بازار وکیل در واقع مجموعه ای از آثار منحصربه فرد تاریخی با قدمت 250 سال است که به دلیل پویایی و عدم تغییر کاربری، گذشت زمان هم نتوانسته خدشه ای بر آن وارد کند. در این مجموعه تاریخی، کاروانسراها و سراهای متعددی به نام های احمدی، روغنی، مشیر، فیل و بناهایی چون ضرابخانه و جبه خانه وکیل وجود دارد که هریک دارای ویژگی های خاص معماری است و کاربری های متفاوتی دارد.
اما در حال حاضر بی مهری ها به این مجموعه تاریخی دوچندان شده و خطر جدی بازار وکیل را تهدید می کند که این بار تهدیدها به ریزش دیوارها و سرقت کاشی های هفت رنگ و یا تجمع سیم های برق و خدشه واردشدن به منظر تاریخی آن برنمی گردد بلکه ساخت وسازهای غیرمجازی است که برخی افراد سودجو در این بنای تاریخی انجام می دهند و به رغم پیگیری های مردم و مسئولین، این روند متوقف نمی شود و به گفته کارشناسان حوزه میراث فرهنگی، چنانچه چاره ای برای چنین تخلفاتی اندیشیده نشود، تخریب و نابودی بازار وکیل نزدیک خواهد بود.
بنابر این گزارش، یکی از فعالین میراث فرهنگی فارس طی گفت وگویی با خبرنگار ما گفت: در حال حاضر ساخت وسازهای غیرمجاز در بازار وکیل شیراز شدت گرفته به طوری که فردی به رغم هشدارهای شهرداری و میراث فرهنگی، اقدام به ساخت سازه ای در پشت بام این بازار کرده و از سویی هم با نصب دو کانکس فلزی در جلوی درب ورودی ضرابخانه، منظر تاریخی اثر را مخدوش
کرده است.
وی اضافه کرد: ضرابخانه وکیل یکی از بناهای دوره زندیه است که در این دوره تاریخی، محل ضرب سکه و دادوستد بوده و هم اینک به انبار کالای بازاریان بدل شده، اما متاسفانه فردی با بی توجهی به هشدارهای میراث فرهنگی و همچنین محکومیت در دادگاه، اقدام به نصب کانکس های فلزی در اطراف این مجموعه کرده است.
این فعال حوزه میراث فرهنگی فارس ادامه داد: این فرد دوسال قبل اتاقکی به صورت کاملا غیرقانونی برروی پشت بام بازار وکیل ساخت و تمامی نورگیرهای ضرابخانه را نیز مسدود کرد که با پیگیری های صورت گرفته از سوی شهرداری منطقه و اداره کل میراث فرهنگی فارس، سازها ها تخریب شد اما در حال حاضر شاهدیم که دوباره ساخت وسازهای غیرمجاز آغاز شده که جا دارد مسئولین مربوطه هرچه سریع تر اقدامات لازم را انجام دهند.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر کانکس های فلزی در جلوی درب ورودی ضرابخانه آنچنان جلوهگری می کند که کمتر کسی این بنای تاریخی را می بیند.
این فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری فارس خواستار رسیدگی هرچه سریع تر نسبت به حذف دوباره این تخلفات شد.
بنابر این گزارش، با بررسی های صورت گرفته از سوی نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی فارس، ساخت وسازها و نصب کانکس در این محل (ضرابخانه وکیل) تخلف محسوب شده و به فرد خاطی اخطار مبنی بر متوقف کردن عملیات اجرایی در محل داده شده است.
بازار وکیل از ارزنده ترین و بهترین نمونه معماری دوره زندیه محسوب می شود وشامل دو رشته بازار است یکی شمالی جنوبی که از دروازه اصفهان شروع و به کوچه جنوبی سرای مشیر ختم می شود و دیگری شرقی غربی که در تقاطع این دو رشته بازار یک چهارسوق وسیع قرار دارد.
به علت احداث خیابان کریم خان زند قسمتی از بازار وکیل خراب و در نتیجه بازرا مذکور به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. در بازار شمالی جنوبی در هر سمت 41 زوج مغازه وسیع قرار دارد و در سمت شمال شرقی آن چند کاروانسرای وسیع بنام کاروانسرای روغنی، کاروانسرای احمدی و کاروانسرای گمرک از دوره کرم خان باقیمانده که راه ورودی آنها از داخل بازار وکیل است.
بنا بر این گزارش مدخل ورودی بنای ضرابخانه در بازار وکیل و تقریباً روبروی سردر ورودی کاروانسرای روغنی است و شامل یک هشتی در وسط دو رشته دالان طویل در سمت شرقی و جنوبی است. دالان جنوبی بعلت احداث خیابان زند به آن ارتباط دارد. مدخل ورودی به صورت طاقنمایی است که در دو طرف آن دو پله سنگی یکپارچه نصب شده است.
سقف مدخل ورودی دارای کاشیکاری و بصورت زیبایی با شکل های زیبای هندسی تزیین شده است دالان شرقی یک طاق ساده آجری است. در وسط عرقچین سقف یک بادگیر نصب شده، سقف هشتی وسط نیز یک طاق ساده آجری است که به کمک 8 ترنبه برروی پیهای اطراف قرار دارد.
دالان جنوبی سقف آن بصورت دو عرقچین ساده آجری است که به کمک پاباریک برروی جرزهای اطراف قرار دارد.
کف ضرابخانه سنگفرش و در اطراف هشتی و راهروها ججره ها تعبیه شده اند. ضرابخانه مرکز معاملات نقدی و پولی بازار در دوره زندیه بوده است.
48
