شیوع شپش ربطی به مدارس بالا یا پایین شهر ندارد و وقتی یکی از دانش‌آموزان به این انگل مبتلا می شود، زمینه ابتلای دیگر همکلاسی ها و هم مدرسه‌ای های خود را به شپش فراهم می کند.
در گذشته یکی از شاخصه های مهم در تعیین سطح بهداشتی جامعه، وجود آلودگی به شپس بود، اما امروز با وجود توسعه روز افزون امکانات بهداشتی و توجه خانواده ها به نظافت و بهداشت همچنان آلودگی شپش در همه نقاط جهان از جمله ایران شایع است.
در شرایط امروز که استانداردهای بهداشتی در مقایسه با گذشته بسیار افزایش یافته، جولان شپش جای بسیار تعجب و پرسش دارد که برخی متخصصان حوزه حشره شناسی علت شیوع و ریشه کن نشدن شپش را در کنار برخی عوامل فرهنگی و بهداشتی، تغییر سبک زندگی و مقاوم شدن آن به درمان های مختلف عنوان می کنند.
اگرچه به طور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایع تر است ولی در شرایط همه گیر همه گروه ها و طبقه های اجتماعی شهر و روستا در معرض خطر آلودگی قرار دارند.
**شپش معضلی بهداشتی یا فرهنگی؟
به گفته کارشناسان بهداشتی، اصلی ترین دلیل شیوع این انگل که بیشتر با آغاز سال تحصیلی، مدارس را درگیر می کند، رعایت نکردن بهداشت فردی است.
اما همین رعایت نکردن بهداشت فردی در شرایط امروز که همه افراد حتی در دورترین نقاط به اینترنت و شبکه های اجتماعی دسترسی دارند، بسیار جای تامل دارد.
منظور از این سخن آن است که چه موضوعی باعث می شود که افراد با وجود مشاهده توسعه و پیشرفت، بهداشت فردی خود و خانواده را رعایت نکنند.
آیا به غیر از این است که همه افراد خواهان سلامت، زیبایی، آرامش و امید و رفاه در زندگی هستند، مگر آنکه با مشکلات روحی و روانی درگیر باشند و یا اینکه امکان دسترسی به این موارد به دلیل فراهم نبودن زیرساخت ها در بخش های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ممکن نباشد.
انگل شپش با وضعیت بهداشتی فرد پیوند دارد اما نمی توان شیوع شپش سر را مختص افراد فقیر و با وضعیت بهداشتی نامناسب دانست چرا که کودکان مرفه نیز به این حشره گرفتار می شوند.
شپش را نباید مساله بهداشتی دانست، بلکه بیشتر مشکلی فرهنگی است، زیرا فرد مبتلا در هر جایگاهی از نظر اجتماعی، اگر به جای خود درمانی و پنهان درمانی به موقع به پزشک مراجعه و خود را درمان کند و از اقدام های پیشگیرانه بهره ببرد، از انتقال آن به دیگران جلوگیری می شود.
ولی متاسفانه به علت کم توجهی و در بسیاری موارد نگرانی افراد از انگ دوستان و اطرافیان مبنی بر بی توجهی نسبت به رعایت مسایل بهداشتی، وقتی در محیط مدرسه یا کار مبتلا می شوند، دست به خوددرمانی های بیهوده زده و به راحتی این حشره را به دیگری منتقل می کنند و زمانی فرد یا افراد متوجه شپش سر می شوند که دچار خارش های شدید شده و چند ماه از بیماری گذشته و ده ها نفر دیگر مبتلا شده اند و این زنجیره همین طور دور جامعه به ویژه در محیط های متراکم و پرجمعیت همچون خوابگاه ها و مدارس تنیده می شود.
و یا فقر فرهنگی که می گوییم، آنجاست که بسیاری از خانواده ها، تفاوتی از نظر فقیر و غنی بودن ندارد، بر اساس معیارهای زیبایی شناسی خود، به فرزندان دخترشان اجازه کوتاه کردن موهایشان را نمی دهند و آن را بخش مهمی از زیبایی یک دختر می دانند.
آری، مو به ویژه در زنان و دختران از نمادهای زیبایی محسوب می شود، اما نه آن مویی که به هر دلیلی با شپش دست به گریبان شده و در حال آلوده سازی اطرافیانش است و ناگفته نماند که شپش روی موهای بلند، فرصت رشد بیشتری دارد.
