اوضاع از این هم پیچیده تر است؛ بخشی از آب مصرفی مردم فارس از آب های سطحی می آمد که تقریبا همه رودها و دریاچه های استان خشکیده اند. به منابع آب زیرزمینی هم دل نبندید. کشاورزی بی رویه در فارس در دهه های متمادی، آن هم برای محصول پرآب بر و کم بازده گندم، چیزی از منابع آب زیرزمینی باقی نگذاشته. این طور که رئیس پیشین سازمان محیط زیست می گفت، 85 درصد همه سفره های زیرزمینی در فارس از آب خالی شده اند.
این، گزارش معاون بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای فارس از وضع کنونی سدها: «حجم ذخیره آب ۹ سد در حال بهره برداری فارس بیش از ۳ میلیارد متر مکعب آب است که هم اکنون به یک میلیارد و ۱۸ صدم درصد یعنی حدود ۳۰ درصد رسیده است».
به گفته وی وقوع خشکسالی‌های مستمر از سال ۱۳۸۶ تاکنون، تغییر اقلیم، تغییر الگوی بارش‌ها و برداشت بی رویه آب، از جمله دلایل عمده کاهش جریانات ورودی به سدها بوده است.
صالح جهرمی شهروندان را به صرفه جویی و رعایت الگوی مصرف آب دعوت می‌کند و از آنها می‌خواهد همچنان صرفه جویی در مصرف آب را در زندگی خود سرلوحه قرار دهند و آن را به عنوان یک فرهنگ به فرزندان خود منتقل کنند.
به هنگام تنظیم گفت و گو با یکی از کارشناسان عمران آب و وقتی که می خواستیم از قول وی بنویسیم: «آب از نان شب هم برای ما واجب تر است»، با قطعی برق روزنامه روبه رو شدیم و وقتی همه سیستم ها و رایانه های دور و بر خود را خاموش دیدیم، پیش خود فکر کردیم هر طوری که حساب کنیم تحمل بی برقی از نبود آب اگرچه کمی تا قسمتی بستگی به کار و نوع شغل خود، آسان تر است اما باید قبول کنیم و بپذیریم که بحران بی آبی خیلی بیشتر از نبود برق و قطع آن است چون قسمتی از نیروی برق از همین توربین های آبی تامین می شود که با خشکیدن رودخانه ها، این مولدهای برق از رده خارج شده است.
سید محی الدین غازی معتقد است ایران، کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و متاسفانه وقوع خشکسالی های پیاپی باعث افت شدید بارندگی سالیانه حدود 250 میلی لیتر که حدوداً 500 میلی لیتر از متوسط جهان پایین تر می باشد، شده است.
عضو شورای مرکزی سازمان نظام کاردانی کشور تصریح کرد: با این حال مصرف روزانه آب هر ایرانی بین 190 تا 201 لیتر است و به جز قسمت اندکی از مساحت کشور شامل شمال و بخشی از شمال غرب و قسمتی در غرب و ناحیه کوچکی در شمال شرق کشور حدود 15 درصد در مناطق مرطوب و نیمه مربوط هستند و حدود 85 درصد مساحت کشور در مناطق خشک و بیابانی با وضع بسیار بدی از نظر آب و کمبود آن واقع شده و به دلیل دو سلسله جبال البرز و زاگرس که خود مزید بر علت شده اند، مانع عبور رطوبت می شود و متاسفانه نوسان های بارندگی در کشور و تنظیم آبرسانی به تمام نقاط کشور مشکلاتی را ایجاد می کند. مثلا در گیلان سالیانه یک هزار و 940 میلی لیتر بارندگی داریم و در یزد فقط 60 میلی لیتر در سال بارندگی می شود.
وی با بیان اینکه چنانچه بین 5 تا 10 سال آینده، الگوی مصرف آب رعایت نشود با جنگ آب حتی در بین استان ها و شهرها مواجه خواهیم بود، تصریح کرد: طبق گزارش ها در سال 2025 کشورهای زیادی با کمبود فیزیکی آب روبه رو خواهند بود که متاسفانه کشور ما نیز جزو همین کشورهاست.
