یکی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه قم گفت: حذف کردن صفرها از پول کشور به‌تنهایی باعث تقویت پول ملی نمی‌شود و اگر همین ساختار اقتصادی ادامه پیدا کند چند سال دیگر مجبور خواهیم شد باز هم چند صفر دیگر را حذف کنیم؛ حذف صفر از پول ملی تنها برای سهل شدن محاسبات است البته منکر اثر روانی آن در جامعه نیستیم ولی اثر واقعی روی اقتصاد نخواهد داشت.
علی سعیدی پژوهشگر و عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه قزوین، اظهار کرد: چند فاکتور تعیین‌کننده ارزش پول ملی است و در حال حاضر مهم‌ترین فاکتور که در فضای پولی اتفاقی افتاده جهش نرخ ارز است که باید برابری نرخ ریال و دلار به هم بخورد و از نرخ 4000 تومان به بیش از 12 هزار تومان رسید و حتی تا 18 هزار تومان رسید.
وی ادامه داد: در سال گذشته تأثیر برابری ریال و دلار در بازار واقعی به‌خودی‌خود نباید این‌قدر تأثیر می‌گذاشت و ارزش ریال را کاهش می‌داد؛ فضای روانی ایجادشده در جامعه عاملی بود که باعث تشدید افت ارزش پول ملی شد.
شکاف واقعی بین نرخ ارز رسمی و واقعی، مانند بمب ساعتی بود
این پژوهشگر تشریح کرد: دولت حدود شش سال بود که نرخ ارز را ثابت نگاه داشته بود درحالی‌که تورم ما بیشتر از تورم موجود در دلار بود و باید به‌اندازه تورم و دیگر فاکتورها نرخ ارز را پلکانی تعدیل می‌کردیم ولی به دلیل حمایت از مصرف‌کننده برای جلوگیری از کالاهای وارداتی از سیاست سرکوب نرخ ارز استفاده شد که این امر منجر به این شد که در یک بازه زمانی شکاف واقعی بین نرخ ارز رسمی و نرخ ارز واقعی اتفاق افتاد و این موضوع به یک بمب ساعتی تبدیل‌شده بود؛ از سویی دیگر به دلیل تحریم‌ها و خرابکاری در اقتصاد زمینه این امر وجود داشت و عده‌ای با خریداری ارز و سکه منجر به خرابکاری شدند و دولت هرچه به بازار ارز تزریق می‌کرد آن‌ها خریداری می‌کردند و این باعث ایجاد ذهنیت بحران‌زده در مردم شد و این ذهنیت شکاف افزایش نرخ ارز را شدت داد و درنهایت منجر به افت ارزش پول ملی شد.
وی عنوان کرد: این روند تا شهریور 97 ادامه داشت و پس‌ازآن قوای سه‌گانه برنامه‌ریزی متمرکزی انجام دادند و سعی کردند فضای اطلاع‌رسانی و دلالی و تراکنش‌ها را محدود کرده و با مسدود کردن برخی از سایت‌ها توانستند فضای روانی را مدیریت کنند و نرخ ارز را از 18 هزار تومان به 12 هزار تومان برسانند و در حال حاضر چند ماهی است که نرخ ارز بین 12 و 13 هزار تومان در نوسان است.
سعیدی بیان کرد: نرخ ارز 13 هزار تومانی، بر اقتصاد تأثیرگذار نیست چون حجم زیادی از ارزی که وارد کشور می‌شود یا از طریق سامانه نیما باید عرضه شود که نرخ آن حدود 8000 تا 9000 تومان است و یا اینکه مستقیماً به خزانه دولت واریز شود و دولت آن را با نرخ 4200 تومان برای کالاهای اساسی تخصیص دهد.
وی تصریح کرد: بااین‌حال نرخ مؤثر ارز نرخ آزاد نیست، ارز موجود در بازار آزاد بسیار محدود است و هیچ واردکننده‌ای از بازار آزاد ارز تهیه نمی‌کند تا با آن واردات انجام دهند؛ واردکنندگان ثبت سفارش می‌کنند و از سامانه نیما ارز می‌گیرند و یا برای کالای اساسی از دولت ارز 4200 تومانی می‌گیرند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم خاطرنشان کرد: به‌دلیل التهاب بازار روانی ملاک قیمت‌گذاری کالاهایی که با نرخ 4200 تا 8000 تومان وارد می‌شود به دلار 13 هزار تومانی است، این التهاب به کاهش ارزش پول ملی کمک می‌کند و منجر به افزایش قیمت کالاهای وارداتی و کالاهای وابسته به آن می‌شود و در اولین فرصت واکنش نشان می‌دهد.
