چیزی که همه فعالان سیاسی بر آن تأکید دارند این است که میانگین سنی دولت دوازدهم باید جوان تر از دولت یازدهم باشد و مسائل اقتصادی از جمله بیکاری و معیشت مردم را در اولویت کارهای خود قرار دهد.
جماران – سجاد انتظاری: 14 مرداد ماه 96 روز سرنوشت ساز و ماندگاری در تاریخ ایران خواهد بود؛ چون قرار است که در این روز مراسم تحلیف رئیس جمهوری دوره دوازدهم در مجلس شورای اسلامی برگزار شود و بر اساس اعلام حسینعلی امیری معاون پارلمانی رئیس جمهوری، همانند دولت یازدهم در همان روز تحلیف اعضای هیأت وزیران دولت دوازدهم برای گرفتن رأی اعتماد از نمایندگان مردم به مجلس شورای اسلامی معرفی خواهند شد.
الهام امین زاده در مورد تغییرات کابینه دوازدهم نسبت به کابینه یازدهم اظهار داشت: خود رئیس جمهور در این زمینه تصمیم می گیرند. لیست های مختلفی به ایشان ارائه شده و چند روز است که ایشان شروع کردند و چینش را انجام می دهند.
دستیار ویژه رئیس جمهور در حقوق شهروندی تصریح کرد: قرار است که کابینه دوازدهم جوان تر و کارآمدتر باشد ولی من فکر می کنم آقای رئیس جمهور حتما اصول فراجناحی را رعایت می کنند و از جناح های مختلف کسانی که کارآمد و شایسته تر هستند را برای دولت دوازدهم انتخاب می کنند.
این اعلام امین زاده که رئیس جمهور اصول فراجناحی را رعایت خواهد کرد در حالی است که برخی از فعالان سیاسی اصلاح طلب تأکید دارند که رأی به حسن روحانی به نوعی عدم رأی به رقیب او بوده و استفاده از نیروهای آن جناح در کابینه دوازدهم با رأی مردم در تناقض است.
علی صوفی تأکید کرد: به دلیل ساختار سیاسی ایران در سال های اخیر سابقه نداشته است که یک رئیس جمهور از جناح شکست خورده در انتخابات، افرادی را برای حضور در کابینه خود انتخاب کند. با این حال مطالبه اصولگرایان برای حضور در کابینه می تواند درست و قابل قبول باشد اما فشارها به رئیس جمهور در این زمینه غیر منطقی است. توقع مردم از رئیس جمهور این است که کابینه ای همراه و همفکر برای تحقق وعده ها و تعهدات استفاده کند البته رئیس جمهور می تواند در سطوح پایین تر مدیریتی از اصولگرایان استفاده کند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: در کابینه اول فشار اصولگرایان نتیجه داد و مجلس اصولگرای آن زمان با فشارهایی که وارد کرد، در سهم خواهی از روحانی موفق بود. روحانی هم مجبور شد کابینه را طوری انتخاب کند که بتواند از آنها رای اعتماد بگیرد. از طرف دیگر وزرای روحانی هم برای جلوگیری از درگیری با مجلس بسیار محافظه کار بودند و به جای بکارگیری نیروهای دلخواه در کابینه، ساختار دولت احمدی نژاد را حفظ کردند.
عبدالله ناصری گفت: مهمترین انتظارات تغییر دولت بر مبنای کارآمدی و انسجام و همکاری است. دولت باید در این زمینه برای برداشتن موانع پیش قدم شود، برخلاف دولت اول که برخی وزرای بسیار ناکارآمد در آن وجود داشت، باید شرایطی ایجاد شود که از بسترهای ایجاد شده در دولت قبل استفاده شود. این امر تنها با کابینه قوی و کارآمد میسر میشود. عمده انتظاراتی که نسبت به دولت وجود دارد در حوزه اقتصادی و سیاسی است که دولت موظف است برای آن برنامه ریزی کند.
عضو شورای مشورتی اصلاح طلبان افزود: مهم توجه به توانمندی هاست. مثلا عملکرد آقای ظریف را در نظر بگیرید، اگر ایشان اصلاح طلب هم نبود، باز هم به جهت توانمندی که دارد مورد احترام همه قرار می گرفت. اصلاح طلبان هرگز تأکیدی بر سهم خواهی نداشته اند. چه در سال 92 و چه بعد از آن و همه از دولت توقع دارند بر مبنای شایسته سالاری ها و توجه به توانمندی ها موانع اولیه ای را که در راه عدم تقابل میان جناح ها وجود دارد، بردارد. آقای روحانی باید با تغییرات جدی در کابینه نشان دهد که به حرف های که قبل از انتخابات پشت بلندگو گفته باور دارد.
