پروژه خط آهن یاسوج- اقلید هر چند تعطیل نیست ولی همچنان در کش و قوس موافقت‌های اصولی و توجیه اقتصادی و مشکلات اعتباری است و با این شرایط به نظر می‌رسد سال‌ها طول خواهد کشید تا مردم یاسوج صدای سوت قطار را بشنوند.
به گزارش ایلنا از یاسوج، سال 84 و در سفر هیات دولت نهم احداث خط آهن در استان کهگیلویه و بویراحمد در دستور کار قرار گرفت تا به عنوان یکی از شاهراه های مهم توسعه با خارج کردن استان از بن بست ارتباطی، محرومیت را از سر و روی شهرهای کهگیلویه و بویراحمد پاک کند.
سرانجام در سفر سوم دولت، پروژه اتصال مرکز این استان به شبکه ریلی کشور تصویب شد و این خبر روزنه امیدی در دل مردم و مسئولان این استان نشاند اما چندی بعد به دلیل اعلام خبرهایی مبنی بر مقرون به صرفه نبودن این پروژه و عدم مطالعات کارشناسی برای جانمایی مناسب متوقف شد، تا اینکه بالاخره پس از کش و قوس های فراوان زمان کلنگ زنی و آغاز عملیات اجرایی این خط آهن اعلام شد.
پروژه اتصال شهر یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد به خط ریلی کشور در حالی در دولت نهم کلید خورد که به نظر می‌رسید افتتاح این پروژه با مشکلات و پیچیدگی‌های خاصی روبرو شود و به میلیاردها تومان هزینه و سال‌ها صرف وقت نیاز باشد.
با وجود اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد سالهاست به عنوان کریدور جنوب به مرکز و شرق به غرب کشور شناخته شده اما این استان فاقد شبکه آزاد راه و راه آهن است. به همین دلیل احداث راه آهن اقلید به یاسوج به عنوان یکی از مطالبات اصلی مردم در سفر دولت نهم مطرح شد. چند ماه پس از تصویب پروژه احداث خط آهن مذکور، کارشناسان وزارت راه وشهرسازی پای کار آمدند تا امکان سنجی و مکان یابی این پروژه را بررسی کنند.
در پی انجام تحقیقات، مطالعات اتصال این استان به خط آهن منفی اعلام شد ولی مسئولان وقت قانع نشدند و پیگیری ها ادامه یافت تا اینکه بالاخره در سفر سوم دولت، با اجرای این پروژه از نظر توجیه فنی و اقتصادی موافقت شد و بالاخره در دولت دهم مسیر " یاسوج- اقلید " را انتخاب کردند.
در سال ۱۳۹۰ و پس از مطالعات مجدد و انتخاب مسیر اقلید- یاسوج، راه آهن کهگیلویه و بویراحمد رسما ردیف بودجه دریافت کرد، اما بودجه این پروژه با سال‌های آخر دولت دهم و مشکلات اعتباری و اقتصادی دولت مواجه و عملیات اجرایی پروژه هرگز آغاز نشد
برخی کارشناسان معتقد بودند زمانی این خط‌آهن می تواند توجیه اقتصادی داشته باشد که به یاسوج ختم نشود چرا که یاسوج نه پایانه مسافر است و نه کالا از این رو اگر این خط ریلی به بنادر جنوبی و استان خوزستان وصل شود، توجیه اقتصادی دارد.
در جدال توجیه اقتصادی نداشتن‌‌ها و تایید و تکذیب‌ها بالاخره در سال ۱۳۹۴ کلنگ راه‌آهن یاسوج به اقلید بر زمین زده شد، کلنگی که هزینه‌ای بیش از یک هزار میلیارد تومان را بر دولت روحانی تحمیل می‌کرد اما تنها یک میلیارد تومان ناقابل اعتبار اختصاص یافته داشت.
مدیران کل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد از زمان کلنگ زنی این پروژه ملی تاکنون در گفت و گو با رسانه ها سخنان ضد و نقیضی بیان کرده اند که البته همگی در یک سخن متفق القولند.