بیشترین مبتلایان به شپش به خصوص در دختربچه هایی که موهای بلندتری دارند، از شش تا 10 سالگی است، البته در سنین بالاتر نیز مشاهده می شود.
اینجاست که باید در حوزه فرهنگی و آموزشی وارد کار شد و با ساخت برنامه ها و اطلاع رسانی های گسترده نه در یک بازه زمانی کوتاه بلکه برای یک دوره حداقل 10 ساله ، برنامه ریزی شود و آگاهی خانواده ها به ویژه در مناطق محروم و کمتر برخوردار را در این خصوص ارتقا داد.
اما در جوامع محروم و کمتر برخوردار، علاوه بر فقر فرهنگی، فقر اقتصادی نیز بر مساله بهداشت و رعایت الزام های آن سایه افکنده است.
بد نیست این سئوال را بپرسیم که از یک خانواده ای که سرپرست آن یک کارگر روزمزد بوده و در خانه استیجاری با حمام مشترک با دیگر مستاجران زندگی می کند و پنج فرزند دارد، چگونه می توان انتظار داشت که موضوع بهداشت را بسیار جدی بگیرد، در حالی که در تامین نان شب خانواده خود مانده است و یا چگونه از روستاییانی که از نعمت آب سالم برای شرب محروم هستند، می توان انتظار رعایت بهداشت فردی به بهترین شکل را داشت.
و یا اینکه در مدارس روستایی که باید معاینه های سر دانش آموزان از سوی بهورزان خانه های بهداشت انجام شود، اما این خانه ها با گستردگی وظایف و کمبود نیرو مواجه هستند، چه انتظاری از شایع نشدن برخی بیماری ها و آلودگی ها از جمله شپش می توان داشت.
** شپش را بیشتر بشناسیم
در خصوص این انگل کوچک و موذی که هر از گاهی با جولانش در جوامع متراکم به ویژه مدارس، سوژه رسانه ها می شود و توجه ها را به سمت خود جلب می کند و اندر دلایل شیوع آن از جنبه های مختلف، اقتصادی تا فرهنگی بسیار گفته و شنیده و نشیده شده است و همگان با نام و آوازه آن کاملا آشنا هستند.
شپش سر شایع ترین آلودگی انگلی در جهان است که در بین کودکان شایع تر از افراد بالغ و بین دختران بیش از پسران است و در تمام جوامع فقیر و غنی دیده می شود، این حشرات کوچک و بدون بال و خونخوار که به تخم آنها «رشک» می گویند برخی مواقع با شوره سر اشتباه گرفته می شوند.
شپش سر مختص انسان و قابل انتقال از فرد آلوده به دیگران است و بهترین راهکار پیشگیری از ابتلا به آن رعایت بهداشت فردی است، زیرا در غیراینصورت حتی در صورت مداوا احتمال بازگشت مجدد آلودگی وجود دارد.
افراد مبتلا به این آلودگی دچار خارش در موهای پشت سر و بالای گوش شده و به علت خارش شدید موجب بروز زخم و عفونت های ثانویه می شود، طول عمر متوسط این انگل یک ماه می باشد و رنگ آن بین خاکستری تا قرمز متغیر است، این انگل سر از طریق فرد مبتلا با تماس مستقیم و در ازدحام جمعیت از سری به سر دیگر و یا از راه تماس با وسایل فرد مبتلا منتقل می شود.
** شپش در مدارس هرمزگان
موضوع آلودگی دانش آموزان به شپس در مدارس هرمزگان یکی از بحث های اصلی در کارگروه سلامت این استان در آذرماه امسال بود و در خصوص آن بسیار گفته و شنیده شد.
براساس شنیده های غیررسمی، بیشترین شیوع شپش در هرمزگان در روستاها به ویژه در شرق این استان از جمله در شهرستان های سیریک، جاسک، بشاگرد و میناب است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان گفت: آمار آلودگی برخی از دانش آموزان مدرسه های استان به شپش ( پدیکلوزیس) غیرقابل قبول است.
بهروز اکرمی در نشست کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان هرمزگان بدون اشاره به میزان آلودگی ،اظهار داشت: آلودگی دانش آموزان به شپش از جمله مواردی است که نیاز به فرهنگ سازی و آموزش خانواده ها دارد و کوتاهی در این خصوص قابل پذیرش نیست.