وی افزود: عده‌ای به علت نوسان قیمت و برهم خوردن قیمت‌ها در بازار طلا و سکه، ارز، مسکن و خودرو سودهای کلان و دارایی به دست می‌آورند.
این پژوهشگر تصریح کرد: در این فاصله زمانی توزیع ثروت تغییر خواهد کرد و حجم اقتصادی مانند قبل خواهد بود؛ کاهش ارزش پول ملی برای کسانی که دارایی‌های بادوام دارند و مزدبگیر هستند فشار مضاعفی وارد می‌کند و این افراد تا رسیدن به تعادل جدید تحت‌فشار اقتصادی خواهند بود ولی با رسیدن به تعادل ارزش پول ملی کاهش پیدا خواهد کرد.
دو اثر مهم کاهش ارزش پول ملی در اقتصاد
وی اظهار کرد: کاهش ارزش پول ملی دو اثر در اقتصاد دارد، یک اثر روی مصرف‌کننده و یک اثر روی تولیدکننده؛ به دلیل افزایش قیمت‌ها فشار بر روی مصرف‌کننده‌هایی که کارگر و کارمند هستند مضاعف خواهد بود.
سعیدی توضیح داد: تولیدکننده‌های عرصه صنعت، کشاورزی و خدمات که تا قبل از آن تولید برایشان صرفه اقتصادی نداشت با افزایش نرخ ارز تولید کالا برایشان صرفه و ارزش ریالی دارایی و محصولاتشان نیز افزایش پیدا می‌کند و این برای تولیدکننده ارزش ایجاد می‌کند که تولید خود را افزایش دهد چون هزینه نیروی کار افزایش پیدا نکرده است و این می‌تواند محرکی و مشوقی برای تولیدکننده باشد که تولید خود را افزایش داده و صادرات داشته باشد.
وی گفت: در حال حاضر با نرخ ارز 4200 و یا حتی ارز نیمایی 8000 تومانی ارزش ریالی کالا به دو برابر افزایش پیدا می‌کند و این امر انگیزه بیشتری برای تولیدکننده ایجاد می‌کند.
این اقتصاددان اضافه کرد: با تولید بیشتر کارگاه‌ها، اشتغال و تولید افزایش پیدا می‌کند و درنهایت منجر به افزایش درآمد ملی خواهد شد؛ به‌خاطر این اگر بخواهیم از سوی مصرف کنده بنگریم دولت‌ها برای اینکه روی مصرف‌کننده فشار اقتصادی نباشد و رضایت آنان را جلب کنند، دولت‌ها با نگه‌داشتن نرخ پایین نرخ ارز و افزایش قدرت خرید مصرف‌کننده در تلاش هستند تا فشار اقتصادی را کاهش بدهند ولی این فشار می‌تواند منفعتی برای تولید ایجاد کند و تولیدکنندگان از افزایش قیمت نرخ ارز استفاده بیشتری ببرند.
با کاهش نرخ ارز تولیدکنندگان متضرر می‌شوند
وی عنوان کرد: اگر دولت نرخ ارز را کاهش دهد تولیدکنندگان و به تبع آن صادرات متضرر خواهند شد؛ علی‌رغم همه امکانات و ظرفیت موجود در اقتصاد، تولید صرفه اقتصادی ندارد که یک علت نرخ ارز و علت دیگر نرخ سود بانکی است. وقتی نرخ سود بانکی 18 درصد قطعی و بدون مالیات باشد طرح‌هایی که کمتر از این میزان سودآوری داشته باشند از چرخه سرمایه‌گذاری خارج خواهند شد.