آنان در اینکه پروژه ملی راه آهن " اقلید - یاسوج " نیازمند هزار میلیارد تومان است تا به بهره برداری برسد سخن واحدی دارند و البته از نبود اعتبارات لازم برای فعال بودن این پروژه هم گله مندند.
بنا به گفته "ممتاز جهانگیری" مدیرکل وقت راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد قرار است که این خط ریلی تا 25 کیلومتری "یاسوج - منطقه کاکان" کشیده شود اما هنوز به طور دقیق مشخص نشده که بعد از ساخت این راه آهن 141 کیلومتری این مسیر ریلی به کجا می‌رود.
وی می گوید: البته ضروری است که این خط ریلی شهرهای دهدشت و گچساران را پوشش دهد و در نهایت به اهواز وصل شود.
اولین مدیرکل دولت تدبیر و امید در حوزه راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد، اعتبار ساخت این پروژه را حدود شش هزار و 500 میلیارد ریال پیش بینی و تاکید دارد با توجه به شرایط اقتصادی مبلغ این اعتبار تغییر می‌کند.
جهانگیری در یازدهم اسفندماه 1393 گفت که برای مراسم کلنگ‌زنی خط آهن " اقلید-یاسوج " اعتباری افزون بر 12 میلیارد تومان برای شروع در نظر گرفته شد.
استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد در روز بیست و پنجم تیرماه 1395 در نشست رسانه ای هم گفت: اجرای راه‌آهن یاسوج - اقلید به یک هزار و 200 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که این استان به تنهایی و با اعتبارات عمرانی خود قادر به اجرای این پروژه مهم نیست.
" سیدموسی خادمی"، یکی از مهمترین پروژه‌های عمرانی کهگیلویه و بویراحمد را راه‌آهن اقلید به یاسوج دانست و افزود:به همین خاطر مهمترین طرحی که در سفر دولت به استان مطرح خواهد شد پروژه مهم راه‌آهن یاسوج به اقلید است
نماینده مردم بویراحمد و دنا در مجالس نهم و دهم شورای اسلامی هم با بیان اینکه پیمانکار اول از 25 کیلومتر راه آهن یاسوج به اقلید، 22 کیلومتر آن را به بهره برداری رسانده است، گفت: خوشبختانه عملیات زیرسازی و ابنیه آن به اتمام رسیده و سه کیلومتر دیگه آن در حال اجراست.
" غلام محمد زارعی " در دوازدهم دی ماه 1395 هم افزود: به دنبال این هستیم قطعه دوم را به پیمان ببریم تا بتوانیم قطعات این خط را اجرا کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که اقلید عنوان کرده که اگر چند کیلومتر خط راه آهن یاسوج به اقلید از محدوده این شهر به اتمام نرسد آن را به راه اهن اقلید فارس وصل می کنیم؟گفت: کاری به اقلید ندارد، 25 کیلومتر از خود شهر اقلید عبور کرده و به سمت جلوتر آمده است و ما بر اساس مطالعاتی که داشتیم انشعاب راه آهن را از اقلید گرفتیم و هیچ ارتباطی به اقلید و دیگری ندارد.
نماینده مردم بویراحمد و دنا در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دنبال راه کارهای دیگری هستیم که به روش های فاینانس بتوانیم کل راه آهن را به اجرا در بیاوریم.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه معاون استاندار گفته است که در سال 96 این پروژه اعتبار کمتری دریافت می‌کند و باید به بخش خصوصی واگذار شود، هم اظهارداشت: البته من یک سئوال از خود آقای نیک اقبال و مسئولان استان می پرسم چرا اینقدر در برابر وضعیت بودجه استان بی تفاوت هستند؟
زارعی گفت: به روش های دیگری در کمیسیون تلفیق سقف بودجه را در رابطه با راه آهن افزایش می‌دهیم، منتها به روش‌های دیگری درصدد هستیم که به صورت فاینانس برای اجرای پروژه اعتباری جذب کنیم.
اما معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد از نیمه فعال بودن پروژه ملی راه آهن اقلید – یاسوج بدلیل کمبود اعتبارات خبرداد و گفت: از مجموع 174 کیلومتر پروژه راه آهن اقلید – یاسوج حدود 23 کیلومتر آن دارای پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد است.
