به گزارش ایرنا، این مطلب که روز پنجشنبه در صفحه سلامت سپهر غرب به قلم «طیبه اسدبیگی» به رشته تحریر درآمده عنوان شده است: روانشناس بالینی با بیان اینکه نگهداری از سالمندان در خانه کار آنچنان سختی نیست اما دلسوزی و علاقه می‌خواهد، اظهار کرد: اگر به این دو مهم توجه شود، یک‌سری کارهای ساده را انجام دهیم و آن‌ها را در خانه سالمندان نگذاریم که پس از مدتی هم فراموش شوند، به‌راحتی می‌توانیم از سالمندان در خانه مراقبت کنیم.
سالمندان چشم و چراغ خانه‌های ما هستند؛ همه ما ایرانی‌ها فرهنگ بومی احترام به سالمندان را داریم و باور داریم وجود این جواهرهای گران‌بها در زندگی ما مغتنم بوده و عین برکت است.
سالمندان به موازات پیرشدن تغییرات روانی و جسمی متفاوتی را تجربه می‌کنند که به طور کامل با احوال دوران میانسالی و جوانی آنان متفاوت بوده و این جزء لاینفک زندگی هر فرد و طبیعت تکاملی بشر است.
** حس مفید بودن سالمند را تقویت کنید
بسیاری از سالمندان با وجود ضعف قوای جسمانی و آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها، همواره در تلاش‌اند به خود و دیگران نشان دهند که هنوز هم مانند گذشته فردی مؤثر هستند.
حال اگر اطرافیان بتوانند به طرق مختلف به سالمندانشان کمک کنند که از نظر ذهنی حس مؤثر و مفید بودن را داشته باشند، باعث می‌شوند نه تنها آنان جایگاهشان را مخاطره‌آمیز نبینند، بلکه کمتر احساس اضطراب کرده و دچار کاهش اعتماد به نفس نشوند؛ به طور مثال می‌توانید در تربیت فرزندان از سالمندان مساعدت بخواهید یا در حوزه‌های مختلف از آنان نظرخواهی کنید.
اکثر ما با افراد سالمندی که مشکل شنوایی دارند یا به اصطلاح گوششان سنگین شده، برخورد کرده‌ایم، در چنین مواقعی ضمن حفظ تماس چشمی باید واضح و شمرده حرف بزنیم، یعنی روبه روی او ایستاده و چهره به چهره ارتباط برقرار کنیم، کلمات را تندتند یا بریده بریده بیان نکنیم، در برخورد با این افراد می‌توانیم از زبان بدن استفاده کنیم؛ به‌طور مثال وقتی می‌خواهیم سلام بدهیم، دست را روی سینه گذاشته و سر خود را کمی خم کنیم.
در گفت و گو با افراد سالخورده‌ای که حافظه کوتاه مدت یا مشکل شنوایی دارند، هرگز نباید از جملات و سؤالات مبهم و غیر واضح استفاده کنیم، تا حد امکان زبان صریح و روشنی داشته باشید تا فهم سخن شما آسان‌تر شود.
اگر درک و فهم سؤال یا جملات شما برای سالمندان دشوار است، اصراری بر تکرار چندین باره نداشته باشید؛ همچنین بهتر است تن صدایتان را نیز مناسب کنید، بین بلند حرف زدن و روشن و واضح حرف زدن تفاوت بسیار بوده! هرگز با صدای بلند فریاد نزنید، بهتر است نزدیک گوشی که شنوایی بهتری دارد با او صحبت کنید.
در بسیاری از مواقع سالمندان رفتارهای کودکانه از خود نشان می‌دهند که شاید شما از دیدن آن رفتارها یا شنیدن استدلال‌ها ناراحت و کلافه شوید، اما بهتر است بدانید هیچ‌یک از این رفتارها به قصد یا با نیتی خاص انجام نمی‌گیرد، توجه داشته باشید که این طرز برخوردها نتیجه سالمندی و اقتضای دوران کهولت سن است؛ بنابراین صبور بر این احوالات باشید، اما درعین‌حال سعی کنید با ایجاد فضایی دوستانه و صمیمانه برای تعامل، به سالمندانتان فرصت فهم مطالب را بدهید که بی‌شک این رفتار حکایت از درک بالای شما دارد.
