در این گزارش آمده است: مردم شهرستان های کرانه ی هلیل رود که میراث داران تمدنی چند هزار ساله اند و بر اساس کاوش های جدید باستان شناسی و نظر پروفسور مجیدزاده باستان شناس احتمالا این تمدن که از گستردگی و غنای بسیار زیادی بهره مند بوده همان تمدن ارته گمشده ی باستان شناسان است که در 2 دهه اخیر سر از خاک بیرون آورده و با ما سخن می گوید.
این منطقه در همه حوزه های مدنی ازجمله آداب و رسوم، گویش و بازی و غذا غنی است و حرف های خاصی برای گفتن دارد.
جنوب کرمان در حوزه پوشش نیز غنی است و لباس خود را دارد.
در اینجا به طور اختصار به چند مورد به عنوان مشت نمونه ی خروار اشاره می کنیم.
با توجه به موقعیت جغرافیایی جنوب کرمان که بین 2 منطقه هرمزگان و بلوچستان واقع شده فرهنگ پوشش این منطقه نیز مانند گویش کرته که تلفیقی از رودباری و بلوچی است یا فرهنگ موسیقیایی که تحت تاثیر مناطق همجوار است از فرهنگ ساحل نشینان و بلوچ ها تاثیر گرفته است.
به عنوان مثال شلوار زنانه خوسی در منوجان که شبیه شلوار بندری است در منوجان شکیل تر و خاص تر شده به شکلی که در بین زنان بندری هم پر طرفدار و مورد استقبال است.
در دوخت شلوار خوسی نوارهای رنگی به خصوص طلایی با نخ پشمی تلفیق و به جهت زیبایی و استحکام غنی می شوند.
خوس زیبا و محکم شده در قسمت ساق شلوار دوخته می شود و هنگام استفاده با توجه به چسبان بودن و ضخامت آن علاوه بر ایجاد زیبایی و خوش نمایی در پوشش به لحاظ استحکام لایه ای محکم است که از ساق پا محافظت می کند.
پیرامون پیراهن زنانه در شهرهای جنوبی کرمان باید گفت که این لباس نیز تحت تاثیر لباس بلوچی با کمی تفاوت است.
لباس زنانه بیشتر قرمز رنگ مزین به نقش و نگارهای بومی ست که با نخ ابریشم بر روی پارچه دوخته می شوند و این استفاده که از دیرباز وجود داشته بهره مندی این منطقه را از موهبت واقع شدن در مسیر جاده تاریخی ابریشم که از چین و هند شروع و از ایران عبور و به غرب می رفته نشان می دهد.
استفاده از ابریشم در لباس و فرش این منطقه از گذشته تاکنون رایج است.
لباس زنانه جنوب دارای آستین های گشاد برای چرخش هوا و خنک کردن تن به خصوص هنگام کار با توجه به شرایط آب و هوا منطقه که گرم است شکل گرفته و گشاد بودن آن می تواند ریشه در باورهای مذهبی و دوری از بدن نما آن نیز داشته باشد.
لباس مردانه در جنوب کرمان به خصوص منوجان قدیم لباسی شبیه به تی شرت بوده و اکنون نیز بعضی افراد از آن استفاده می کنند به این لباس شین گلینک دار می گویند .
گلینک در اصطلاح محلی به یقه گفته می شود.
به دلیل کمبود دکمه در قدیم این لباس به صورت تی شرت دوخته می شده و روی شانه راست آن شکافی با یکی دو دکمه تعبیه می کرده اند که پس از عبور سر و گردن از یقه و پوشیدن لباس بسته می شده تا لباس شکیل و جذب روی تن خودش را نشان بدهد.
دیگر لباس متداول برای پوشش مردان در جنوب کرمان لباس بلوچی است که در انتخاب رنگ آن به خاطر گرمی هوا و تمیزی از سفید استفاده می شود.
در مراسم عروسی برای نشان دادن داماد و برجسته کردن آن بین سایر مردها بر شانه ی او گلی رنگی که از نخ ساخته شده را سنجاق می کنند.
به این گل نخی و ملحقات آن چل بر می گویند.