پژمان نیک اقبالی در روز بیست هشتم دی ماه 1395 گفت: متاسفانه پروژه ملی راه‌آهن اقلید – یاسوج هم اکنون بدلیل کمبود اعتبارات نیمه فعال بوده و رقم ریالی پیشنهادی که اکنون در لایحه بودجه 96 برای آن پیش‌بینی شده رقم قابل قبولی برای سرعت بخشی به آن نیست.
وی رقم ریالی پیشنهاد شده برای این پروژه ملی در لایحه بودجه 96 را 18 میلیارد ریال عنوان کرد و اظهارداشت: رقم ریالی پیشنهادی شده برای پروژه راه آهن اقلید – یاسوج بسیار ناچیز است.
معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد افزود: از مجموع 174 کیلومتر پروژه راه آهن اقلید – یاسوج حدود 23 کیلومتر آن دارای پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد است.
نیک اقبالی، اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این پروژه ملی را هزار میلیارد تومان ذکر و خاطرنشان کرد: مطالعه و اجرای پروژه راه آهن اقلید – یاسوج بطور همزمان صورت می گیرد که ممکن است تغییراتی نیز بدنبال داشته باشد.
وی گفت: بخشی از مطالبات پیمانکار در این پروژه نیز پرداخت نشده و از سویی دولت، به پروژه‌هایی که درصد پیشرفت فیزیکی آنها بالا است اعتبارات بیشتری تخصیص می دهد و اولویت مهمتری محسوب می شود.
معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد از رایزنی مجمع نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی برای افزایش رقم ریالی در لایحه بودجه 96 پروژه راه آهن اقلید – یاسوج خبرداد.
نیک اقبالی افزود: رایزنی های مجمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای افزایش رقم ریالی این پروژه هم اکنون ادامه دارد و امیدواریم شاهد تخصیص اعتبار ویژه ای برای سرعت بخشی به پروژه راه آهن اقلید – یاسوج باشیم.
وی گفت: از سویی درحال مذاکره با قرارگاه سازندگی خاتم برای واگذاری پروژه راه آهن اقلید – یاسوج بوده که اگر این اتفاق بیفتد و از ظرفیت های قرارگاه استفاده کنیم بدون شک بسیاری از مشکلات کنونی توسط قرارگاه خاتم در این پروژه رفع می شود.
از سویی مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد از کندبودن روند پروژه ملی راه آهن اقلید – یاسوج خبرداد و اظهارامیدواری کرد با تخصیص بودجه های لازم شاهد فعال شدن این پروژه باشیم.
" محمدعلی علیمردانی " در روز سوم تیرماه 1396 به ایلنا گفت: روند کنونی پروژه راه آهن اقلید – یاسوج اکنون کند بوده و مهمترین دلیل کندی آن تخصیص نیافتن اعتبارات موردنیاز این پروژه است.
وی اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه ملی راه آهن اقلید – یاسوج را یکهزار میلیاردتومان عنوان و خاطرنشان کرد: اعتبارات کنونی برای سرعت بخشی به این پروژه قطره چکانی است.
مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد افزود: اعتبار پیش بینی شده برای پروژه عنوان شده در سالجاری هنوز مشخص نشده است و نمی توان این میزان را هم اکنون اعلام کرد.
علیمردانی از در دست مطالعه بودن سایر فازهای پروژه راه آهن اقلید – یاسوج هم سخن گفت و یادآورشد: طول این پروژه حدود 155 کیلومتر بوده که 22 کیلومتر آن از سمت اقلید اجرایی شده است.
وی گفت: پیشرفت فیزیکی 22 کیلومتر اجرایی شده 60 درصد بوده که روند ادامه آن اکنون کند است.
اما نماینده بویراحمد و دنا در مجلس شورای اسلامی هم گفت: با پیگیری‌های انجام شده ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای تسریع در روند اجرایی پروژه راه آهن یاسوج-اقلید اختصاص یافت.