وی ادامه داد: باید برای کاهش آثار و حتی ریشه کنی آلودگی شپش در میان دانش آموزان هرمزگانی برنامه مناسب و کاربردی اتخاذ شود.
وی توجه به سلامت دانش آموزان به عنوان نسل آینده ساز کشور را یکی از ضرورت ها دانست و گفت: آموزش و پرورش باید سلامت و امنیت غذایی دانش آموزان را یکی از اولویت های خود قرار دهد و در تمامی مقطع های بر عملکرد مدارس در این خصوص نظارت داشته باشد.
این مقام مسوول تاکید کرد: اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان باید در مورد سلامت دانش آموزان همکاری همیشگی و مستمری با دانشگاه علوم پزشکی استان داشته باشد.
اکرمی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: تکمیل و تجهیز نسبت به احداث مدرسه جدید ضرورت بیشتری دارد و به عبارت دیگر یک مدرسه کامل و مجهز به صد مدرسه نیمه کاره و ناقص ارجحیت دارد.
وی تاکید کرد: مشکلات مدارس از قبیل نبود لوله کشی آب، نبود آبخوری و غیره در دو بخش شهر و روستا با محوریت فرمانداری ها پیگیری و برطرف شود.
**بیش از 200 مدرسه در هرمزگان لوله کشی آب ندارند
براساس آمارهای غیررسمی بیش از 200 مدرسه در استان هرمزگان به دلیل کمبود آب ، لوله کشی ندارند.
نبود لوله کشی آب در مدارس ، خود موجب بروز بسیاری از آلودگی ها و بیماری ها در میان دانش آموزان و به تبع آن در میان میان خانواده ها می شود.
نبود لوله کشی آب در مدارس یک منطقه، گویای وضعیت آبرسانی در آن منطقه و سطح بهداشتی مردم است زیرا که آب ارتباط مستقیمی با بهداشت و سلامت افراد دارد.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش هرمزگان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه امکان اعلام آمار افراد مبتلا به شپش در مدارس استان وجود ندارد، گفت: آموزش و پرورش بر اساس شرح وظایف خود و ظرفیت ها و دستورالعمل های موجود در کنترل و پیشگیری از این معضل ، معاینه های مستمر، برنامه آگاهسازی دانش‌آموزان، معلمان و والدین را در دستور کار دارد.
علیرضا باقری بیان داشت: براساس وظایف تعریف شده درمان دانش‌آموزان مبتلا جزو وظایف آموزش و پرورش نیست، اما براساس دستورالعمل های موجود ، آموزش والدین و معاینه دانش‌آموزان در برنامه آموزش و پرورش و علوم پزشکی قرار دارد و این اقدام به طور پیوسته انجام می‌شود.
وی افزود: اما متاسفانه در بسیاری از موارد کنترل نکردن نکات بهداشتی از سوی والدین باعث می شود تا پیشگیری و درمان دانش آموزان به خوبی انجام نشود.
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان گفت: در روستاها نیز خانه‌های بهداشت این وظیفه را به عهده دارند که به دنبال ابلاغ آموزش و پرورش بازدید از مدارس و مراقبت از بهداشت مدارس روستایی انجام می‌شود.
وی در خصوص مدارسی که از آب لوله کشی محروم هستند، گفت: بیشتر این مدارس در مناطق روستایی به ویژه در منطقه شرق هرمزگان قرار دارند و متاسفانه شیوع شپش در این مناطق هم بیشتر از دیگر مناطق استان است.
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان تصریح کرد: هم اکنون در خصوص تعداد مبتلایان به این انگل در مدارس، آمار کاملی نداریم.
وی ابراز داشت: آموزش و پرورش و مجموعه بهداشت و درمان تمام تلاش خود را برای کنترل و پیشگیری از ابتلای دانش آموزان به این انگل انجام می دهند، اما متاسفانه به دلیل برخی همکاری نکردن والدین و گاهی برخی کمبودها، این تلاش ها به نتیجه کامل نمی رسد.
باقری تصریح کرد: گاهی دانش آموزان به ویژه در مناطق روستایی محروم در فصل تابستان به این آلودگی انگلی مبتلا می شوند و با شروع سال تحصیلی دیگران را نیز مبتلا می کنند که به این موضوع باید بیشتر توجه کرد.
