خسارت دیدگان هفته پرداخت می شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز نیز گفت: برای گذر از دالان ها، گذرها و برخی سراهای بازار تبریز مشکل وجود دارد و در زمان حوادث مختلف مشکل ایجاد می شود.
قلی زاده ادامه داد: سقف های شیروانی بازار تبریز نیز زمینه آتش سوزی احتمالی آینده را فراهم می کند که این مشکلات باید رفع شود.
**ساخت و ساز در نقاط معرض خطر ممنوع شده است
مدیرکل مدیریت بحران استانداری آذربایجان شرقی در ادامه میزگرد ایرنا با اشاره به اقدامات اصلاحی و نیاز به انجام برخی اقدامات در بازار تبریز برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی های احتمالی آتی گفت: مهمترین مرحله مدیریت بحران، مرحله پیشگیری و آمادگی است و قبل از هر کاری باید پدافند غیرعامل اقدامات خود را انجام دهد و با کمک دستگاه های متولی طرح های مورد نظر اجرا شود.
هنربر اظهار کرد: هر چه قدر بتوانیم در مورد پیشگیری هزینه کنیم، از وارد آمدن میلیاردها تومان خسارت جلوگیری خواهیم کرد.
وی با تاکید بر لزوم رعایت نکات ایمنی برای کاهش خسارت در مواقع حوادث مختلف در بازار تبریز افزود: ساخت و ساز در نقاط حادثه خیز، زلزله خیز و در معرض خطر ممنوع شده است.
وی همچنین ادامه داد: ساخت و ساز در خیابان های کم عرض ممنوع شده و در واقع در خصوص پیشگیری از حوادث مختلف اقدامات خوبی از طرف شهرداری انجام شده و شورای اسلامی کلانشهر تبریز نیز به صورت مستقیم به موضوع ورود کرده است.
وی افزود: با مساعدت شهردار تبریز 125 مغازه در مشروطه، صدرا و صاحب الامر ظرف 10 روز در اختیار خسارت دیدگان بازار قرار داده می شود و تلاش می کنیم ضمن ارایه تسهیلات بانکی به خسارت دیدگان، پرداخت وام های بانکی آنها نیز استمهلال می شود.
هنربر یادآوری کرد: آتش سوزی جزو حوادث طبیعی نیست که از طریق ستاد بحران هزینه شود اما از سایر منابع می توان کمک کرد.
مدیرکل بحران آذربایجان شرقی یادآوری کرد: بازار جهانی تبریز سرمایه اجتماعی کشور است و به عنوان برند به جز بعد اقتصادی از منظر فرهنگی و تاریخی نیز حایز اهمیت فراوان است و حریق در آن موجب تاثر همه شد.
شهردار تبریز نیز گفت: سقف و پشت بام بازار مسقف تبریز باید پهنه بندی شود و حضور نگهبان (اوداباشی) و راهنما در این مجموعه ضروری است؛ بر این اساس هیات امنای بازار تبریز باید مشارکت فعال تری داشته و در واقع مسئولیت پذیر باشند.
شهین باهر با تاکید بر اینکه بازاریان باید آموزش های لازم را برای تقویت ایمنی این محل بگذرانند، افزود: تاسیسات زیربنایی در بازار باید سامان یابد و چهره بازار به لحاظ بصری هم ترمیم شود؛ استفاده از تکنولوژی های جدید و سامانه های هشدار دهنده، فرهنگ سازی باز نگهداشتن راه برای ماموران و خودروهای آتش نشانی و اجتناب از نزدیک شدن به کانون حادثه در مواقع وقوع اتفاق از ضرورت های این امر است.
وی گفت: ناهنجاری بصری ناشی از عبور بی قاعده سیم های برق از سقف بازار تبریز به طور کامل مشهود است و همین وضعیت ناهنجار شائبه و احتمال آتش سوزی بازار را دامن می زند.
شهردار تبریز اضافه کرد: کف سازی بازار تبریز انجام شده و بارها تاکید کردیم که تاسیسات زیربنایی از این مکان پیش بینی شده بگذرد.
شهین باهر ادامه داد: انبارهایی که در بازار تبریز ایجاد شده باید برچیده شوند و هیات امنا نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری نشان دهند، چون در مهار آتش سوزی اخیر بازار این موضوع به شدت مشکل آفرین شد.
آبدار، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی نیز آموزش نگهبانان بازار، نحوه آموزش استفاده از کپسول آتش نشانی، تقویت سرمایه اجتماعی بازار جهانی تبریز به تاکید یونسکو، حذف انبارهای داخل بازار به خصوص کارگاه های کفاشی و مواد آتش زا، سامان دهی سیم های برق و حذف میوه فروشی ها در بازار سنتی را از جمله ضورت های صیانت از این مکان ثبت جهانی برشمرد.
قهرمانی، رییس شورای هماهنگی بیمه های بازرگانی آذربایجان شرقی نیز در این میزگرد به بیمه گذاران و اصناف و کسبه حمایت اطمینان داد که حمایت لازم از آنها انجام خواهد شد و خسارت آنها پرداخت می شود.
قلی زاده، مدیر عامل سازمان آتش نشانی تبریز هم گفت: رعایت موارد ایمنی در اماکن عمومی باید جدی گرفته شود تا حادثه تلخی مثل حادثه آتش سوزی تبریز اتفاق نیفتد و مردم نیز با عدم تجمع در مکان حادثه اجازه دهند تا ماموران به خوبی اقداماتشان را انجام دهند.
نگارش: پیمان پاکزاد
3093/518
کپی شد