** نگهداری از سالمند با حفظ تعادل در حرکت
طبق گزارش‌ها زمین خوردن یکی از عوامل اصلی جراحت‌های منجر به فوت در بیماران 65 سال به بالا است؛ در یک سوم موارد ضعف بینایی و جسمانی، مصرف دارو، موانع خطرناک نظیر کفپوش‌های لیز و کمبود نور کافی از عوامل اصلی زمین خوردن‌های مذکور محسوب می‌شوند؛ اما خیلی از این زمین خوردن‌ها قابل پیشگیری هستند.
یکی از بهترین راه‌ها برای اینکه والدین خود را همیشه سرپا نگه دارید، این است که موانع مذکور را از خانه آن‌ها دور کنید. برای مثال گوشه‌های فرش و موکت را مهار کرده و از جمع شدن و تاخوردگی آن‌ها جلوگیری کنید، کف حمام را با چسباندن کفپوش‌های ضد سُر خوردن ایمن کنید، همچنین روی دیوارها دستگیره‌هایی برای کمک گرفتن از آن‌ها در مواقع ضروری نصب کنید و به والدین خود نیز توصیه کنید به‌جای پا برهنه رفتن به حمام، از دمپایی‌هایی استفاده کنند که سُر نباشند.
دانشکده پزشکی و سلامت هاروارد آمریکا اعلام می‌کند که به طور میانگین زنان بالای 70 سال بیشتر ساعات بیداری خود را در حالت نشسته یا دراز کشیده هستند، همچنین نتایج مطالعه جدیدی نشان می‌دهد یک فرد 65 ساله به طور میانگین در هفته 48 ساعت تلویزیون تماشا می‌کند که این رقم معادل هفت ساعت در روز است؛ ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوان‌ها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز، باعث کم کردن پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن می‌شود. مطالعات متعدد نیز نشان می‌دهد افزایش خون‌رسانی به مغز که ناشی از انجام فعالیت‌های ورزشی است هم می‌تواند قوای ادراکی مغز را حفظ کرده و ضمن افزایش سلامت مغز، ابتلا به افسردگی را در سالمندان به حداقل برساند.
البته نه به این معنا که پدرومادر سالخورده خود را برای شرکت در مسابقه دو ماراتن ثبت‌نام کنید یا از او بخواهید از کوه بالا برود! بلکه تنها قدم زدن و پیاده‌روی مرتب یا حتی قدم زدن در پارک، برای تحرک بدنی مورد نیاز آن‌ها کافی است.
وقتی به سن سالمندی می‌رسیم باید بتوانیم سلامت خود را حفظ و درواقع از خودمان مراقبت کنیم. بسیاری از سالمندان به طور مطلق سالم نیستند و کهولت سن باعث بروز بیماری‌هایی در آن‌ها می‌شود؛ تعداد زیادی از آن‌ها باید روزانه دارو مصرف کنند و زیر نظر پزشک باشند، بنابراین یک سالمند باید نحوه کنترل بیماری و مراقبت از خود را بداند.
سالمندانی که دچار اختلال در راه رفتن هستند و احتمال زمین خوردنشان زیاد بوده، بهتر است از عصا استفاده کنند و با احتیاط بیشتری قدم بردارند؛ عصا مانع زمین خوردن و شکستگی‌های ناتوان‌کننده در لگن و ران می‌شود. این موارد و توصیه‌های غذایی و فعالیت‌های فیزیکی ساده گوشه کوچکی از اصول مراقبتی هستند که تقریباً همه سالمندان با کمک پزشک و بالا بردن سطح آگاهی خود، می‌توانند آن‌ها را رعایت کنند.
