بیکاری از مهمترین مشکلات و چالش های امروز به شمار می رود و عدم برخورداری جوانان جویای کار از مهارت را می توان از دلایل مشکل بیکاری نام برد که در این راستا آموزش های مهارتی بسترساز اشتغال و راهکاری برای رهایی از مشکل بیکاری است. رفع بیکاری در گرو تغییر فرهنگ اشتغال، ترویج آموزش های مهارتی و ترغیب جوانان به فراگیری از این آموزش هاست و بدون توجه به مهارت و حرفه آموزی دستیابی به اشتغال در همه عرصه ها با مشکل مواجه می‌شود و در این میان؛ تقویت مهارت آموزش های مهارتی راهکاری مهم برای دستیابی به شغل است که بایستی بیش از پیش ترویج شود.
در کشورهای توسعه یافته توجه به آموزش های مهارتی به عنوان اصلی جدایی ناپذیر در پیشرفت کشور مورد توجه قرار گرفته و امروز همه ما اگر دغدغه شغلی برای آینده فرزندانمان را داریم، راهی جز این نیست که آنان را بیش از پیش با اهمیت آموزش های فنی و حرفه ای آشنا کنیم تا به حرفه آموزی ترغیب شوند.
آموزش های مهارتی مجموع آموزش های نظری و عملی است که با هدف ایجاد مهارت های لازم به منظور به فعلیت رساندن استعدادهای نهفته اجرا و مهارت آموزان را برای احراز شغل و کسب و کار در مشاغل مختلف آماده می کند و توانایی آنان را برای انجام کار و فعالیت در حرفه های مختلف افزایش می دهد.
حجت الاسلام روحانی رئیس جمهوری در جریان آیین بازگشایی مدارس در سال تحصیلی ۹۸ - ۹۷ و در پرسش مهر از دانش آموزان، از آنان خواست به این سوال که «پارسال چه مهارت‌هایی آموختید و برای امسال در این زمینه چه انتظاراتی دارید؟» پاسخ دهند. وی در تکمیل پرسش خود از دانش‌آموزان سوال کرد: تاکنون چه کسی و کدام معلم به شما در کسب مهارت بیشتر کمک کرده و فکر می‌کنید چه مهارت‌هایی برای زندگی‌تان مهم تر است؟
طرح مهارت آموزی در پرسش مهر رئیس جمهوری آن هم از جامعه ای که مخاطبان آن به طور غالب، دانش آموزان هستند؛ معنایی روشن و البته با اهمیت دارد؛ و آن اینکه نگاه مجموعه دولت بر اساس برآوردها، ارزیابی ها و چشم انداز توسعه کشور، به اهمیت مهارت در فرآیند تولید شغل در کشور است.
حجت الاسلام روحانی همچنین در اسفندماه سال گذشته در جمع معاونان و مدیران وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مهارت آموزی را لازمه اشتغال آفرینی خواند و با تصریح اینکه ایجاد شغل وظیفه ملی است، بخش مهارت‌آموزی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای را از مجموعه های مهم دانست و این وزارتخانه را مسئول ارائه یک کار دقیق، آموزش‌ها و مهارت‌های لازم ذکر کرد.
ششم مردادماه جاری نیز جلسه شورای مهارتی استان در رشت برگزار و بر ضرورت توجه به نهضت مهارت افزایی نه به عنوان یک شعار و ایده، بلکه به عنوان یک نیاز متقاضیان جویای کار مورد تأکید قرار گرفت.
آموزش های فنی و حرفه ای، بسترساز اشتغال
استادیار دانشگاه فنی و حرفه ای استان گیلان با اشاره به اهمیت آموزش های مهارتی و ضرورت توجه به این مهم توسط آینده سازان کشور بیان داشت: آموزش های فنی و حرفه ای بسترساز اشتغال و راهکاری برای رهایی از بیکاری و رسیدن به شغل است.
مجتبی معصوم نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان این که دانشگاه ها، برای مامویت خاصی تعریف می شوند، اظهار داشت: برخی از دانشگاه ها (دانشگاه نسل اول) هدفشان تربیت دانشجو به طور کلی است ، دانشجویانی که تحصیلات مبنای کارشان است در حالیکه ماموریت های دانشگاه های فنی و حرفه ای و جامع علمی - کاربردی با دانشگاه های نسل اول که جامع هستند، تفاوت دارد.
وی تربیت دانش آموختگان برای ارائه خدمات به بازار کار را از اهداف دانشگاه های فنی و حرفه ای عنوان و خاطر نشان کرد: در واقع تربیت فارغ التحصیلان کارآمد و توانمند از وظایف این دانشگاه هاست.
معصوم نژاد با اشاره به فعالیت های دانشگاه های فنی و حرفه ای برای تربیت دانش آموختگانی متناسب با نیاز بازار کار اضافه کرد: کارگاه ها و آزمایشگاه های ما در دانشکده های فنی و حرفه ای متناسب با صنعت روز و بازار روز برای تحصیل دانشجویان آماده می شوند و سرفصل های آموزشی نیز در این راستا مورد بازنگری قرار می گیرد.
