پرورش و تجارت ماهیان زینتی هر سال برای کشورهایی چون مالزی، سنگاپور، چین و تایلند که در راس کشورهای تولیدکننده آبزیان زینتی هستند درآمدزایی دارد و این مهم باید در کشور ایران و شهرستان محلات که اینک به قطب ماهیان زینتی کشور شهرت یافته با نگاهی جدی و با برنامه اصولی دنبال شود.
اگرچه بخش‌های مختلف شیلات همواره مورد توجه و تاکید مسئولان برای اشتغالزایی و رشد و توسعه اقتصادی بوده اما،پرورش ماهیان زینتی به‌دلیل زودبازده بودن جایگاهی ویژه برای علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری دارد.
رونق و تولید ماهی زینتی، نمونه‌ای از صنعتی سودآور است که شماری از جوانان علاقه‌مند به این حرفه، دانش‌آموختگان رشته های کشاورزی و همچنین بانوان از طریق آن در محلات امرار معاش می‌کنند نیاز است با حمایت‌های موثر رونق این بخش بیش از پیش شود.
به اعتقاد کارشناسان یکی از جاذبه های گردشگری در بسیاری از کشورها ایجاد فضایی متنوع با استفاده از ماهیان زینتی است و این مهم در محلات که نام بام گل ایران را یدک می‌کشد و کلکسیونی از جلوه‌های طبیعی گلزارها و گلخانه‌های زیبا را دارد علاوه بر درآمدزایی و شغلی پرمنفعت می‌تواند جاذبه گردشگری تلقی شود و به شکوفایی این صنعت نیز در جنوب استان مرکزی کمک کند.
براساس آمارهای ارایه شده سالانه ۲۰۰ میلیون قطعه ماهیان زینتی در ایران پرورش و تکثیر داده می‌شود ودر شرایط دشوار اقتصادی کنونی کشور و نیاز مبرم به اشتغالزایی و ارزآوری با گسترش کسب و کارهایی چون پرورش ماهیان زینتی و صادرات آن که از مشتریان قابل توجهی در خیلی از کشورها برخوردار است، می‌توان کمکی در راستای پویایی اقتصادی شد.
۲۴ شرکت دانش بنیان شیلاتی در استان مرکزی
مدیر شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت:از مجموع ۲۴ شرکت دانش بنیان فعال در حوزه شیلات صنایع وابسته در کشور، پنج شرکت در استان مرکزی مستقر هستند.
«حسن اکبری»افزود: این شرکت‌ها با هدف افزایش تولید و گسترش و بالا بردن سرانه آبزیان در استان و کشور فعال هستند و در حوزه تکثیر و پرورش ماهیان زینتی، تکثیر و پرورش ریز جلبک ها، ساخت تجهیزات آبزی پروری و تجهیزات فرآوری آبزیان فعالیت دارند.
وی بیان کرد: برخی از شرکت‌های دانش بنیان با هدف تکثیر و پرورش زالو و فرآورده های جانبی آن در شهرستان های اراک، محلات، دلیجان و فراهان مستقر هستند و فعالیت دارند.
مدیر شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی استان مرکزی با اشاره به ارتباط و تعامل برخی از این شرکت‌ها با کشورهایی مثل ازبکستان و عمان بیان داشت: در صورت حمایت بیشتر از این شرکت‌های دانش‌بنیان، علاوه بر تولید و ایجاد اشتغال پایدار، با صادرات به کشورهای هدف ارز آوری مناسبی را نیز می‌توان داشت.
اکبری بیان کرد: مشکل تامین تسهیلات بانکی، نبود نقدینگی و کمبود آب از مهمترین موانع پیش روی توسعه آبزی‌پروری در استان مرکزی است که با رفع این مشکلات استان در حوزه تولید و پرورش آبزیان می تواند به جایگاه بسیار مطلوبی دست یابد.
تولید هفت میلیون قطعه ماهی زینتی در محلات
سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی محلات گفت: هفت میلیون قطعه انواع ماهیان زینتی امسال در این شهرستان تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی شد.
«احمدرضا جعفری» افزود: ۱۵ واحد با مساحت ۱۳۳ هزار مترمربع در زمینه تکثیر و توزیع ماهی زینتی در محلات فعال است.
وی ادامه داد: این واحدهای پرورشی آبزیان برای ۵۰ نفر در این شهرستان فرصت اشتغال فراهم کرده‌اند.
سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی محلات گفت: مهمترین گونه‌های ماهی در این واحدها شامل دالر، پرت، اسکار، دیسکوز، سنکو، مونی، فلاور و آنجل است.
جعفری افزود: بچه ماهی‌های زینتی پرورشی از کشورهای تایلند و مالزی و شهرهای اصفهان و کاشان وارد کارگاه‌های پرورشی محلات می‌شود و برای عرضه در بازارهای داخلی و خارجی تکثیر و پرورش می‌یابد.
وی با بیان اینکه ۱۶ درصد از میزان ماهیان زینتی کشور در شهرستان محلات تولید می‌شود، یادآور شد: این شهرستان از نظر تنوع تولید ماهیان زینتی رتبه اول کشور و از نظر میزان تولید بعد از اصفهان در جایگاه دوم قرار دارد.
سرپرست جهاد کشاورزی محلات فضا، سرمایه گذاری و امکانات کم را از ویژگی های پرورش ماهیامن زینتی بیان کرد.