در اینجا به برخی از نکات نگهداری سالمندان در خانه پرداخته و با متخصص روانشناسی بالینی به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
پرویز روزبیانی با بیان اینکه توانمندی افراد در دوران سالمندی پایین آمده و ممکن است دچار بیماری‌های متفاوتی شده و نیاز به مراقبت داشته باشند، ابراز کرد: موضوع نگهداری از سالمندان بسیار گسترده است و ما در اینجا به برخی از آن‌ها می‌پردازیم. یکی از مهم‌ترین موضوعات در نگهداری از سالمندان، حفظ مسائل بهداشتی بوده که تا جای ممکن باید آن‌ها را مرتب حمام برد و بر مسائل بهداشتی سالمندان نظارت داشت؛ چراکه این مهم بر سالمند و نیز اطرافیان تأثیر بسزایی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه یکی از مسائل مهم دیگر را احتیاجات عاطفی سالمندان عنوان کرد و افزود: احتیاجات عاطفی همواره وجود داشته و به همان ترتیبی که سن افراد بالاتر می‌رود، نیازها نیز افزایش می‌یابد.
روزبیانی ادامه داد: در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولاً افراد جوان‌تر نسبت به مسن‌ترها، بیشتر بود و اخلاق و رسوم حکم می‌کرد که به سالمندان بیشترین احترام گذاشته شود؛ اما امروزه که غالب سالمندان به تنهایی در خانه خود به سر می‌برند هرقدر هم که وضع زندگی آن‌ها خوب باشد، از توجه عاطفی دیگران و اقدامات جامعه بی نیاز نیستند.
وی تاکید کرد: افراد باید مرتب رسیدگی کنند و حواسشان باشد که سالمند یکجا ننشیند و مدام به یک‌طرف نخوابد، چراکه ممکن است بدنشان زخم شده و مشکلی بر مشکلانشان بیفزاید و نگهداری آن‌ها در خانه کمی سخت شود؛ باید این را نیز گفت که زخم‌های مذکور زود خوب نمی‌شوند.
** نگهداری از سالمندان و جلوگیری از بی‌تحرکی
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه سالمندان بیشتر ساعات بیداری خود را در حالت نشسته یا دراز کشیده سپری می‌کنند، ابراز کرد: ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوان‌ها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز، باعث کم کردن پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن می‌شود.
روزبیانی گفت: باید به سالمندان کمک کنیم تا حرکت کنند، طبق مطالعات صورت‌گرفته فعالیت‌های ورزشی باعث افزایش خون‌رسانی به مغز شده و بر حفظ روحیه آن‌ها نیز بسیار مؤثر است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه افراد سالخورده نباید و البته نمی‌توانند ورزش‌های سنگین انجام دهند، اذعان کرد: اگر شرایط جسمی سالمند مساعد بود، پیاده‌روی و قدم زدن در پارک نزدیک محل پیشنهاد می‌شود و اگرنه که تشویقشان کنیم به راه رفتن و قدم زدن در جای‌جای خانه، حتی اگر محیط کوچک باشد؛ این کار هم می‌تواند باعث تغییر روحیه آنان شود و هم از بی‌تحرکی و گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه قسمتی از سلول‌های مغز افراد در پیری از بین می‌رود و ممکن است دچار فراموشی شوند، اظهار کرد: «آلزایمر» یا فراموشی بیماری بوده که افراد کهنسال به آن دچار می‌شوند، در این صورت باید سعی کنیم با آن‌ها صحبت کرده، ارتباط برقرار کنیم و خاطرات گذشته را به یادشان بیاوریم؛ شناسایی اطرافیان نیز می‌تواند به آن‌ها کمک کند.
روزبیانی تاکید کرد: زمانی که افراد دچار فراموشی می‌شوند، باید مواظب بود تا به تنهایی از خانه خارج نشوند و همیشه فردی همراه آن‌ها باشد؛ گاهی برای حفظ جان آنان ممکن است مجبور شوید در را قفل کرده و کلید را دور از دسترسشان قرار دهید.
وی اظهار کرد: ممکن است سالمندی در جوانی بسیار بی‌باک و جسور بوده باشد، اما امروز در کنج عافیت و محافظه‌کاری نشسته باشد؛ شما به‌عنوان اطرافیان سالمندان باید حواستان باشد وضعیت امروز و تفاوت آن با روزگار گذشته را یادآور نشوید یا با طنز و کنایه آن را به رخشان نکشید، حتی شایسته است به هنگام روایت گذشته‌شان، فقط به سخنانشان گوش دهید.
عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه با بیان اینکه رفتار جوان‌ها با سالمندان بسیار مهم است و نباید سربه سرشان بگذارند و مسخره شان کنند، گفت: این کار باعث می‌شود که اعتماد به نفسشان را از دست داده و قهر کنند و به اصطلاح توی خودشان بروند، همان‌طور که می‌بینیم برخی از سالمندان رابطه خوبی با دیگران ندارند و پاسخ اطرافیانشان را نمی‌دهند.
روزبیانی با اشاره به افسردگی در سالمندان و بیان اینکه هر افسردگی همراه با اضطراب است، افزود: باید کاری کنیم که اضطراب از آن‌ها دور شود؛ سالمندان وقتی به یاد خاطرات قدیم می‌افتند، در خود فرو می‌روند که اطرافیان باید با آن‌ها صحبت کرده تا از آن حالت بیرون بیایند.
وی با بیان اینکه نگهداری از سالمندان در خانه کار آنچنان سختی نیست اما دلسوزی و علاقه می‌خواهد، اظهار کرد: اگر این کارهای ساده را انجام دهیم و آن‌هارا در خانه سالمندان نگذاریم که پس از مدتی هم فراموش شوند، به‌راحتی می‌توانیم از سالمندان در خانه مراقبت کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینکه برنامه‌هایی سرگرم کننده برای سالمندان در کشورمان نداریم، اظهار کرد: باید برنامه‌هایی برای سرگرم کردن سالمندان به ویژه در تلویزیون تدارک دیده شود.
بی‌شک از حرف تا عمل راه بسیار بوده و اندیشه و عمل به وظیفه نگهداری از سالمندان و احترام به آنان نیازمند تاکید و آموزش بسیار است؛ ما به‌عنوان یک ایرانی که همیشه به فرهنگ غنی ارزش‌های ملی و دینی خود مفتخر بوده‌ایم، باید سالمندانمان را بایسته و شایسته ارج نهیم.
بی‌تردید تغییر نگاه به سالمندان و کاهش سوء رفتار با آنان در خانواده نیازمند تمرین و تربیت است؛ حرمت گذاشتن به سالمندان نشانه قدرشناسی از زحمات بی‌دریغ آنان در یک عمر زندگی پربرکتشان بوده، وقتی پدر و مادر به پیری می‌رسند هم به مراقبت بیشتری نیازمندند و هم متوقع اند که در این سنین از احترام بیشتری برخوردار باشند و جایگاهشان در خانواده محفوظ بماند.
بسیاری از سالمندان حساسیت‌های بیش‌ازحد و زودرنجی‌های سریع دارند؛ در این سن و سال باید بیشتر به آنان توجه و محبت نشان داد تا احساس زیادی یا سربار بودن نکنند.
خوب است اگر برای هزارمین بار هم داستان‌های تکراری زندگی‌شان را می‌شنویم، خم به ابرو نیاوریم و هربار چون نخستین بار شنوای حرف‌هایشان باشیم؛ با آن‌ها مشورت کرده و درصورت لزوم از تجاربشان استفاده کنیم، چراکه به قول قدیمی‌ترها آنچه جوان در آیینه می‌بیند، پیر در خشت خام مشاهده می‌کند.
برای گفته‌هایشان ارزش قائل شده و مواظب کلاممان باشیم، حرمتشان را با جملاتی چون «زمانه تغییر کرده است»، «شما قدیمی هستی»، «مثل بچه‌ها فکر و عمل می‌کنی» و غیره، نشکنیم.
یادمان باشد هر آنچه امروز نسبت به والدینمان روا می‌داریم، در فردای زندگی‌مان آن را تجربه خواهیم کرد؛ باید بپذیریم هر عملی عکس‌العملی دارد.
پیر شدن چیز بد و منفوری نیست، کهنسالی مرحله خاصی از زندگی است که باید به‌خوبی تجربه و از آن گذر شود، افراد سالمند مانند یک صندوقچه پر از جواهر هستند، این جواهرات همان تجربه‌‌ها و داشته‌‌های معنوی و فهم و شناخت آن‌ها از زندگی است و ما به‌عنوان افراد میانسال یا جوان باید از همین حالا خود را برای دوران کهنسالی آماده کنیم.