وی با بیان این که در مهرماه سال جاری سرفصل های جدید در دوره کاردانی برای دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای در کشور از جمله در استان گیلان در نظر گرفته شده، اظهار داشت: این اقدام بر اساس مصوبه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام می شود که در راستای صنعت و نیاز کشور به روز شده است.
این استادیار دانشگاه فنی و حرفه ای گیلان تعریف سرفصل های جدید با توجه به نیاز بازار کار را ارزشمند دانست و بیان داشت: در راستای سرفصل های جدید دوره کاردانی برای دانشجویان در دانشگاه فنی و حرفه ای، ما نیز در استان برای به روز کردن کارگاه ها و آزمایشگاه ها اقدام می کنیم.
وی در ادامه گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان این که اکثریت دانش آموختگان در دانشگاه های فنی و حرفه ای صاحب شغل می شوند یا کارآفرین هستند، تصریح کرد: بیکاری برای دانش آموختگان فنی و حرفه ای معنا ندارد جز این که دانش آموخته ای به بازار کار علاقه نداشته یا دانش آموخته ای ضعیف باشد.
معصوم نژاد درباره ارتباط بین دانشگاه و صنعت نیز بیان داشت: این ارتباط در گیلان خوب است به طوری که برخی از صنایع در استان از ما معرفی دانش آموخته مهارتی را درخواست می کنند، دانش آموخته ای که توانایی کار در حوزه های مختلف را داشته باشد.
وی با بیان این که در تمام دنیا، بحث اصلی کار بر اساس آموزش های مهارتی است به طوری که افراد علاوه بر فراگیری آموزش های علمی و پژوهشی ، مهارت را نیز فرا می گیرند، خاطرنشان کرد: کشور ما نیز به این سمت حرکت می کند و سیاست وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری نیز اینگونه است و نقش دانشگاه های مهارتی و آموزش های مهارتی را بسیار پررنگ کرده است.
این استادیار دانشگاه فنی و حرفه ای استان گیلان در خاتمه سخنانش بیان داشت: با توجه به اهمیت آموزش های مهارتی، امروز تنها دانشکده های نسل مهارتی، اجازه رشد کمی در کنار رشد کیفی را دارند درحالیکه سایر دانشگاه ها اجازه رشد کمی را ندارند.
۷۰ درصد فارغ التحصیلان دارای مهارت جذب بازار کار می شود
رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای استان گیلان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بین ۵۰ تا ۷۰ درصد از فارغ التحصیلان دارای مهارت از دانشگاه های فنی و حرفه ای جذب بازار کار می شوند در حالیکه در برخی از رشته ها تا ۹۰ درصد صاحب شغل می شوند.
رسول شمشادی مهارت آموزی را تلاش برای دستیابی به شغل دانست و افزود: فارغ التحصیلانی در دانشگاه فنی و حرفه ای داریم که با تلاش و همت، کارآفرین شده اند و هر کدامشان ۵۰ ، ۱۰۰ و حتی بیشتر نیرو دارند.
وی با اشاره به فعالت هفت آموزشگاه و دانشکده فنی و حرفه ای در استان گیلان افزود: تنها آموزشکده دخترانه دکتر معین و آموزشکده پسرانه چمران در رشت فعال هستند و پنج آموزشکده دیگر نیز در شهرستان صومعه سرا، بندرانزلی، لاهیجان، آستانه اشرفیه و رستم آباد رودبار به فعالیت مشغولند.
وی با بیان این که در زمان حاضر، هفت هزار و ۷۰۰ دانشجو در ۵۵ کد رشته تحصیلی کاردانی و ۳۳ کد رشته کارشناسی در دانشکده ها و آموزشکده های فنی و حرفه ای گیلان تحصیل می کنند، اظهار کرد: برق، الکترونیک، تاسیسات مکانیک، صنعت نساجی، حسابداری، کامپیوتر، معماری سنتی، صنایع شیمایی، طراحی دوخت، مهندسی اجرایی عمران و ... از جمله رشته ها در دانشگاه فنی و حرفه ای استان است.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه ای استان گیلان با تشریح نحوه آموزش در این دانشگاه بیان داشت: ۷۰ درصد کد برنامه درسی ما کارگاه محور و آزمایشگاه محور است و ۳۰ درصد کد برنامه درسی به صورت تئوریک داریم که تئوری های مهارت گفته می شود.
وی با اشاره به توانمندی هیات علمی دانشگاه های فنی و حرفه ای در حوزه مهارتی تصریح کرد: تمامی هیات های علمی این دانشگاه ها، دوره های ارتقاء مهارت را بایستی در صنعت بگذرانند و امسال دو دوره کشوری را با حضور هیات علمی رشته نساجی از دانشگاه های فنی و حرفه ای در استان گیلان برگزار کردیم.