عباس سلیمی نمین تحلیلگر سیاسی اصولگرا نیز با تأکید بر اینکه باید مصالح ملی در اولویت باشد گفت: بسیاری از افراد و گروه ها در پیروزی آقای روحانی نقش داشته اند و به نظر می رسد گریزی از تشکیل کابینه التقاطی نیست. طبیعی است که جریاناتی که نقش داشته اند در صدد هستند که نتیجه عملکرد خود را ببینند. البته ایرادی ندارد که کابینه ائتلافی باشد. اما شرکت کنندگان در این ائتلاف گاهی منافع ملی را در اولویت می بیند و گاه خیر؛ و دیده شده که گزینه هایی وارد دولت می شوند که چندان به صلاح دولت نیست.
وی توصیه کرد: بهتر آن است که کار به کسانی واگذار شود که شایستگی لازم را داشته باشند. یکی از موانع پیش رو برای گفت و گو بین جناح ها سهم خواهی هاست. بعضا دیده می شود که افرادی بر اساس سهم خواهی ها عمل می کنند، بیش از تجربه و کارآمدی مسائل دیگر جناحی را در نظر می گیرند. مسأله این است که در سهم خواهی ها باید اساس، اصل و منطقی وجود داشته باشد. دست کم کسانی برای تصدی پست معرفی شوند که یک سری از شرایط اولیه را داشته باشند.
سلیمی نمین در ادامه گفت: مانع دیگری که وجود دارد زیاده خواهی هایی است که در هر جناح وجود دارد. کسانی هستند که نقشی در پیروزی آقای روحانی داشته اند اما بیش از آنچه باید طلب سهم می کنند. یا به گونه ای می خواهند موضوعی را تحمیل کنند که حتی صلاح رئیس جمهور را هم در نظر نگیرند. یعنی از طریق اعمال فشار هم سهم بیشتری را بگیرند و هم هماهنگی را به هم بریزند. باید به گونه ای باشد که آقای روحانی بتواند با آنها کار کند و هم خوانی وجود داشته باشد.
فیاض زاهد نیز بر ضرورت همسویی رئیس جمهور و اعضای کابینه گفت: قبل از هرچیز باید بگویم من خیلی با این موضوع موافق نیستم که باید از همه گروه ها در تشکیل کابینه استفاده شود. هیچ کجای دنیا هم این اتفاق نمی افتد. معمولا کابینه در نظام ها و کشورهایی که ساختار حزبی دارند، متشکل از افراد حزب پیروز است. وقتی جریانی مانیفست خود را به مردم ارائه می کند و رأی می‌آورد، باید برای اجرای آن برنامه ها تلاش کند و برای اجرا نیز به کسانی احتیاج دارد که به آن مانیفست اعتقاد و باور داشته باشند.
زاهد در ادامه گفت: البته امر شاید شامل بخش های تکنوکراتیک نشود اما بخش هایی که شامل مدیریت سیاسی در سطح عالی هستند حتما باید با رئیس دولت همراهی داشته باشند. چهره هایی که وارد کابینه می شوند هم از نظر وفاداری هم از نظر مانیفست باید کاملا با رئیس جمهور همراه باشند.
وی افزود: صحبت از مانیفست امری بدیهی است. بدیهی است که بهترین انتخاب ها، انتخاب هایی هستند که مدیران متخصص توانای کارامد بر سر کار بیایند. اما در موضع سیاسی هنگامی که از تعامل گروه های سیاسی سخن می‌گوییم، باید چند عامل را در نظر بگیریم. یک عامل این است که از نظر سیاسی باید پذیرفته باشد که مسئولیت های سیاسی، کنش های پارلمانی، عمل های اجتماعی از طریق احزاب و گروه های سیاسی منطقی تر پیش می رود.
البته احمد کریمی اصفهانی با تأکید بر ضرورت تعامل و برداشتن فاصله ها، گفت: این امر در شعار محقق نمی شود بلکه باید در عمل اتفاق بیافتد. مهم ترین مانعی که وجود دارد کمرنگ شدن شایسته سالاری است. آنچه می تواند این فاصله را کم کند این است که آقای روحانی در عمل نشان دهد که به شایسته سالاری اهمیت می دهد. باید کسانی در کابینه قرار گیرند که باری از دوش اقشار کم درآمد بردارند. باید کسی در کابینه قرار گیرد که فارغ از مشی سیاسی نشان دهد تجربه و کارآمدی لازم را برای تصدی پست وزارت دارد.
این فعال سیاسی اصولگرا با اشاره به اینکه یکی از مهمترین مسائلی که باید مد نظر قرار گیرد بهبود وضع اقتصادی است، خاطر نشان کرد: تیم اقتصادی دولت باید حتما متشکل از افراد برجسته و هماهنگ باشد. در این عرصه دولت باید نشان دهد فارغ از مشی سیاسی افراد میتواند افراد با تجربه و منسجم را دور هم جمع کند.
بسیاری از چهره ها نیز به صورت کلی در این مورد صحبت کرده اند. به طور مثال محمد علی نجفی در مورد تغییرات احتمالی گفته است که «باید منتظر ماند، اما پیش‌بینی من این است که 50 درصد کابینه فعلی تغییر خواهد کرد.» البته محمود صادقی در گفت و گو با خبرنگار جماران گفت: «به نظر من دو سوم کابینه باید تغییر کند.»