غازی در مقایسه مصرف آب در کشورها با درآمدهای مختلف و ایران، گفت: در کشورهایی با درآمد کم تا متوسط، مصارف صنعتی 10 درصد، مصارف کشاورزی 80 درصد و مصارف شرب 10 درصد است. در کشورهایی با درآمد بالا، مصارف صنعتی 60 درصد، مصارف کشاورزی 30 درصد و مصارف شرب 10 درصد و درکشور ما مصارف صنعتی 2 درصد، مصارف کشاورزی 92 درصد و مصارف شرب 6 درصد است. همچنین میانگین سرانه آب شرب در ایران شامل تجاری، صنعتی، خانگی، فضای سبز و غیره حدود 201 لیتر در روز است و در مقایسه با کشورهای اروپایی مثل اسپانیا 200 لیتر در روز، پرتغال 194 لیتر در روز، یونان 175 لیتر در روز، سوئد 164 لیتر در روز، دانمارک 159 لیتر در روز، انگلستان 153 لیتر در روز و لهستان 98 لیتر در روز.
وی اضافه کرد: با توجه به آمار و ارقام و مطالب فوق، کشور ما به طور کلی دچار کمبود شدید آب است و در صورت ادامه وضعیت و روند فعلی یعنی میزان تقاضای آب به افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی، صنعتی و اجتماعی، منابع آب برعکس کاهش یافته و تغییر اقلیمی و بروز خشکسالی و کاهش منابع آب، منجر به کاهش سرانه آب شده و در نتیجه باعث بروز و تشدید اختلافات اجتماعی، مهاجرت، محدودیت های کم آبی، تنش های آبی و بروز بحران خواهد شد.
رئیس سازمان نظام کاردانی ساختمان استان فارس در ادامه به مدیریت تهیه منابع آب اشاره کرد و افزود: در زمینه آب باید گفت که از نان شب هم برای ما واجب تر است و در این مورد و کمبود آن باید مردم را آگاه کرد و هر روز و هر ساعت اطلاع رسانی نمود. همچنین موارد زیر باید رعایت شود؛ از طرح های توسعه منابع آب و ساخت سد در حال حاضر خودداری شود، مهار آب های خروجی از کشور، تزریق روان آب ها به سفره های زیرزمینی (همان آب هایی که سیل می شود و به هدر می رود)، مدیریت عرضه نشت یابی لوله های آب شهری، کاهش بیلان منفی مخازن زیرزمینی، اولویت بندی مصارف آب که مصارف شرب اولین گام آن است، کاهش آلودگی منابع آب، تصفیه پسماندها و...
غازی بیان کرد: طبق اعلام سازمان ملل متحد، هر انسان روزانه به 50 لیتر آب جهت نوشیدن، تهیه غذا و نیازهای بهداشتی احتیاج دارد که این میزان آب توسط سازمان جهانی بهداشت به طور متوسط 150 لیتر در روز تعیین شده است، ضمن اینکه در اغلب کشورهای جهان، آب شرب و آب مصارف بهداشتی از هم تفکیک شده است.
این مقام همچنین پیشنهاد کرد کولرهای گازی با انرژی خورشیدی جایگزین کولرهای آبی شود، در صنعت از آب تصفیه مجدد استفاده شود، کانال آبیاری کشاورزی همه به صورت سیمانی یا لوله کشی درآید، ممنوعیت کشت کلیه غلاتی که آب زیاد مصرف می کنند مانند برنج، گندم، جو و ذرت و جایگزین آنها می تواند زعفران، گل و گیاهان دارویی و آبیاری آنها به صورت آبپاشی یا بارانی، اصلاح الگوی کشت باغ های میوه و درختان پرآب به کاشت درختان کم آب مثل انار، بادام، انجیر و...، ممنوعیت کشت تره بار پرآب مثل هندوانه، خیار، طالبی، ممنوعیت کاشت چمن، تصفیه آب های پسماند جهت کشاورزی، احیای قنوات کشور، پلمپ کردن چاه های غیرمجاز و...
46