شمشادی پیشرفت کشور را در گرو تربیت نیروی انسانی دارای مهارت دانست و خاطر نشان کرد: رسالت دانشگاه های فنی و حرفه ای تربیت نیروی تکنسین کارآمد و توانمند برای بازار کار و صنعت است که در این راستا تمام تلاشمان را با حضور اعضای هیات علمی توانمند به کار گرفته ایم.
لزوم ترویج نگاه کارآفرینانه
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان گیلان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: در مقطعی هستیم که بایستی خیلی سریع و با برنامه همه مجموعه آموزشی کشور، دست به دست هم داده و نگاه کارآفرینانه را بین جوانان و نوجوانان ترویج دهیم.
محمد حسینی اظهار داشت: نگاه کارآفرینانه بسیار حائز اهمیت است و ویژگی آن اینست که جسارت ایجاد شغل را به فرزندانمان می دهد و تفکر این که برای کسی کار کنند و یا این که کسی برای آنها شغل ایجاد کند را می گیرد.
وی با بیان این که در هیچ کجای دنیا کارخانه ایجاد اشتغال وجود ندارد، خاطر نشان کرد: نیروی انسانی جامعه بایستی بتواند آینده کشور را در حوزه های شغلی مختلف تعیین کند.
وی با تاکید بر اینکه هرم شغلی کشور را بایستی اصلاح کنیم، اضافه کرد: اصلاح هرم شغلی به این دلیل مطرح می شود زمانی که با دانش آموزان صحبت می کنیم تنها تعدادی شغل محدود را می شناسند و آینده شغلی را بر اساس این شناخت محدود و تصوراتشان ترسیم می کنند.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان گیلان بیان داشت: بنابراین لازمست برای مشاغل مختلف که می تواند آینده کشور را در حوزه های مختلف تعیین کند، برنامه داشته باشیم.
وی در بخش دیگری از گفت و گو اظهار داشت: سازمان آموزش فنی و حرفه ای در سال رونق تولید با شعار نهضت مهارت افزایی برای تحقق این شعار و ترویج آموزش های مهارتی به سراغ دستگاه های همکار شامل آموزش و پرورش، دانشگاه ها، صنایع و معادن و ... می رود تا گام هایی موثر در این راستا برداشته شود.
وی با تشریح برنامه های فنی و حرفه ای گیلان در آموزش های مهارتی تصریح کرد: راه اندازی خانه های کارآفرینی و مهارت یکی از این برنامه هاست که در این راستا، با انعقاد تفاهمنامه با شهرداری رشت، اولین خانه کارآفرینی و مهارت صنایع دستی را در این کلانشهر افتتاح کردیم و با انعقاد تفاهمنامه با فرمانداری شهرستان ، اولین خانه کارآفرینی و مهارت روستایی را در روستای سقالکسار همزمان با هفته دولت افتتاح می کنیم.
حسینی بیان داشت: خانه های کارآفرینی و مهارت به عنوان مکانی برای تلفیق آموزش تولید، بازاریابی، فروش محصولات تولیدی و برگزاری رویداد با الگوبرداری از طرح خانه های موضوعی بر اساس ارائه آموزش در رشته های اولویت دار اشتغال پایدار (تکاپو) استان گیلان فعالیت می کنند.
وی رونق تولید با ایجاد منابع درآمدی متنوع برای جوامع هدف، ارائه فرصت های جدید کسب و کار کم هزینه با بهره وری بالا، ایجاد شبکه های کارآفرینی محلی، هدایت و مشاوره شغلی متقاضیان راه اندازی کسب و کار و حمایت و پشتیبانی از مهارت آموختگان برای تولید و فروش محصولات تولید را از اهداف راه اندازی خانه های کارآفرینی و مهارت ذکر کرد.
وی طرح تعامل آموزش مهارتی و اشتغال را از دیگر برنامه های فنی و حرفه ای استان گیلان نام برد و اضافه کرد: مهارت آموزی یک مهارت جمعی است و به بلوغ سیاست گذاری نیاز دارد، از این رو آموزش مهارتی منجر به اشتغال نیازمند همکاری و ائتلاف با سازمان ها و بنگاه های اقتصادی است.
حسینی ایجاد ارتباط موثر بین صنعت و آموزش مهارتی و نیازآفرینی برای مشاغل نوین و مهارت بنیان، استفاده از ظرفیت تمامی دستگاه های دولتی و بخش خصوصی برای تجربه اندوزی مهارت آموختگان ، کاهش هزینه های تولید و ریسک مخاطرات شغلی از طریق جذب و بکارگیری نیروی انسانی آشنا به محیط واقعی کار و بهره برداری از امکانات کارگاه های آموزشی و مشاوره تخصصی مربیان در مسیر بهبود بهره وری بنگاه های اقتصادی را از اهداف طرح تعامل آموزش مهارتی و اشتغال عنوان کرد.
۲۲ مرکز دولتی فنی و حرفه ای و حدود ۷۰۰ آموزشگاه آزاد در استان گیلان فعال است.
۷۲۸۶/۲۰۰۷/