سعیدی بیان کرد: وقتی نرخ ارز کاهش و قدرت خرید مصرف‌کننده برای خرید کالاهای وارداتی با مشابه داخلی افزایش پیدا کند واردات ارزان می‌شود و قیمت کالا برای مصرف‌کننده‌ای که قصد خرید کالای خارجی را دارد ارزان‌تر خواهد بود و درنهایت تولید داخل با شکست روبه‌رو می‌شود؛ ولی اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند و کالای واردشده قیمت بالاتر و کالای داخلی قیمت کمتری داشته باشد مصرف‌کننده به سمت کالای داخلی گرایش پیدا خواهد کرد.
تضعیف پول ملی با ملاحظاتی منجر به رشد اقتصادی می‌شود
وی خاطرنشان کرد: لزوماً تضعیف پول ملی چیز بدی نیست و با برخی ملاحظات می‌تواند به تولید، رشد و رونق اقتصادی کشور کمک کند ولی به‌شرط اینکه دولت سیاست‌های حمایتی داشته باشد و به مصرف‌کننده فشار وارد نشود تا تولید رونق شکل گیرد؛ زمانی که این اتفاق بیفتد اشتغال، درآمد و افزایش سطح رفاه مردم را در پی خواهد داشت بنابراین اگر دولت بتواند سیاست‌های حمایتی خصوصاً اقشار ضعیف جامعه را اعمال کند تا از افزایش قیمت‌ها آسیب نبینند تضعیف پول ملی بخاطر ایجاد رونق در تولید و صادرات برای اقتصاد ما مفید ایجاد شود.
این پژوهشگر اشاره کرد: در دیگر کشورهای دنیا تضعیف پول ملی انجام می‌شود و برای مثال یکی از اختلافات آمریکا و چین بر سر این است که چین به‌صورت دستوری نرخ ارز خود را تضعیف می‌کند و این باعث می‌شود که کالای چینی برای آمریکایی‌ها ارزان باشد.
وی گفت: معمولاً دولت‌ها به‌دنبال ثبات اقتصادی هستند و هرگاه نوسان و شوک وارد شود سریع واکنش نشان می‌دهند تا شوک وارده را مدیریت کنند بنابراین هرکجا که پول ملی به‌صورت شوک تضعیف شود دولت‌ها مقاومت می‌کنند تا از ارزش پول ملی حفاظت کنند.
سعیدی توضیح داد: باید بین دو حوزه تفکیک قائل شویم نخست آنکه تضعیف پول ملی آیا به‌صورت شوک اتفاق افتاده و تعادل بازار را به هم زده و در اقتصاد بحران ایجاد کرده و یا اینکه با ریتم منطقی اتفاق افتاده است؛ در چین به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده سعی می‌کنند نرخ ارز خود را نسبت به دلار مدیریت و تضعیف کنند تا بتوانند از تولید و صادرکننده خود حمایت کنند؛ اما مدل‌های کنترل نشده در ترکیه سال 2001 تورم 106 درصدی مشاهده شد و ارزش پول این کشور به‌قدری کاهش پیدا کرد که تصمیم گرفتند شش صفر آن را حذف کنند تا محاسبات ارزش پول را سهل کرده و پول ملی خود را تقویت کنند.
وی تأکید کرد: حذف کردن صفرها از پول کشور به‌تنهایی باعث تقویت پول ملی نمی‌شود و اگر حذف و همین ساختار اقتصادی ادامه پیدا کند چند سال دیگر مجبور خواهیم شد باز هم چند صفر دیگر را حذف کنیم؛ حذف صفر از پول ملی تنها برای سهل شدن محاسبات است البته منکر اثر روانی آن در جامعه نیستیم ولی اثر واقعی روی اقتصاد نخواهد داشت.
این پژوهشگر اضافه کرد: این نکته مهمی است که باید نظام ارزی کشور را اصلاح کنیم به‌گونه‌ای که در خدمت تولید قرار گیرد نه اینکه در خدمت واردات باشد.
نرخ ارز را سرکوب نکنیم
وی اظهار کرد: برای نرخ ارز باید تصمیم جمعی بگیریم نه اینکه سرکوب کنیم؛ طی 20 سال اخیر دولت‌ها به نام حمایت از مصرف‌کننده و یا کسب آرا این نرخ را سرکوب کرده و ثابت نگاه می‌داشتند تا به اقشار متوسط ضعیف فشار نیاید ولی با این روش تولیدکننده آسیب دیده و در دوره بعدی شوک به اقتصاد وارد شود. اگر طی شش سال گذشته نرخ ارز هرسال 10 درصد افزایش پیدا می‌کرد لازم نبود نرخ ارز 3500 تومانی به 13 هزار تومان برسد و این امر شوک و اثر روانی کمتری در جامعه داشت.