وی ادامه داد: آموزش و پرورش با همکاری دانشگاه علوم پزشکی همواره بازدیدهای بهداشتی را در دستور کار دارد، اما زمانی که زیرساخت های رعایت بهداشت در یک جامعه فراهم نباشد، چگونه می توان انتظار سلامت از آن داشت.
باقری اضافه کرد: به عنوان مثال ما دانش آموز آلوده به شپش را شناسایی و درمان لازم از سوی کارشناسان بهداشتی اعمال و تجویز می شود و گفته می شود که حتما باید در هفته سه بار استحمام کند.
وی بیان داشت: اما زمانی که آب کافی و سالم برای شرب وجود ندارد، چگونه یک خانواده که شش فرزند دارد می تواند بر استحمام فرزندش حساسیت داشته باشد که این نبود آب در کنار فقر فرهنگی ، درمان را با شکست مواجه کرده و کنترل این آلودگی در میان جوامع درگیر را سخت می کند.
** روستاهای هرمزگان با کمبود 800 لیتر بر ثانیه آب مواجه هستند
براساس آمارهای اعلام شده از سوی شرکت آب و فاضلاب روستایی هرمزگان ،هم اکنون نیاز آبی روستاهای استان حدود 2هزار و 300 لیتر بر ثانیه است که 800 لیتر بر ثانیه کمبود دارد.
در حال حاضر 100 روستا در هرمزگان با تانکر آبرسانی می شوند و 150 روستا با بحران کم آبی مواجه هستند.
یک هزار و 715 روستا در هرمزگان وجود دارد که از این شمار یک هزارو 282 روستا دارای شبکه و تاسیسات آبرسانی می باشند.
تعداد روستاهای بالای 20 خانوار هرمزگان یک هزار و 331 روستا است که از این تعداد یک هزار و 140 روستا دارای شبکه آبرسانی هستند.
متوسط نرخ روستا نشینی استان هرمزگان 46 درصد بوده که 21 درصد بالاتر از رقم متناظر ملی می باشد.
**بازگشت شپس به سر با رعایت نکردن بهداشت فردی
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بیان داشت: فرد آلوده به شپس، در صورتی که پس از درمان ، بهداشت فردی را رعایت نکند، مجدد باید شاهد بازگشت این انگل به سرش باشد.
دکتر فاطمه نوروزیان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آلودگی به شپش یک بیماری نیست که برخی خانواده ها اینقدر از آن واهمه دارند، اما یک مساله بهداشتی است و باید مورد توجه و درمان قرار گیرد.
وی ادامه داد: بهترین درمان برای شپش استفاده از شامپوهای مخصوص و برخی ترکیب ها همچون آب و سرکه می باشد که البته این مورد از نظر علمی چندان مستند نبوده اما در درمان شپش موثر است.
دکتر نوروزیان بیان داشت: اگر خانواده ها در هفته حداقل دو یا سه بار استحمام درست داشته باشند و بعد از حمام با سشوار موها را خشک کنند به هیچ عنوان به این انگل مبتلا نخواهند شد.
وی اظهار داشت: باید برای تمام خانواده ها فرهنگ سازی شود که حتی در منزل شخصی خودشان از برس شانه، حوله حمام، روسری، شال، مقنعه و چادر و کلاه دیگران استفاده نکنند.
وی تاکید کرد: مبتلایان به شپش سر باید بالش‌ها، روبالشی، ملحفه، مقنعه، روسری و کلاه‌هایشان را در آب جوش 100 درجهٔ سانتیگراد به مدت ٣0 دقیقه قرار دهند.
** فراهم بودن زیرساخت های بهداشتی لازمه موفقیت در کنترل آلودگی ها است
براساس آنچه که در این مطلب عنوان شد، می توان نتیجه گرفت که برای کنترل آلودگی های بهداشتی و پیشگیری از بسیاری از بیماری های واگیر و غیرواگیر باید زیرساخت های بهداشتی در کنار آموزش های فرهنگی فراهم باشد، تا بتوان به هدف مورد نظر یعنی درمان و کنترل دست یافت.
دراین میان اقتصاد نیز نقش بسزایی در روند رشد و توسعه و بهبود شاخص های بهداشتی یک جامعه دارد و از همین رو باید رفع مشکلات اقتصادی مردم مورد توجه و اهتمام ویژه مسوولان قرار گیرد تا بتوان به جامعه ای آرام و با بالاترین سطح بهداشت و سلامتی دست یافت.