در این میان برخی افراد به بیان شاخص های کلی برای انتخاب کابینه پرداختند. به طور مثال مصطفی پورمحمدی گفت: دولت دوازدهم باید قوی تر و اجرایی تر از دولت یازدهم باشد.
محمدرضا تابش در مورد اولویت های دولت دوازدهم اظهار داشت: هیأت دولت باید جوان تر و با انگیزه تر شود و سهم زنان و جوانان هم در کابینه بیشتر از قبل شود. ضمن عضو کابینه باید در راستای اهداف و مواردی باشد که آقای رئیس جمهور در سخنرانی های خود آنها را به عنوان اهداف و برنامه های خود اعلام کردند و پیامد اعلام ایشان رأی گسترده مردم به رئیس جمهور بوده است.
نایب رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی افزود: در عرصه اقتصادی تأمین معیشت و رفاه مردم، در سیاست داخلی امنیت داخلی و اینکه همه گروه ها، اصناف و اقشار بتوانند در یک محیط امن فعالیت داشته باشند و در عرصه سیاست خارجی تنش زدایی و تعامل مثبت با کشورهای منطقه و سایر کشورها باید مورد اهتمام جدی دولت قرار بگیرد. اینها مجموعه مواردی است که آقای روحانی در شعارهایش مطرح کرده و مردم هم به این شعارها رأی دادند.
وی گفت: الآن باید چارچوب کار را درست کنند که مبتنی بر قانون برنامه، سند چشم انداز و سیاست های کلی و کلان کشور باشد و در کابینه از افرادی استفاده کنند که کاردان، پاکدست و انقلابی باشند، مدیریت جهادی داشته باشند و در تعامل مثبت با مردم بتوانند خواسته های آنها را برآورده کنند.
حسن غفوری فرد با اشاره به مسائل و مشکلات اقتصادی کشور از جمله مسأله رکود اقتصادی، در خصوص مهمترین تفاوت دولت دوازدهم با دولت یازدهم گفت: احتمالا تیم اقتصادی دولت دوازدهم قوی تر و هماهنگ تر می شود.
کاظم جلالی در خصوص تفاوت های دولت دوازدهم با دولت یازدهم اظهار داشت: چون هنوز دولت دوازدهم تشکیل نشده نمی دانیم چه تفاوتی دارد ولی فکر می کنیم هرچه دولت کارآمدتر، انقلابی تر، درد آشناتر به دردهای مردم و غیر سیاسی تر باشد حتما می تواند برای کشور بسیار مفید باشد؛ افرادی که سرشان را پایین بیاندازند و شروع به کار کردن برای کشور کنند و خودشان را در طول 4 سال مسئولیت وقف مردم کنند.
رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در مورد اولویت های دولت دوازدهم گفت: من فکر می کنم اولویت ها اصلا نیاز به طرح ندارد چون هرکدام از مردم را که بپرسید می گویند اولویت یک کشور اقتصاد، معیشت و اشتغال است. ما در همه خانواده ها بیکار داریم، تحصیل کردگان بیکار داریم و از طرف دیگر مسأله اصلی ما معیشت و اقتصاد است و همه باید اقتصاد کشور را کمک کنیم. مهمتر از همه این است که باید مسیر توسعه، رشد و پیشرفت کشور تقویت شود.
حمیدرضا ترقی گفت: آنچه که ما از تجزیه و تحلیل مقام معظم رهبری نسبت به عملکرد کابینه دریافتیم آن است که وزارت خانه های بخش اقتصادی و فرهنگی کشور در حل مشکلات مردم ناتوان اند و در بهبود معضلات اقتصادی مردم ناکارآمد عمل کرده اند و به نظر می رسد عمده تحولات کابینه باید در این بخش ها رخ دهد تا در زمینه های فرهنگی و علمی منویات رهبری اجراء و دغدغه های ایشان برطرف شود.
یحیی آل اسحاق اظهار داشت: اولویت دولت دوازدهم ساماندهی نظام مدیریتی به سمت نیروهایی است که تسلط به مسائل اقتصادی روز و تجربه کافی داشته باشند و دور از مسائل سیاسی مسائل اقتصادی را سامان دهند.
محمود صادقی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه کدام بخش های کابینه عملکرد ضعیفی داشته اند و نیاز به ترمیم دارند، گفت: به هرحال کابینه در یک دوره گذار قرار داشت و مجموعا نمره قبولی می‌گیرد. با توجه به وضعیتی که دولت یازدهم در آن کشور را تحویل گرفت نیاز به حضور نیروهای با تجربه تر احساس می شد تا در این شرایط دیگر نیازی به آزمون و خطا نداشته باشند اما شاید همین گروه تحرک و پویایی لازم را نداشتند؛ از این جهت حضور افراد پویاتر در کابینه ضروری است.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه چرا هر دو جناح سیاسی بر ضرورت تغییر در کابینه و برخی از وزارتخانه ها چون وزارت کشور و علوم اصرار دارند، گفت: انتقاداتی وارد است و تعدادی از وزرای دولت همراهی کاملی با آقای روحانی نداشتند.
