زندگی نامه آیت الله سیدمهدی امام جمارانی

خلاصه مطلب:

آیت الله سید مهدی امام جمارانی  در سال 1314 ه . ش در جماران و در خانواده ای مذهبی و اهل علم متولد شد.پدر ایشان مرحوم آیت الله حاج سید حسن هاشمی علیا مشهور به امام جمارانی از بزرگان و روحانیان برجسته و با نفوذ در منطقه شمیران و از علمای متخلق به اخلاق  اسلامی و انسانی و مورد وثوق عموم مردم بودند که قریب چهل سال امامت مسجد جامع جماران و رسیدگی به امور مذهبی و تبلیغ و ارشاد مردم این محل را بر عهده داشتند. پیش از ایشان نیز پدر بزرگوارشان مرحوم آیت الله سید حسین امام جمارانی که از معاریف و متشخصین منطقه شمیران و از عالمان مورد توجه در دوره حیات خود بودند،به همین امر اشتغال داشتند. به طور کلی چندین نسل از اجداد ایشان همگی در کسوت روحانیت و از علما و شخصیت های مورد احترام در شمیران و تهران بوده و به امر امامت جماعت در جماران اشتغال داشته اند.

سیدمهدی امام جمارانی دارای دو برادر و پنج خواهر می باشد. برادربزرگتر ایشان مرحوم حجت الاسلام سید حسین هاشمی علیا امامت مساجدی در شمیران را برعهده داشت. وی در سال 1359 دارفانی را وداع گفت.

 

ازدواج و خانواده:

آیت الله امام جمارانی در سال 1348 با صبیه مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید جعفر هشترودی از خاندان بزرگ و مشهور هشترودی تبریز ازدواج نمود. مراسم ازدواج ایشان با حضور دوستان و تقریبا تمامی اهالی جماران برگزار گردید. مقدمات برگزاری این جشن باشکوه تماما توسط مردم جماران و با مشارکت گسترده اهالی صورت پذیرفت که این خود نشانگر محبوبیت بسیار زیاد خاندان امام جمارانی در میان مردم منطقه داشت. ثمره این ازدواج دو پسر و دو دختر بود. فرزند ارشد وی حجت الاسلام والمسلمین سید حسن امام جمارانی هم اکنون امامت جماعت و مدیریت موقوفات جماران را بر عهده دارند.

 

تحصیلات و زمان ورود به حوزه و اساتید:

امام جمارانی دوران طفولیت را در همان محله جماران و تحت تعلیم و تربیت پدر بزرگوارش به فراگیری مقدمات دروس حوزوی و صرف و نحو زبان عربی گذراند. سپس با موافقت پدر و با اصرار خود در سن پانزده سالگی به همراه برادر بزرگتر عازم حوزه علمیه قم شد و در طی این دوران به گذراندن مدارج مختلف علمی همت گمارد.

آنها در بدو ورود به حوزه قم در سال 1329 به توصیه والد گرامیشان تحت نظر و سرپرستی مرحوم سید محمد هندی از روحانیون معروف و وارسته آن زمان قرار می گیرند و تحت تربیت و هدایت ایشان دروس حوزوی را آغاز نمودند. در طول این ایام هزینه و حقوق ماهیانه ایشان از طرف  پدر به وسیله مرحوم هندی پرداخت می شد

سیدمهدی دروس مقدماتی را نزد ایشان و بعضی اساتید آن زمان طی کرد و سپس ادبیات و منطق و اصول را از محضر اساتیدی چون میرزا محمدباقر اردستانی، مرحوم ستوده و صلواتی و حاج شیخ مصطفی اعتمادی که از اساتید مشهور اصول در آن دوره بودند فراگرفت و پس از آن "حاشیه" را در محضر ربانی تربتی گذراند. در سطوح عالی حوزه نیز از محضر بزرگانی چون حضرت آیت الله سلطانی طباطبایی و حضرت آیت الله میرزا باقرمرندی وحضرت آیت الله مشکینی بهره فراوان برد.

 

زمان آشنایی با مسائل سیاسی و شروع مبارزات:

ورود سیدمهدی امام جمارانی به قم مصادف با فعالیت گروه فدائیان اسلام تحت رهبری مرحوم نواب صفوی بود. وی نیز باتوجه به اقتضای سنی شیفته شجاعت و جسارت مرحوم نواب بود و تحت تاثیر فضای مبارزه با خفقان حاکم در جامعه آن زمان با فعالیت های مبارزاتی آشنا شد. پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی و ظهور شخصیت منحصر به فرد امام خمینی(س) او در زمره شاگردان و ارادتمندان ایشان قرار گرفت و مجذوب شخصیت شجاع و مبارز امام خمینی واقع گردید. البته آشنایی ایشان با امام خمینی(س) به ارتباط پدر بزرگوارشان مرحوم آیت الله سید حسن امام جمارانی  با حضرت امام هم مربوط می شود.