7198/6048
انتهای پیام در گذشته یکی از شاخصه های مهم در تعیین سطح بهداشتی جامعه، وجود آلودگی به شپس بود، اما امروز با وجود توسعه روز افزون امکانات بهداشتی و توجه خانواده ها به نظافت و بهداشت همچنان آلودگی شپش در همه نقاط جهان از جمله ایران شایع است.
در شرایط امروز که استانداردهای بهداشتی در مقایسه با گذشته بسیار افزایش یافته، جولان شپش جای بسیار تعجب و پرسش دارد که برخی متخصصان حوزه حشره شناسی علت شیوع و ریشه کن نشدن شپش را در کنار برخی عوامل فرهنگی و بهداشتی، تغییر سبک زندگی و مقاوم شدن آن به درمان های مختلف عنوان می کنند.
اگرچه به طور معمول شپش در جوامع فقیر و متراکم شایع تر است ولی در شرایط همه گیر همه گروه ها و طبقه های اجتماعی شهر و روستا در معرض خطر آلودگی قرار دارند.
**شپش معضلی بهداشتی یا فرهنگی؟
به گفته کارشناسان بهداشتی، اصلی ترین دلیل شیوع این انگل که بیشتر با آغاز سال تحصیلی، مدارس را درگیر می کند، رعایت نکردن بهداشت فردی است.
اما همین رعایت نکردن بهداشت فردی در شرایط امروز که همه افراد حتی در دورترین نقاط به اینترنت و شبکه های اجتماعی دسترسی دارند، بسیار جای تامل دارد.
منظور از این سخن آن است که چه موضوعی باعث می شود که افراد با وجود مشاهده توسعه و پیشرفت، بهداشت فردی خود و خانواده را رعایت نکنند.
آیا به غیر از این است که همه افراد خواهان سلامت، زیبایی، آرامش و امید و رفاه در زندگی هستند، مگر آنکه با مشکلات روحی و روانی درگیر باشند و یا اینکه امکان دسترسی به این موارد به دلیل فراهم نبودن زیرساخت ها در بخش های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ممکن نباشد.
انگل شپش با وضعیت بهداشتی فرد پیوند دارد اما نمی توان شیوع شپش سر را مختص افراد فقیر و با وضعیت بهداشتی نامناسب دانست چرا که کودکان مرفه نیز به این حشره گرفتار می شوند.
شپش را نباید مساله بهداشتی دانست، بلکه بیشتر مشکلی فرهنگی است، زیرا فرد مبتلا در هر جایگاهی از نظر اجتماعی، اگر به جای خود درمانی و پنهان درمانی به موقع به پزشک مراجعه و خود را درمان کند و از اقدام های پیشگیرانه بهره ببرد، از انتقال آن به دیگران جلوگیری می شود.
ولی متاسفانه به علت کم توجهی و در بسیاری موارد نگرانی افراد از انگ دوستان و اطرافیان مبنی بر بی توجهی نسبت به رعایت مسایل بهداشتی، وقتی در محیط مدرسه یا کار مبتلا می شوند، دست به خوددرمانی های بیهوده زده و به راحتی این حشره را به دیگری منتقل می کنند و زمانی فرد یا افراد متوجه شپش سر می شوند که دچار خارش های شدید شده و چند ماه از بیماری گذشته و ده ها نفر دیگر مبتلا شده اند و این زنجیره همین طور دور جامعه به ویژه در محیط های متراکم و پرجمعیت همچون خوابگاه ها و مدارس تنیده می شود.
و یا فقر فرهنگی که می گوییم، آنجاست که بسیاری از خانواده ها، تفاوتی از نظر فقیر و غنی بودن ندارد، بر اساس معیارهای زیبایی شناسی خود، به فرزندان دخترشان اجازه کوتاه کردن موهایشان را نمی دهند و آن را بخش مهمی از زیبایی یک دختر می دانند.
آری، مو به ویژه در زنان و دختران از نمادهای زیبایی محسوب می شود، اما نه آن مویی که به هر دلیلی با شپش دست به گریبان شده و در حال آلوده سازی اطرافیانش است و ناگفته نماند که شپش روی موهای بلند، فرصت رشد بیشتری دارد.