روزنامه سپهر غرب به مدیرمسئولی حسن قشمی در همدان چاپ و منتشر می شود.
7523/2087
انتهای پیام سالمندان چشم و چراغ خانه‌های ما هستند؛ همه ما ایرانی‌ها فرهنگ بومی احترام به سالمندان را داریم و باور داریم وجود این جواهرهای گران‌بها در زندگی ما مغتنم بوده و عین برکت است.
سالمندان به موازات پیرشدن تغییرات روانی و جسمی متفاوتی را تجربه می‌کنند که به طور کامل با احوال دوران میانسالی و جوانی آنان متفاوت بوده و این جزء لاینفک زندگی هر فرد و طبیعت تکاملی بشر است.
** حس مفید بودن سالمند را تقویت کنید
بسیاری از سالمندان با وجود ضعف قوای جسمانی و آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها، همواره در تلاش‌اند به خود و دیگران نشان دهند که هنوز هم مانند گذشته فردی مؤثر هستند.
حال اگر اطرافیان بتوانند به طرق مختلف به سالمندانشان کمک کنند که از نظر ذهنی حس مؤثر و مفید بودن را داشته باشند، باعث می‌شوند نه تنها آنان جایگاهشان را مخاطره‌آمیز نبینند، بلکه کمتر احساس اضطراب کرده و دچار کاهش اعتماد به نفس نشوند؛ به طور مثال می‌توانید در تربیت فرزندان از سالمندان مساعدت بخواهید یا در حوزه‌های مختلف از آنان نظرخواهی کنید.
اکثر ما با افراد سالمندی که مشکل شنوایی دارند یا به اصطلاح گوششان سنگین شده، برخورد کرده‌ایم، در چنین مواقعی ضمن حفظ تماس چشمی باید واضح و شمرده حرف بزنیم، یعنی روبه روی او ایستاده و چهره به چهره ارتباط برقرار کنیم، کلمات را تندتند یا بریده بریده بیان نکنیم، در برخورد با این افراد می‌توانیم از زبان بدن استفاده کنیم؛ به‌طور مثال وقتی می‌خواهیم سلام بدهیم، دست را روی سینه گذاشته و سر خود را کمی خم کنیم.
در گفت و گو با افراد سالخورده‌ای که حافظه کوتاه مدت یا مشکل شنوایی دارند، هرگز نباید از جملات و سؤالات مبهم و غیر واضح استفاده کنیم، تا حد امکان زبان صریح و روشنی داشته باشید تا فهم سخن شما آسان‌تر شود.
اگر درک و فهم سؤال یا جملات شما برای سالمندان دشوار است، اصراری بر تکرار چندین باره نداشته باشید؛ همچنین بهتر است تن صدایتان را نیز مناسب کنید، بین بلند حرف زدن و روشن و واضح حرف زدن تفاوت بسیار بوده! هرگز با صدای بلند فریاد نزنید، بهتر است نزدیک گوشی که شنوایی بهتری دارد با او صحبت کنید.
در بسیاری از مواقع سالمندان رفتارهای کودکانه از خود نشان می‌دهند که شاید شما از دیدن آن رفتارها یا شنیدن استدلال‌ها ناراحت و کلافه شوید، اما بهتر است بدانید هیچ‌یک از این رفتارها به قصد یا با نیتی خاص انجام نمی‌گیرد، توجه داشته باشید که این طرز برخوردها نتیجه سالمندی و اقتضای دوران کهولت سن است؛ بنابراین صبور بر این احوالات باشید، اما درعین‌حال سعی کنید با ایجاد فضایی دوستانه و صمیمانه برای تعامل، به سالمندانتان فرصت فهم مطالب را بدهید که بی‌شک این رفتار حکایت از درک بالای شما دارد.
** نگهداری از سالمند با حفظ تعادل در حرکت
طبق گزارش‌ها زمین خوردن یکی از عوامل اصلی جراحت‌های منجر به فوت در بیماران 65 سال به بالا است؛ در یک سوم موارد ضعف بینایی و جسمانی، مصرف دارو، موانع خطرناک نظیر کفپوش‌های لیز و کمبود نور کافی از عوامل اصلی زمین خوردن‌های مذکور محسوب می‌شوند؛ اما خیلی از این زمین خوردن‌ها قابل پیشگیری هستند.