چرا نرخ ارز با ثبات چندساله به‌یک‌باره جهش پیدا می‌کند؟
سعیدی بیان کرد: چندین دوره است که نرخ ارز ثابت است و به‌یک‌باره جهش می‌کند؛ این امر به تولیدکننده فشار وارد می‌کند و مصرف‌کننده نیز آسیب می‌بیند و موجب نارضایتی می‌شود؛ برای این امر تصمیم علمی، منطقی و کارشناسی گرفته شود و نیاز دارد تا نخبگان دانشگاهی و مسئولان با هم به یک جمع‌بندی برسند و روی این تصمیم بایستند تا با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها این سیاست دچار تغییر نشود.
این پژوهشگر عنوان کرد: افزایش ارز و هزینه‌ها اگر برابر باشد مصرف‌کننده کمتر آسیب خواهد دید و صادرکننده نیز برای ورود به صادرات انگیزه بیشتری پیدا خواهد کرد؛ در حقیقت اگر تولید را حمایت کنیم و اقتصاد رونق پیدا کند کاهش ارزش پول نیز مدیریت خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه نرخ رشد واقعی نسبت به نرخ رشد نقدینگی کمتر است، تشریح کرد: اگر سیاست ارزی در راستای حمایت از تولید و صادرات باشد وضع اقتصادی تولیدکننده و درنهایت مصرف‌کننده رونق پیدا کرده، نرخ رشد اقتصادی افزایش و اثرات تورمی و شکاف ارز نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
تعدیل نرخ ارز به شرطه‌ها و شروطه‌ها
سعیدی در پایان اعلام کرد: باید نرخ ارز را در جهت حمایت از تولیدکننده تعدیل کنیم به شرطی که در کوتاه‌مدت آر مصرف‌کننده حمایت صورت گیرد تا فشار نیاید ولی وقتی تولید رونق بگیرد دیگر نیاز به حمایت از مصرف‌کننده وجود ندارد چراکه رونق تولید اشتغال و کسب درآمد و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت.
انتهای پیام
انتهای پیام علی سعیدی پژوهشگر و عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه قزوین، اظهار کرد: چند فاکتور تعیین‌کننده ارزش پول ملی است و در حال حاضر مهم‌ترین فاکتور که در فضای پولی اتفاقی افتاده جهش نرخ ارز است که باید برابری نرخ ریال و دلار به هم بخورد و از نرخ 4000 تومان به بیش از 12 هزار تومان رسید و حتی تا 18 هزار تومان رسید.
وی ادامه داد: در سال گذشته تأثیر برابری ریال و دلار در بازار واقعی به‌خودی‌خود نباید این‌قدر تأثیر می‌گذاشت و ارزش ریال را کاهش می‌داد؛ فضای روانی ایجادشده در جامعه عاملی بود که باعث تشدید افت ارزش پول ملی شد.
شکاف واقعی بین نرخ ارز رسمی و واقعی، مانند بمب ساعتی بود
این پژوهشگر تشریح کرد: دولت حدود شش سال بود که نرخ ارز را ثابت نگاه داشته بود درحالی‌که تورم ما بیشتر از تورم موجود در دلار بود و باید به‌اندازه تورم و دیگر فاکتورها نرخ ارز را پلکانی تعدیل می‌کردیم ولی به دلیل حمایت از مصرف‌کننده برای جلوگیری از کالاهای وارداتی از سیاست سرکوب نرخ ارز استفاده شد که این امر منجر به این شد که در یک بازه زمانی شکاف واقعی بین نرخ ارز رسمی و نرخ ارز واقعی اتفاق افتاد و این موضوع به یک بمب ساعتی تبدیل‌شده بود؛ از سویی دیگر به دلیل تحریم‌ها و خرابکاری در اقتصاد زمینه این امر وجود داشت و عده‌ای با خریداری ارز و سکه منجر به خرابکاری شدند و دولت هرچه به بازار ارز تزریق می‌کرد آن‌ها خریداری می‌کردند و این باعث ایجاد ذهنیت بحران‌زده در مردم شد و این ذهنیت شکاف افزایش نرخ ارز را شدت داد و درنهایت منجر به افت ارزش پول ملی شد.