بیشترین مبتلایان به شپش به خصوص در دختربچه هایی که موهای بلندتری دارند، از شش تا 10 سالگی است، البته در سنین بالاتر نیز مشاهده می شود.
اینجاست که باید در حوزه فرهنگی و آموزشی وارد کار شد و با ساخت برنامه ها و اطلاع رسانی های گسترده نه در یک بازه زمانی کوتاه بلکه برای یک دوره حداقل 10 ساله ، برنامه ریزی شود و آگاهی خانواده ها به ویژه در مناطق محروم و کمتر برخوردار را در این خصوص ارتقا داد.
اما در جوامع محروم و کمتر برخوردار، علاوه بر فقر فرهنگی، فقر اقتصادی نیز بر مساله بهداشت و رعایت الزام های آن سایه افکنده است.
بد نیست این سئوال را بپرسیم که از یک خانواده ای که سرپرست آن یک کارگر روزمزد بوده و در خانه استیجاری با حمام مشترک با دیگر مستاجران زندگی می کند و پنج فرزند دارد، چگونه می توان انتظار داشت که موضوع بهداشت را بسیار جدی بگیرد، در حالی که در تامین نان شب خانواده خود مانده است و یا چگونه از روستاییانی که از نعمت آب سالم برای شرب محروم هستند، می توان انتظار رعایت بهداشت فردی به بهترین شکل را داشت.
و یا اینکه در مدارس روستایی که باید معاینه های سر دانش آموزان از سوی بهورزان خانه های بهداشت انجام شود، اما این خانه ها با گستردگی وظایف و کمبود نیرو مواجه هستند، چه انتظاری از شایع نشدن برخی بیماری ها و آلودگی ها از جمله شپش می توان داشت.
** شپش را بیشتر بشناسیم
در خصوص این انگل کوچک و موذی که هر از گاهی با جولانش در جوامع متراکم به ویژه مدارس، سوژه رسانه ها می شود و توجه ها را به سمت خود جلب می کند و اندر دلایل شیوع آن از جنبه های مختلف، اقتصادی تا فرهنگی بسیار گفته و شنیده و نشیده شده است و همگان با نام و آوازه آن کاملا آشنا هستند.
شپش سر شایع ترین آلودگی انگلی در جهان است که در بین کودکان شایع تر از افراد بالغ و بین دختران بیش از پسران است و در تمام جوامع فقیر و غنی دیده می شود، این حشرات کوچک و بدون بال و خونخوار که به تخم آنها «رشک» می گویند برخی مواقع با شوره سر اشتباه گرفته می شوند.
شپش سر مختص انسان و قابل انتقال از فرد آلوده به دیگران است و بهترین راهکار پیشگیری از ابتلا به آن رعایت بهداشت فردی است، زیرا در غیراینصورت حتی در صورت مداوا احتمال بازگشت مجدد آلودگی وجود دارد.
افراد مبتلا به این آلودگی دچار خارش در موهای پشت سر و بالای گوش شده و به علت خارش شدید موجب بروز زخم و عفونت های ثانویه می شود، طول عمر متوسط این انگل یک ماه می باشد و رنگ آن بین خاکستری تا قرمز متغیر است، این انگل سر از طریق فرد مبتلا با تماس مستقیم و در ازدحام جمعیت از سری به سر دیگر و یا از راه تماس با وسایل فرد مبتلا منتقل می شود.
** شپش در مدارس هرمزگان
موضوع آلودگی دانش آموزان به شپس در مدارس هرمزگان یکی از بحث های اصلی در کارگروه سلامت این استان در آذرماه امسال بود و در خصوص آن بسیار گفته و شنیده شد.
براساس شنیده های غیررسمی، بیشترین شیوع شپش در هرمزگان در روستاها به ویژه در شرق این استان از جمله در شهرستان های سیریک، جاسک، بشاگرد و میناب است.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان گفت: آمار آلودگی برخی از دانش آموزان مدرسه های استان به شپش ( پدیکلوزیس) غیرقابل قبول است.
بهروز اکرمی در نشست کارگروه سلامت و امنیت غذایی استان هرمزگان بدون اشاره به میزان آلودگی ،اظهار داشت: آلودگی دانش آموزان به شپش از جمله مواردی است که نیاز به فرهنگ سازی و آموزش خانواده ها دارد و کوتاهی در این خصوص قابل پذیرش نیست.