یکی از بهترین راه‌ها برای اینکه والدین خود را همیشه سرپا نگه دارید، این است که موانع مذکور را از خانه آن‌ها دور کنید. برای مثال گوشه‌های فرش و موکت را مهار کرده و از جمع شدن و تاخوردگی آن‌ها جلوگیری کنید، کف حمام را با چسباندن کفپوش‌های ضد سُر خوردن ایمن کنید، همچنین روی دیوارها دستگیره‌هایی برای کمک گرفتن از آن‌ها در مواقع ضروری نصب کنید و به والدین خود نیز توصیه کنید به‌جای پا برهنه رفتن به حمام، از دمپایی‌هایی استفاده کنند که سُر نباشند.
دانشکده پزشکی و سلامت هاروارد آمریکا اعلام می‌کند که به طور میانگین زنان بالای 70 سال بیشتر ساعات بیداری خود را در حالت نشسته یا دراز کشیده هستند، همچنین نتایج مطالعه جدیدی نشان می‌دهد یک فرد 65 ساله به طور میانگین در هفته 48 ساعت تلویزیون تماشا می‌کند که این رقم معادل هفت ساعت در روز است؛ ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوان‌ها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز، باعث کم کردن پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن می‌شود. مطالعات متعدد نیز نشان می‌دهد افزایش خون‌رسانی به مغز که ناشی از انجام فعالیت‌های ورزشی است هم می‌تواند قوای ادراکی مغز را حفظ کرده و ضمن افزایش سلامت مغز، ابتلا به افسردگی را در سالمندان به حداقل برساند.
البته نه به این معنا که پدرومادر سالخورده خود را برای شرکت در مسابقه دو ماراتن ثبت‌نام کنید یا از او بخواهید از کوه بالا برود! بلکه تنها قدم زدن و پیاده‌روی مرتب یا حتی قدم زدن در پارک، برای تحرک بدنی مورد نیاز آن‌ها کافی است.
وقتی به سن سالمندی می‌رسیم باید بتوانیم سلامت خود را حفظ و درواقع از خودمان مراقبت کنیم. بسیاری از سالمندان به طور مطلق سالم نیستند و کهولت سن باعث بروز بیماری‌هایی در آن‌ها می‌شود؛ تعداد زیادی از آن‌ها باید روزانه دارو مصرف کنند و زیر نظر پزشک باشند، بنابراین یک سالمند باید نحوه کنترل بیماری و مراقبت از خود را بداند.
سالمندانی که دچار اختلال در راه رفتن هستند و احتمال زمین خوردنشان زیاد بوده، بهتر است از عصا استفاده کنند و با احتیاط بیشتری قدم بردارند؛ عصا مانع زمین خوردن و شکستگی‌های ناتوان‌کننده در لگن و ران می‌شود. این موارد و توصیه‌های غذایی و فعالیت‌های فیزیکی ساده گوشه کوچکی از اصول مراقبتی هستند که تقریباً همه سالمندان با کمک پزشک و بالا بردن سطح آگاهی خود، می‌توانند آن‌ها را رعایت کنند.
در اینجا به برخی از نکات نگهداری سالمندان در خانه پرداخته و با متخصص روانشناسی بالینی به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
پرویز روزبیانی با بیان اینکه توانمندی افراد در دوران سالمندی پایین آمده و ممکن است دچار بیماری‌های متفاوتی شده و نیاز به مراقبت داشته باشند، ابراز کرد: موضوع نگهداری از سالمندان بسیار گسترده است و ما در اینجا به برخی از آن‌ها می‌پردازیم. یکی از مهم‌ترین موضوعات در نگهداری از سالمندان، حفظ مسائل بهداشتی بوده که تا جای ممکن باید آن‌ها را مرتب حمام برد و بر مسائل بهداشتی سالمندان نظارت داشت؛ چراکه این مهم بر سالمند و نیز اطرافیان تأثیر بسزایی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه یکی از مسائل مهم دیگر را احتیاجات عاطفی سالمندان عنوان کرد و افزود: احتیاجات عاطفی همواره وجود داشته و به همان ترتیبی که سن افراد بالاتر می‌رود، نیازها نیز افزایش می‌یابد.