وی عنوان کرد: این روند تا شهریور 97 ادامه داشت و پس‌ازآن قوای سه‌گانه برنامه‌ریزی متمرکزی انجام دادند و سعی کردند فضای اطلاع‌رسانی و دلالی و تراکنش‌ها را محدود کرده و با مسدود کردن برخی از سایت‌ها توانستند فضای روانی را مدیریت کنند و نرخ ارز را از 18 هزار تومان به 12 هزار تومان برسانند و در حال حاضر چند ماهی است که نرخ ارز بین 12 و 13 هزار تومان در نوسان است.
سعیدی بیان کرد: نرخ ارز 13 هزار تومانی، بر اقتصاد تأثیرگذار نیست چون حجم زیادی از ارزی که وارد کشور می‌شود یا از طریق سامانه نیما باید عرضه شود که نرخ آن حدود 8000 تا 9000 تومان است و یا اینکه مستقیماً به خزانه دولت واریز شود و دولت آن را با نرخ 4200 تومان برای کالاهای اساسی تخصیص دهد.
وی تصریح کرد: بااین‌حال نرخ مؤثر ارز نرخ آزاد نیست، ارز موجود در بازار آزاد بسیار محدود است و هیچ واردکننده‌ای از بازار آزاد ارز تهیه نمی‌کند تا با آن واردات انجام دهند؛ واردکنندگان ثبت سفارش می‌کنند و از سامانه نیما ارز می‌گیرند و یا برای کالای اساسی از دولت ارز 4200 تومانی می‌گیرند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم خاطرنشان کرد: به‌دلیل التهاب بازار روانی ملاک قیمت‌گذاری کالاهایی که با نرخ 4200 تا 8000 تومان وارد می‌شود به دلار 13 هزار تومانی است، این التهاب به کاهش ارزش پول ملی کمک می‌کند و منجر به افزایش قیمت کالاهای وارداتی و کالاهای وابسته به آن می‌شود و در اولین فرصت واکنش نشان می‌دهد.
وی افزود: عده‌ای به علت نوسان قیمت و برهم خوردن قیمت‌ها در بازار طلا و سکه، ارز، مسکن و خودرو سودهای کلان و دارایی به دست می‌آورند.
این پژوهشگر تصریح کرد: در این فاصله زمانی توزیع ثروت تغییر خواهد کرد و حجم اقتصادی مانند قبل خواهد بود؛ کاهش ارزش پول ملی برای کسانی که دارایی‌های بادوام دارند و مزدبگیر هستند فشار مضاعفی وارد می‌کند و این افراد تا رسیدن به تعادل جدید تحت‌فشار اقتصادی خواهند بود ولی با رسیدن به تعادل ارزش پول ملی کاهش پیدا خواهد کرد.
دو اثر مهم کاهش ارزش پول ملی در اقتصاد
وی اظهار کرد: کاهش ارزش پول ملی دو اثر در اقتصاد دارد، یک اثر روی مصرف‌کننده و یک اثر روی تولیدکننده؛ به دلیل افزایش قیمت‌ها فشار بر روی مصرف‌کننده‌هایی که کارگر و کارمند هستند مضاعف خواهد بود.
سعیدی توضیح داد: تولیدکننده‌های عرصه صنعت، کشاورزی و خدمات که تا قبل از آن تولید برایشان صرفه اقتصادی نداشت با افزایش نرخ ارز تولید کالا برایشان صرفه و ارزش ریالی دارایی و محصولاتشان نیز افزایش پیدا می‌کند و این برای تولیدکننده ارزش ایجاد می‌کند که تولید خود را افزایش دهد چون هزینه نیروی کار افزایش پیدا نکرده است و این می‌تواند محرکی و مشوقی برای تولیدکننده باشد که تولید خود را افزایش داده و صادرات داشته باشد.
وی گفت: در حال حاضر با نرخ ارز 4200 و یا حتی ارز نیمایی 8000 تومانی ارزش ریالی کالا به دو برابر افزایش پیدا می‌کند و این امر انگیزه بیشتری برای تولیدکننده ایجاد می‌کند.