محتویات چل بر را یک آیت الکرسی نوشته شده بر کاغذ و دوخته شده در پارچه و سه سنگ سوراخ شده گسد با رنگ سرخ نمرد با رنگ آبی و چل بر سفید مشکی تشکیل می دهد و برای جلوگیری از چشم زخم و هم چنین شاخص کردن داماد در بین مهمانان مورد استفاده قرار می گیرد.
چل بر را در قدیم که عروسی های منطقه حدود یک هفته طول می کشیدند از شروع مراسم به شانه ی داماد سنجاق می کردند و در نهایت در شب زفاف توسط داماد به لباس عروس زده می شده است.
اکنون نیز با وجود کوتاه شدن مراسم اما رسم چل بر زدن پابرجا است.
در شهرستان های جنوبی استان کرمان ازجمله قلعه گنج و منوجان کلمه ی گل را فقط برای گل محمدی به کار می برند و به سایر گل ها پل می گویند. به عنوان مثال هنگام بهار که پرتقال ها شکوفه می دهند ، می گویند پرتقال ها پل زده اند و در کل به گل های مصنوعی دست ساز هم پل می گویند.
و این پل ها در تزیین صنایع دستی ، فرش ها ، انواع کیف ها و خورجین های محلی نیز استفاده می شوند.
برای تزیین گردن شتر ریسه ای از پل درست می کنند و به آن شتر شتر پل پولاووک می گویند.
از جمله کفش های بومی که در قدیم در منطقه تولید و مصرف می شده است می توان به 2 کفش سواس و کدراک اشاره کرد.
سواس در شهرهای جنوبی تر و کدراک در مناطقی مثل جبالبارز جنوبی بیشتر تولید و مصرف می شده و اکنون بیشتر جنبه تزیینی در دکوراسیون مورد استفاده است.
کفی سواس از بافته ریسمان با قطر متوسط از برگ درخت داز و کفی کدراک از تخته ساخته می شود.
کفی ها با بندهایی نرم که بیشتر مواقع از پشم شتر ساخته می شوند به صورت ضربدری مثل دمپ.
ایی های انگشتی ابری حالایی شکل خود را پیدا کرده و پوششی مناسب برای پاها بودند.
صحبت از پوشش در جنوب کرمان مجالی گسترده تر می خواهد که امیدواریم در آینده فراهم آید . فعلا به همین بسنده می کنیم
باقی بقایتان.
7420/ 5054
انتهای پیام این منطقه در همه حوزه های مدنی ازجمله آداب و رسوم، گویش و بازی و غذا غنی است و حرف های خاصی برای گفتن دارد.
جنوب کرمان در حوزه پوشش نیز غنی است و لباس خود را دارد.
در اینجا به طور اختصار به چند مورد به عنوان مشت نمونه ی خروار اشاره می کنیم.
با توجه به موقعیت جغرافیایی جنوب کرمان که بین 2 منطقه هرمزگان و بلوچستان واقع شده فرهنگ پوشش این منطقه نیز مانند گویش کرته که تلفیقی از رودباری و بلوچی است یا فرهنگ موسیقیایی که تحت تاثیر مناطق همجوار است از فرهنگ ساحل نشینان و بلوچ ها تاثیر گرفته است.
به عنوان مثال شلوار زنانه خوسی در منوجان که شبیه شلوار بندری است در منوجان شکیل تر و خاص تر شده به شکلی که در بین زنان بندری هم پر طرفدار و مورد استقبال است.
در دوخت شلوار خوسی نوارهای رنگی به خصوص طلایی با نخ پشمی تلفیق و به جهت زیبایی و استحکام غنی می شوند.
خوس زیبا و محکم شده در قسمت ساق شلوار دوخته می شود و هنگام استفاده با توجه به چسبان بودن و ضخامت آن علاوه بر ایجاد زیبایی و خوش نمایی در پوشش به لحاظ استحکام لایه ای محکم است که از ساق پا محافظت می کند.
پیرامون پیراهن زنانه در شهرهای جنوبی کرمان باید گفت که این لباس نیز تحت تاثیر لباس بلوچی با کمی تفاوت است.