غلام‌محمد زارعی در روز 29 مردادماه 1396 به رسانه ها افزود: فاز اول پروژه راه‌آهن اقلید ـ یاسوج به عنوان یکی از مهمترین پروژه‌های کهگیلویه و بویراحمد در حوزه حمل و نقل هم اکنون بیش از 60 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی عنوان کرد: پروژه راه‌آهن اقلید-یاسوج با طول 170 کیلومتر از جمله مهمترین پروژه‌های در حال احداث این استان از محل اعتبارات ملی بوده که در صورت بهره‌برداری از آن شاهد توسعه بیش از پیش استان در بخش‌های مختلف هستیم.
زارعی با بیان اینکه فاز اول پروژه راه‌آهن اقلید-یاسوج بیش از 60 درصد پیشرفت فیزیکی دارد ابراز کرد: عملیات اجرایی فاز اول شامل 22.5 کیلومتر زیرسازی با اعتباری افزون بر 15 میلیارد تومان است.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ادامه داد: برای تکمیل و بهره‌برداری از پروژه "راه‌آهن اقلید-یاسوج" افزون بر یکهزار و 200 میلیارد تومان اعتبار نیاز بوده که امیدواریم دولت و وزارت راه و شهرسازی در این زمینه این پروژه را ویژه ببینند.
از سویی معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد از روند کند پروژه حیاتی راه آهن " اقلید - یاسوج " اظهار گله مندی می کند و البته مهر تائیدی بر سخنان مدیرکل راه و شهرسازی این استان حول محور این پروژه می زند.
" پژمان نیک اقبالی " در روز پنجم مهرماه 1396 در گفت و گو با ایلنا گفت که متاسفانه از روند کنونی پروژه ملی راه آهن " اقلید - یاسوج " راضی نیستیم و اگرچه نمی‌توان تعطیل شده اما فعالیت آن بسیار کند است.
وی رقم ریالی مطالبات پیمانکار این پروژه را در خاطر خود ندارد اما می گوید که متاسفانه مطالبات پیمانکاران پروژه عنوان شده پرداخت نشده و پیمانکار دلگرمی خاصی برای شدت بخشیدن به فعالیت پروژه راه آهن اقلید - یاسوج ندارد.
مسوول عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد افزود: 30 میلیارد تومان برای پروژه ملی راه آهن اقلید - یاسوج در سالجاری پیش بینی شده اما معلوم نیست که همه این اعتبار به این پروژه تخصیص داده شود.
نیک اقبالی، اعتبار مورد نیاز برای اتمام این پروژه را هزار میلیارد تومان در سال 1396 عنوان کرد و یادآورشد: معلوم نیست در سال های آینده این رقم بیشتر شود یا کمتر و الان به هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است تا پروژه راه آهن اقلید - یاسوج به اتمام برسد.
وی گفت: مجموع اعتبارات عمرانی استان کهگیلویه و بویراحمد از پنج محل استانی ، ملی ، نفت ، ماده 180 و توازن هزار و 200 میلیارد تومان پیش‌بینی شده که معلوم نیست همه آن به استان تخصیص داده شود یا خیر.
معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه اعتبارات عمرانی عنوان شده به غیر از اعتبارات جداگانه‌ای که دستگاه‌های اجرایی از وزارتخانه‌های خود دریافت می‌کنند هست، اظهارداشت: راه آهن جزء پروژه های مهم و حیاتی ما بوده اما شرایط بدی در حوزه تخصیص اعتبارات برای این پروژه داریم.
نیک اقبالی اظهار امیدواری کرد بدلیل افتتاح برخی پروژه های راه آهن در هفته دولت امسال شاهد سرعت بخشی به ادامه روند عمرانی پروژه راه آهن اقلید - یاسوج در سالجار در کهگیلویه و بویراحمد باشیم.
وی با تاکید براینکه روند کنونی در پروژه راه آهن اقلید- یاسوج هم اکنون نگران کننده و رضایت بخش نیست، اظهارداشت: پروژه تعطیل نیست اما بسیار کند است.
به گزارش ایلنا از یاسوج، براساس ساده‌ترین محاسبات ریاضی و درصورت تخصیص 30 میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده برای پروژه راه آهن اقلید - یاسوج در سالجاری، مردم کهگیلویه و بویراحمد باید 333 سال صبرکنند تا صدای سوت قطار را که قرار است از دهستان کاکان بویراحمد بگذرد، بشنوند.
گزارش: ضرغام علی بازی