این اقتصاددان اضافه کرد: با تولید بیشتر کارگاه‌ها، اشتغال و تولید افزایش پیدا می‌کند و درنهایت منجر به افزایش درآمد ملی خواهد شد؛ به‌خاطر این اگر بخواهیم از سوی مصرف کنده بنگریم دولت‌ها برای اینکه روی مصرف‌کننده فشار اقتصادی نباشد و رضایت آنان را جلب کنند، دولت‌ها با نگه‌داشتن نرخ پایین نرخ ارز و افزایش قدرت خرید مصرف‌کننده در تلاش هستند تا فشار اقتصادی را کاهش بدهند ولی این فشار می‌تواند منفعتی برای تولید ایجاد کند و تولیدکنندگان از افزایش قیمت نرخ ارز استفاده بیشتری ببرند.
با کاهش نرخ ارز تولیدکنندگان متضرر می‌شوند
وی عنوان کرد: اگر دولت نرخ ارز را کاهش دهد تولیدکنندگان و به تبع آن صادرات متضرر خواهند شد؛ علی‌رغم همه امکانات و ظرفیت موجود در اقتصاد، تولید صرفه اقتصادی ندارد که یک علت نرخ ارز و علت دیگر نرخ سود بانکی است. وقتی نرخ سود بانکی 18 درصد قطعی و بدون مالیات باشد طرح‌هایی که کمتر از این میزان سودآوری داشته باشند از چرخه سرمایه‌گذاری خارج خواهند شد.
سعیدی بیان کرد: وقتی نرخ ارز کاهش و قدرت خرید مصرف‌کننده برای خرید کالاهای وارداتی با مشابه داخلی افزایش پیدا کند واردات ارزان می‌شود و قیمت کالا برای مصرف‌کننده‌ای که قصد خرید کالای خارجی را دارد ارزان‌تر خواهد بود و درنهایت تولید داخل با شکست روبه‌رو می‌شود؛ ولی اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند و کالای واردشده قیمت بالاتر و کالای داخلی قیمت کمتری داشته باشد مصرف‌کننده به سمت کالای داخلی گرایش پیدا خواهد کرد.
تضعیف پول ملی با ملاحظاتی منجر به رشد اقتصادی می‌شود
وی خاطرنشان کرد: لزوماً تضعیف پول ملی چیز بدی نیست و با برخی ملاحظات می‌تواند به تولید، رشد و رونق اقتصادی کشور کمک کند ولی به‌شرط اینکه دولت سیاست‌های حمایتی داشته باشد و به مصرف‌کننده فشار وارد نشود تا تولید رونق شکل گیرد؛ زمانی که این اتفاق بیفتد اشتغال، درآمد و افزایش سطح رفاه مردم را در پی خواهد داشت بنابراین اگر دولت بتواند سیاست‌های حمایتی خصوصاً اقشار ضعیف جامعه را اعمال کند تا از افزایش قیمت‌ها آسیب نبینند تضعیف پول ملی بخاطر ایجاد رونق در تولید و صادرات برای اقتصاد ما مفید ایجاد شود.
این پژوهشگر اشاره کرد: در دیگر کشورهای دنیا تضعیف پول ملی انجام می‌شود و برای مثال یکی از اختلافات آمریکا و چین بر سر این است که چین به‌صورت دستوری نرخ ارز خود را تضعیف می‌کند و این باعث می‌شود که کالای چینی برای آمریکایی‌ها ارزان باشد.
وی گفت: معمولاً دولت‌ها به‌دنبال ثبات اقتصادی هستند و هرگاه نوسان و شوک وارد شود سریع واکنش نشان می‌دهند تا شوک وارده را مدیریت کنند بنابراین هرکجا که پول ملی به‌صورت شوک تضعیف شود دولت‌ها مقاومت می‌کنند تا از ارزش پول ملی حفاظت کنند.
