اظهار نظر علی مطهری نماینده مردم تهران درباره «استقلال قوه قضائیه» که از سوی دادستانی تهران، مصداق برخی از اعمال مجرمانه اعلام شد؛ اکنون بحث‌هایی جدی را در رابطه با نسبت دو قوه مقننه و قضائیه برانگیخته است.
"استقلال دستگاه قضایی به چه معناست؟ آیا قانون اجازه نقد این دستگاه را به مجلس می‌دهد؟"، "آیا استقلال دستگاه قضا به معنای نظارت ناپذیری آن از سوی مجلس است؟"، "آیا مجلس می‌تواند بر رفتار قضایی نظارت داشته باشد و در مقابل رییس قوه قضائیه در مقام نظارتی و پرسشگری عمل کند" "آیا مواردی وجود دارد که دستگاه قضایی بتواند قوه مقننه را مورد پرسش قرار داده و نماینده یا نمایندگانی را احضار کند؟" این‌ها پرسش هایی است که امروزه اذهان عمومی را به خود مشغول کرده است.
در پی گفت و گوی جماران با دکتر سید محمد هاشمی استاد حقوق اساسی را در این باره می‌خوانید.
پس از انتقاد بنی‌صدر از وضعیت زندان‌ها در سال‌های نخست انقلاب، امام هیأتی را برای رسیدگی قرار دادند؛ آنهایی که خود را پیرو امام می‌دانند باید از این رفتار امام درس بگیرند و آن را مصداق عمل خود قرار دهند.
دکتر سید محمد هاشمی استاد حقوق اساسی در گفت و گو با خبرنگار جماران با بیان این مطلب گفت: در حال حاضر بسیاری از احکام و عملکرد قوه قضائیه مورد انتقاد برخی از مردم است و آقای مطهری به عنوان یک نماینده مجلس صرفا این را مطرح کرده است و اظهار نظر نموده و از این به هیچ عنوان نمی‌توان معنای توهین و افترا برداشت کرد. طبق اصل 8 قانون اساسی امر به معروف و نهی از منکر یک وظیفه همگانی است، بنابراین نه تنها یک نماینده مجلس بلکه حتی مردم و رسانه‌ها نیز وظیفه دارند که مسوولین را مورد نقد قرار دهند و کسی نمی‌تواند مانع آنها شود.
وی افزود: طبق ماده 9 قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان «نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهارنظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرائی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد». اما اگر نماینده ای در نطق خود هتک حرمت یا اهانت و یا جرمی که در قانون نظارت بر عملکرد نماینگان مجلس پیش بینی شده است مرتکب شود، توسط هیئت نظارت مجلس مورد بازخواست قرار می‌گیرد و اگر این هیئت در مورد عملکرد خلاف نماینده به نتیجه رسید در این صورت موضوع را به شورای نگهبان و دستگاه قضایی ارجاع می‌دهد.
این استاد حقوق اساسی افزود: بر اساس اصل 84 قانون اساسی، نمایندگان ملت حق اظهار نظر در تمام مسائل داخلی و خارجی را دارند و به نوعی باید مسائل را ارزیابی نماید و اساسا وظیفه نمایندگی این را حکم می‌کند. اظهار نظر آقای مطهری حق اوست و عملکرد قوه قضائیه جای سوال دارد.
دکتر هاشمی با بیان اینکه اگر قوه قضائیه برای دفاع از عملکرد خود، از قدرتی که در اختیار دارد سوء استفاده نماید؛ اعتبار و عدالت خود را از دست می‌دهد؛ گفت: حضرت امیر(ع) در این مورد می‌فرمایند: «ان عملک لیس لک بطعمه، و لاکنه فی عنقک امانة» همانا کاری که به عهده توست، طعمه‌ای برایت نیست، بلکه امانتی است بر گردن تو.
وی همچنین با اشاره به متن قانون اساسی یادآور شد: طبق اصل 86 قانون اساسی «نمایندگان مجلس در مقام ایفای وظایف نمایندگی در اظهار نظر و رأی خود کاملاً آزادند و نمی‌توان آنها را به سبب نظراتی که در مجلس اظهار کرده‌اند یا آرایی که در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود داده‌اند تعقیب یا توقیف کرد». نمایندگان باید بتوانند نارضایتی مردم را مطرح کنند، نماینده‌ای که صرفا اهل اطاعت و تمجید باشد نمی‌تواند وظیفه نمایندگی ملت را به درستی انجام دهد، از طرفی قوه قضائیه باید پاسخگو باشد و به مسائل مطرح شده پاسخ مناسب دهد نه اینکه علیه نماینده اعلام جرم نماید.