وی ادامه داد: باید برای کاهش آثار و حتی ریشه کنی آلودگی شپش در میان دانش آموزان هرمزگانی برنامه مناسب و کاربردی اتخاذ شود.
وی توجه به سلامت دانش آموزان به عنوان نسل آینده ساز کشور را یکی از ضرورت ها دانست و گفت: آموزش و پرورش باید سلامت و امنیت غذایی دانش آموزان را یکی از اولویت های خود قرار دهد و در تمامی مقطع های بر عملکرد مدارس در این خصوص نظارت داشته باشد.
این مقام مسوول تاکید کرد: اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان باید در مورد سلامت دانش آموزان همکاری همیشگی و مستمری با دانشگاه علوم پزشکی استان داشته باشد.
اکرمی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: تکمیل و تجهیز نسبت به احداث مدرسه جدید ضرورت بیشتری دارد و به عبارت دیگر یک مدرسه کامل و مجهز به صد مدرسه نیمه کاره و ناقص ارجحیت دارد.
وی تاکید کرد: مشکلات مدارس از قبیل نبود لوله کشی آب، نبود آبخوری و غیره در دو بخش شهر و روستا با محوریت فرمانداری ها پیگیری و برطرف شود.
**بیش از 200 مدرسه در هرمزگان لوله کشی آب ندارند
براساس آمارهای غیررسمی بیش از 200 مدرسه در استان هرمزگان به دلیل کمبود آب ، لوله کشی ندارند.
نبود لوله کشی آب در مدارس ، خود موجب بروز بسیاری از آلودگی ها و بیماری ها در میان دانش آموزان و به تبع آن در میان میان خانواده ها می شود.
نبود لوله کشی آب در مدارس یک منطقه، گویای وضعیت آبرسانی در آن منطقه و سطح بهداشتی مردم است زیرا که آب ارتباط مستقیمی با بهداشت و سلامت افراد دارد.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش هرمزگان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه امکان اعلام آمار افراد مبتلا به شپش در مدارس استان وجود ندارد، گفت: آموزش و پرورش بر اساس شرح وظایف خود و ظرفیت ها و دستورالعمل های موجود در کنترل و پیشگیری از این معضل ، معاینه های مستمر، برنامه آگاهسازی دانش‌آموزان، معلمان و والدین را در دستور کار دارد.
علیرضا باقری بیان داشت: براساس وظایف تعریف شده درمان دانش‌آموزان مبتلا جزو وظایف آموزش و پرورش نیست، اما براساس دستورالعمل های موجود ، آموزش والدین و معاینه دانش‌آموزان در برنامه آموزش و پرورش و علوم پزشکی قرار دارد و این اقدام به طور پیوسته انجام می‌شود.
وی افزود: اما متاسفانه در بسیاری از موارد کنترل نکردن نکات بهداشتی از سوی والدین باعث می شود تا پیشگیری و درمان دانش آموزان به خوبی انجام نشود.
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان گفت: در روستاها نیز خانه‌های بهداشت این وظیفه را به عهده دارند که به دنبال ابلاغ آموزش و پرورش بازدید از مدارس و مراقبت از بهداشت مدارس روستایی انجام می‌شود.
وی در خصوص مدارسی که از آب لوله کشی محروم هستند، گفت: بیشتر این مدارس در مناطق روستایی به ویژه در منطقه شرق هرمزگان قرار دارند و متاسفانه شیوع شپش در این مناطق هم بیشتر از دیگر مناطق استان است.
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان تصریح کرد: هم اکنون در خصوص تعداد مبتلایان به این انگل در مدارس، آمار کاملی نداریم.
وی ابراز داشت: آموزش و پرورش و مجموعه بهداشت و درمان تمام تلاش خود را برای کنترل و پیشگیری از ابتلای دانش آموزان به این انگل انجام می دهند، اما متاسفانه به دلیل برخی همکاری نکردن والدین و گاهی برخی کمبودها، این تلاش ها به نتیجه کامل نمی رسد.
باقری تصریح کرد: گاهی دانش آموزان به ویژه در مناطق روستایی محروم در فصل تابستان به این آلودگی انگلی مبتلا می شوند و با شروع سال تحصیلی دیگران را نیز مبتلا می کنند که به این موضوع باید بیشتر توجه کرد.