سعیدی توضیح داد: باید بین دو حوزه تفکیک قائل شویم نخست آنکه تضعیف پول ملی آیا به‌صورت شوک اتفاق افتاده و تعادل بازار را به هم زده و در اقتصاد بحران ایجاد کرده و یا اینکه با ریتم منطقی اتفاق افتاده است؛ در چین به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده سعی می‌کنند نرخ ارز خود را نسبت به دلار مدیریت و تضعیف کنند تا بتوانند از تولید و صادرکننده خود حمایت کنند؛ اما مدل‌های کنترل نشده در ترکیه سال 2001 تورم 106 درصدی مشاهده شد و ارزش پول این کشور به‌قدری کاهش پیدا کرد که تصمیم گرفتند شش صفر آن را حذف کنند تا محاسبات ارزش پول را سهل کرده و پول ملی خود را تقویت کنند.
وی تأکید کرد: حذف کردن صفرها از پول کشور به‌تنهایی باعث تقویت پول ملی نمی‌شود و اگر حذف و همین ساختار اقتصادی ادامه پیدا کند چند سال دیگر مجبور خواهیم شد باز هم چند صفر دیگر را حذف کنیم؛ حذف صفر از پول ملی تنها برای سهل شدن محاسبات است البته منکر اثر روانی آن در جامعه نیستیم ولی اثر واقعی روی اقتصاد نخواهد داشت.
این پژوهشگر اضافه کرد: این نکته مهمی است که باید نظام ارزی کشور را اصلاح کنیم به‌گونه‌ای که در خدمت تولید قرار گیرد نه اینکه در خدمت واردات باشد.
نرخ ارز را سرکوب نکنیم
وی اظهار کرد: برای نرخ ارز باید تصمیم جمعی بگیریم نه اینکه سرکوب کنیم؛ طی 20 سال اخیر دولت‌ها به نام حمایت از مصرف‌کننده و یا کسب آرا این نرخ را سرکوب کرده و ثابت نگاه می‌داشتند تا به اقشار متوسط ضعیف فشار نیاید ولی با این روش تولیدکننده آسیب دیده و در دوره بعدی شوک به اقتصاد وارد شود. اگر طی شش سال گذشته نرخ ارز هرسال 10 درصد افزایش پیدا می‌کرد لازم نبود نرخ ارز 3500 تومانی به 13 هزار تومان برسد و این امر شوک و اثر روانی کمتری در جامعه داشت.
چرا نرخ ارز با ثبات چندساله به‌یک‌باره جهش پیدا می‌کند؟
سعیدی بیان کرد: چندین دوره است که نرخ ارز ثابت است و به‌یک‌باره جهش می‌کند؛ این امر به تولیدکننده فشار وارد می‌کند و مصرف‌کننده نیز آسیب می‌بیند و موجب نارضایتی می‌شود؛ برای این امر تصمیم علمی، منطقی و کارشناسی گرفته شود و نیاز دارد تا نخبگان دانشگاهی و مسئولان با هم به یک جمع‌بندی برسند و روی این تصمیم بایستند تا با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها این سیاست دچار تغییر نشود.
این پژوهشگر عنوان کرد: افزایش ارز و هزینه‌ها اگر برابر باشد مصرف‌کننده کمتر آسیب خواهد دید و صادرکننده نیز برای ورود به صادرات انگیزه بیشتری پیدا خواهد کرد؛ در حقیقت اگر تولید را حمایت کنیم و اقتصاد رونق پیدا کند کاهش ارزش پول نیز مدیریت خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه نرخ رشد واقعی نسبت به نرخ رشد نقدینگی کمتر است، تشریح کرد: اگر سیاست ارزی در راستای حمایت از تولید و صادرات باشد وضع اقتصادی تولیدکننده و درنهایت مصرف‌کننده رونق پیدا کرده، نرخ رشد اقتصادی افزایش و اثرات تورمی و شکاف ارز نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
تعدیل نرخ ارز به شرطه‌ها و شروطه‌ها
سعیدی در پایان اعلام کرد: باید نرخ ارز را در جهت حمایت از تولیدکننده تعدیل کنیم به شرطی که در کوتاه‌مدت آر مصرف‌کننده حمایت صورت گیرد تا فشار نیاید ولی وقتی تولید رونق بگیرد دیگر نیاز به حمایت از مصرف‌کننده وجود ندارد چراکه رونق تولید اشتغال و کسب درآمد و رونق اقتصادی را در پی خواهد داشت.
انتهای پیام
کپی شد