جعفری گفت:بالا بودن قیمت نهاده ها و مکمل های غذایی و بازار فروش از مشکلات پرورش دهندگان مهیان زینتی است که تولید کنندگان خوردبا مشکل بازرار فروش برای عرضه ماهیان زینتی مواجه هستند.
وی با اشاره به ایجاد نخستین شهرک ماهیان زینتی کشور در محلات ادامه داد: این شهرک با هدف حمایت از تولیدکنندگان خورد و افزایش سطح کمی و کیفی محصولات در شاخص استاندارد ملی با قابلیت صادرات دراین شهرستان ساخته می‌شود.
سرپرست جهادکشاورزی محلات یادآور شد: این شهرک در زمینی به مساحت ۱۲ و نیم هکتار و در ضلع شرقی دهکده گل این این شهرستان احداث می شود.
جعفری گفت: ۲۷ قطعه زمین برای شهرک ماهیان زینتی در محلات پیش بینی شده و پس از تامین زیرساخت آب، برق و گاز در این شهرک فراخوان واگذاری قطعات اعلام می‌شود.
۳۰ متربع فضا و ۲۰۰ میلیون ریال آورده، پیش نیاز فرآیند تولید آبزیان زینتی
یکی از پرورش دهندگان ماهیان زینتی در محلات که کار خود را از سال ۱۳۷۲ آغاز کرده گفت: جویندگان شغل می‌توانند با داشتن حداقل ۳۰ مترمربع فضا و حداقل ۲۰۰ میلیون ریال سرمایه اولیه، شغلی با درآمد کافی برای خود ایجاد کنند.
«جعفر امینی» افزود: این حرفه به‌گونه ای است که سرمایه اولیه پس از تولیدبه شرط داشتن مهارت های لازم برمی‌گردد و بازار فروش ماهیان زینتی از دی تا اردیبهشت ماه خوب است اما در فصل تابستان به دلیل افزایش مسافرت‌ها فروش کاهش پیدا می‌کند.
پرورش دهنده ماهیان زینتی در محلات گفت : افزایش قیمت غذا، هزینه آب، برق و گاز و افزایش هزینه وسایل آکواریوم از مشکلات پرورش دهندگان ماهیان زینتی است.
وی تصریح کرد: دولت هیچ گونه حمایتی از فعالان در عرصه تولید ماهیان زینتی ندارد در حالیکه این بخش با کمی برنامه هدفمند و پشتیبانی موثر می‌تواند تولید ثروت بالا داشته باشد و فرصت ساز شغل پایدار باشد.
یکی دیگر از پرورش دهنده های عمده ماهیان زینتی در محلات که سالانه چهار میلیون قطعه ماهی تولید و پرورش می کند، گفت: ۹۵ درصد از صادرات ماهیان زینتی در کشور از محلات صادر می‌شود.
«مهدی شاهرخی» اظهار داشت: با توجه به نوسانات ارز و دلار واردات ماهیان زینتی به داخل کشور کاهش چشمگیری یافته و سبب افزایش سود تولیدکنندگان داخلی شده است.
وی افزود: پرورش ماهیان زینتی نسب به مشاغل دیگر مشابه سرمایه اندگی نیاز دارد و سودآور است.
این پرورش دهنده ماهیان زینتی تاکید کرد: پرورش آبزیان زینتی کاری تخصصی است چراکه با موجود زنده سروکار دارد وداشتن مهارت ضروری است.
شاهرخی با اشاره به اینکه بازار فروش در داخل و خارج از کشور وجود دارد، گفت: به‌دلیل افزایش فروش در ماه‌ها روزهای پایانی سال با کمبود عرضه مواجه می‌شویم و از شهرهای مجاور این کمبود جبران می‌شود.
وی افزود: دولت تسهیلاتی به تولیدکنندگان و پرورش دهندگان ماهیان زینتی اختصاص نمی‌دهد و تسهیلات مورد نیاز را باید خویش‌فرما باشد که این مسئله فشار زیادی را به تولید کننده وارد می‌کند.
شاهرخی آگاهی محدود برخی مسئولان نسبت به پرورش ماهیان زینتی را از مشکلات این صنعت بیان کرد و ادامه داد:جدید بودن حرفه پرورش ماهیان زینتی در ایران موجب شده مسئولان آنگونه که باید از جایگاه و موقعیتی که این شغل دارد آگاهی نداشته باشند و سرمایه‌گذاری در این صنعت کم است.
وی گفت: ساخت شهرک ماهیان زینتی در محلات بیشتر از ۱۰ سال است که مصوب شده اما هنوز زمین به تولیدکنندگان آبزی واگذار نشده است.
شاهرخی ساخت شهرک ماهیان زینتی را در کارآفرینی و شناخته شدن این صنعت سودآور تاثیرگذار بیان کرد.
سالانه ۲۰۰ میلیون قطعه ماهی زینتی در ایران تولید می‌شود که توسعه این صنعت و تسهیل در صادرات می تواند گره گشای حضور پرورش دهندگان در بازارهای بین‌المللی باشد.
محلات واقع در جنوب استان مرکزی با ۵۵ هزار نفر جمعیت، قطب تولید سنگ تزئینی ساختمان، ماهیان زینتی و گل و گیاه زینتی است.