روزبیانی ادامه داد: در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولاً افراد جوان‌تر نسبت به مسن‌ترها، بیشتر بود و اخلاق و رسوم حکم می‌کرد که به سالمندان بیشترین احترام گذاشته شود؛ اما امروزه که غالب سالمندان به تنهایی در خانه خود به سر می‌برند هرقدر هم که وضع زندگی آن‌ها خوب باشد، از توجه عاطفی دیگران و اقدامات جامعه بی نیاز نیستند.
وی تاکید کرد: افراد باید مرتب رسیدگی کنند و حواسشان باشد که سالمند یکجا ننشیند و مدام به یک‌طرف نخوابد، چراکه ممکن است بدنشان زخم شده و مشکلی بر مشکلانشان بیفزاید و نگهداری آن‌ها در خانه کمی سخت شود؛ باید این را نیز گفت که زخم‌های مذکور زود خوب نمی‌شوند.
** نگهداری از سالمندان و جلوگیری از بی‌تحرکی
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه سالمندان بیشتر ساعات بیداری خود را در حالت نشسته یا دراز کشیده سپری می‌کنند، ابراز کرد: ورزش در افراد سالخورده با تقویت عضلات و استخوان‌ها، بهبود تعادل و کاهش دردهای آرتروز، باعث کم کردن پیامدهای جسمی و روانی ناشی از کهولت سن می‌شود.
روزبیانی گفت: باید به سالمندان کمک کنیم تا حرکت کنند، طبق مطالعات صورت‌گرفته فعالیت‌های ورزشی باعث افزایش خون‌رسانی به مغز شده و بر حفظ روحیه آن‌ها نیز بسیار مؤثر است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه افراد سالخورده نباید و البته نمی‌توانند ورزش‌های سنگین انجام دهند، اذعان کرد: اگر شرایط جسمی سالمند مساعد بود، پیاده‌روی و قدم زدن در پارک نزدیک محل پیشنهاد می‌شود و اگرنه که تشویقشان کنیم به راه رفتن و قدم زدن در جای‌جای خانه، حتی اگر محیط کوچک باشد؛ این کار هم می‌تواند باعث تغییر روحیه آنان شود و هم از بی‌تحرکی و گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه قسمتی از سلول‌های مغز افراد در پیری از بین می‌رود و ممکن است دچار فراموشی شوند، اظهار کرد: «آلزایمر» یا فراموشی بیماری بوده که افراد کهنسال به آن دچار می‌شوند، در این صورت باید سعی کنیم با آن‌ها صحبت کرده، ارتباط برقرار کنیم و خاطرات گذشته را به یادشان بیاوریم؛ شناسایی اطرافیان نیز می‌تواند به آن‌ها کمک کند.
روزبیانی تاکید کرد: زمانی که افراد دچار فراموشی می‌شوند، باید مواظب بود تا به تنهایی از خانه خارج نشوند و همیشه فردی همراه آن‌ها باشد؛ گاهی برای حفظ جان آنان ممکن است مجبور شوید در را قفل کرده و کلید را دور از دسترسشان قرار دهید.
وی اظهار کرد: ممکن است سالمندی در جوانی بسیار بی‌باک و جسور بوده باشد، اما امروز در کنج عافیت و محافظه‌کاری نشسته باشد؛ شما به‌عنوان اطرافیان سالمندان باید حواستان باشد وضعیت امروز و تفاوت آن با روزگار گذشته را یادآور نشوید یا با طنز و کنایه آن را به رخشان نکشید، حتی شایسته است به هنگام روایت گذشته‌شان، فقط به سخنانشان گوش دهید.
عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه با بیان اینکه رفتار جوان‌ها با سالمندان بسیار مهم است و نباید سربه سرشان بگذارند و مسخره شان کنند، گفت: این کار باعث می‌شود که اعتماد به نفسشان را از دست داده و قهر کنند و به اصطلاح توی خودشان بروند، همان‌طور که می‌بینیم برخی از سالمندان رابطه خوبی با دیگران ندارند و پاسخ اطرافیانشان را نمی‌دهند.