لباس زنانه بیشتر قرمز رنگ مزین به نقش و نگارهای بومی ست که با نخ ابریشم بر روی پارچه دوخته می شوند و این استفاده که از دیرباز وجود داشته بهره مندی این منطقه را از موهبت واقع شدن در مسیر جاده تاریخی ابریشم که از چین و هند شروع و از ایران عبور و به غرب می رفته نشان می دهد.
استفاده از ابریشم در لباس و فرش این منطقه از گذشته تاکنون رایج است.
لباس زنانه جنوب دارای آستین های گشاد برای چرخش هوا و خنک کردن تن به خصوص هنگام کار با توجه به شرایط آب و هوا منطقه که گرم است شکل گرفته و گشاد بودن آن می تواند ریشه در باورهای مذهبی و دوری از بدن نما آن نیز داشته باشد.
لباس مردانه در جنوب کرمان به خصوص منوجان قدیم لباسی شبیه به تی شرت بوده و اکنون نیز بعضی افراد از آن استفاده می کنند به این لباس شین گلینک دار می گویند .
گلینک در اصطلاح محلی به یقه گفته می شود.
به دلیل کمبود دکمه در قدیم این لباس به صورت تی شرت دوخته می شده و روی شانه راست آن شکافی با یکی دو دکمه تعبیه می کرده اند که پس از عبور سر و گردن از یقه و پوشیدن لباس بسته می شده تا لباس شکیل و جذب روی تن خودش را نشان بدهد.
دیگر لباس متداول برای پوشش مردان در جنوب کرمان لباس بلوچی است که در انتخاب رنگ آن به خاطر گرمی هوا و تمیزی از سفید استفاده می شود.
در مراسم عروسی برای نشان دادن داماد و برجسته کردن آن بین سایر مردها بر شانه ی او گلی رنگی که از نخ ساخته شده را سنجاق می کنند.
به این گل نخی و ملحقات آن چل بر می گویند.
محتویات چل بر را یک آیت الکرسی نوشته شده بر کاغذ و دوخته شده در پارچه و سه سنگ سوراخ شده گسد با رنگ سرخ نمرد با رنگ آبی و چل بر سفید مشکی تشکیل می دهد و برای جلوگیری از چشم زخم و هم چنین شاخص کردن داماد در بین مهمانان مورد استفاده قرار می گیرد.
چل بر را در قدیم که عروسی های منطقه حدود یک هفته طول می کشیدند از شروع مراسم به شانه ی داماد سنجاق می کردند و در نهایت در شب زفاف توسط داماد به لباس عروس زده می شده است.
اکنون نیز با وجود کوتاه شدن مراسم اما رسم چل بر زدن پابرجا است.
در شهرستان های جنوبی استان کرمان ازجمله قلعه گنج و منوجان کلمه ی گل را فقط برای گل محمدی به کار می برند و به سایر گل ها پل می گویند. به عنوان مثال هنگام بهار که پرتقال ها شکوفه می دهند ، می گویند پرتقال ها پل زده اند و در کل به گل های مصنوعی دست ساز هم پل می گویند.
و این پل ها در تزیین صنایع دستی ، فرش ها ، انواع کیف ها و خورجین های محلی نیز استفاده می شوند.
برای تزیین گردن شتر ریسه ای از پل درست می کنند و به آن شتر شتر پل پولاووک می گویند.
از جمله کفش های بومی که در قدیم در منطقه تولید و مصرف می شده است می توان به 2 کفش سواس و کدراک اشاره کرد.
سواس در شهرهای جنوبی تر و کدراک در مناطقی مثل جبالبارز جنوبی بیشتر تولید و مصرف می شده و اکنون بیشتر جنبه تزیینی در دکوراسیون مورد استفاده است.
کفی سواس از بافته ریسمان با قطر متوسط از برگ درخت داز و کفی کدراک از تخته ساخته می شود.
کفی ها با بندهایی نرم که بیشتر مواقع از پشم شتر ساخته می شوند به صورت ضربدری مثل دمپ.
ایی های انگشتی ابری حالایی شکل خود را پیدا کرده و پوششی مناسب برای پاها بودند.
صحبت از پوشش در جنوب کرمان مجالی گسترده تر می خواهد که امیدواریم در آینده فراهم آید . فعلا به همین بسنده می کنیم
باقی بقایتان.
7420/ 5054
کپی شد
