به گزارش ایرنا، مردم کهگیلویه و بویراحمد همنوا با دیگر عاشقان اباعبدالله حسین (ع) در ایران و جهان از چند روز قبل از ماه پر حزن و اندوه محرم تا شام غریبان با برگزاری آیین‌های مختلف در رثای سیدالشهدا (ع) به سوگ می‌نشینند.
مردان و زنان این خطه از ایران اسلامی از دیرباز تاکنون آیین‌های مختلفی برای زنده نگه داشتن قیام عاشورای حسینی برگزار می‌کنند که عزاداری‌ها در شکل‌های امروزی و سنتی در مناطق روستایی و شهری جلوه‌ای از ارادت آنها به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است.

** شکل عزاداری‌ها
شکل عزاداری مردان به صورت‌های مختلف سینه زنی طولی و حلقه‌ای، زنجیرزنی است.
در شکل سنتی سینه زنی مردان کمر همدیگر را می‏گیرند و دایره ‏وار دور علم و نوحه خوان می‏چرخند.
در تمام مدت سوگواری نیز سازهای موسیقی سنتی با نوایی سوزناک و غم انگیز که اکنون در بسیاری از مناطق این استان رنگ باخته است، جماعت عزادار را همراهی می‌کند.

** آیین‌های پیشواز
غبارروبی، سیاهپوش کردن مساجد و حسینیه‌ها، آماده کردن و شستن دیگ‌های بزرگ برای پخت نذری، خریدن و آماده کردن لباس‌های مشکی، نوشتن جملات و نوشته‌هایی مربوط به عاشورا و امام حسین (ع) بر روی خودروها و برپا کردن پرچم‌های سیاه و سبز بر سر در خانه‌ها از جمله کارهایی است که مردم این استان در استقبال از ماه محرم انجام می‌دهند.

** نگاهی به آیین‌های کهن محرم در کهگیلویه و بویراحمد از گذشته دور تا امروز
شروه خوانی (نوای جان سوز) زنان ایلی کهگیلویه و بویراحمد یکی از آیین‌ها در رثای مظلومیت امام حسین (ع) و یاران باوفای آن حضرت است.
شروه خوانی زنان نوعی نوای غمگینانه به معنای گریستن بر مرده و بیان کارهای شایسته اوست، این نوع موسیقی آوازی با لحنی اندوهبار و سوز درونی ازسوی زنان و دختران به گویش‌های مختلف بصورت تک خوان اجرا می‌شود.
در این آیین زنان و دختران ایلی و عشایری با بستن کمربندها و شال بندهای سیاه اطراف زن نوحه خوان حلقه می‌زنند و در غم مظلومیت شهدای کربلا سوگواری می‌کنند.
کـُتل بندی و سیاهپوش کردن نیز از دیگر شیوه‌های سنتی و آیین‌های عزاداری در ایام حزن انگیز محرم بویژه در شب تاسوعا و روز عاشورای حسینی در این خطه از ایران اسلامی مرسوم است.
در این آیین اسبی را به‌عنوان اسب امام حسین (ع) زین و تزئین کرده و بین هیات ها می‌گردانند، نوحه‌خوانان نوحه می‌خوانند و گاهی تعزیه واقعه کربلا را به تمثیل اجرا می‌کنند و زن‌ها نیز با دیدن این نمایش‌ها به رسم‌های محلی شیون می‌کنند که این آیین به «کتل» مشهور است.
زنان عشایری حجله‌ای برای حضرت قاسم (ع) و گهواره‌ای (به زبان محلی تهته) برای حضرت علی‌اصغر (ع) درست می‌کنند و به آن زنگوله و چشم زخم، آویزان می‌کنند و روی آن را پارچه سبز می‌کشند.
زنان در ایام محرم به‌صورت دایره‌ای دور این گهواره می‌نشینند و برای دامادی حضرت قاسم (ع) و حضرت علی‌اصغر نوحه (شروه) خوانده و عزاداری می‌کنند و بعد از آن نیز با وصل کردن سنجاق یا گره زدن پارچه از آنان طلب حاجت می‌کردند.
آیین تعزیه خوانی سنتی نیز یکی از آیین‌های فاخر ماه محرم در کهگیلویه و بویراحمد است که به‌طور معمول از سال 1287 در میان اقوام، ایلات و مناطق عشایر نشین این خطه اجرا می‌شود.
مقتل خوانی و تعزیه خوانی در حقیقت شرح حال تاسوعا و عاشورای سال 61 هجری در دشت نینوا و ذکر مصیبت‌های اهل بیت پیامبر (ص) در کربلا است.
این نوع ذکر مصیبت به‌صورت نوحه برای مردم بیان می‌شود و سوگواران برای آنچه بر امام حسین (ع) و یارانش گذشته به سوگواری و سینه زنی می‌پردازند.
یک کارشناس فرهنگی گفت: آیین‌های عزاداری در کهگیلویه و بویراحمد از سه روز قبل از محرم آغاز و تا سه روز بعد از عاشورا ادامه دارد.
سید نعمت الله حجازی افزود: سوگوارهای محرم در این استان در اشکال سنتی و امروزی برگزار می‌شود.
** ثبت هشت آیین محرم در فهرست آثار ملی
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: هشت آیین مردم این استان در ماه محرم در فهرست آثار ملی ثبت شده است
مسعود شفیعی افزود: آیین‌های استقبال از ماه محرم در روستای امامزاده علی (ع) در چرام، دمام زنی در گچساران، مویه خوانی زنان سوق، ترقو خوانی و تعزیه خوانی در لنده، آیین شام غریبان در سوق و مراسم نذری روستای دشت رز بویراحمد در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
وی بیان کرد: این آیین‌ها با هدف احیا و پیشگیری از فراموشی ثبت ملی شده است.
شفیعی گفت: همه این آیین‌ها هم اکنون در نقاط مختلف کهگیلویه و بویراحمد اجرا می‌شود.
تاکنون بیش از 51 آیین و اثر معنوی غیرمنقول مردم این استان در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
شفیعی مجموعه آثار ملی ثبت شده در این استان را بیش از 700 اثر اعلام کرد.
کهگیلویه و بویراحمد با 713 هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد و این استان 100 در صد شیعه بیش از 16 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.
گزارشگر: فرزانه شریفی**انتشار دهنده: سید ولی موسوی نژاد
8143/6110
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.