روزبیانی با اشاره به افسردگی در سالمندان و بیان اینکه هر افسردگی همراه با اضطراب است، افزود: باید کاری کنیم که اضطراب از آن‌ها دور شود؛ سالمندان وقتی به یاد خاطرات قدیم می‌افتند، در خود فرو می‌روند که اطرافیان باید با آن‌ها صحبت کرده تا از آن حالت بیرون بیایند.
وی با بیان اینکه نگهداری از سالمندان در خانه کار آنچنان سختی نیست اما دلسوزی و علاقه می‌خواهد، اظهار کرد: اگر این کارهای ساده را انجام دهیم و آن‌هارا در خانه سالمندان نگذاریم که پس از مدتی هم فراموش شوند، به‌راحتی می‌توانیم از سالمندان در خانه مراقبت کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به اینکه برنامه‌هایی سرگرم کننده برای سالمندان در کشورمان نداریم، اظهار کرد: باید برنامه‌هایی برای سرگرم کردن سالمندان به ویژه در تلویزیون تدارک دیده شود.
بی‌شک از حرف تا عمل راه بسیار بوده و اندیشه و عمل به وظیفه نگهداری از سالمندان و احترام به آنان نیازمند تاکید و آموزش بسیار است؛ ما به‌عنوان یک ایرانی که همیشه به فرهنگ غنی ارزش‌های ملی و دینی خود مفتخر بوده‌ایم، باید سالمندانمان را بایسته و شایسته ارج نهیم.
بی‌تردید تغییر نگاه به سالمندان و کاهش سوء رفتار با آنان در خانواده نیازمند تمرین و تربیت است؛ حرمت گذاشتن به سالمندان نشانه قدرشناسی از زحمات بی‌دریغ آنان در یک عمر زندگی پربرکتشان بوده، وقتی پدر و مادر به پیری می‌رسند هم به مراقبت بیشتری نیازمندند و هم متوقع اند که در این سنین از احترام بیشتری برخوردار باشند و جایگاهشان در خانواده محفوظ بماند.
بسیاری از سالمندان حساسیت‌های بیش‌ازحد و زودرنجی‌های سریع دارند؛ در این سن و سال باید بیشتر به آنان توجه و محبت نشان داد تا احساس زیادی یا سربار بودن نکنند.
خوب است اگر برای هزارمین بار هم داستان‌های تکراری زندگی‌شان را می‌شنویم، خم به ابرو نیاوریم و هربار چون نخستین بار شنوای حرف‌هایشان باشیم؛ با آن‌ها مشورت کرده و درصورت لزوم از تجاربشان استفاده کنیم، چراکه به قول قدیمی‌ترها آنچه جوان در آیینه می‌بیند، پیر در خشت خام مشاهده می‌کند.
برای گفته‌هایشان ارزش قائل شده و مواظب کلاممان باشیم، حرمتشان را با جملاتی چون «زمانه تغییر کرده است»، «شما قدیمی هستی»، «مثل بچه‌ها فکر و عمل می‌کنی» و غیره، نشکنیم.
یادمان باشد هر آنچه امروز نسبت به والدینمان روا می‌داریم، در فردای زندگی‌مان آن را تجربه خواهیم کرد؛ باید بپذیریم هر عملی عکس‌العملی دارد.
پیر شدن چیز بد و منفوری نیست، کهنسالی مرحله خاصی از زندگی است که باید به‌خوبی تجربه و از آن گذر شود، افراد سالمند مانند یک صندوقچه پر از جواهر هستند، این جواهرات همان تجربه‌‌ها و داشته‌‌های معنوی و فهم و شناخت آن‌ها از زندگی است و ما به‌عنوان افراد میانسال یا جوان باید از همین حالا خود را برای دوران کهنسالی آماده کنیم.
روزنامه سپهر غرب به مدیرمسئولی حسن قشمی در همدان چاپ و منتشر می شود.
7523/2087
کپی شد