وی ادامه داد: آموزش و پرورش با همکاری دانشگاه علوم پزشکی همواره بازدیدهای بهداشتی را در دستور کار دارد، اما زمانی که زیرساخت های رعایت بهداشت در یک جامعه فراهم نباشد، چگونه می توان انتظار سلامت از آن داشت.
باقری اضافه کرد: به عنوان مثال ما دانش آموز آلوده به شپش را شناسایی و درمان لازم از سوی کارشناسان بهداشتی اعمال و تجویز می شود و گفته می شود که حتما باید در هفته سه بار استحمام کند.
وی بیان داشت: اما زمانی که آب کافی و سالم برای شرب وجود ندارد، چگونه یک خانواده که شش فرزند دارد می تواند بر استحمام فرزندش حساسیت داشته باشد که این نبود آب در کنار فقر فرهنگی ، درمان را با شکست مواجه کرده و کنترل این آلودگی در میان جوامع درگیر را سخت می کند.
** روستاهای هرمزگان با کمبود 800 لیتر بر ثانیه آب مواجه هستند
براساس آمارهای اعلام شده از سوی شرکت آب و فاضلاب روستایی هرمزگان ،هم اکنون نیاز آبی روستاهای استان حدود 2هزار و 300 لیتر بر ثانیه است که 800 لیتر بر ثانیه کمبود دارد.
در حال حاضر 100 روستا در هرمزگان با تانکر آبرسانی می شوند و 150 روستا با بحران کم آبی مواجه هستند.
یک هزار و 715 روستا در هرمزگان وجود دارد که از این شمار یک هزارو 282 روستا دارای شبکه و تاسیسات آبرسانی می باشند.
تعداد روستاهای بالای 20 خانوار هرمزگان یک هزار و 331 روستا است که از این تعداد یک هزار و 140 روستا دارای شبکه آبرسانی هستند.
متوسط نرخ روستا نشینی استان هرمزگان 46 درصد بوده که 21 درصد بالاتر از رقم متناظر ملی می باشد.
**بازگشت شپس به سر با رعایت نکردن بهداشت فردی
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بیان داشت: فرد آلوده به شپس، در صورتی که پس از درمان ، بهداشت فردی را رعایت نکند، مجدد باید شاهد بازگشت این انگل به سرش باشد.
دکتر فاطمه نوروزیان به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آلودگی به شپش یک بیماری نیست که برخی خانواده ها اینقدر از آن واهمه دارند، اما یک مساله بهداشتی است و باید مورد توجه و درمان قرار گیرد.
وی ادامه داد: بهترین درمان برای شپش استفاده از شامپوهای مخصوص و برخی ترکیب ها همچون آب و سرکه می باشد که البته این مورد از نظر علمی چندان مستند نبوده اما در درمان شپش موثر است.
دکتر نوروزیان بیان داشت: اگر خانواده ها در هفته حداقل دو یا سه بار استحمام درست داشته باشند و بعد از حمام با سشوار موها را خشک کنند به هیچ عنوان به این انگل مبتلا نخواهند شد.
وی اظهار داشت: باید برای تمام خانواده ها فرهنگ سازی شود که حتی در منزل شخصی خودشان از برس شانه، حوله حمام، روسری، شال، مقنعه و چادر و کلاه دیگران استفاده نکنند.
وی تاکید کرد: مبتلایان به شپش سر باید بالش‌ها، روبالشی، ملحفه، مقنعه، روسری و کلاه‌هایشان را در آب جوش 100 درجهٔ سانتیگراد به مدت ٣0 دقیقه قرار دهند.
** فراهم بودن زیرساخت های بهداشتی لازمه موفقیت در کنترل آلودگی ها است
براساس آنچه که در این مطلب عنوان شد، می توان نتیجه گرفت که برای کنترل آلودگی های بهداشتی و پیشگیری از بسیاری از بیماری های واگیر و غیرواگیر باید زیرساخت های بهداشتی در کنار آموزش های فرهنگی فراهم باشد، تا بتوان به هدف مورد نظر یعنی درمان و کنترل دست یافت.
دراین میان اقتصاد نیز نقش بسزایی در روند رشد و توسعه و بهبود شاخص های بهداشتی یک جامعه دارد و از همین رو باید رفع مشکلات اقتصادی مردم مورد توجه و اهتمام ویژه مسوولان قرار گیرد تا بتوان به جامعه ای آرام و با بالاترین سطح بهداشت و سلامتی دست یافت.
7198/6048
کپی شد