وی در ادامۀ فعالیت های مبارزاتی خود با تشکیل جلساتی در منطقه شمیران به همراه شخصیت هایی همچون آیت الله شهید مطهری ، آیت الله شهید بهشتی، آیت الله هاشمی رفسنجانی، آیت الله مفتح، آیت الله حاج شیخ مصطفی ملکی، آیت الله موسوی خويینی ها، حجت الاسلام والمسلمین ناطق نوری، حجت الاسلام والمسلمین کروبی،  شهید شاه آبادی، آیت الله مروارید، شهید محلاتی و... به برنامه ریزی و مخالفت با دستگاه پهلوی پرداخت. این جلسات که در ابتدا به صورت نا منظم در منزل شخصیت های مبارز شمیران برگزار می گردید بعدها و با گسترش آن در سطح شخصیت های سیاسی تهران منجر به ایجاد جامعه روحانیت مبارز گردید. با گسترش این جلسات روحانیون مبارز دیگری نیز در آن شرکت نموده و بدین سان هسته اولیه جامعه روحانیت مبارز تهران ایجاد شد.

 

فعالیت های سیاسی پس از انقلاب:

امام جمارانی در مقاطعی حساس از دوران جمهوری اسلامی به دلیل عضویت خود در مجمع روحانیون مبارز و نیز نزدیکی و ارتباط با بیت حضرت امام و شیوه اعتدالی و فراجناحی خود همواره در متن و حاشیه بسیاری از تحولات آن بوده است .

همانگونه که در بالا اشاره شد با تاسیس جامعه روحانیت مبارز در سال های مبارزه پیش از انقلاب و در بدو تاسیس آن ایشان نیز یکی از اعضای این تشکل مهم مبارزاتی می شوند . پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توسعه گروه های سیاسی به دلیل نزدیکی فکری با جریان خط امام خمینی به همراه چند تن دیگر از جمله حجج الاسلام کروبی و موسوی خوئینی ها با انشعاب از جامعه روحانیت مبارز و در پی تایید امام خمینی نسبت به تشکیل مجمع روحانیون مبارز تهران مبادرت ورزیدند.

همچنین نزدیکی و دوستی دیرینه با مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خمینی و اعتماد خاص آن مرحوم به نظرات و دیدگاه های ایشان موجب گردیده بود تا در طول سال های قبل و پس از انقلاب همواره به عنوانی مشاوری در کنار بیت حضرت امام حضور داشته باشند.

 

مسئولیت سازمان حج واوقاف:

سید مهدی امام جمارانی پس از رحلت پدر خود از سال ها قبل از انقلاب تولیت موقوفات جماران را بر عهده داشته که این ارتباط موجب شد تا در سال 1359 وزمانی که حضرت امام مقرر مینمایند نمایندگانی را برای نظارت در سازمان اوقاف منصوب نمایند وی و حجت الاسلام نظام زاده را  به عنوان نمایندگان خود در شورای مرکزی سازمان اوقاف منصوب می نمایند. در سال 1363 سازمان حج و زیارت که قبلا از سازمان اوقاف منتزع گردیده بود، مجددا با این سازمان ادغام واز این رهگذر قانون تشکیلات  واختیارات سازمان که گامی مهم در جهت ارتقای این سازمان به شمار می رفت، به تصویب می رسد و از آنجا که شرط قانونی ریاست سازمان اوقاف تفویض اختیارات رهبری در این سازمان به رییس آن بود ایشان در همان سال با معرفی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با تأیید و حکم حضرت امام به نمایندگی ایشان وریاست سازمان حج واوقاف و امور خیریه منصوب می شوند.

 

مشاورت ریاست جمهوری

ارتباط و علاقه مراجع و روحانیون و شیوه مدیریت ایشان در برخورد با اشخاص و مسایل مذهبی موجب گردید تا بلافاصله پس از کناره گیری وی از سازمان اوقاف و امورخیریه توسط حجت الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی به عنوان یکی از مشاوران امور روحانیون ریاست جمهوری در سال 1376 منصوب گردند. در این مسئولیت نیز وی به همراه مرحوم آیت الله توسلی اقدامات و خدمات ویژه ای را به انجام رساندند.

 

واگذاری منزل به امام خمینی

اما نکته جالب زندگینامه سیدمهدی امام جمارانی واگذاری منزلش به امام خمینی(س) است. پس از مرخص شدن امام از بیمارستان قلب،  مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید احمد خمینی نیز بلافاصله به دلیل آشنایی حجت الاسلام والمسلمین امام جمارانی با این منطقه به اتفاق ایشان به جستجوی مکانی برای این منظور می پردازند. خود او نقل می کند: «روز سوم بعد از جستجوى زیاد خسته شدیم، مرحوم حاج احمد آقا نیز با ما بودند. موقع ظهر بود، گفتیم کمى استراحت کنیم؛ نهار بخوریم و مجددا به جستجوى ‏مان ادامه بدهیم تا محلى‏ مناسب پیدا نماییم.

موقع نهار یکى از دوستان آمد و نشست بر سر سفره و بعد که غذا تمام شد، بحث شد که به کجا برویم و چگونه منزلى پیدا کنیم که متناسب حال امام باشد. جناب آقاى موسوى خوئینى ‏ها هم در جمع ما بودند. پیشنهاد دادند که بهترین جا براى امام همین منزل شماست. بعد هم با این قضیه موافقت شد و امام در این منزل ساکن شدند.»

مقالات